Παρεμβάσεις

Ο Πάπας για τη σημασία της ανάγνωσης λογοτεχνίας
Με την επιστολή του σχετικά με το ρόλο της λογοτεχνίας στην εκπαίδευση, που γράφτηκε στις 17 Ιουλίου 2024 και δημοσιεύτηκε την Κυριακή 4 Αυγούστου 2024 (https://booksjournal.gr/paremvaseis/5339-ekeinoi-pou-mathainoun-pragmatika-na-vlepoun-plisiazoun-afto-pou-einai-aorato), ο Πάπας Φραγκίσκος ενθαρρύνει και υποδεικνύει «μια ανανεωμένη αγάπη για την ανάγνωση» και κυρίως «προτείνει μια ριζική αλλαγή πορείας» στην προετοιμασία των υποψηφίων για την ιεροσύνη, ώστε να δίνεται περισσότερος χώρος στην ανάγνωση λογοτεχνικών έργων.

Επιστολή του Πάπα Φραγκίσκου για το ρόλο της λογοτεχνίας στη διαπαιδαγώγηση
1. Είχα αρχικά επιλέξει να δώσω στην παρούσα επιστολή έναν τίτλο που να αναφέρεται στην ιερατική εκπαίδευση. Μετά από περαιτέρω σκέψη, ωστόσο, το θέμα αυτό αφορά επίσης τη μόρφωση όλων όσοι ασχολούνται με το ποιμαντικό έργο, και μάλιστα όλων των χριστιανών. Αυτό που θα ήθελα να εξετάσω εδώ είναι η αξία της ανάγνωσης μυθιστορημάτων και ποιημάτων ως μέρος της πορείας προς την προσωπική ωριμότητα.

Άρθρο Ειδικού Συνεργάτη
Ο Ντόναλντ Τραμπ επιτίθεται στα αμερικανικά Πανεπιστήμια. Ξεκίνησε από το Κολούμπια και συνεχίζει με το Χάρβαρντ, το οποίο αποφασίζει να αντισταθεί. Η Αμερική που γνωρίζουμε βρίσκεται ενώπιον μιας αυταρχικής χειραγώγησης και τα πανεπιστήμια καλούνται να υπερασπίσουν τη δημοκρατία και το κύρος τους - όχι χωρίς κόστος.

Το τι είναι πορνογράφημα στην τέχνη είναι μια περίπλοκη και όχι εύκολη συζήτηση… Το τι είναι πορνογραφικό σινεμά μπορούμε να ισχυριστούμε πως είναι σχετικά πιο απλό γιατί έχει συγκεκριμένους οπτικοακουστικούς, σκηνοθετικούς, αφηγηματικούς, αναπαραστατικούς και φωτογραφικούς κώδικες, που είναι μάλιστα, στοιχειώδεις, περιορισμένοι, απλοί κι απλοϊκοί· κάνουν για θεατή που βολεύεται και ικανοποιείται εύκολα με τις πιο στοιχειώδεις και σχηματικές, αφελείς λύσεις: την εμφανέστατη και ολοκάθαρη πλήρη κατάδειξη των ερωτογόνων ζωνών, των σεξουαλικών οργάνων και των καμπυλών του σώματος, των ερωτογενών ζωνών και πηγών του κορμιού, ιδιαίτερα του γυναικείου, που αποτελεί συχνά το αντικείμενο του πόθου όσων ρέπουν προς την ηδονοβλεψία.

Με αφορμή το θάνατο του Κώστα Σημίτη, δημοσιεύθηκαν πολλά και ενδιαφέροντα κείμενα, με αντικείμενο την εξωτερική του πολιτική, τον ευρωπαϊσμό του, τον εκσυγχρονισμό, κ.λπ. Αρκετοί αρθρογράφοι, επίσης, προέβησαν σε συγκρίσεις της προσωπικότητας του Ανδρέα Παπανδρέου μ’ εκείνη του Κώστα Σημίτη, δηλώνοντας την προτίμησή τους για τον δεύτερο. Με πολλές από αυτές τις κρίσεις συμφωνώ, άλλες τις βρίσκω αρκετά μονοδιάστατες και απλουστευτικές.
Στο παρόν σύντομο σημείωμα επιθυμώ να διατυπώσω το ακόλουθο απλό επιχείρημα: η πολιτική οικονομικής σταθεροποίησης της περιόδου 1985-1987, που σχεδιάστηκε και εφαρμόστηκε από τον τότε υπουργό Εθνικής Οικονομίας, Κώστα Σημίτη, και εξαιρετικούς συνεργάτες του –και είχε τη στήριξη του τότε πρωθυπουργού, Ανδρέα Παπανδρέου– υπήρξε ένα δείγμα προσεκτικά μελετημένης σταθεροποιητικής οικονομικής πολιτικής, προσανατολισμένης στην εμπειρία ανάλογων οικονομικών πολιτικών που εφαρμόστηκαν από κυβερνήσεις σοσιαλιστικών κομμάτων στην Ευρώπη. Η ανατροπή της, μεταγενέστερα, από τον Ανδρέα Παπανδρέου, κατά τη συζήτηση στη Βουλή του προϋπολογισμού για το 1988, υπό την πίεση λαϊκιστικών φωνών μέσα στο κυβερνών κόμμα, είχε δύο πολύ αρνητικές συνέπειες, η πρώτη εκ των οποίων αφορά την οικονομία της χώρας (γι’ αυτό είναι και η πιο σημαντική), ενώ η δεύτερη αφορά την υστεροφημία του.

Από την Ιταλία της Αναγέννησης στην αυλή της Μόσχας
Για τους Βυζαντινούς Έλληνες, ευγενείς ή λόγιους, που, τα χρόνια πριν και μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης αναζήτησαν καταφύγιο στην Ιταλία, και για τη ζωή τους εκεί, γνωρίζουμε κάποια πράγματα. Για εκείνους όμως που, στα τέλη του 15ου αιώνα, μετακινήθηκαν από την Ιταλία της Αναγέννησης στη Μοσχοβία και συμμετείχαν ενεργά στα τεκταινόμενα στην υπό διαμόρφωση ακόμα Ρωσία δεν γνωρίζουμε σχεδόν τίποτα. Κι όμως, για μια σύντομη περίοδο, ανάμεσα στο τελευταίο τέταρτο του 15ου και το πρώτο του 16ου αιώνα, υπήρξε στην αυλή της Μόσχας, της πρωτεύουσας του μόνου σημαντικού ορθόδοξου κράτους που παρέμενε ακόμα ελεύθερο, αισθητή «ελληνική» παρουσία, μια ομάδα Βυζαντινών «Ελλήνων» –οι τελευταίοι του είδους– που έπαιξαν κάποιο ρόλο στην πολιτική, εκκλησιαστική και πολιτισμική ζωή και εξέλιξη της Ρωσίας.

«Απλοποιεί, απευθύνεται στο πηγαίο συναίσθημα, δεν ενοχλείται από λογικές ασυνέπειες»
Ένα από τα πολιτικά μέτωπα που κρατούσε ανοιχτό ο Κώστας Σημίτης ήταν το μέτωπο εναντίον του λαϊκισμού. Επειδή θεωρούσε ότι ο λαϊκισμός είναι εχθρός της πολιτικής αρχών, κατά συνέπεια και μιας πολιτικής εκσυγχρονιστικής, όπως η πολιτική του ΠΑΣΟΚ τα χρόνια της διακυβέρνησής του, ο Σημίτης περιέγραψε με ακρίβεια τα χαρακτηριστικά του – τα οποία η χώρα συνάντησε λίγα χρόνια μετά, τα χρόνια της χρεοκοπίας της. Το κείμενο περί λαϊκισμού που παραθέτουμε στη συνέχεια (εισαγωγή στο μικρό αφιέρωμα του Books' Journal με αφορμή την εκδημία του Κώστα Σημίτη) είναι απόσπασμα του βιβλίου του, Πολιτική για μια δημιουργική Ελλάδα 1996-2004 (Πόλις, Αθήνα 2005, σ. 529-530)

Εντυπωσιακό και δυσοίωνο. Ο καθηγητής Τίμοθι Σνάιντερ, με άρθρο του που δημοσιεύεται στον Santa Barbara Independent καταγγέλλει τον Έλον Μασκ ως πραξικοπηματία, σε βάρος των δικαιωμάτων όλων των αμερικανών πολιτών, εξαιτίας της προνομιακής πρόσβασης που του έχει παράσχει ο Πρόεδρος Τραμπ στα βασικά συστήματα υπολογιστών της κεντρικής κυβέρνησης. Ο καθηγητής ιστορίας στο Πανεπιστήμιο του Yale, μόνιμος συνεργάτης στο Institute for Human Sciences στη Βιέννη και μελετητής της ιστορίας της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, της Σοβιετικής Ένωσης και του Ολοκαυτώματος, προειδοποιεί τους αμερικανούς πολίτες ότι, εύκολα, μπορεί να βρεθούν υπό μια δικτατορία ενός πραξικοπηματία, ο οποίος μεθοδεύει «να αναιρέσει τη δημοκρατική πρακτική και να παραβιάσει τα ανθρώπινα δικαιώματα».

Νωρίς το πρωί της 21ης Φεβρουαρίου, ημέρα Παρασκευή, δυο μέρες πριν από τις κρίσιμες πρόωρες γερμανικές εκλογές, ο θρυλικός Ντανιέλ Κον-Μπεντίτ, ο «Κόκκινος Ντάννυ» του Μάη του ’68, που γίνεται φέτος 80 ετών, έδωσε συνέντευξη στο δημόσιο ραδιόφωνο της Γερμανίας, στον δημοσιογράφο Jasper Barenberg του Deutschlandfunk, και μίλησε για όλα, κατά πώς το συνηθίζει: χωρίς να μασά τα λόγια του.