Γνώμες

Η σχέση του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας με τον κοινοβουλευτισμό υπήρξε από την αρχή μια σχέση υποκρισίας: το κόμμα χρησιμοποιεί τη Βουλή, αλλά απορρίπτει το θεσμό. Η στάση αυτή δεν είναι απλώς θεωρητική. Είναι μια πρακτική που αποτυπώθηκε συστηματικά σε κρίσιμες ιστορικές στιγμές, όταν το ΚΚΕ βρέθηκε απέναντι όχι απλώς σε κυβερνητικές επιλογές, αλλά στην ίδια την εθνική υπόσταση της χώρας.

Αυτή την στιγμή οι στρατιωτικές δυνάμεις του Ισραήλ επιχειρούν ακόμα μια φορά στη λωρίδα της Γάζας –και πιο συγκεκριμένα στην πόλη της Γάζας–, στην προσπάθειά τους να εντοπίσουν τους εναπομείναντες ομήρους της επίθεσης της 7ης Οκτωβρίου 2023, ζωντανούς και νεκρούς, ώστε να απελευθερώσουν τους επιζώντες και να αποδώσουν τους νεκρούς στους συγγενείς τους.

Βαθιά χωμένοι στη γη, σε ορύγματα στην Μοντάνα, τη Βόρεια Ντακότα και το Γουαιόμινγκ, ανάμεσα στα στάχυα και τα σπαρτά, εγκαταβιούν οι διηπειρωτικοί βαλλιστικοί πύραυλοι των ΗΠΑ, εξοπλισμένοι με πυρηνικές κεφαλές. Αποτελούν το χερσαίο σκέλος της αμερικανικής στρατηγικής τριάδας – τα άλλα δύο είναι τα πυρηνοκίνητα υποβρύχια και τα βομβαρδιστικά Β-52 και Β-2 που εξαπολύουν πυραύλους Κρουζ με πυρηνική γόμωση κατά του εχθρού. Η τριάδα πραγματώνει την παλαβή ισορροπία του πυρηνικού τρόμου, αυτήν της Βεβαίας Αμοιβαίας Καταστροφής (Mutual Assured Destruction) με το μακάβρια ταιριαστό ακρωνύμιο MAD. Οποίος ξεκινήσει τον πυρηνικό πόλεμο είναι βέβαιο ότι –επειδή περισσεύουν πάρα πολλά όπλα για αντεπίθεση, τα οποία δεν μπορούν να εξουδετερωθούν διαμιάς– θα καταστραφεί και ο ίδιος. Εγγυημένα. Γι΄ αυτόν τον λόγο (υποτίθεται) τα όπλα αυτά λειτουργούν αποτρεπτικά για έναν πυρηνικό πόλεμο που δεν πρέπει να γίνει ποτέ επειδή θα σβήσει τον πολιτισμό μας.

Ο δολοφόνος του Τσάρλι Κερκ πρέπει να διωχθεί από την ποινική δικαιοσύνη και να τιμωρηθεί με την πιο αυστηρή προβλεπόμενη ποινή. Σε μια δυτική κοινωνία, κανείς δεν μπορεί να αποτελεί στόχο βίας επειδή οι απόψεις που εκφράζει είναι «απαράδεκτες», «εμετικές», «μισαλλόδοξες» κ.λπ. Αυτή είναι μια αδιαπραγμάτευτη θέση. Όσο και να μου ανεβαίνει το αίμα στο κεφάλι ακούγοντας αυτά που λες, έχεις το αδιαπραγμάτευτο δικαίωμα να τα λες.

Στον ακαδημαϊκό χώρο, ο μήνας Αύγουστος είναι –όπως για πολλούς άλλους τομείς της κοινωνικής ζωής– μια περίοδος ηρεμίας. Όμως τη θερινή ραστώνη του Αυγούστου του 2025 ήρθε να ταράξει η έκδοση της απόφασης της επιτροπής αξιολόγησης για το πρόγραμμα χρηματοδοτήσεων ερευνητικών προγραμμάτων «Trust you stars», το οποίο χρηματοδοτήθηκε με 300 εκατομμύρια ευρώ από το ταμείο ανάκαμψης της ΕΕ και οργανώθηκε από το υπουργείο Παιδείας.

Γιατί δεν υπάρχει παλαιστινιακό κράτος
Η σύγκρουση Ισραήλ - Παλαιστινίων παρουσιάζεται συχνά σαν ένα περίπλοκο παζλ, γεμάτο λεπτομέρειες, ερμηνείες και αλληλοκατηγορίες. Όμως, πίσω από τις συγκυρίες υπάρχει μια σταθερά που δεν αλλάζει εδώ και σχεδόν έναν αιώνα. Και δεν είναι άλλη από την πλήρη και απόλυτη άρνηση της αραβικής και παλαιστινιακής ηγεσίας να αποδεχθεί την ύπαρξη ενός εβραϊκού κράτους στην περιοχή. Η ιστορική διαδρομή δείχνει ότι σε κάθε κρίσιμη καμπή, οι Άραβες ηγέτες επέλεξαν το «όχι» και αυτό το «όχι» εξηγεί γιατί οι Παλαιστίνιοι παραμένουν μέχρι σήμερα χωρίς κράτος.

Κοσμογονικές αλλαγές συμβαίνουν σε παγκόσμιο επίπεδο και σε όλους τους τομείς: νέος ψυχρός πόλεμος επιβάλλεται, ίσως τρίτος παγκόσμιος πόλεμος αναδύεται, τρίτες οικονομικές και στρατιωτικές δυνάμεις απειλούν τη μέχρι σήμερα αναμφισβήτητη πρωτοκαθεδρία της Δύσης. Η Ευρώπη φαίνεται να απειλείται σοβαρά, κυρίως στρατιωτικά αλλά και οικονομικά, για πρώτη φορά μετά το 1945 και έως σήμερα. Κοσμογονικές αλλαγές, όχι μόνο στο παγκόσμιο στερέωμα αλλά και στη γειτονιά μας, με τον τουρκικό αναθεωρητισμό, τα όσα φοβερά και τρομερά συμβαίνουν στη Μέση Ανατολή κ.λπ. Η Τεχνητή Νοημοσύνη επιπλέον «απειλεί» να φέρει τόσες και τέτοιες αλλαγές στις κοινωνίες μας, που ποτέ δεν είχαμε φανταστεί – και τόσα άλλα ων ουκ έστιν αριθμός.

Το μάθημα του Πούτιν και η «Γαλάζια Πατρίδα»
Όταν ακούς δικτάτορες να κάνουν μαθήματα ιστορίας, πρέπει να ανησυχείς. Έτσι κι εμείς ανησυχήσαμε βαθιά όταν ο Πούτιν, λίγο πριν από την εισβολή στην Ουκρανία, «εξήγησε» τις ιστορικές παραμέτρους που, υποτίθεται, τον ανάγκασαν να επιτεθεί. Δεν υπήρχε εφιαλτικότερη στιγμή: η ρητορική του θύμιζε λέξη προς λέξη τον Ερντογάν που μιλά για τη «Γαλάζια Πατρίδα». Ο πρώτος αμφισβητούσε τα σύνορα της Ουκρανίας, ο δεύτερος την κυριαρχία της Ελλάδας.

«Μετά τα 50 θα σκέφτεσαι διαρκώς το θάνατο. Δεν θα μπορείς να το αποφύγεις». Αυτό έλεγε ο Φεντερίκο Φελίνι στον Μαρτσέλο Μαστρογιάνι, και του είχε πράγματι καρφωθεί στο μυαλό. Από τόσο νωρίς; Είναι η φθορά ή η συνειδητοποίηση της θνητότητας; Για τον καθένα μας είναι διαφορετικό. Και όταν πατήσεις τα 60; «Τα 60 είναι η εφηβική ηλικία των γηρατειών», έχει απαντήσει ο Μένης Κουμανταρέας. Νέες εξάψεις, βαθμιαία αποδοχή του τέλους, αγωνιώδεις προσπάθειες να ρουφήξεις την ικμάδα της ζωής όσο είναι ακόμη καιρός και χωρίς να κοιτάζεσαι στον καθρέφτη και να σε ατενίζει ένα βαμπίρ.

Στη Νάξο εκτυλίχθηκε ένα περιστατικό που θα έπρεπε να μας έχει παγώσει όλους. Σε μια από τις πιο γνωστές ταβέρνες του νησιού, τρεις οικογένειες εβραίων τουριστών, δεκατρία άτομα συνολικά, ανάμεσά τους και παιδιά, βρέθηκαν ξαφνικά στο επίκεντρο μιας δημόσιας ταπείνωσης. Ο ιδιοκτήτης σηκώθηκε πάνω από τα τραπέζια και, όπως κατέγραψε το Βήμα, τους φώναξε: «Ξεκουμπιστείτε από το εστιατόριό μου. Είναι σιωνιστές!». Άλλοι πελάτες, αντί να αντιδράσουν, χειροκρότησαν. Στο χώρο ακούστηκαν φράσεις όπως «δολοφόνοι μωρών», και η παρέα βγήκε από το μαγαζί κάτω από αποδοκιμασίες. Έξω, στο πάρκινγκ, η ταπείνωση συνεχίστηκε: τους εμπόδισαν να φύγουν αν δεν πλήρωναν. Μία από τις μητέρες δήλωσε στην Daily Mail ότι «ένιωσε σαν να φορά ξανά τα κίτρινα άστρα του Ολοκαυτώματος».

Μόνο απογοήτευση προκαλεί η ανακοίνωση των ονομάτων των τεσσάρων πανεπιστημίων που έλαβαν έγκριση από το υπουργείο Παιδείας για να λειτουργήσουν παραρτήματα στην Ελλάδα. Κι αυτό γιατί, με μια εξαίρεση, πρόκειται για επιστημονικά μέτρια ιδρύματα που δεν θα προσφέρουν τίποτε στην ελληνική ανώτατη παιδεία.