Γνώμες

Αναδημοσίευση άρθρου από το τεύχος 74 του Books' Journal (Φεβρουάριος 2017)

Στις αρχές του 2016 είχα γράψει ένα κείμενο με τίτλο «2016: Η χρονιά της απομάγευσης (;)»^[1]. Στο κείμενο αυτό διατύπωνα την άποψη ότι από τις 13 Ιουλίου 2015^[2], στο επίπεδο των ιδεών, το ηγεμονικό αφήγημα του «αντιμνημονίου» είχε καταρρεύσει με πάταγο, μετά την κυβίστηση Τσίπρα, αφήνοντας σε ιδεολογική παραζάλη τους υποστηρικτές του, που ήταν τα δύο τρίτα των κατοίκων της χώρας. Έκτοτε, η χώρα πορεύεται σε συνθήκες ιδεολογικού κενού. Μοιάζει με οικοδόμημα που έχει αποσαθρωθεί το κονίαμά του και είναι έτοιμο να καταρρεύσει με πάταγο.

Θυμάμαι τη μελαγχολική εξομολόγηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή, ο οποίος είχε πει με δραματικό τόνο ότι «στέγνωσε την ψυχή του» στην προσπάθειά του να είναι θεσμικός. Είχε δίκιο. Οι θεσμοί είναι πάντα «στεγνοί» γι’ αυτόν που θέλει  να τους υπηρετεί.

Η κατάθεση πρότασης μομφής από τον Αλέξη Τσίπρα, με αφορμή το φάκελο που παρέλαβε από τον Χρήστο Ράμμο για τις υποκλοπές, «κινδυνεύει» να εξελιχθεί σε αυτογκόλ. Ως γνωστόν, οι συζητήσεις στις προτάσεις μομφής ποτέ δεν περιορίζονται στις «αφορμές» για τις οποίες έχουν κατατεθεί αλλά εκτείνονται στο σύνολο της κυβερνητικής πορείας αλλά και εν γένει της επικαιρότητας και της περιρρέουσας ατμόσφαιρας.

Σε ανάρτησή του ο Ευάγγελος Βενιζέλος, σχετικά με την εκδήλωση με τίτλο «Μένουμε Ευρώπη;» και υπότιτλο «Υποκλοπές, δικαιώματα και Κράτος Δικαίου», στην οποία συμμετέχει, ανέφερε πως δεν ρωτήθηκε για τον τίτλο. Όμως, έπειτα από αυτή τη χλιαρή αποστασιοποίησή του, έσπευσε να προσθέσει πάρα πολλά λόγια, μεταξύ των οποίων πως δεν τον ενοχλεί ο τίτλος αφού «το αξιακό και θεσμικό ζητούμενο της αντίδρασής μας του Ιουλίου του 2015 διατηρείται σε ισχύ και σήμερα».

Για μένα, δεν υπάρχει κανένα ερωτηματικό. Η απάντηση στο ερώτημα «Μένουμε Ευρώπη;» δόθηκε το καλοκαίρι του 2015 στις πλατείες από τις δεκάδες χιλιάδες πολιτών που συγκεντρώθηκαν για να υπερασπιστούν τον γεωπολιτικό προσανατολισμό της χώρας.

«Ο Βασιλεύς […] άρχει των ενόπλων δυνάμεων».

Άρθρο 32 εδ. α΄ του Συντάγματος του 1952 

Ώς το κίνημα του Μαρτίου 1935, οι δύο μεγάλες παρατάξεις, βενιζελικοί και βασιλόφρονες,  είτε συνυπήρχαν στο σώμα των αξιωματικών είτε εναλλάσσονταν. Το κίνημα αυτό οδήγησε στην  πλήρη εκκαθάριση τους στρατεύματος από κάθε βενιζελικό  στοιχείο και την απόλυτη επικράτηση, από πάνω μέχρι κάτω,  των βασιλοφρόνων. Αυτοί οδήγησαν το στρατό στον πόλεμο της Αλβανίας. Ήταν η πρώτη τους επιτυχία.

Επιτρέψτε μου να ασχοληθώ με μια χθεσινή αθλιότητα που ένιωσα να με θίγει και να με θλίβει ταυτόχρονα

«Το παρασκήνιο της εκτροπής» ήταν ο πρωτοσέλιδος τίτλος της χθεσινής Αυγής. «Κουκιά τρώνε κουκιά μολογάνε» θα μου πείτε – και θα έχετε δίκιο.

Γιατί το πρόβλημα δεν είναι ο τίτλος αλλά αυτά που αναφέρονται από κάτω για να τον υποστηρίξουν στα οποία περιλαμβάνεται, όπως γράφουν, «ένα πάντα επίκαιρο άρθρο του αείμνηστου Σταύρου Τσακυράκη»!

Πράγματι, η... καρτερική Αυγή δημοσιεύει –και μάλιστα στη δεύτερη σελίδα της– αποσπάσματα από ένα πολυσέλιδο άρθρο του (αγαπημένου) Σταύρου Τσακυράκη στο 41ο τεύχος του Νομικού Βήματος το 1993.

Αν ζούσαμε στον καλύτερο των κόσμων, το φέρετρο του Κωνσταντίνου του Β’, Βασιλιά των Ελλήνων, θα πήγαινε στην τελευταία του κατοικία στο Λαϊκό Βασιλικό Νεκροταφείο του πρότυπου κολχόζ Τατόι, στους ώμους του συντρόφου Δημήτρη Κουτσούμπα και των υπόλοιπων μελών της Κ.Ε. του Κ.Κ.Ε., ενώ η μπάντα και η χορωδία του Ε.Ε.Σ. (Ελληνικού Ερυθρού Στρατού) θα παιάνιζε και θα τραγουδούσε το γνωστό εμβατήριο:

Πως τον θέλει ο λαός τον βασιλιά;

Πως τον θέλει ο λαός τον βασιλιά;

Ν’ ανεβαίνει στο παλάτι,

Να πουλάει Ριζοσπάστη,

Και να κάνει ό,τι θέλει η εργατιά!

Αλλά δεν ζούμε στον καλύτερο των κόσμων…

Ο θάνατος του τέως βασιλέως Κωνσταντίνου Β’ δεν προκάλεσε ούτε πανηγυρισμούς, όπως θα ήλπιζαν οι ορκισμένοι εχθροί της μοναρχίας, αλλά ούτε ξύπνησε ένα νέο φιλοβασιλικό κύμα – έστω και υπό τη μορφή του κιτς.

Στον Γιώργο και την Καρολίνα

Για άλλους ήταν ο «Κωνσταντίνος, Βασιλεύς των Ελλήνων» και για άλλους ο «Κωνσταντίνος Γκλύγκσμπουργκ και γιος της Φρειδερίκης», για κάποιους «Ολυμπιονίκης Διάδοχος Κωνσταντίνος», που κάποτε έσκιζε με το ιστιοπλοϊκό του τα νερά, με πλήρωμα τους Εσκιτζόγλου και Ζαΐμη (Ρώμη 1960) και κοσμούσε κάποιους δρόμους των αθηναϊκών περιχώρων (στο Χαλάνδρι;) και για άλλους «κόκκινο πανί» στις δημοκρατικές ευαισθησίες τους: ο τελευταίος κρίκος της αλυσίδας και ύστατος επίγονος ενός δόλιου και καταστροφικού Εθνικού Διχασμού, όπου κάποιοι είχαν το δίκιο της Ιστορίας εργολαβικά με το μέρος τους, ενώ κάποιοι άλλοι προσέβλεπαν μάταια πως, κάποτε, «Κωνσταντίνος την έχασε, Κωνσταντίνος θα την ξαναπάρει». Όμως, κανείς δεν έλυσε το μυστήριο του «εξαδάκτυλου»…

«Εμείς είμαστε βενιζελικοί!», έλεγε ο πάππους μου με ύφος που δεν σήκωνε αντιρρήσεις. Όταν ήταν νέος είχε κόψει τη μουστάκα του για να μη μοιάζει με τον Κωνσταντίνο, παίρνοντας έτσι  επίσημα θέση στο ζήτημα του Εθνικού Διχασμού. Συχνά μας απήγγελλε κοροϊδευτικά «Ψωμί, ελιά και Κώτσο βασιλιά», αλλά μόνο μέσα στο σπίτι.