Ούτε ανάγωγος μαθητής ούτε ακατάλληλη εκπαιδευτικός

Γιατί το πρόβλημα εδώ δεν είναι ούτε ένας «ανάγωγος μαθητής» ούτε μια «ακατάλληλη εκπαιδευτικός».

Το πρόβλημα είναι πρωτίστως παιδαγωγικό.

Αν αναπλαισιώσουμε το περιστατικό, γίνεται σαφές ότι η αντίδραση της εκπαιδευτικού ενδεχομένως θα ήταν δικαιολογημένη εάν επρόκειτο για έφηβο μαθητή σε Λύκειο ή ακόμα περισσότερο αν ο μαθητής ήταν ενήλικος, όπου οι δυναμικές, τα όρια και οι κίνδυνοι είναι εντελώς διαφορετικοί. Όμως στο Δημοτικό, οι πράξεις των μικρών παιδιών διαβάζονται μέσα από άλλα αναπτυξιακά και παιδαγωγικά φίλτρα — αυτά που διδάσκουν οι παιδαγωγικές σχολές και καλλιεργούν οι δάσκαλοι στην καθημερινή τους πρακτική. Στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση η παιδαγωγική προσέγγιση οφείλει να προσαρμόζεται στην ηλικία των παιδιών· διαφορετικά, η διδασκαλία κινδυνεύει να παρερμηνευτεί ή ακόμη και να μετατραπεί σε επιβλαβή εμπειρία για το παιδί.

Εδώ ακριβώς πρέπει να τονιστεί κάτι που στη δημόσια συζήτηση αποσιωπήθηκε:

Η συντριπτική πλειονότητα των δασκάλων της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης διαθέτει υψηλού επιπέδου παιδαγωγική κατάρτιση.

Πρόκειται για επιστημονικά καταρτισμένους επαγγελματίες, με ισχυρή γνώση της αναπτυξιακής ψυχολογίας, της διδακτικής, της ειδικής αγωγής, της διαχείρισης κρίσεων στη σχολική τάξη. Εργάζονται καθημερινά με επαγγελματισμό, ψυχραιμία και υψηλό αίσθημα ευθύνης — και ένα μεμονωμένο, ατυχές περιστατικό δεν μπορεί ούτε πρέπει να τους χαρακτηρίζει.

Το πρόβλημα εδώ αφορά κυρίως την έλλειψη συστηματικής παιδαγωγικής επιμόρφωσης σε ορισμένους, πιθανόν ελάχιστους, εκπαιδευτικούς ειδικοτήτων που υπηρετούν στο Δημοτικό χωρίς να έχουν λάβει επιστημονικά εξειδικευμένη προετοιμασία γι’ αυτές τις ηλικίες. Δεν είναι ζήτημα ηθικής ή προσωπικότητας. Είναι ζήτημα επαγγελματικής επάρκειας σε ένα πλαίσιο που έχει διαφορετικές απαιτήσεις.

Και αυτό δεν είναι προσωπικό πρόβλημα της συγκεκριμένης εκπαιδευτικού.

Είναι συστημικό.

Εδώ αναδεικνύεται ο ουσιαστικός ρόλος της αξιολόγησης — όχι ως μέσο τιμωρίας, αλλά ως μηχανισμός εντοπισμού ελλειμμάτων και καθοδήγησης προς στοχευμένη επιμόρφωση. Η αξιολόγηση προστατεύει το σχολείο, τους μαθητές, τους γονείς αλλά και τους ίδιους τους εκπαιδευτικούς. Δεν «κόβει κεφάλια». Αναβαθμίζει ικανότητες. Δεν στιγματίζει. Διασφαλίζει ποιότητα.

Η εύκολη λύση των τηλεοπτικών πάνελ —η απόλυση— δεν λύνει κανένα πρόβλημα.

Αντίθετα, η επιμόρφωση, η συστηματική παιδαγωγική στήριξη και η αξιολόγηση λύνουν πολλά.

Το δυσάρεστο αυτό γεγονός ίσως λειτουργήσει ως υπενθύμιση πως:

• • η παιδαγωγική δεν είναι έμφυτη, αλλά επιστήμη·
  • οι δάσκαλοί μας την υπηρετούν με συνέπεια και υψηλό επίπεδο γνώσεων·
  • και το εκπαιδευτικό σύστημα οφείλει να εξοπλίσει με τα ίδια εργαλεία και τους εκπαιδευτικούς ειδικοτήτων που καλούνται να διδάξουν μικρά παιδιά.

Η ποιότητα της εκπαίδευσης δεν αναβαθμίζεται με κραυγές και καταγγελίες στα πάνελ.

Αναβαθμίζεται με παιδαγωγική, επαγγελματισμό και θεσμική ευθύνη.

Και αυτά εξασφαλίζονται μόνο με έναν λόγο:

αξιολόγηση και επιμόρφωση με διαρκή, ουσιαστική υποστήριξη όλων των εκπαιδευτικών.