Παρεμβάσεις

Άρθρο ΕΙΔΙΚΟΥ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗ

Πώς έγινε η απόπειρα δολοφονίας του Ναβάλνι με Νοβιτσόκ το 2020 και γιατί δεν πέτυχε, πού είχε τοποθετηθεί το δηλητήριο, τι ρόλο έπαιξε μια πτήση που διακόπηκε. Η σοβαρή πιθανότητα ένας πιο ικανός δολοφόνος να τελείωσε «τη δουλειά» στον Πολικό Λύκο, ένα σωφρονιστικό γκουλάγκ στον αρκτικό κύκλο, δίπλα στην πόλη Χαρπ που είχαν χτίσει την εποχή του Στάλιν οι κατάδικοι του γκουλάγκ. Η αναλογία με την υπόθεση Λιτβινένκο. Ένα συγκλονιστικό αφήγημα για ένα φονικό καθεστώς και τον ηγέτη του.

Το παρόν κείμενο αφιερώνεται στη μνήμη του αγαπημένου φίλου, Κώστα Καλφόπουλου, που λάτρευε το ποδόσφαιρο, κυρίως όπως παιζόταν στα «χρόνια της αθωότητας» (που είναι και ο τίτλος της υπέροχης σειράς ντοκιμαντέρ για την ΕΤ3 του Ηλία Γιαννακάκη η οποία αναφέρεται στο ελληνικό ποδόσφαιρο των ετών 1920-1980, δηλαδή μέχρι τη θέσπιση του επαγγελματικού πρωταθλήματος). Ο ήρωας του κειμένου, Μανέ Γκαρίντσα, ο «απόλυτος ερασιτέχνης ποδοσφαιριστής», προσωποποιεί στη Βραζιλία, την πατρίδα του jogo bonito (του όμορφου παιχνιδιού, όπως αποκαλούν εκεί το ποδόσφαιρο), την πηγαία χαρά που αυτό χάριζε –την εποχή εκείνη τουλάχιστον- στον απλό κόσμο, κυρίως στους φτωχούς αυτής της χώρας. (Τεύχος 147)

Ηρώ Κανακάκη: H συνέπεια της ζωγραφικής διαδικασίας. Επιμέλεια έκθεσης: Σπύρος Μοσχονάς. Αίθουσα Πολλαπλών Προβολών, 2ος όροφος, Εθνική Βιβλιοθήκη – Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Διάρκεια έκθεσης: 23/1-22/3. Καθημερινά: 09:30-20:00. Είσοδος ελεύθερη

Μια πολύ σημαντική έκθεση ζωγραφικής φιλοξενεί, εδώ και μερικές ημέρες, η Εθνική Βιβλιοθήκη. Είναι αναδρομική έκθεση της Ηρώς Κανακάκη, σημαντικής προσωπικότητας που αποφοίτησε από την Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών στη διάρκεια της χούντας, η πρώτη της δουλειά (το εξώφυλλο του πρώτου τεύχους του περιοδικού Αντί, του μόνου που κυκλοφόρησε μέσα στη δικτατορία) την έκανε ευρύτερα γνωστή, εκφράστηκε μέσω της φόρμας του κριτικού ρεαλισμού τα πρώτα χρόνια μετά τη δικτατορία αλλά στην πορεία εξελίχθηκε ουσιαστικά, από δρόμους περισσότερο αφαιρετικούς και εξπρεσιονιστικούς. Τη δεκαετία του 1990 άκμαζε, έως τον ξαφνικό θάνατό της το 1997, στα 52 της.

Όταν η Χαμάς αναθεώρησε το καταστατικό της, το 2017, αξιοποίησε τις αφηγήσεις της παγκόσμιας Αριστεράς – με εντυπωσιακή αποτελεσματικότητα. Tεύχος 148

O Γιώργος Σεφέρης στην Ελλάδα όταν πήρε το βραβείο Νόμπελ

Ο Richard Landes για τον αντισημιτισμό στις ισλαμικές κοινότητες της Δύσης. Τεύχος 147

Γνωρίζω το σινεμά των Φίσερ, Βισκόντι, και τον ποιητικότατο Σαμουράι του Μελβίλ, το πορτρέτο ενός νεαρού πληρωμένου δολοφόνου, που έχει τάσεις ψυχικής διαταραχής. Η φράση μότο της ταινίας από το Βιβλίο του Μποσίντο, «Δεν υπάρχει μεγαλύτερη μοναξιά απ’ του Σαμουράι, εκτός ίσως απ’ αυτήν της τίγρης στη ζούγκλα», αποδίδεται με εικαστική ομορφιά σ’ ένα «φιλμ έγχρωμο αλλά σε άσπρο μαύρο», όπως τόνιζε ο δημιουργός του. Και η ψυχική διαταραχή του ήρωα με κινήσεις μηχανής ποιητικότατες, όπως λ.χ. αυτή της αρχικής σκηνής: ένα τράβελινγκ της μηχανής πίσω που αποζημιώνεται από ένα ζουμ μπροστά ταυτοχρόνως, σε μια ελαστική αίσθηση διαστολής, στην τρώγλη όπου βρίσκεται ξαπλωμένος ο δανδής-σαμουράι, και δίνει την αίσθηση ότι όλα κινούνται και την ίδια στιγμή παραμένουν ακίνητα.    

Την εποχή της Welt Politik, το τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα, που βρίσκει τα αναγκαία ιδεολογικοπολιτικά της στηρίγματα στον εθνικισμό, τον αντισημιτισμό και τον μιλιταρισμό, έχει ενδιαφέρον να δούμε ποια θέση έχουν οι δυο αντιμαχόμενες μεταξύ τους όψεις του μηδενισμού που διέκρινε ο Νίτσε: ο θετικός μηδενισμός ως δύναμη που αντιπαλεύει τον αντιδραστικό με σκοπό να απομειώσει την εντεινόμενη εξαθλίωση ηθών και θεσμών και ο αντιδραστικός μηδενισμός που μάχεται τον θετικό, με πρόταγμα τη γενικευμένη εξολόθρευση που υπαγορεύουν οι οικονομικοί ανταγωνισμοί στο πεδίο του πολιτικού, κατά το « γαία πυρί μειχθήτω».

Το βραβείο Νόμπελ στον Γιον Φόσσε δεν ήταν έκπληξη για όσους παρακολουθούν τις εκτιμήσεις των ειδικών – κι ας έχουν απονεμηθεί ελάχιστα σε δραματουργούς. Έκπληξη όμως ήταν για μεγάλο μέρος του αναγνωστικού κοινού, αφού οι γνωστοί (μας) συγγραφείς που κατά καιρούς ακούγονται για το βραβείο και θα επιθυμούσαμε διακαώς να τιμηθούν με αυτό δεν ξεπερνούν πλέον αριθμητικά τα δάχτυλα του ενός χεριού. Ο Κούντερα και ο Στάινερ έφυγαν από τη ζωή, ο Μάγκρις πιθανόν να μείνει για πάντα στην αναμονή, περιμένουμε να δούμε τι θα συμβεί με τον Κρασναχορκάι, τον Καρταρέσκου, τον Γκοσποντίνοφ, προσωπικά θα στοιχημάτιζα από τώρα αλλά για μετά από 10 χρόνια και υπέρ του Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες.

Η γενοκτόνος κτηνωδία της Χαμάς, απειλή κατά του πολιτισμού. Tεύχος 136

Φαίνεται ίσως, εκ πρώτης όψεως, ασυνήθιστη η συμπαράθεση των «Ελλήνων» με τη «φυλή» εκείνων  που για αιώνες θεωρήθηκαν –και ακόμα σε ένα βαθμό θεωρούνται– «οι άγριοι, οι Ινδιάνοι, οι Νέγροι της Ευρώπης»^[1]. Οι δυό τους όμως μοιράζονται ήδη μια προϊστορία, αφού συνυπήρξαν για καιρό, αιώνες πριν τα καραβάνια των «προσκυνητών από την Ανατολή» κάνουν την εμφάνισή τους μπροστά στα τείχη των ευρωπαϊκών πόλεων του ύστερου Μεσαίωνα. Και οι όροι της συνύπαρξής τους παραμένουν ακόμα προβληματικοί.

Το Κεντρικό Ισραηλιτικό Συμβούλιο Ελλάδος εξέδωσε μια πολύ ενδιαφέρουσα ανακοίνωση-απάντηση στο γνωστό κείμενο της ΟΛΜΕ (παρατίθεται στο τέλος), το οποίο συνόδευσε τη δίωρη στάση εργασίας στα σχολεία που προκήρυξε το συνδικάτο των εκπαιδευτικών. Το δημοσιεύουμε, επειδή λιτά και με ακρίβεια φωτίζει τα χαρακτηριστικά του σύγχρονου αντιεβραϊσμού - που υπάρχει, έστω κι αν εκδηλώνεται ως καλυμμένος αντιδυτικισμός. [TBJ]