Παρεμβάσεις

Στον ιστορικό, και παλαιό συνεργάτη μας, Βασίλη Καρδάση απευθυνθήκαμε προετοιμάζοντας το τεύχος για τον Πέτρο Κουτσιαμπασάκο, το μυθιστόρημα του οποίου Πόλη παιδιών τοποθετείται σε μια παιδόπολη, μια από τις πόλεις που από το 1947 συγκέντρωναν άπορα παιδιά, θύματα της μεταπολεμικής φτώχειας αλλά και των συνεπειών του εμφύλιου πολέμου. Του ζητήθηκε ένα κείμενο που να περιγράφει το ιστορικό φόντο του μυθιστορήματος του εκλιπόντος συγγραφέα. Ο Καρδάσης ανταποκρίθηκε αμέσως και παρέδωσε το κείμενό του από τους πρώτους. Δυστυχώς, όταν κυκλοφόρησε το τεύχος δεν ζούσε για να το δει τυπωμένο. Σήμερα, αναδημοσιεύεται και εδώ, προσβάσιμο σε όλους, το τελευταίο κείμενό του.

Με πρωτοβουλία του ιστορικού Ιωάννη Β. Δασκαρόλη και του συγγραφέα Νώντα Τσίγκα, κυκλοφορεί ένα κείμενο συλλογής υπογραφών (παρατίθεται ολόκληρο στη συνέχεια) για την αποκατάσταση του μνημείου του αφιερωμένου στον Ίωνα Δραγούμη, σε κεντρικό σημείο της Αθήνας, στην οδό Βασιλίσσης Σοφίας, που τον προηγούμενο Αύγουστο πυρπολήθηκε με βόμβες μολότοφ. Είναι μια έκκληση σεβασμού της ιστορικής μνήμης και προστασίας του δημόσιου χώρου, που κακοποιείται ανεξέλεγκτα από αδιαφορία ή από κακοποιά πρόθεση.

Ο αντιπρόεδρος της πολωνικής κυβέρνησης και υπουργός Εξωτερικών, Ράντοσλαβ Σικόρσκι, τη Δευτέρα 22 Σεπτεμβρίου 2025, στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών στη Νέα Υόρκη[i], αναφερόμενος στις παραβιάσεις του ευρωπαϊκού εναέριου χώρου από ρωσικά drones αλλά και μαχητικά αεροπλάνα, έκανε την ομιλία που ακολουθεί. Δημοσιεύεται σε μετάφραση του Περικλή Φ. Κωνσταντινίδη:

Ο διάλογος:
The New York Times: Κύριε Κάνεμαν, θα θέλαμε να προγραμματίσουμε μια συνέντευξη μαζί σας κατά τα μέσα Μαΐου (2024).
Κάνεμαν: Λυπάμαι, την 27η Μαρτίου έχω κανονίσει να πεθάνω[1].

Η πορεία ενός μύθου
Το κείμενο αυτό[*] επρόκειτο να αποτελέσει μέρος μιας μεγαλύτερης εργασίας μου με τίτλο «Η παραμόρφωση του Κάλβου», που πρωτοδημοσιεύτηκε στο περιοδικό Το Δέντρο το 1992, επέτειο των διακοσίων χρόνων από τη γέννηση του ποιητή.[1] Επειδή το μέρος αυτό τραβούσε σε έκταση πολύ μεγαλύτερη από εκείνη που μπορούσε να περιλάβει το περιοδικό, το συνόψισα εκεί τηλεγραφικά σε μια παράγραφο μισής σελίδας. Το ανέπτυξα ξεχωριστά σε ομιλία χωρίς γραπτό κείμενο (μόνο από δελτία) σε βιβλιοπωλείο της Πάτρας το 2013.[2] Το σημερινό συνέδριο προς τιμήν του Μιχαήλ Πασχάλη μού δίνει την ευκαιρία να ξαναπιάσω εκείνα τα δελτία μου και να τα παρουσιάσω ως γραπτό κείμενο Βέβαια από το 1992 ώς τις μέρες μας τα πράγματα στο πεδίο των καλβικών σπουδών έχουν αλλάξει δραστικά. Αναφέρω μόνο το Αφιέρωμα στον Κάλβο του περιοδικού Αντί (1992), το βιβλίο του Δημήτρη Αρβανιτάκη για το περιοδικό L’Ape Italiana (2010), το βιβλίο του Μιχαήλ Πασχάλη Ξαναδιαβάζοντας τον Κάλβο (2013) και, βέβαια, τη μνημειώδη έκδοση των Απάντων (ας την πούμε έτσι) του Κάλβου (2014-2021). Ωστόσο, παρά τα νέα καλβικά στοιχεία που ήρθαν από το 1992 και εξής στο φως, το θέμα του πουριτανισμού που πιστεύεται ότι διατρέχει τις Ωδές του Κάλβου, και το οποίο υπήρξε μια σταθερά της καλβικής κριτικής από τον Παλαμά μέχρι το 1992, αξίζει να μελετηθεί, γιατί εξακολουθεί να επιβιώνει ώς τις μέρες μας. Επί της ουσίας με το κείμενό μου αυτό δελτία κυρίως θα παραθέσω.
- Τεύχος 165
- Ανδρέας Κάλβος
- Μιχαήλ Πασχάλης
- Σίμος Μενάρδος
- Μαρίνος Σιγούρος
- Νικήτας Ράντος
- Νικόλαος Κάλας
- Κωστής Παλαμάς
- Άριστος Καμπάνης
- Κλέων Παράσχος
- Γιώργος Σεφέρης
- Οδυσσέας Ελύτης
- Κ Θ Δημαράς
- Νικόλαος Ανδριώτης
- Γεώργιος Ζώρας
- Κώστας Στεργιόπουλος
- Αντώνης Κ Ιντιάνος
- Μιχάλης Μερακλής
- Γιάννης Δάλλας
- Σάββας Μιχαήλ
- Ξενοφών Κοκόλης
- Δημήτρης Αρβανιτάκης
- Γιάννης Ξούριας

στη μνήμη του Νίκου Σαργκάνη και του Τάκη Οικονομόπουλου, κορυφαίων τερματοφυλάκων στην ιστορία του ελληνικού ποδοσφαίρου
Μόνον ένας τερματοφύλακας έχει κερδίσει τη Χρυσή Μπάλα (Ballon d'Or), που απονέμει κάθε χρόνο από το 1956 το περιοδικό France Football. Αυτός είναι ο Λεβ Γιασίν και ήταν το σωτήριον έτος 1963 όταν αναδείχθηκε κορυφαίος ποδοσφαιριστής της Ευρώπης, στη σχετική ψηφοφορία που διενεργεί το εν λόγω περιοδικό. Έκτοτε, κανείς δεν επανέλαβε το ίδιο κατόρθωμα, παρότι σπουδαίοι τερματοφύλακες στα γήπεδα της ευρωπαϊκής ηπείρου μάγεψαν με τις εμφανίσεις τους τούς φιλάθλους και προσέφεραν ανεκτίμητες υπηρεσίες στις ομάδες τους. Ο Γκόρντον Μπανκς, ο Ντίνο Τζοφ, ο Ζεπ Μάγερ, ο Πήτερ Σμάιχελ, ο Έντβιν φαν ντερ Σαρ, ο Τζανλουίτζι Μπουφόν, ο Μάνουελ Νόιερ και ο Τιμπό Κουρτουά, υπήρξαν –ή εξακολουθούν να είναι– ξεχωριστοί κάτω από τα δοκάρια, είτε αγωνίστηκαν –ή ακόμη αγωνίζονται– για συλλόγους είτε για τις εθνικές τους ομάδες. Αποτελεί καταφανή αδικία ότι κανείς τους δεν τιμήθηκε με τη Χρυσή Μπάλα.

Η έρευνα της Ελληνικής Αστυνομίας για την ενεργοποίηση και την έντονη δραστηριοποίηση bots[1], πριν και μετά τις μεγάλες συγκεντρώσεις για τα δύο χρόνια από την τραγωδία των Τεμπών, έφερε ακόμα μια φορά στον δημόσιο διάλογο το ζήτημα της χρήσης μεθόδων χειραγώγησης ή και, γενικότερα, κοινωνικής μηχανικής στην εποχή των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης[2].

Τον 5ο αιώνα, ένας Λέων στάθηκε μπροστά στον Αττίλα. Με το λόγο του, και όχι με τα όπλα, ανέκοψε την καταστροφή της Ρώμης. Το 2025, ένας άλλος Λέων στάθηκε μπροστά σ’ ολόκληρο τον κόσμο —χωρίς Ούννους αυτή τη φορά, αλλά μάλλον με περισσότερους διχασμούς. Δεν σήκωσε το χέρι. Δεν προανήγγειλε τίποτα. Είπε μόνο: «Ειρήνη σε όλους σας». Και μετά σιώπησε.

Η υπενθύμιση του βάθους της εμπλοκής της σημερινής προέδρου της Πλεύσης Ελευθερίας με κατηγορηθέντα και καταδικασθέντα για υπόθεση τεσσάρων βιαστών, η κατεδάφιση δηλαδή της Ζωής Κωνσταντοπούλου από τον υπουργό Δικαιοσύνης, Γιώργο Φλωρίδη, στη Βουλή, το βράδυ της 18ης Ιουνίου, δεν είναι κάτι άγνωστο – παρότι η συγκεκριμένη πολιτικός θα ήθελε να ξεχαστεί. Ούτε είναι άγνωστες οι αναφορές στις μεθοδεύσεις της από στελέχη του φεμινιστικού κινήματος, μάλιστα με άρθρα που δημοσιεύτηκαν στην Αυγή, την κομματική εφημερίδα του ΣΥΡΙΖΑ. Το Βοοks’ Journal, με εκτενές δημοσίευμα του τότε συνεργάτη του, Παναγιώτη Δημητρά, είχε δημοσιεύσει ένα απάνθισμα από τα πιο ενδιαφέροντα δημοσιεύματα της εποχής. Η χρησιμότητά τους είναι εύλογη και η αναπαραγωγή τους απαραίτητη.