Εις Μνήμην

΄Λίγο πριν ο συνεργάτης μας Κώστας Θ. Καλφόπουλος εισαχθεί στην κλινική όπου άφησε την τελευταία πνοή παρέδωσε κανονικά τη συνεργασία του για την έντυπη έκδοση του Books' Journal. Μια συνέντευξη με τους κοινωνιολόγους Σπύρο Γάγγα και τη Γεωργία Λαγουμιτζή, που πριν από λίγο καιρό εξέδωσαν στα αγγλικά ένα βιβλίο τους με θέμα την κοινωνιολογία στην Ελλάδα. Για το βιβλίο και τη συνέντευξη είχαμε μιλήσει πολύ εκτεταμένα, ο Κώστας επέμενε ότι πρέπει να στηριχτεί κάθε προσπάθεια που ενηλικιώνει την ελληνική κοινωνιολογία, απαλλάσσοντάς τη από τα στερεότυπα και τις ευκολίες με την οποία τη διδαχτήκαμε και αργότερα τη συζητήσαμε. Όταν οριστικοποιήθηκε το κείμενο, πριν τυπωθεί στο τεύχος 143, δεν φανταζόμασταν ότι είναι η τελευταία συνεργασία μας. Η ειρωνεία είναι ότι ο Κώστας επέμεινε να αφιερώσει το κομμάτι σε έναν παλιό φίλο, τον Μιχάλη Αστρινάκη, αναπληρωτή καθηγητή κοινωνιολογίας στο τμήμα Φιλοσοφικών και Κοινωνικών Σπουδών και ιδρυτικό μέλος του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών "Βιοηθική" του Πανεπιστημίου Κρήτης, που έχει πεθάνει από το 2011 - η δουλειά του για τις νεανικές υποκουλτούρες πάντα χρησιμοποιούνταν συστηματικά από τον Καλφόπουλο. Ήταν κάτι σαν προαίσθημα; 

Αναδημοσιεύουμε παρακάτω την τελευταία συνεργασία με το Books' Journal του Κώστα Θ. Καλφόπουλου. [Ηλ. Καν.] 

Πέθανε στις 8 Σεπτεμβρίου 2023 ο γάλλος ιστορικός Ζακ Ζυλλιάρ (Jacques Julliard) σε ηλικία 90 ετών. Στοχαστής με μεγάλη εμβέλεια, δρώσα μορφή της πολιτικής ανάλυσης και της δράσης, πολυγραφότατος, γνώρισε από μέσα τη γαλλική Αριστερά στην ποικιλομορφία της, και την ανέταμε στο σημαντικό έργο του, Οι Αριστερές της Γαλλίας (στα ελληνικά, σε μετάφραση Χριστιάνας Σαμαρά, Πόλις, Αθήνα 2015). Ο ίδιος, τα τελευταία χρόνια, δήλωνε απογοητευμένος αριστερός: «Αισθάνομαι ότι ανήκω στην Αριστερά. Αλλά δεν αισθάνομαι πια να εκπροσωπούμαι απὀ αυτούς που μιλάνε στο όνομά της».

Πέθανε ξαφνικά την 1η Σεπτεμβρίου 2023, στη Θάσο, ο αρχαιολόγος με ειδίκευση στα αρχαία νομίσματα, Ολιβιέ Πικάρ (Olivier Picard), σε ηλικία 83 ετών. Υπήρξε καθηγητής αρχαίας ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Paris IV της Σορβόννης, μέλος της Γαλλικής Σχολής Αθηνών (1966-1971) και αργότερα διευθυντής της (1981-1992) και μέλος της Académie des Inscriptions et Belles Lettres το 2009.

Πέθανε στις 28 Αυγούστου 2023 η Ειρήνη Φιλιππάκη-Warburton, η ελληνοβρετανίδα ομότιμη καθηγήτρια νέας ελληνικής γλώσσας και σπουδαία γλωσσολόγος στο Πανεπιστήμιο του Ρέντινγκ. Αφήνει μια  εξαιρετικά σημαντική παρακαταθήκη στον επιστημονικό χώρο της ελληνικής γλωσσολογίας. Υπήρξε επίσης μια εξαίρετη καθηγήτρια που ενέπνευσε και εκπαίδευσε μεγάλο αριθμό ελλήνων γλωσσολόγων. 

Σε ηλικία 63 ετών πέθανε ο πεζογράφος και ποιητής, Κωστής Γκιμοσούλης.

Ο Μίλαν Κούντερα δεν ζει πια ανάμεσά μας. Το πρωί της 12ης Ιουλίου 2023, η τσεχική κρατική τηλεόραση ανακοίνωσε το θάνατό του. Ήταν 94 ετών. Απαγορευμένος στη χώρα του τα χρόνια του κομμουνισμού, ο Κούντερα έγινε παγκοσμίως διάσημος το 1968, όταν την εποχή της Άνοιξης της Πράγας, που κατεστάλη από τα σοβιετικά τανκς, μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες το μυθιστόρημα Το Αστείο, που είχε γράψει λίγο νωρίτερα, το 1965.

Ήμουν στα Τάρταρα, να μη δω κανέναν, να μη μιλήσω σε κανέναν.

Με στήριξε, με κανάκεψε, με νουθέτησε με εκείνον τον δικό του, αμίμητο τρόπο, ένα μοναδικό χαρμάνι ευγένειας, θυμοσοφίας και χιούμορ. Κι αυτό παρ’ όλο που με ήξερε λίγο, με τη γυναίκα μου ήταν φίλοι από τη Νομική. Όμως ήταν η αφορμή (και η αιτία πιστεύω) να γίνουμε φίλοι,  και παραμείναμε ώς τα προχθές.

H σύνταξη του Books' Journal με οδύνη ανακοινώνει ότι ο στενός συνεργάτης του περιοδικού, συγγραφέας και κριτικός Κώστας Καλφόπουλος, δεν είναι πια ανάμεσά μας. Πέθανε έπειτα από σύντομη ασθένεια. Ήταν γεννημένος το 1956, είχε σπουδάσει  κοινωνιολογία (ΜΑ), πολιτική και ιστορία στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου (Universität Hamburg) και εργαζόταν στον ημερήσιο Τύπο και ως ανταποκριτής σε γερμανικές εφημερίδες. Ήταν αρχισυντάκτης στο περιοδικό Πολάρ, για το αστυνομικό μυθιστόρημα, το οποίο υπεραγαπούσε. Έχει γράψει αστυνομικά βιβλία και επιδραστικά δοκίμια. 

Συστηματικός συνεργάτης στο Books' Journal, τίμησε το περιοδικό με υποδειγματικές συνεργασίες. Η προσφορά του είναι ανυπολόγιστη και η απώλεια για μας δυσαναπλήρωτη. 

Η κηδεία του Κώστα Καλφόπουλου είναι το Σάββατο, 8 Ιουλίου, στις 11 το πρωί, από το Α' Νεκροταφείο. 

Ο Τάκης Καφετζής, που πέθανε στις 29 Ιουνίου 2023, ήταν ένας παρεμβατικός πολιτικός επιστήμονας, με παρεμβατικό έργο και διεισδυτικές προσεγγίσεις. Για μένα, όμως, ήταν κάτι πολύ σημαντικότερο: ένας από τους ανθρώπους που μοιράστηκα κομμάτια της νεότητας, των πιο επιδραστικών χρόνων στις ζωές όλων μας.

Η ζωή του Μάκη Θεοφυλακτόπουλου, που πέθανε στις 4 Ιουνίου 2023, ήταν μια συνεχής εξερεύνηση της εκφραστικής δύναμης της ζωγραφικής. Γεννημένος στην Αθήνα το 1939, με καταγωγή από τη Σάμο, έδειξε από πολύ νεαρή ηλικία έντονο ενδιαφέρον για την τέχνη και πριν ακόμη ολοκληρώσει τις εγκύκλιες σπουδές  αφοσιώθηκε στη μελέτη της ζωγραφικής.

Ο Γρηγόρης Μ. Σηφάκης,  σπουδαίος κλασικός φιλόλογος, μελετητής του αρχαίου ελληνικού δράματος και από τους σημαντικότερους διεθνώς ιστορικούς του αρχαίου θεάτρου, πέθανε στις 17 Ιουνίου 2023. Είχε γεννηθεί το 1935 και ήταν ομότιμος καθηγητής της αρχαίας ελληνικής φιλολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και πρώην Alexander S. Onassis Professor της αρχαίας ελληνικής φιλολογίας και του νεοελληνικού πολιτισμού στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης (1992-2003). Επίσης επίσης διδάξει στα Πανεπιστήμια της Καλιφόρνιας, της Θεσσαλονίκης και της Κρήτης.

Πέθανε στις 17 Ιουνίου 2023 η ποιήτρια, πεζογράφος και θεατρική συγγραφέας Μαρία Λαμπαδαρίδου Πόθου. Η είδηση έγινε γνωστή με ανακοίνωση στο facebook του γιου της, Εμμανουήλ Πόθου. Σημειώνει για τη μητέρα του: