Παρεμβάσεις

Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία πυροδότησε έντονη συζήτηση στους ακαδημαϊκούς κύκλους αλλά και στον δημόσιο διάλογο σχετικά με τον πολιτικό ρεαλισμό, κυρίως όσον αφορά τις σκανδαλώδεις θέσεις του αμερικανού καθηγητή John Mearsheimer, ο οποίος ήδη από το 2014 με το γνωστό άρθρο του “Why the Ukraine Crisis is the West’s Fault” προκάλεσε αντιδράσεις αλλά και κριτικές ως προς το εάν πλέον ο πολιτικός ρεαλισμός μπορεί να αρθρώσει ουσιαστικό λόγο σε έναν συνεχώς αναδιατασσόμενο κόσμο. Ωστόσο, αυτές οι κριτικές, ιδιαίτερα στην πατρίδα μας, θεωρώ πως αδικούν την παράδοση του πολιτικού ρεαλισμού, καθώς αυτή δεν είναι ούτε ενιαία ούτε αδιαίρετη, αποτελείται δε από διακλαδώσεις και ρεύματα τα οποία μοιράζονται σε τελική ανάλυση ελάχιστα κοινά.

«Κανένας λίβελος δεν μπορεί να σβήσει» τον κόσμο ομορφιάς και αξίας που δημιουργήθηκε μέσω της ανανέωσης του Φεστιβάλ Αθηνών, έργο κατά κύριο λόγο του Γιώργου Λούκου. Αυτό είναι το πνεύμα της δήλωσης του άλλοτε προέδρου και διευθυντή του θεσμού, που έπειτα από οκταετή προσωπική ταλαιπωρία αθωώθηκε από την κατηγορία της απιστίας που του αποδόθηκε, όταν υπουργός Πολιτισμού ήταν ο Αριστείδης Μπαλτάς. 

Ένας βιβλιομανής Γάλλος, ονόματι Βουλάρ, στις αρχές του 19oυ αιώνα, γέμισε οκτώ εξαώροφες πολυκατοικίες με 600.000 βιβλία. Και, πεθαίνοντας, τροφοδότησε όλα τα παλαιοπωλεία των Παρισίων και περιχώρων. Από τότε αποκαλούσαν τις ανάλογες βιβλιοθήκες, «βιβλιοτάφους».

Άκουσα ότι η εκπομπή ανασκοπήσεως των συζητήσεων της Βουλής του μακρινού 1994 δεν συμπεριέλαβε τη συζήτηση για την ίδρυση του ΑΣΕΠ, για την καθιέρωση του νόμου 2190, στις παρουσιάσεις των κοινοβουλευτικών συζητήσεων που επέλεξε. Υποπτεύομαι το λόγο: δεν ήταν τόσο δημοφιλής πρωτοβουλία ο νόμος 2190, διότι, όπως ελέχθη, πήγε «κόντρα στην πολιτική πρακτική και στην κοινωνική προσδοκία». Κι αυτό τον κάνει ακόμα πιο σημαντικό και εξηγεί, με το πείσμα όσων συνέχισαν να τον υποστηρίζουν και να τον βελτιώνουν, γιατί ο Αναστάσιος Πεπονής ήταν ένας σημαντικός πολιτικός, γιατί το έργο του, το ΑΣΕΠ, επέζησε της δικής του βιολογικής παρουσίας και, ενώ στην αρχή συναγωνιζόμεθα πώς θα το παρακάμψουμε, τώρα συναγωνιζόμεθα για το πώς θα το ενισχύσουμε.

Η απλή αναλογική, οι δημοσκοπήσεις και οι άγνωστοι χι της αναμέτρησης. Αναδημοσίευση από το τχ. 142 που κυκλοφορεί

Γνώρισα προσωπικά τον Αναστάση Πεπονή και συνεργάστηκα στενά μαζί του την περίοδο 1986-1989, κατά την οποία υπήρξα καταρχάς υπεύθυνος του τομέα Ενεργειακής Πολιτικής και Πολιτικής Περιβάλλοντος του Οικονομικού Γραφείου του Πρωθυπουργού (1986-1987) και στη συνέχεια γενικός γραμματέας Βιομηχανίας, Ενέργειας και Τεχνολογίας με υπουργό τον Πεπονή (1988-1989). Αλλά και μετά τις εκλογές του 1989, όταν επέστρεψα στον ιδιωτικό τομέα ως ενεργειακός εμπειρογνώμονας σε διεθνείς οργανισμούς, σε προγράμματα και έργα, κρατήσαμε μία, ιδιαίτερα τιμητική για μένα, στενή και φιλική σχέση, τουλάχιστον για μια ακόμα δεκαετία, στη διάρκεια της οποίας είχαμε πολλές, ουσιαστικές και συναρπαστικές συζητήσεις, κυρίως για εθνικά και διεθνή ενεργειακά θέματα.

Παραμυθητικός προς την παρέα του «καπετάν Μιχάλη»

Ο θάνατος, το φρικωδέστατον των κακών όπως λέει ο Επίκουρος^[2], είναι μια απαράκαμπτη υπαρξιακή συνθήκη που δεν έπαψε ποτέ να ταλανίζει τους ανθρώπους. Η αναπόφευκτη έλευσή του προκαλεί φόβο, η προσμονή του γεννάει αγωνία, η θνητότητα σημαδεύει ανεξίτηλα –και κάποτε δηλητηριάζει– τη ζωή. Με αφετηρία αυτό το βίωμα, μια ισχυρή φιλοσοφική παράδοση που θεμελιώνεται στον Πλάτωνα μετατρέπει τη ζωή σε δοκιμασία, σε πεδίο άσκησης πνευματικής και σωματικής που αποβλέπει σε ένα μεταθανάτιο ευ ζην, σε μελέτη θανάτου (Φαίδων 81 a 1). Αλλά παράλληλα με αυτή τη δεσπόζουσα παράδοση υπήρχε σταθερά και ένας ανατρεπτικός αντίλογος που τον καθόριζαν η κατάφαση της ζωής, η συμφιλίωση με τη θνητότητα και η απελευθέρωση από το φόβο του θανάτου.

Ο Σκαρίμπας δεν ήταν καραγκιοζοπαίχτης.            

Ο Σκαρίμπας ήταν η ψυχή του καραγκιοζοπαίχτη.

Ο Σκαρίμπας ήταν η ψυχή του Καραγκιόζη.

Ο Σκαρίμπας ήταν ο Καραγκιόζης.

Καταστροφές που οφείλονται σε λάθη και παραλείψεις. Η διεθνής εμπειρία. Τα Τέμπη, τα θύματα,  ο πόνος, η μέθοδος της διερεύνησης, η ανάγκη αποτελεσματικών αλλαγών (ένα κείμενο που αναδημοσιεύεται από το τεύχος 140 του Books' Journal, πριν καν συσταθεί η επιτροπή διερεύνησης του δυστυχήματος στα Τέμπη)

Κείμενο που περιλήφθηκε στον αφιέρωμα του Books' Journal για τον Αναστάσιο Πεπονή, τχ. 139. Φεβρουάριος 2023

Ο δικηγόρος και πολιτικός Αναστάσιος Πεπονής υπήρξε ηγετικό στέλεχος του ΠΑΣΟΚ, κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος και πολλές φορές υπουργός. Δυο ήταν, κατά την άποψή μου, τα σημαντικότερα επιτεύγματα της υπουργικής του σταδιοδρομίας. Το πρώτο, με την ιδιότητά του ως υπουργός Προεδρίας, ήταν η ίδρυση του ΑΣΕΠ με τον «νόμο Πεπονή» 2190/94 για την αντικειμενική επιλογή των δημοσίων υπαλλήλων, που αποτελεί ορόσημο για την αξιοκρατία στη μεταπολιτευτική Ελλάδα, αλλά και τη συνεπακόλουθη «απελευθέρωση» των βουλευτών από τη βασανιστική ταλαιπωρία και ομηρία του ρουσφετιού. Θα ήθελα εδώ να τονίσω ότι ο Αναστάσιος Πεπονής, λίγους μήνες μετά την ψήφιση του νόμου, δεν δίστασε να παραιτηθεί από υπουργός Προεδρίας –ένα από τα κορυφαία τότε υπουργεία– για να στηρίξει το μεταρρυθμιστικό του εγχείρημα, διαμαρτυρόμενος για τη συνεχή υπονόμευση της αξιοπιστίας του νέου συστήματος προσλήψεων.

Ο Αναστάσιος Πεπονής είναι μια προσωπικότητα της πολιτικής που, ως στέλεχος κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ, έπαιξε σημαντικό ρόλο στον εκσυγχρονισμό του ελληνικού κράτους χάρη στη δημιουργία του ΑΣΕΠ και στην ενεργειακή θωράκιση της Ελλάδας. Αναγνωρίζοντας την προσφορά του και επιδιώκοντας να διευρυνθεί η αναγνώριση της αξίας του έργου του, ιδίως στη συγκυρία κατά την οποία μπορεί ακόμα και εκλογικά συνθήματα να ακουστούν που θα υπόσχονται τη διεύρυνση του πελατειακού κράτους, το Books' Journal (τχ. 139, Φεβρουάριος 2023) δημοσίευσε μεγάλο αφιέρωμα για την πολιτική του ταυτότητα, τα πιστεύω του, την πολιτική του δράση. Το αφιέρωμα, τμηματικά, θα δημοσιευτεί και ηλεκτρονικά τις επόμενες ημέρες. Πρώτο κείμενο, η συνεργασία του Κώστα Μποτόπουλου.

Το κείμενο που ακολουθεί, του Σωτήρη Βανδώρου, δημοσιεύθηκε στο τεύχος 139 του Books' Journal, ως παρέμβαση στην ανοιχτή ακόμα τότε συζήτηση για το νόμο που θα έφραζε τη δυνατότητα σε νεοναζιστικό κόμμα τύπου Χρυσής Αυγής να διεκδικήσει την ψήφο των ελλήνων πολιτών. Η εξέλιξη αυτής της υπόθεσης επαναφέρει τη σχετική συζήτηση στην επικαιρότητα. Είναι μια συζήτηση για τη δημοκρατία.