Παρεμβάσεις

Όταν μου ζητήθηκε να γράψω για την Όλγα Κατσιαρδή-Hering, η αυθόρμητη απάντησή μου ήταν καταφατική. Ύστερα, όμως, γεννήθηκαν δεύτερες σκέψεις· μια αμηχανία για το πώς μιλάς δημόσια για έναν άνθρωπο με τον οποίο συνυπάρχεις, συζητάς συχνά για την ιστορία ή για τα τρέχοντα, συμφωνώντας ή διαφωνώντας; Κι ακόμη πώς μιλάς δημόσια για έναν άνθρωπο, την καθηγήτρια –αν και προτιμώ τη λέξη δασκάλα– Κατσιαρδή, που έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη του γράφοντος σε όλη τη διάρκεια της σπουδαστικής πορείας και της επιστημονικής του συγκρότησης;

Οι τελευταίες εξελίξεις του πολιτικού σκηνικού της χώρας, με τις επαναλαμβανόμενες συχνά-πυκνά τα τελευταία τρία χρόνια διαδικασίες προκαταρκτικών-προανακριτικών κοινοβουλευτικών επιτροπών για τα Τέμπη, έρχονται να επιβεβαιώσουν ότι αυτή η χώρα όντως παράγει περισσότερη ιστορία από όση μπορεί να καταναλώσει.

Το Μουσείο Πικάσο, στο Παρίσι, φιλοξενεί την έκθεση: Η «εκφυλισμένη» τέχνη – Η δοκιμασία της μοντέρνας τέχνης υπό τον ναζισμό (L’art «dégénéré». Le procès de l’art moderne sous le nazisme) – η έκθεση θα μείνει ανοικτή ώς την Κυριακή 25 Μαΐου. Στον πυρήνα της διοργάνωσης βρίσκεται η ναζιστική αντίληψη περί «εκφυλισμένης τέχνης» (entartete Kunst). Τα 57 έργα 37 καλλιτεχνών που παρουσιάζονται άντεξαν στην εκστρατεία καταστροφής από τους ναζί (1933-1945).

Ο Πάπας για τη σημασία της ανάγνωσης λογοτεχνίας
Με την επιστολή του σχετικά με το ρόλο της λογοτεχνίας στην εκπαίδευση, που γράφτηκε στις 17 Ιουλίου 2024 και δημοσιεύτηκε την Κυριακή 4 Αυγούστου 2024 (https://booksjournal.gr/paremvaseis/5339-ekeinoi-pou-mathainoun-pragmatika-na-vlepoun-plisiazoun-afto-pou-einai-aorato), ο Πάπας Φραγκίσκος ενθαρρύνει και υποδεικνύει «μια ανανεωμένη αγάπη για την ανάγνωση» και κυρίως «προτείνει μια ριζική αλλαγή πορείας» στην προετοιμασία των υποψηφίων για την ιεροσύνη, ώστε να δίνεται περισσότερος χώρος στην ανάγνωση λογοτεχνικών έργων.

Επιστολή του Πάπα Φραγκίσκου για το ρόλο της λογοτεχνίας στη διαπαιδαγώγηση
1. Είχα αρχικά επιλέξει να δώσω στην παρούσα επιστολή έναν τίτλο που να αναφέρεται στην ιερατική εκπαίδευση. Μετά από περαιτέρω σκέψη, ωστόσο, το θέμα αυτό αφορά επίσης τη μόρφωση όλων όσοι ασχολούνται με το ποιμαντικό έργο, και μάλιστα όλων των χριστιανών. Αυτό που θα ήθελα να εξετάσω εδώ είναι η αξία της ανάγνωσης μυθιστορημάτων και ποιημάτων ως μέρος της πορείας προς την προσωπική ωριμότητα.

Άρθρο Ειδικού Συνεργάτη
Ο Ντόναλντ Τραμπ επιτίθεται στα αμερικανικά Πανεπιστήμια. Ξεκίνησε από το Κολούμπια και συνεχίζει με το Χάρβαρντ, το οποίο αποφασίζει να αντισταθεί. Η Αμερική που γνωρίζουμε βρίσκεται ενώπιον μιας αυταρχικής χειραγώγησης και τα πανεπιστήμια καλούνται να υπερασπίσουν τη δημοκρατία και το κύρος τους - όχι χωρίς κόστος.

Το τι είναι πορνογράφημα στην τέχνη είναι μια περίπλοκη και όχι εύκολη συζήτηση… Το τι είναι πορνογραφικό σινεμά μπορούμε να ισχυριστούμε πως είναι σχετικά πιο απλό γιατί έχει συγκεκριμένους οπτικοακουστικούς, σκηνοθετικούς, αφηγηματικούς, αναπαραστατικούς και φωτογραφικούς κώδικες, που είναι μάλιστα, στοιχειώδεις, περιορισμένοι, απλοί κι απλοϊκοί· κάνουν για θεατή που βολεύεται και ικανοποιείται εύκολα με τις πιο στοιχειώδεις και σχηματικές, αφελείς λύσεις: την εμφανέστατη και ολοκάθαρη πλήρη κατάδειξη των ερωτογόνων ζωνών, των σεξουαλικών οργάνων και των καμπυλών του σώματος, των ερωτογενών ζωνών και πηγών του κορμιού, ιδιαίτερα του γυναικείου, που αποτελεί συχνά το αντικείμενο του πόθου όσων ρέπουν προς την ηδονοβλεψία.

Με αφορμή το θάνατο του Κώστα Σημίτη, δημοσιεύθηκαν πολλά και ενδιαφέροντα κείμενα, με αντικείμενο την εξωτερική του πολιτική, τον ευρωπαϊσμό του, τον εκσυγχρονισμό, κ.λπ. Αρκετοί αρθρογράφοι, επίσης, προέβησαν σε συγκρίσεις της προσωπικότητας του Ανδρέα Παπανδρέου μ’ εκείνη του Κώστα Σημίτη, δηλώνοντας την προτίμησή τους για τον δεύτερο. Με πολλές από αυτές τις κρίσεις συμφωνώ, άλλες τις βρίσκω αρκετά μονοδιάστατες και απλουστευτικές.
Στο παρόν σύντομο σημείωμα επιθυμώ να διατυπώσω το ακόλουθο απλό επιχείρημα: η πολιτική οικονομικής σταθεροποίησης της περιόδου 1985-1987, που σχεδιάστηκε και εφαρμόστηκε από τον τότε υπουργό Εθνικής Οικονομίας, Κώστα Σημίτη, και εξαιρετικούς συνεργάτες του –και είχε τη στήριξη του τότε πρωθυπουργού, Ανδρέα Παπανδρέου– υπήρξε ένα δείγμα προσεκτικά μελετημένης σταθεροποιητικής οικονομικής πολιτικής, προσανατολισμένης στην εμπειρία ανάλογων οικονομικών πολιτικών που εφαρμόστηκαν από κυβερνήσεις σοσιαλιστικών κομμάτων στην Ευρώπη. Η ανατροπή της, μεταγενέστερα, από τον Ανδρέα Παπανδρέου, κατά τη συζήτηση στη Βουλή του προϋπολογισμού για το 1988, υπό την πίεση λαϊκιστικών φωνών μέσα στο κυβερνών κόμμα, είχε δύο πολύ αρνητικές συνέπειες, η πρώτη εκ των οποίων αφορά την οικονομία της χώρας (γι’ αυτό είναι και η πιο σημαντική), ενώ η δεύτερη αφορά την υστεροφημία του.

Από την Ιταλία της Αναγέννησης στην αυλή της Μόσχας
Για τους Βυζαντινούς Έλληνες, ευγενείς ή λόγιους, που, τα χρόνια πριν και μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης αναζήτησαν καταφύγιο στην Ιταλία, και για τη ζωή τους εκεί, γνωρίζουμε κάποια πράγματα. Για εκείνους όμως που, στα τέλη του 15ου αιώνα, μετακινήθηκαν από την Ιταλία της Αναγέννησης στη Μοσχοβία και συμμετείχαν ενεργά στα τεκταινόμενα στην υπό διαμόρφωση ακόμα Ρωσία δεν γνωρίζουμε σχεδόν τίποτα. Κι όμως, για μια σύντομη περίοδο, ανάμεσα στο τελευταίο τέταρτο του 15ου και το πρώτο του 16ου αιώνα, υπήρξε στην αυλή της Μόσχας, της πρωτεύουσας του μόνου σημαντικού ορθόδοξου κράτους που παρέμενε ακόμα ελεύθερο, αισθητή «ελληνική» παρουσία, μια ομάδα Βυζαντινών «Ελλήνων» –οι τελευταίοι του είδους– που έπαιξαν κάποιο ρόλο στην πολιτική, εκκλησιαστική και πολιτισμική ζωή και εξέλιξη της Ρωσίας.