Το διαστημόπλοιο Βόγιατζερ 1 εκτοξεύθηκε το 1977 και ακόμη ταξιδεύει στο αχανές διάστημα. Έζησε σπουδαίες στιγμές: είδε τον Δία και τα φεγγάρια του — την Ευρώπη, τον Γανυμήδη, την Καλλιστώ. Εξερεύνησε τους δακτυλίους του Κρόνου και τα δικά του φεγγάρια: τον Τιτάνα, την Τηθύ, τον Μίμα, τον Εγκέλαδο, τη Ρέα και τον Υπερίωνα. Πολύ αργότερα, βγήκε απ’ τη ηλιακό σύστημα, άκουσε τον ηλιακό άνεμο και συνάντησε το μεσοαστρικό διάστημα. Ποτέ πριν και κανείς δεν τα είχε δει όλα αυτά. Και καθώς ταξίδευε, τα συστήματά του άρχισαν το ένα μετά το άλλο να χαλάνε, να βουβαίνονται. Τα μάτια του, τα αυτιά του, οι ηλεκτρονικές του αισθήσεις αχρηστεύτηκαν. Όχι όμως όλες. Πότε πότε εξακολουθεί να στέλνει σήματα· παραμένει ζωντανό, πέρα από κάθε προσδοκία, και ταξιδεύει.
Κάπως έτσι νιώθω και εγώ. Ταξιδεύω στο χρόνο και σιγά σιγά φθείρομαι, αλλά ακόμη λειτουργώ. Παραμένω έφηβος ή έχω περάσει στο επόμενο στάδιο; Δεν το ξέρω. Διάβαζα όμως για τον συγγραφέα John Barth που πέθανε πρόσφατα στα 93 του. «Σκοπεύω να φτάσω στο αποκορύφωμά μου σε ηλικία περίπου 80 ετών», έλεγε σε ένα φίλο του. «Στη συνέχεια, θα μπω σε μια πολύ αργή παρακμή». Δεν είναι κακή προσέγγιση. Άλλωστε, όπως έγραψε ο Σολ Μπέλοου (στα 80 του) στον Ραβελστάιν, «φαντάζομαι ότι όταν κάποιος πεθάνει οι εικόνες θα σταματήσουν». Όσο όμως οι εικόνες τρέχουν (και τις κατανοείς, αυτό είναι το σημαντικό) είσαι μέσα σε αυτή την αστραπή —προλαβαίνεις.
Η ηλικία δεν είναι μόνο ένας αριθμός. Καλό σλόγκαν για διαφημίσεις, κακή πυξίδα για την πραγματικότητα. Σε αυτό τουλάχιστον ο Καρβέλας είχε δίκιο: Φληναφήματα, βαυκαλήματα, αυταπάτες δεν κάνουν καλό. Δεν κάνουν καν για πλασέμπο προκειμένου να αντιμετωπίσουμε τα γηρατειά.
Δεν ξέρω τι κάνει καλό και τι κακό. Εγώ, προσωπικά, προτιμώ να σκέφτομαι ότι ο Αισχύλος έγραψε τον Οιδίποδα επί Κολωνώ όταν ήταν 90. Τουλάχιστον ο θρύλος αυτό λέει. Όπως και να πιστεύω ότι το «πραγματικό γήρας είναι το τέλος της περιέργειας»
