Γνώμες

Αυτό που συνέβη στον (ακόμα) υποψήφιο καγκελάριο της Γερμανίας Φρίντριχ Μερτς στις 6 Μαΐου θα μπορούσε να περιγραφεί με τη γερμανική έκφραση «Denkzettel» που σημαίνει κατά λέξη στα ελληνικά «φύλλο χαρτί για σκέψη» και μεταφορικά «μήνυμα για αναστοχασμό».

Πέρασαν κιόλας δεκαπέντε χρόνια. Ήταν 5 Μαΐου 2010 όταν τρεις συνάνθρωποί μας, τρεις υπάλληλοι της τράπεζας Marfin, η Αγγελική Παπαθανασοπούλου, η Παρασκευή Ζούλια και ο Επαμεινώνδας Τσάκαλης, έχασαν τη ζωή τους.

Η Κίνα, με ένα ασυνήθιστα φλογερό βίντεο εναντίον των ΗΠΑ, επικρίνει τους υπέρογκους δασμούς και τον εμπορικό πόλεμο που ξεκίνησε ο Ντόναλντ Τραμπ. Και υπενθυμίζει στους Κινέζους, αλλά και στην ανθρωπότητα, πώς η Αμερική διεξάγει τους οικονομικούς πολέμους.

Επειδή έχει ξεκινήσει μια έντονη και συχνά παραπλανητική αντίδραση από φιλοτραμπικούς κύκλους σχετικά με τον χαρακτηρισμό του AfD (Εναλλακτική για τη Γερμανία) ως επιβεβαιωμένα εξτρεμιστικής οργάνωσης από τη Γερμανική Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Προστασίας του Συντάγματος (Bundesamt für Verfassungsschutz ή αλλιώς BfV), αξίζει να δούμε ψύχραιμα τη μεγάλη εικόνα – πριν καταλήξουμε σε πρόχειρα συμπεράσματα περί «αντιδημοκρατικής διολίσθησης».

Την Τετάρτη, 29 Ιανουαρίου 2025, διεξήχθη ο τελευταίος γύρος των αγώνων της «φάσης του πρωταθλήματος» (League Phase) του Champions League της περιόδου 2024-2025. Η Μάντσεστερ Σίτι φιλοξένησε στο Έτιχαντ την Μπριζ και έπρεπε οπωσδήποτε να νικήσει για να είναι βέβαιη ότι θα συνεχίσει την φετινή της πορεία στην κορυφαία διασυλλογική ποδοσφαιρική οργάνωση στην Ευρώπη. Όσοι παρακολούθησαν τον αγώνα, θα θυμούνται ότι η κάμερα συχνά εστίαζε πάνω στον ισπανό προπονητή της αγγλικής ομάδας, Πεπ Γκουαρντιόλα. Ο Πεπ ζει κάθε παιχνίδι με πολλή ένταση και ψυχική αγωνία κι αυτό αποτυπώνεται στις κινήσεις του σώματός του και κυρίως στην εικόνα του προσώπου του, στους μορφασμούς του. Από αυτή την άποψη, βρίσκεται στον αντίποδα του Κάρλο Αντσελότι, του ιταλού προπονητή της Ρεάλ Μαδρίτης, που παραμένει ψύχραιμος και ανέκφραστος ακόμη κι όταν η ομάδα του χάνει με ευρύ σκορ –όπως ήδη δύο φορές συνέβη φέτος– από την αιώνια αντίπαλό της στην Ισπανία, την Μπαρτσελόνα.

Τα όσα διαδραματίστηκαν το απόγευμα της 28ης Απριλίου στον Ιανό, όταν μια ομάδα ακροαριστερών τραμπούκων προσπάθησε να εμποδίσει τη διεξαγωγή της προγραμματισμένης εκδήλωσης, είναι ενδεικτικά τού πώς αντιλαμβάνονται τη δημοκρατία όχι μόνο τα εξωκοινοβουλευτικά, κοινοβουλευτικώς υποκινούμενα άκρα και σύσσωμη η αντιπολίτευση, αλλά και εκείνοι οι παρεμβαίνοντες για ψύλλου πήδημα αριστεροί διανοούμενοι για να στηλιτεύσουν τις αδυναμίες του συστήματος.  

Στις 7 Μαΐου, οι πόρτες του παρεκκλησίου της Καπέλα Σιξτίνα θα κλείσουν και πάλι. Οι καρδινάλιοι εκλέκτορες θα βρεθούν μόνοι τους, πρωταγωνιστές σ’ ένα έργο που μοιάζει απλό στη θεωρία αλλά, αυτή τη φορά, εξαιρετικά περίπλοκο στην πράξη· να εκλέξουν τον επόμενο Πάπα της Ρώμης.

Ορισμένες επιπτώσεις της παράξενης προσπάθειας διαμεσολάβησης της κυβέρνησης Τραμπ στον ρωσο-ουκρανικό πόλεμο θίγουν ευθέως τα βασικά εθνικά συμφέροντα των ΗΠΑ.

Εάν μετά το 1981 δεν είχε εγκαταλειφθεί η δημοσιονομική πολιτική σκληρής δραχμής της περιόδου 1955-81, το ΑΕΠ της Ελλάδος το 2023 θα ήταν γύρω στα $610 δισεκατομμύρια και το βιοτικό επίπεδο των Ελλήνων ένα από τα υψηλότερα του κόσμου. Για πρώτη φορά υπολογίζεται το ύψος του «απολεσθέντος ΑΕΠ» λόγω των καταστρεπτικών πολιτικών που οδήγησαν στη χρεoκοπία του 2010. 

Στο δεύτερο μέρος του magnum opus του Τοκβίλ, Η Δημοκρατία στην Αμερική, το οποίο δικαίως έχει χαρακτηριστεί πιο σκοτεινό και απαισιόδοξο, εντοπίζεται ένα ιδιαίτερο κεφάλαιο (κεφ. 6, μέρος 4ο) για την τύχη των δημοκρατικών κοινωνιών. Σε αυτό το κεφάλαιο ο Τοκβίλ δεν διατυπώνει φόβους και ανησυχίες για την εμφάνιση κλασικών τυραννιών, αλλά προειδοποιεί για έναν νέο, διακριτικό και ύπουλο δεσποτισμό: έναν πατερναλιστικό δεσποτισμό που κρατά τους πολίτες σε κατάσταση διαρκούς ανωριμότητας. Να θυμηθούμε εδώ ότι Διαφωτισμός για τον Καντ ήταν ακριβώς η έξοδος του ανθρώπου από την ανωριμότητά του.

Σε πρόσφατη συνέντευξή του στο CNN Greece και στον Στέλιο Παπαγρηγορίου, ο συγγραφέας Νικήτας Σινιόσογλου κάνει λόγο περί παρακμής της Δύσης, την οποία μάλιστα θεωρεί μη αναστρέψιμη:

Παρί Σαιν Ζερμαίν – Άρσεναλ: Ημιτελικός Champions League. 29 Απριλίου, 7 Μαΐου 2025

Δυο ομάδες που δεν έχουν κερδίσει ποτέ το Champions League συναντιούνται στους φετινούς ημιτελικούς. Και οι δύο έχουν φτάσει μια φορά σε τελικό και έχασαν (Άρσεναλ 2006, Παρί Σαιν Ζερμαίν 2020). Όποια επικρατήσει θα έχει μια καινούργια ευκαιρία για το έσχατο ευρωπαϊκό ποδοσφαιρικό τρόπαιο.