Σύνδεση συνδρομητών

Η απώλεια του ιστορικού Βασίλη Καρδάση

Σάββατο, 31 Μαϊος 2025 15:59
Ο Βασίλης Καρδάσης.
Φωτογραφία αρχείου
Ο Βασίλης Καρδάσης.

Η τελευταία φορά που τον είδα ήταν στην αγαπημένη του Δημητσάνα, τον γενέθλιο τόπο του, πριν από μερικούς μήνες. Ο Βασίλης Καρδάσης, που πέθανε στις 31 Μαΐου 2025 σε ηλικία 69 χρόνων, ήταν χαρούμενος που, μετά την τελευταία περιπέτεια με την υγεία του, κατάφερε να σταθεί στα πόδια του και να γυρίσει για να αναρρώσει στο πατρικό σπίτι του. Ισχνός, αλλά όπως πάντα στοχαστικός. Αριστερός, μπορούσε να κατανοήσει την πολιτική διαφωνία και, αν χρειαζόταν, να τη συζητήσει. Αλλά καλύτερα να μη χρειαζόταν.

Γνώρισα τον Βασίλη Καρδάση τη δεκαετία του 1990. Ήταν ένας από τους ιστορικούς που, με πρωτότυπο τρόπο, προσέγγισαν την οικονομική ιστορία του νεοελληνικού κράτους, παρεμβατικός, οξυδερκής και φοβερά εργατικός. Αλλά και ένας ιστορικός που κατάφερνε να συνδυάζει την ακαδημαϊκή πορεία του με τη λαϊκότητα της καταγωγής του και των ενδιαφερόντων του. Μαζί, δηλαδή, με τη μελέτη του για την εμπορική ναυτιλία της χώρας ή για την περίπτωση της Σύρου τα μετεπαναστατικά χρόνια, αφιέρωνε χρόνο για την ανάδειξη της δουλειάς του Πάνου Γεραμάνη, καταγραφέα και μελετητή του λαϊκού τραγουδιού, ή της μυθικής διάστασης του Ολυμπιακού, ποδοσφαιρικής ομάδας με λαϊκές καταβολές.

Η δουλειά του ήταν πολυσχιδής. Ταυτόχρονα, ερευνητής στο Ελληνικό Ινστιτούτο της Βενετίας τα χρόνια της ακμής του και της ιδιαίτερης προσφοράς του στις ελληνικές σπουδές και ιδίως της βυζαντινής και μεταβυζαντινής ελληνικής ιστορίας αλλά και μέλος της συντακτικής επιτροπής της έκδοσης Ε-Ιστορικά, ενός εβδομαδιαίου περιοδικού με πρωτότυπα εκλαϊκευμένα κείμενα για την ελληνική και την παγκόσμια ιστορία που κυκλοφορούσε ένθετο στην εφημερίδα Ελευθεροτυπία.

Ζωηρός και εμψυχωτής κάθε άξιας λόγου νέας ιδέας, εργάστηκε σκληρά για την καθιέρωση και την έγκυρη ανάπτυξη του Ελεύθερου Ανοικτού Πανεπιστημίου (ΕΑΠ), του οποίου διετέλεσε πρόεδρος. Υπερασπίστηκε την ιδιαίτερη σημασία του ΕΑΠ, τονίζοντας την αποστολή του ως πανεπιστήμιο δεύτερης ευκαιρίας για φοιτητές κάθε ηλικίας, ενταγμένο σε μια διαδικασία διά βίου μάθησης.

Ο Βασίλης Καρδάσης είχε γεννηθεί στη Δημτσάνα το 1956. Σπούδασε οικονομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και οικονομική ιστορία στο Πανεπιστήμιο Paris I της Γαλλίας. Υποστήριξε τη διδακτορική του διατριβή στο Τμήμα Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών το 1986. Από το 1987 δίδαξε ευρωπαϊκή και ελληνική οικονομική ιστορία στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Κρήτης.

Διετέλεσε Senior Associate Member στο St. Antony’s College της Oξφόρδης (1999) και ερευνητής στο Ινστιτούτο Βυζαντινών και Μετα-βυζαντινών Σπουδών της Βενετίας (2004 και 2005). Υπήρξε επισκέπτης καθηγητής στο Τμήμα Ιστορίας του Πανεπιστημίου Κύπρου (2010-2012). Εργάστηκε στο Ιστορικό Αρχείο της Εθνικής Τράπεζας (1980-1985) και ως σύμβουλος της Τράπεζας Κύπρου στην οργάνωση του Ιστορικού της Αρχείου (2011-2012).

Υπήρξε αναπληρωτής πρύτανης στο Πανεπιστήμιο Κρήτης (2013-2015) και Πρόεδρος της Επιτροπής Ερευνών (2014-2015), μέλος του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης (1999-2002), μέλος της εκδοτικής ομάδας του Ε-Ιστορικά (2000- 2010), αντιπρόεδρος του ΔΣ του Πολιτιστικού Ιδρύματος ΕΤΒΑ (1993-1995), μέλος του ΔΣ της Ελληνικής Εταιρείας Οικονομικής Ιστορίας (2008-2010), κριτής σε διεθνή περιοδικά.

Βιβλία του: Ο ελληνισμός του Εύξεινου Πόντου (1970), Από του ιστίου εις τον ατμόν (1993), Ολυμπιακός. Ένα αρχείο, μια ιστορία (1997), Έλληνες ομογενείς στη Νότια Ρωσία (1998), Σύρος. Σταυροδρόμι της ανατολικής Μεσογείου 1832-1857 (1999), Αθήνα 1896 (2002), Οι Ολυμπιακοί Αγώνες στην Αθήνα 1896 – 1906 (2003), Ταξίδι στο χρόνο. Πρόσωπα και στιγμές του Ολυμπιακού, 1925-2004 (2004), Αρκαδία. Γενέθλια γη (2004), Οι Ολυμπιακοί αγώνες στην Αθήνα (2004), Ολυμπιακός. 80 χρόνια, 80 μορφές (2005), Πάνος Γεραμάνης. Σε δρόμους λαϊκούς (2010).

Υπήρξε συνεργάτης του ΒοοksJournal. Ένα από τα τελευταία κείμενά του για το περιοδικό, με θέμα τις παιδουπόλεις της Φρειδερίκης, θα δημοσιευτεί στο τεύχος Αυγούστου, που ετοιμάζεται, αφιερωμένο εξ ολοκλήρου στον φίλο μας πρόωρα χαμένο συγγραφέα Πέτρο Κουτσιαμπασάκο (θα κυκλοφορήσει στο τέλος Ιουλίου).

Η πολιτική κηδεία του Βασίλη Καρδάση θα τελεστεί τη Δευτέρα στην Αθήνα ενώ, σύμφωνα με την επιθυμία του, την Τρίτη στη Ριτσώνα, θα αποτεφρωθεί.

Ηλίας Κανέλλης

Δημοσιογράφος, εκδότης του περιοδικού Books' Journal. Σπούδασε κοινωνικές και πολιτικές επιστήμες και κινηματογράφο. Εξέδωσε και διεύθυνε το περιοδικό Κάμερα, υπήρξε κριτικός κινηματογράφου και αρχισυντάκτης του περιοδικού Αντί, εργάστηκε ως επιφυλλιδογράφος στην Εποχή, στην Ελευθεροτυπία, στην Εξουσία, στην Athens Voice, στο Βήμα, στο Protagon.gr και, τα τελευταία χρόνια, στα Νέα. Για πολλά χρόνια έκανε καθημερινή εκπομπή στον ραδιοφωνικό σταθμό Αθήνα 9,84 ενώ συνεργάστηκε ως πολιτικός αναλυτής με την τηλεόραση της ΕΡΤ. Ίδρυσε και διεύθυνε την εφημερίδα του Φεστιβάλ Αθηνών εφ. Έχει γράψει το βιβλίο Εθνοχουλιγκανισμός: Εκφράσεις της νεοελληνικής ιδεολογίας στους Ολυμπιακούς Αγώνες 2004 της Αθήνας (εκδόσεις Οξύ) και έχει επιμεληθεί τις κινηματογραφικές μονογραφίες Σταύρος Τορνές (με τον Σταύρο Καπλανίδη και, για την ιταλική έκδοση, με την επιπλέον συνεργασία του Sergio Grmek Germani), Κώστας Γαβράς και Σταύρος Τσιώλης. Μόλις κυκλοφόρησαν τα βιβλία του: Κι αυτοί είναι η Ελλάδα. Συνεντεύξεις στο Books' Journal και Duck Soup. Στην κουζίνα της ανάγνωσης.  Εργάζεται για το βιβλίο του, Το κιτς του ΣΥΡΙΖΑ.

Προσθήκη σχολίου

Όλα τα πεδία είναι υποχρεωτικά. Ο κώδικας HTML δεν επιτρέπεται.