Μια τρύπα στο νερό...

Δεν θα προσφέρουν πανεπιστημιακές σπουδές υψηλού επιπέδου. Δεν θα προσφέρουν πυρήνες ερευνητικής δραστηριότητας που θα ανυψώσει το επίπεδο της έρευνας και της καινοτομίας στην Ελλάδα. Δεν θα δημιουργήσουν, τέλος, ανταγωνισμό με τα ελληνικά ΑΕΙ και, έτσι, δεν θα ωθήσουν τα ελληνικά ΑΕΙ να βελτιώσουν το επίπεδο σπουδών τους.

Ο λόγος για την παραπάνω ετυμηγορία είναι η θέση των τεσσάρων ΑΕΙ στην παγκόσμια κατάταξη πανεπιστημιακών ιδρυμάτων που είναι γνωστή ως «Κατάταξη της Σαγκάης» (Shanghai Ranking), τη μοναδική κατάταξη ΑΕΙ τα κριτήρια της οποίας είναι αποκλειστικά επιστημονικά και δεν περιλαμβάνουν κριτήρια όπως η ποιότητα των εγκαταστάσεων του ΑΕΙ, το πόσο εύκολο είναι να βρουν δουλειά οι απόφοιτοι και με τι μέσο μισθό, την ποιότητα της πανεπιστημιακής ζωής, κ.λπ. 

Η κατάταξη της Σαγκάης κατατάσσει τα χίλια καλύτερα ΑΕΙ του κόσμου με βάση τέσσερα κριτήρια:

1. Ποιότητα της προσφερόμενης παιδείας, όπως μετριέται από τον αριθμό των βραβείων Νόμπελ και των Μεταλλίων Fields (για μαθηματικούς) που έχουν κερδίσει οι απόφοιτοι του ΑΕΙ (10% του βαθμού).
2. Ποιότητα του διδακτικού προσωπικού, όπως μετριέται από  βραβεία Νόμπελ και Μετάλλια Fields που έχουν κερδίσει οι καθηγητές του ΑΕΙ (20%) και ο αριθμός των παραπομπών στην έρευνά τους, σε 21 επιστημονικά πεδία (20%).
3. Ερευνητική παραγωγή, όπως μετριέται από δημοσιεύσεις των καθηγητών στις επετηρίδες Science και Nature (20%) και από δημοσιεύσεις που περιλαμβάνονται στους δείκτες Science Citation Index-expanded και Social Science Citation Index (20%).
4. Η κατά κεφαλήν επιστημονική παραγωγή ενός ΑΕΙ, όπως μετριέται από το σύνολο των παραπάνω τριών κριτηρίων διαιρεμένου από τον αριθμό του καθηγητικού προσωπικού του ΑΕΙ (20%).

Στην Κατάταξη της Σαγκάης, λοιπόν, τα τέσσερα πανεπιστήμια που ανακοινώθηκε ότι θα αρχίσουν να λειτουργούν στην Ελλάδα έχουν τις εξής θέσεις:

1. University of York: 201-300
2. Keele University: 801-900
3. The Open University: 901-1000
4. University of Nicosia: Εκτός κατάταξης

Μερικά σχόλια:

Το Πανεπιστήμιο του York είναι ένα νέο ίδρυμα, που άρχισε να λειτουργεί μόλις το 1963.

Το δεύτερο βρετανικό πανεπιστήμιο ΔΕΝ ονομάζεται «University of Keele», όπως αναγράφει ο πίνακας του υπουργείου Παιδείας που δόθηκε στα ΜΜΕ και αναπαρήχθη ευρέως.  Το όνομα του ιδρύματος είναι «Keele University».

Το Open University, με έδρα στο Milton Keynes της Αγγλίας, είναι ίδρυμα που προσφέρει σπουδές και πτυχία εξ αποστάσεως και ειδικεύεται στη διά βίου επιμόρφωση.

Το Πανεπιστήμιο της Λευκωσίας μπορεί να έχει σύγχρονες, τακτοποιημένες, καθαρές και όμορφες εγκαταστάσεις, όμως η ακαδημαϊκή θέση του υπολείπεται όλων των ελληνικών ΑΕΙ.

Η θέση των καλύτερων ελληνικών ΑΕΙ στην Κατάταξη της Σαγκάης είναι η εξής:

1. 1. ΕΚΠΑ: 501-600                                  
   2. ΑΠΘ: 501-600                      
   3. ΕΜΠ: 801-900
   4. Πανεπιστήμιο Κρήτης: 801-900
   5. Πανεπιστήμιο Πάτρας: 901-1000

Με εξαίρεση το Πανεπιστήμιο του York, τα άλλα τρία ιδρύματα είναι είτε σε χαμηλότερη ή σε παρόμοια θέση με τα καλύτερα ελληνικά ΑΕΙ στην παγκόσμια κατάταξη.

Άρα, θα αναρωτηθεί κάποιος, ποιος ο λόγος για τους πανηγυρισμούς και τι ακριβώς κερδίζουν η ανώτατη παιδεία, η έρευνα και η ανάπτυξη της πατρίδας μας από την πρωτοβουλία της κυβέρνησης να αδειοδοτήσει τη λειτουργία μέτριων ξένων πανεπιστημίων;

Η μόνη δικαιολογία για όλο αυτό το θέαμα είναι ότι η λειτουργία ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων στην Ελλάδα πρέπει να είναι ελεύθερη και να μην υπόκειται σε περιορισμούς.  Όποιος επιθυμεί να ιδρύσει ένα ΑΕΙ στην Ελλάδα πρέπει να έχει το δικαίωμα να το κάνει γιατί η ελεύθερη ανάπτυξη οικονομικής ή άλλης δραστηριότητας είναι βασικό, θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα και δεν μπορεί να περιορίζεται για να προστατευτούν συντεχνίες που, για τον άλφα ή βήτα λόγο, έχουν μονοπωλήσει κάποια δραστηριότητα.

Καλά έως εδώ και μπράβο στην κυβέρνηση που διόρθωσε μια αδικία.

Όμως, η ελληνική κυβέρνηση έχει, επίσης, την ευθύνη να προσφέρει ποιοτική δημόσια ανώτατη παιδεία στον ελληνικό λαό και την ευθύνη της δημιουργίας συνθηκών για την οικονομική ανάπτυξη της χώρας.  Και «οικονομική ανάπτυξη» στον 21ο αιώνα σημαίνει επιστήμη, τεχνολογία, καινοτομία.

Όποιος μπορέσει να βρει ΜΙΑ οικονομικά και τεχνολογικά ανεπτυγμένη χώρα του κόσμου της οποίας η ανώτατη παιδεία στηρίζεται σε παραρτήματα ξένων πανεπιστημίων και όχι σε σοβαρά, δημόσια και ιδιωτικά, εγχώρια ιδρύματα κερδίζει θέση στην επιτροπή της ΝΔ που θα επεξεργαστεί τα θέματα παιδείας για το πρόγραμμα του κόμματος στις εκλογές του 2027...