Στήλες

Ο Μ. Καραγάτσης (Δημήτρης Ροδόπουλος, 1908-1960), ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες λογοτέχνες, κατατάσσεται στη «γενιά του ’30».  Η συνέντευξη του νεαρού, τότε, Μ. Καραγάτση στον Λουκά Δαράκη, που αναδημοσιεύεται παρακάτω, πρωτοδημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Ηχώ της Ελλάδος (του Κωστή Μπαστιά), στις 12/5/1935. Αργότερα, ενταγμένη στη σειρά «Μεγάλη έρευνα μεταξύ των λογίων», η συνέντευξη αυτή μαζί με άλλες 33, προσωπικοτήτων της εποχής, εκδόθηκε το 1987 από τις εκδόσεις Φιλιππότη.

Η ψυχολογία του Τέλλου Άγρα, όπως την παρουσιάζει ο Κλέων Παράσχος στη σελίδα 66 της Βιογραφίας του και τη σχολιάζει ο αναγνώστης του βιβλίου, Χαρίλαος Σακελλαριάδης, φιλόλογος και λαογράφος.

Marcel Proust, Η αναζήτηση του χαμένου χρόνου, μετάφραση από τα γαλλικά: Κλαίρη Μιτσοτάκη, Άγρα, Αθήνα 2024, 616 σελ.

Πώς αλλιώς μπορεί να χαρακτηριστεί μια νέα μετάφραση της Αναζήτησης του χαμένου χρόνου παρά χαράς ευαγγέλια; Χαράς ευαγγέλια για τον έλληνα αναγνώστη και χαράς ευαγγέλια για τη γλώσσα και τη λογοτεχνία μας, που τόσο πολύ πλουτίζουν απ’ αυτή τη νέα ηρωική προσπάθεια να γυριστεί στα ελληνικά ο άπειρος θησαυρός λέξεων, εικόνων και ιδεών που συνιστά το ανυπέρβλητο μυθιστόρημα του Μαρσέλ Προυστ. Τεχνουργός της νέας μετάφρασης είναι η χαλκέντερη Κλαίρη Μιτσοτάκη.

Ασημίνα Χασάνδρα, Ο εσωστρεφής νους. Μετα-Νεωτερική ποιητική, Ανατολικός, Αθήνα 2024, 42 σελ. 

Ασημίνα Χασάνδρα, 5 προ μεσημβρίας χάραγο. Μετα-Νεωτερική ποιητική, Ανατολικός, Αθήνα 2024, 46 σελ.  

Με πολυετή παρουσία στην ποίηση, καθώς και με συμμετοχή σε πολλαπλές καλλιτεχνικές δράσεις και σχήματα, η Ασημίνα Χασάνδρα μάς δίνει, πλησιάζοντας προς την ωριμότητά της, δύο ποιητικά βιβλία που από τη μια πλευρά συμπυκνώνουν τα βήματα της μέχρι τώρα πορείας της ενώ από την άλλη σταθεροποιούν το σήμα της γραφής της.

Με την ευκαιρία της επίσκεψής του στην Ελλάδα, η συνέντευξη του μεγάλου ζωγράφου Μαξ Ερνστ (1891-1976), που ακολουθεί, δόθηκε στη Μαρία Ρεζάν και δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Ελευθερία, 8 Ιουλίου 1962.

Όταν φεύγει από τη ζωή ένα πρόσωπο που εκ των πραγμάτων κανοναρχεί κι επηρεάζει την πνευματική ζωή του τόπου, είναι μοιραίο και αναμενόμενο να τίθενται στον δημόσιο διάλογο πολλές και αντιμαχόμενες οπτικές που το αφορούν, προβολές, δηλαδή, που εκκινούν από τη στείρα αγιοποίηση και τον επιφανειακό βιογραφισμό, διέρχονται από την ανάγκη της προσωπικής προβολής του ίδιου του προσώπου που εκφέρει τον εκάστοτε αποχαιρετισμό και αγγίζουν μέχρι και τη συνειδητή αποδόμηση και την προγραμματική μείωση της αξίας του εκλιπόντος με σκοπό την αποκόμιση κάποιου επικαιρικού μικροοφέλους. Κάτι αντίστοιχο συνέβη, μέσες – άκρες, και τον Δεκέμβριο του 2024, έπειτα από το θάνατο του Κώστα Γεωργουσόπουλου που αποτέλεσε για δεκαετίες, ανάμεσα στις πολλαπλές του ιδιότητες που διαπλέκονταν οργανικά, και τη «ναυαρχίδα» της εγχώριας κριτικής θεάτρου και επιφυλλιδογραφίας, με την ισχυρή αυτή θέση του ακριβώς στο επίκεντρο και στο κατ’ εξοχήν πεδίο δόμησης του «κανόνα» να προκαλεί προφανώς αντιδράσεις και μομφές στο αέναο και ασίγαστο παιχνίδι κυριαρχίας της πνευματικής ζωής του τόπου.

Ο Απόστολος Μελαχρινός (Βραΐλα Ρουμανίας 1880 - Αθήνα 1952) ήταν λυρικός ποιητής, πεζογράφος και μεταφραστής. Τα παιδικά του χρόνια τα πέρασε στην Κωνσταντινούπολη, όπου εξέδωσε το περιοδικό Ζωή και στην Αθήνα το περιοδικό Κύκλος. Τη συνέντευξη πήρε ο λογοτέχνης και δημοσιογράφος Φώτος Γιοφύλλης (1887-1981), για την εφημερίδα Ελεύθερος Λόγος, 12 Ιουλίου 1923.

Ο κόσμος χθες, σήμερα, αύριο, με τη Γιολάντα Τερέντσιο.^[i] Εκπομπή 1η, 7/5/1994, 2η, 3η  4/5/1994^[ii]. Πρώτο Πρόγραμμα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας

Το μεγάλο αυτό το μήνα δεν είναι γραπτό αλλά η ραδιοφωνική συνέντευξη του Αντώνη Μυτιληναίου, στελέχους της ΠΕΑΝ (Πανελλήνιος Ένωσις Αγωνιζόμενων Νέων),  που τοποθέτησε τη βόμβα στην ανατίναξη της εθνικοσοσιαλιστικής οργάνωσης ΕΣΠΟ.

Στη ραδιοφωνική μας εκπομπή με τον Μανόλη Αναγνωστάκη Φιλολογικοί περίπατοι στον Μεσοπόλεμο (1986-1990), στο Α΄ Πρόγραμμα, παρουσιάστηκαν, μέσα από συνεντεύξεις τους, σημαντικοί εκπρόσωποι των γραμμάτων και των τεχνών μιας παλαιότερης εποχής. Λογοτέχνες- δημοσιογράφοι, νέοι ως επί τo πλείστον τότε, είχαν θέσει τα ερωτήματα. Παραθέτω ορισμένα ονόματα: Κωστής Μπαστιάς, Γιώργος Μυλωνογιάννης, Λουκάς Δαράκης, Γιώργος Κοτζιούλας. Με τις ερωταπαντήσεις ζωντάνευε το κλίμα της κρίσιμης εικοσαετίας 1920-1940.

Φίλοι και συμφοιτητές με τον Γιάννη Δουβίτσα στη Γεωπονική Σχολή, συγκατοικήσαμε την κρίσιμη χρονιά του 1967. Μέναμε σ’ ένα ημιυπόγειο στην οδό Σκιάθου 75, στα Πατήσια. Εκεί ακούσαμε τις ερπύστριες των τανκς εκείνη την Παρασκευή της 21ης Απριλίου.

Σε ηλικία 88 ετών πέθανε ο Πάπας Φραγκίσκος, όπως ανακοινώθηκε στις 21 Απριλίου 2025 από το Βατικανό. Γεννημένος ως Χόρχε Μάριο Μπεργκόλιο στο Μπουένος Άιρες της Αργεντινής, ο Φραγκίσκος εξελέγη Πάπας το 2013. Ήταν ο πρώτος μη ευρωπαίος Ποντίφικας εδώ και 1300 χρόνια και ο πρώτος από τη Λατινική Αμερική. Τα τελευταία χρόνια αντιμετώπιζε σοβαρά προβλήματα υγείας. Στη συνέχεια, αναδημοσιεύουμε εκτεταμένο απόσπασμα από τη βιβλιοκριτική για το βιβλίο του Ελπίδα. Η αυτοβιογραφία (μετάφραση από τα ιταλικά: Άννα Παπασταύρου, Gutenberg, Αθήνα 2025, 350 σελ.), η οποία δημοσιεύεται στην έντυπη έκδοση του Books’ Journal που κυκλοφορεί.

Ο Αλέξης Πολίτης είχε μόλις γίνει ογδόντα χρονών τον περασμένο Μάρτιο. Του ευχηθήκαμε για τα γενέθλιά του και για τη νέα δεκαετία. Παλιότερα, έμοιαζε φυσικό οι άνθρωποι να φεύγουν γύρω στα 80, αλλά σήμερα δεν είναι έτσι πια για τους ανθρώπους που διατηρούν την ψυχική και τη διανοητική τους νεανικότητα. Κι ο θάνατος του Αλέξη ήταν μ’ αυτήν την έννοια οπωσδήποτε πρόωρος. Γιατί ο Αλέξης ήταν νέος. Κι έτσι θα παραμείνει για μας.