Γνώμες

Για τα θέματα Φυσικής των Πανελλήνιων Εξετάσεων 2024

Όσοι με ξέρετε, ξέρετε πως o Μ. Καραγάτσης είναι (ναι, ακόμη) ένας από τους αγαπημένους μου έλληνες πεζογράφους λόγω της γλαφυρής πένας του και της ικανότητάς του να ανατέμνει τον ανθρώπινο ψυχισμό και να μιλά ωμά για αυτά που στην εποχή του «έπρεπε» να μένουν κρυφά. Διάβασα το άρθρο γνώμης (και όχι λογοτεχνική κριτική – τη διαφορά μεταξύ των οποίων όπως φαίνεται πολλοί αδυνατούν να αντιληφθούν) της συγγραφέα (για όσους δεν το γνωρίζουν, όπως προκύπτει από πολλές άθλιες επιθέσεις που δέχτηκε, ναι είναι συγγραφέας και όχι «κριτικός επειδή δεν μπόρεσε να γίνει συγγραφέας», όπως υποστηρίζουν) Ρένας Λούνα με μεγάλη περιέργεια.

Στις 10 Ιουνίου, η αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και αρμόδια Επίτροπος για τις Ψηφιακές Τεχνολογίες, Μαργκρέτε Βεστάγκερ, εγκαινίασε, από τo Κατζάνι της Φινλανδίας, μια ψηφιακή πλατφόρμα με την επωνυμία Destination Earth (DestinE) μέσω της οποίας κανείς αποκτά πρόσβαση στο μεγαλύτερο Ψηφιακό Δίδυμο του πλανήτη: τη Γη. Το έργο αυτό αναμένεται να επιφέρει μια πραγματική επανάσταση στη μοντελοποίηση, προσομοίωση και παρατήρηση των κλιματικών φαινομένων και, ιδίως, στην ανάλυση των κινδύνων που αυτά ενέχουν για την ανθρώπινη ασφάλεια, συμβάλλοντας με τον τρόπο αυτό στην υλοποίηση των στόχων της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.

Πολύ τυχερός! Αυτοκτόνησε (στις 16 Ιουνίου 1945)  έγκαιρα, πριν κάνει την Ελλάδα Αλβανία. Το ημιτελές αυτό έργο επιχείρησε ένα χρόνο αργότερα να το ολοκληρώσει το κόμμα του, προκαλώντας έναν τριετή αιματηρό εμφύλιο πόλεμο και ανέλαβε αυτό το κόστος της αποτυχίας, αφήνοντας στον Βελουχιώτη την εύκολη δόξα.

Παρά την άγρια επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία, οι Ανατολικοκεντρικοί Ευρωπαίοι αισθάνονται σήμερα ασφαλείς. Έχουν εμπιστοσύνη στο ΝΑΤΟ. O υπό την ηγεσία των ΗΠΑ αμυντικός οργανισμός θεωρείται και από τη Μόσχα ιδιαίτερα ισχυρός. Όμως, πολλοί πολιτικοί, διπλωμάτες και εμπειρογνώμονες στην Ανατολική Ευρώπη αναρωτιούνται τι θα συμβεί στις χώρες τους, αν ο Ντόναλντ Τραμπ κερδίσει τις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου 2024 στις ΗΠΑ.

Θα εξομολογηθώ την «αμαρτία» μου, με την ελπίδα να λάβω συγχώρεση από όσους ταλαιπωρώ με τα κείμενά μου: όποιο βιβλίο κι αν διαβάσω, αμέσως μετά πρέπει να μελετήσω ή Χάννα Άρεντ ή Κορνήλιο Καστοριάδη -τους θεωρώ μεταξύ τους απόλυτα συμπληρωματικούς, ακόμη και εκεί όπου ο αναγνώστης νομίζει πως διαφωνούν- «για να έρθω στα ίσια μου», όπως λέω στον εαυτό μου. (Ο καθείς με τις εμμονές του).

Ο Πέδρο Αλμοδόβαρ είναι ο πιο γνωστός εν ζωή ισπανός σκηνοθέτης. Βραβευμένος με Όσκαρ, έχει από χρόνια το δικό του επίθετο. Λέμε και γράφουμε: «αλμοδοβαρικό σύμπαν», «αλμοδοβαρικής εμπνεύσεως», για να υπονοήσουμε τον κόσμο, πολύχρωμο και σύνθετο, όπως τον αναπαριστά στις ταινίες του.

Ο Αλμοδόβαρ κυκλοφόρησε πέρυσι στην Ισπανία ένα βιβλίο με τίτλο El ultimo Sueno (Το τελευταίο όνειρο), με ιστορίες γραμμένες σε διάστημα πέντε δεκαετιών. Το βιβλίο κυκλοφόρησε πρόσφατα στα ελληνικά από τις εκδόσεις Διόπτρα, σε μετάφραση Μαρίας Παλαιολόγου. Προ ημερών, η εφημερίδα Αthens Voice και ο ραδιοφωνικός σταθμός Athens Voice Radio οργάνωσαν μια λογοτεχνική και μουσική βραδιά με αφορμή την κυκλοφορία του βιβλίου. Ωραία πρωτοβουλία.

Αυτό που δεν ήταν ωραίο ήταν η ανάγνωση, στη διάρκεια της βραδιάς, μιας ανοιχτής επιστολής αγάπης από τον φιλόσοφο Πολ Πρεθιάδο προς τον Αλμοδόβαρ, την οποία είχε νωρίτερα  δημοσιεύσει η γαλλική εφημερίδα Libération (6/4/2024). Παρατίθενται αποσπάσματα όπως διαβάστηκαν στην εκδήλωση και αναδημοσιεύθηκαν στην Athens Voice:

Όλες οι γυναίκες στις ταινίες σου είναι λίγο τρανς, και όπως η Agrado έτσι και η μητέρα μου, είναι ακόμα πιο αυθεντικές γιατί μοιάζουν σαν να ονειρεύτηκαν τον εαυτό τους.

Και πιο κάτω:

Αν δεν σου χρωστάω τη ζωή μου, σου χρωστάω τουλάχιστον την εικόνα, το ψαλίδι που με έκοψε και την κόλλα που με ξανακόλλησε. Θα έλεγα, τέλος, ότι ήσουν κάτι παραπάνω από μητέρα για μένα. Και όχι παράλληλη, αλλά κάθετη. Μία από αυτές τις μητέρες που συναντάς και σε βάζουν σε ένα νέο μονοπάτι.

Έχω δει πολλές ταινίες του Αλμοδόβαρ, θυμάμαι ακόμη το πλήθος από τον κινηματογράφο Ιντεάλ της Πανεπιστημίου τον χειμώνα του 1989 που περίμενε με μεγάλο ενδιαφέρον να δει τις Γυναίκες στα πρόθυρα νευρικής κρίσης. Μετά λόγου γνώσεως, θυμάμαι πολλές από τις ηρωίδες των ταινιών του που δεν είναι τρανς.

Αν ο Πρεθιάδο τις βλέπει όλες λίγο τρανς, είναι δικαίωμά του. Μήπως όμως το γεγονός έχει σχέση με το ότι ο ίδιος είναι τρανς άνδρας;

Γεννημένος το 1970 ως Μπεατρίθ, ο Πρεθιάδο προσδιορίζεται από το 2014 ως Πολ. Με λαμπρές σπουδές φιλοσοφίας μεταξύ άλλων και στο αμερικανικό πανεπιστήμιο Πρίνστον, ο Πρεθιάδο είναι συγγραφέας, εικαστικός επιμελητής (ήταν και στην Documenta 14 της Αθήνας, 2017), φιλόσοφος και εσαεί provocateur. Κανένα πρόβλημα με όλα αυτά.

Μόνο που στις 25 Νοεμβρίου 2019, σε ένα άρθρο γνώμης στην ισπανική εφημερίδα El Pais, o Πρεθιάδο υποστήριξε ότι «η ετεροφυλοφιλία είναι επικίνδυνη» και ότι «οι γυναίκες πρέπει να πάρουν τα όπλα». Μετά την κατακραυγή που προκάλεσε το άρθρο, η τότε διευθύντρια της εφημερίδας, η Σολεδάδ Γκαγέγκο -Ντίαθ, αναγκάστηκε να το αποσύρει από την ιστοσελίδα και να ζητήσει επωνύμως συγγνώμη από τους αναγνώστες.

H Iσπανία είναι φιλελεύθερη δημοκρατία και εξ όσων γνωρίζω δεν ασκήθηκε δίωξη στον Πρεθιάδο για υποκίνηση μίσους κατά των ανδρών. Αλλά ακόμη και αν ασκείτο, αυτή θα αφορούσε προφανώς τους ετεροφυλόφιλους άνδρες, διότι αυτοί είναι οι μόνοι επικίνδυνοι για να κακοποιήσουν και να σκοτώσουν  γυναίκες (άτιμη πατριαρχία). Οι άλλοι, οι τρανς άνδρες όπως ο Πρεθιάδο, είναι από τη φύση τους γλυκείς και καλοπροαίρετοι. Οι οποίοι πιστεύουν, αφελώς, ότι αν προσκολληθούν στη λάμψη φωτεινών καλλιτεχνών όπως ο Αλμοδόβαρ θα εκτοξευτούν σε αντίστοιχα υψηλά καλλιτεχνικό επίπεδο. Φευ, δεν βάφονται αυγά με πορδές. Και αν μας αφήνει παγερά αδιάφορους η επιδεξιότητα των δημοσίων προσώπων να βάφουν αυγά, μας ενδιαφέρει πάρα πολύ αν τα ίδια αυτά πρόσωπα, έστω και αν το κάνουν για να προκαλέσουν, παρακινούν σε ανθρωποκτονίες. 

Ένα  ερώτημα πλανιέται πάνω από τη χώρα: Πώς γίνεται να κρατάει ο Μητσοτάκης, ενώ μας βρήκαν όλα τα κακά του κόσμου; Όπως πανδημίες, πόλεμοι, φυσικές καταστροφές, ατυχήματα, μέχρι το χειρότερο απ’ όλα: μία «αγέλη» αδίσταkτων δημαγωγών, που τρέφονται με ψέμα, αίμα και δυστυχία. 

Σύμφωνα με τα άρθρα  4 και 18 Ν. 5026/2023 οι «υποχρεωτικά ελεγχόμενοι» υπηρεσιακοί και πολιτικοί παράγοντες και πρώτοι απ’ όλους οι «αρχηγοί των πολιτικών κομμάτων που εκπροσωπούνται στη Βουλή ή το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ή λαμβάνουν κρατική χρηματοδότηση», υποχρεούνται να υποβάλουν Δήλωση Πόθεν Έσχες «μέσα σε  ε ν ε ν ή ν τ α  ημερολογιακές (90) ημέρες από την απόκτηση της ιδιότητας». 

Πρόκειται για τη λεγόμενη  «Αρχική Δήλωση Περιουσιακής Κατάστασης» η οποία περιλαμβάνει τα περιουσιακά στοιχεία που κατέχουν κατά την ημερομηνία απόκτησης της ιδιότητας του υπόχρεου, τόσο στην ημεδαπή όσο και στην αλλοδαπή. 

Υπάρχουν πολλές εξηγήσεις για την αντικατάσταση του έως πρόσφατα υπουργού Άμυνας της Ρωσίας, Σεργκέι Σοϊγκού, από τον Αντρέι Μπελούσοφ και την τοποθέτηση του Σοϊγκού στη θέση του Νικολάι Πατρούσεφ, ως γραμματέα του Συμβουλίου Ασφαλείας. Ποιο όμως είναι στην πραγματικότητα το νόημα αυτών των αλλαγών;

Σήμερα, όπου η σωματική βία στις οικογένειες είναι ανήθικη, η συστηματική κατ' εξακολούθηση και σε βάθος χρόνου εκδήλωσή της αποτελεί κατά πάσα πιθανότητα προκαταρκτική φάση μελλοντικής δολοφονίας.

Στον βαθμό που ο διαγωνισμός της Eurovision έχει πολιτικοποιηθεί, πρωτίστως από όσους τη βλέπουν ως μέσο για να προωθήσουν ζητήματα ταυτοτήτων και φύλου, μπορούμε να πούμε ότι η εξέλιξη και τα αποτελέσματα της ψηφοφορίας προσφέρονται για πολιτική ανάλυση και πολιτικά συμπεράσματα. Θα μπορούσε μάλιστα να αποκτήσει ιδιαίτερη βαρύτητα και να λειτουργήσει επικουρικά για τις επερχόμενες ευρωεκλογές, στις οποίες ο φόβος για την άνοδο των λαϊκiστικών κομμάτων είναι πιο έντονος από ποτέ. Ωστόσο, αυτή η άνοδος δεν συμβαίνει ex nihilo, ούτε δίχως κάποια αιτία, αλλά αποτελεί απόρροια ενός πολύ συγκεκριμένου και καλά παγιωμένου πολιτικού παρονομαστή: της σιωπηλής πλειοψηφίας.