Κανείς από το πολιτικό προσωπικό της Αριστεράς δεν φάνηκε στην κηδεία του Διονύση Σαββόπουλου. Ούτε ένας. Ούτε ο Κουτσούμπας, ούτε ο Τσίπρας, ούτε ο Φάμελλος, ούτε οι υπόλοιποι. Η απουσία τους έμοιαζε με επίσημη δήλωση. Ένα είδος πολιτικής δήλωσης που αποκάλυψε, χωρίς λόγια, τη γύμνια ενός ολόκληρου χώρου: την ανικανότητά του να σεβαστεί τον πολιτισμό που δεν ελέγχει. Ήταν η στιγμή που η απουσία τους (σε όλα) είπε όσα δεν τόλμησαν ποτέ να πουν με λέξεις. Δεν υπάρχει πιο καθαρός καθρέφτης της παρακμής ενός χώρου από την αδυναμία του να τιμήσει έναν εκλιπόντα καλλιτέχνη που λάμπρυνε τον πολιτισμό. Τι να πούμε; Ας τραγουδούσε κι αυτός στα φεστιβάλ της ΚΝΕ, στις «Φριπαλεστάιν» συναυλίες για τους δολοφόνους της Χαμάς!

Η Ελλάδα, χώρα των άκρων και των υπερβολών, έχει μετατρέψει τη θλίψη σε «λαϊκή απογευματινή» επιθεώρηση και το πένθος σε εργαλείο πολιτικής χειραγώγησης. Από το 2008 και μετά, με την έκρηξη της κρίσης, την ασυδοσία των «μπαχαλάκηδων» και την αδυναμία του κράτους να επιβάλει τάξη, γεννήθηκε μια νέα, πιο ύπουλη μορφή λαϊκισμού: ο λαϊκισμός της πλατείας και του πένθους. Δεν στηρίζεται πια στις ιδεολογίες ή στα συνθήματα, αλλά στα δάκρυα που προβάλλονται, στις οργισμένες δηλώσεις μπροστά στις κάμερες, στις αναρτήσεις και στις σχεδόν σκηνοθετημένες μορφές θλίψης που ανακυκλώνονται στο διαδίκτυο...

Η πολιτική υπήρξε κάποτε προέκταση της Ιστορίας, ένας στοχασμός του ανθρώπου πάνω στη μοίρα του. Από τον Θουκυδίδη και τον Περικλή ώς τον Καμύ και τον Κόνραντ, η πολιτική ήταν η σκηνή όπου η εξουσία αναμετριόταν με την ηθική.  Όμως, στις μέρες μας, η πολιτική μοιάζει να έχει αποκοπεί από αυτή τη μακρά εμπειρία του ανθρώπινου δράματος. Έπαψε να είναι η τέχνη του μέτρου και έγινε το θέαμα του θορύβου. Αντικατέστησε την ευθύνη με την  αυτοϊκανοποίηση της απήχησης. Ο πολιτικός λόγος δεν παράγει ιδέες, αλλά ατάκες. Και πίσω από αυτό το φαινόμενο αναδύεται μια νέα, απειλητική μορφή παρακμής: η γελοιοποίηση της δημοκρατίας.

Ξενοφών Α. Μπρουντζάκης, Δέκα ομόφυλα ζευγάρια από τον κόσμο των μύθων, εκδόσεις Οξύ, Αθήνα 2025, 128 σελ. 

Η ελληνική μυθολογία, με την πλούσια ερωτική της ποικιλομορφία, δεν οριοθετεί τη σεξουαλική επιθυμία. Δεν αποφαίνεται, δεν καταδικάζει, δεν εξοβελίζει. Αντίθετα, μας προσφέρει μια εικόνα του έρωτα ως δύναμης μεταμορφωτικής, επικίνδυνης, δημιουργικής, αρχαίας και συνεχώς παρούσας.

Από το 2008 έως σήμερα, η Ελλάδα βιώνει μια πρωτοφανή κρίση, όχι μόνο οικονομική αλλά κυρίως κρίση ακρισίας και πολιτισμικής έκπτωσης. Το βλέπουμε καθαρά στην πολιτική σκηνή, στα πρόσωπα που την εκπροσωπούν, στους λόγους και στα βλέμματα εκείνων που, υποτίθεται, μιλούν εξ ονόματος της κοινωνίας. Σχεδόν είκοσι χρόνια τώρα, αυτό το δράμα της γελοιότητας συνεχίζεται αδιάκοπα, σαρώνοντας κάθε έννοια σοβαρότητας και μέτρου.

Και τώρα, πώς θα ζήσουν οι βάρβαροι δίχως Γάζα και Τέμπη; Ήταν κι αυτά τα νεκρά παιδάκια, μια κάποια λύση.

Η εικόνα ενός ανθρώπου που έχει στήσει σκηνή μπροστά από το Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη είναι βαθιά συμβολική, ταυτόχρονα επικίνδυνα αποκαλυπτική και ιδιαίτερα ανησυχητική για το πού έχει φτάσει η χώρα ως προς τη σύγχυση ανάμεσα στα δικαιώματα και στην ασυδοσία. Αποτελεί ένα σουρεαλιστικό στιγμιότυπο της σύγχρονης Ελλάδας. Στην περίπτωσή μας, ο ακτιβισμός λειτουργεί ως θέαμα, η πρόκληση ως εισιτήριο για τηλεοπτικό χρόνο, ο δημόσιος χώρος ως σκηνικό προσωπικής ηρωοποίησης και πολιτικών σκοπιμοτήτων.

Στων καιρών τα αλλόκοτα κύματα, τότε που οι θάλασσες γέμιζαν πλοία με σημαίες και πανό αντί για πανιά, φάνηκε στο πέλαγος ο Ιάσονας ο Διασώστης. Δεν κρατούσε δόρυ ούτε ασπίδα, αλλά ένα μικρόφωνο και χάρτες γεμάτους βελάκια, έτοιμος να εξηγήσει σε όποιον άτυχο βρισκόταν μπροστά του πού θα πάνε, πότε θα πάνε και γιατί δεν θα φτάσουν ποτέ.

Στο πλευρό του, όχι η Μήδεια, αλλά η Πέρκα. Πλάσμα μισό ψάρι, μισό προκήρυξη, με μάτια που γυάλιζαν σαν παλιό ρολόι της Σοβιετίας και φτερά από κόλλες Α4, γεμάτες συνθήματα. Η Πέρκα βρυχιόταν συνθήματα που ξέπλεναν τα αυτιά των πληρωμάτων: «Εμπρός για τη Γάζα!», «Τα νερά είναι διεθνή!» και «Κάτω τα καλαμάρια της καταπίεσης!».

Το καράβι τους δεν το ’λεγαν Αργώ αλλά «Αλληλεγγώ» κι αντί για 50 ήρωες είχε καμιά εικοσαριά μπλόγκερ, έναν ηχολήπτη, δύο βιολονίστες, καμπόσους επαγγελματίες ακτιβιστές  με αμφίβολη σχέση με τη νοημοσύνη και μια παρέα influencer που πάλευαν με τα φίλτρα του Instagram πιο θαρραλέα απ’ όσο με τα κύματα. Όλοι τους δήλωναν έτοιμοι να θυσιαστούν, με την προϋπόθεση να υπάρχει καλή σύνδεση στο Wi-Fi και vegan catering στο κατάστρωμα.

Ο Ιάσονας, με βλέμμα που θύμιζε μόνιμο δελτίο Τύπου, κήρυξε:
– «Σύντροφοι και συντρόφισσες, θα ανατρέψουμε τη γεωπολιτική με κουπιά και tweets!».

Η Πέρκα χτύπησε την ουρά της στο νερό σαν να σήμαινε την έναρξη μιας μεγάλης μάχης. Στην πραγματικότητα, μόνο κάτι γλάρους τρόμαξε.

Και ξεκίνησε η πορεία προς τη Γάζα, όπου αντί να συναντήσουν Λαιστρυγόνες και Κύκλωπες, βρήκαν μικρόφωνα και κάμερες. Κάθε λιμάνι κι ένας σταθμός, κάθε κύμα κι ένα πάνελ. Υπέμειναν ως απόστολοι της ειρήνης και σημαιοφόροι αγωνιστές  της ανθρωπότητας, πλήθος μαρτυρίων, έπλευσαν μέσα από θάλασσες  θλίψεων και άνθεξαν με καρτερικότητα και χαρά όλες τις δυσκολίες που απαιτεί η ζωή στα κότερα  και η ηλιοθεραπεία στο κατάστρωμα. Αντιξοότητες πολλές, αλλά ήταν για την Ειρήνη και τον Άνθρωπο και γι’ αυτό έδωσαν περισσότερες συνεντεύξεις απ’ όσες κουπιές. Πρώτα τους σταμάτησαν τα ρεύματα, μετά η τελωνειακή γραφειοκρατία, ύστερα οι φωτογραφίες για τα social.

Κι αν ο Αρίων είχε το δελφίνι του να τον σώσει, ο Ιάσονας είχε την Πέρκα! Αυτή τον κουβαλούσε με το στόμα ανοιχτό, γεμάτο ατάκες και υπερβολές, ώσπου όλοι αναρωτιούνταν αν ήταν θηρίο, προκήρυξη ή απλώς καρικατούρα της εποχής.

Λένε πως ακόμη ταξιδεύουν, πάντα ένα μίλι πριν τον προορισμό, πάντα έτοιμοι να αναβάλουν την Ιστορία για την επόμενη συνέντευξη Τύπου.

Η είδηση έσκασε σαν μια βόμβα τζούφια. Ο Αλέξης Τσίπρας νοστάλγησε την πολιτική δράση, αν και η θέση του βουλευτή που κατείχε θεωρήθηκε από τον ίδιο τόσο άσχετη με την πολιτική ώστε την παρέδωσε. Παραιτήθηκε δηλαδή από το βουλευτικό του αξίωμα για να μη συνδέεται πλέον ούτε τυπικά με τον ΣΥΡΙΖΑ, το κόμμα που τον ανέδειξε, ούτε με το ίδιο του το παρελθόν. Ωστόσο η επανεμφάνισή του δεν σηματοδοτεί καμία νέα αλλαγή, αντίθετα συνεχίζει την αήθη πολιτική του πρακτική. «Τα ίδια Παντελάκη μου, τα ίδια Παντελή μου»! Ο Τσίπρας πουλάει στεγνά το κόμμα που τον ανέδειξε, όχι σαν θλιβερή πολιτικάντζα  που προσπαθεί να επιβιώσει, αλλά σαν τυχοδιώκτης πολιτικός που φορτώνει όλη την αποτυχία του στο ΣΥΡΙΖΑ. Ο ίδιος, φυσικά, παραμένει «αγνός, αμόλυντος και αθώος» απέναντι σε όσα διαδραματίστηκαν. Ένας ηγέτης που αποποιείται τις ευθύνες του και αυτοπαρουσιάζεται ως αθώος μιας εθνικής τραγωδίας που φέρει τη δική του αποκλειστική υπογραφή.