Στήλες

Ο Τάσος Γουδέλης δεν είναι πια ανάμεσά μας. Όπως ανακοίνωσε στο facebook ο στενός συνεργάτης του, Κώστας Μαυρουδής, ο Τάσος Γουδέλης άφησε την τελευταία πνοή του την Παρασκευή, 12 Σεπτεμβρίου. Το τελευταίο διάστημα υπέφερε από καρκίνο.

Αυτoσυνεντεύξεις του Μανόλη Αναγνωστάκη αμφισβητούν τη «σιωπή» του   

Στο προηγούμενο σημείωμα ασχοληθήκαμε με ένα έως σήμερα άλυτο αίνιγμα που χαρακτηρίζει τα έμβια όντα επί Γης: την ομοχειρομορφία των βασικών δομικών στοιχείων, των αμινοξέων, από τα οποία αποτελούνται οι πρωτεΐνες, και των σακχάρων, βασικών συστατικών πολλών κλάσεων μορίων της ζωής όπως τα πολυσακχαρίδια και τα πυρηνικά οξέα.

Η πρόσφατη εκδημία του Χρυσόστoμου Σταμούλη βρήκε πολλούς από εμάς απροετοίμαστους. Ήταν από κείνους τους ανθρώπους, η παρουσία των οποίων έμοιαζε δεδομένη, με ξεχωριστό στίγμα στα ελληνικά θεολογικά γράμματα αλλά και στα πολιτισμικά δρώμενα και τον δημόσιο διάλογο. Το αδόκητο της απώλειας καθιστά δύσκολο να μιλήσει κανείς γι’ αυτόν χωρίς να αισθανθεί την έλλειψη της ζωντανής συνομιλίας: της αντιπαράθεσης, της συμφωνίας ή της δημιουργικής διαφωνίας. Δεν υπήρξα μαθητής του∙ συνεπώς, ό,τι ακολουθεί είναι περισσότερο μια αναστοχαστική αποτίμηση της δημόσιας και θεολογικής του συμβολής. Ως Καθηγητής Δογματικής και Συμβολικής Θεολογίας στο Τμήμα Θεολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, αφήνει πίσω του έργο, με το οποίο καλούμαστε να αναμετρηθούμε.

Η Τζένη Μαστοράκη, που έκλεισε ένας χρόνος χωρίς να είναι ανάμεσά μας, ήταν κατεξοχήν διανοούμενη ποιήτρια και έγκριτη μεταφράστρια.

                                                                                                           Ποιητικά κατοικεί ο άνθρωπος

                                                                                                                                                               Φρ. Χαίλντερλιν

Ο Τάσος Πορφύρης (Άγιος Κοσμάς Πωγωνίου 1931-Αθήνα 2025) εκδήμησε και μας άφησε μιαν ανείπωτη μελαγχολία. Έφυγε σε ήσυχους καιρούς, όχι όπως ο Παλαμάς ή ο Σεφέρης, και το ξόδι του στο Κοιμητήριο του Βύρωνα ήταν ήσυχο κι αυτό. Ας αναλογιστούμε μόνο τους τίτλους των τελευταίων βιβλίων του: Ισόβια θλίψη (2019), Σπαραγμένη μνήμη (2024), Έρμο Πωγώνι (2025). Πάντως, όλο το ποιητικό του έργο ανακεφαλαιώνεται σε έναν τίτλο: Νεμέρτσκα. Είναι ο τίτλος της πρώτης ποιητικής συλλογής (1961) και της συγκεντρωτικής των δέκα κύκλων που ακολούθησαν (Οι Εκδόσεις των Φίλων, 2013).^[1]

«Γιατί διαβάζουμε τα αρχαία ελληνικά φιλοσοφικά κείμενα;», ρωτούσε ο Παύλος Καλλιγάς και απαντούσε: «Όποια απάντηση και αν δώσει κανείς στο παραπάνω ερώτημα, θα αναφερθεί, θαρρώ, σε έναν τουλάχιστον από τους εξής δύο λόγους – και συνηθέστερα και στους δύο: στην απόλαυση και στη μάθηση».

Μια ραδιοφωνική συνέντευξη

Ένα κείμενο δημοσιευμένο στην Αυγή πριν από τη δικτατορία 

Εισαγωγή –Επιμέλεια: Γιώργος Ζεβελάκης

Πριν από μερικά χρόνια, ο Λεωνίδας Κακάρογλου μου ζήτησε ένα κείμενο για τον κινηματογραφόφιλο εαυτό του για να το συμπεριλάβει ως κατάθεση γι' αυτόν φίλου του στο βιβλίο του Χρόνος διάφανος (Ραδάμανθυς, Χανιά 2021), που περιείχε τις αναμνήσεις του από τη βαθιά σχέση του με τον κινηματογράφο και κάποιους ανθρώπους του κόσμου του. Έγραψα το κείμενο που ακολουθεί, με τίτλο αυτό που του είχε κάνει εντύπωση στην ταινία Κατάσταση εμφυλίου πολέμου του Φόλκερ Σλέντορφ: ότι κάποιος ζητούσε σε ένα μπαρ βότκα με κοκακόλα. Οι αναφορές μου στον τιμώμενο ήταν σε ενεστώτα χρόνο. Αναδημοσιεύω εκείνο το κείμενο ως αποχαιρετισμό, όπως πρωτοδημοσιεύτηκε, αναφερόμενος σε εκείνον σε ενεστώτα χρόνο, επειδή δεν θέλω να συμβιβαστώ με την ιδέα ότι ο Λεωνίδας Κακάρογλου δεν είναι πια μαζί μας. 

Ο Λεωνίδας Κακάρογλου, που πέθανε ξαφνικά στις 15 Ιουνίου 2025 στα Χανιά σε ηλικία 73 χρόνων, ήταν πολιτικός μηχανικός που διέπρεψε ως ποιητής και συγγραφέας αλλά και ως μια δρώσα προσωπικότητα της τοπικής κοινωνίας των Χανίων, σε θέματα του πολιτισμού και, ιδίως, του κινηματογράφου.

Μιχαήλ Μητσάκης, Κριτικά κείμενα - Επιστολές - Ποίηση (δεύτερος τόμος), «Εκλογαί», Εκδότης: Ίδρυμα Κώστα και Ελένης Ουράνη, Αθήνα 2007, 780 σελ.

«Οι Χαλασοχώρηδες, Μικρά μελέτη», από το: Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, Άπαντα, τόμος 2. Κριτική Έκδοση Ν. Δ. Τριανταφυλλόπουλος, Δόμος, σελ. 401 ώς 462.

Δύο πνευματικοί άνθρωποι του δεύτερου μισού του 19ου αιώνα παίρνουν με κείμενά τους αντιτιθέμενη  θέση στο πρόβλημα της Δημοκρατίας και της συνακόλουθης  διαδικασίας των κοινοβουλευτικών εκλογών.^[1]