Γνώμες

«Αναδρομικά 50-60.000 ευρώ σε κάθε γιατρό του ΕΣΥ "δίνει" απόφαση του Αρείου Πάγου».
Οι εφημερίδες
Με την οικονομική κρίση δύο ήταν οι βασικοί πόλοι εξουσίας που προσπάθησαν να «γυρίσουν προς τα πίσω τον τροχό της ιστορίας» και αναδείχτηκαν στις κατεξοχήν αντιδραστικές δυνάμεις του τόπου, όπως όρισε ο ίδιος ο Μαρξ τον όρο «αντίδραση»: η «σταλινογενής» Αριστερά και η Δικαιοσύνη.

Το ότι η Νομική Σχολή του Yale είναι από τις κορυφαίες στις ΗΠΑ, από την οποία αποφοίτησαν Πρόεδροι, δικαστικοί όλων των βαθμίδων, πολιτικοί και επιτυχημένοι επιχειρηματίες δεν σημαίνει ότι όλοι οι απόφοιτοί της είναι οπαδοί της ανοιχτής κοινωνίας και της νεωτερικότητας. Απόφοιτος του Yale είναι και ο συντηρητικός Σάμιουελ Αλίτο, δικαστής που διορίστηκε το 2006 από τον Πρόεδρο Τζορτζ Μπους τον νεότερο στο Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ, γνωστό με το αρκτικόλεξο SCOTUS. Επιπλέον, ένας Πρόεδρος που έχασε την λαϊκή ψήφο με διαφορά τριών εκατομμυρίων ψήφων, αλλά κέρδισε την Προεδρία χάρη στις ιδιαιτερότητες του εκλεκτορικού συστήματος, ο Ντόναλντ Τραμπ, μπόρεσε και διόρισε τρεις νέους συντηρητικούς δικαστές –σε σύνολο 9 του SCOTUS– ανατρέποντας δραστικά τις ισορροπίες και σπρώχνοντας το δικαστήριο προς τα σκοτάδια του πρωτόγονου συντηρητισμού.

Όσοι αγαπούν τα ντοκιμαντέρ για την άγρια ζωή ξέρουν καλά μια όψη της συμπεριφοράς των αιλουροειδών, ιδίως των λιονταριών: η κάθε ομάδα συνηθίζει να οριοθετεί την περιοχή όπου διαβιοί με τα ούρα των μελών της. Τα λιοντάρια, ιδίως ο αρσενικός επικεφαλής της ομάδας, ουρούν συστηματικά στα άκρα όρια της περιοχής στην οποία κυνηγούν και ζουν, ώστε κάθε έξωθεν ερχόμενος εισβολέας-επίδοξος επιβήτωρ να γνωρίζει ότι αν προχωρήσει πιο μέσα από τη συγκεκριμένη οσμή θα πρέπει να πολεμήσει αναλαμβάνοντας θανάσιμο κίνδυνο, για να πάρει τη θέση του Άλφα-αρσενικού στην ομάδα.

Κάθε πολιτική, κάθε κίνημα και εν γένει κάθε προσωπικότητα, που εκ φύσεως έχει αρχή, μέση και τέλος, δημιουργεί συμπάθειες και αντιπάθειες, φιλίες και αντιπαλότητες, συμμαχίες και έχθρες. Το αν ο απέναντι είναι εχθρός ή φίλος αποτιμάται με δεδομένα που διαφοροποιούνται κατά την εξέλιξη των πραγμάτων.

«Ακόμη έξι μήνες παράταση στις κατεδαφίσεις αυθαιρέτων σε αιγιαλούς και παραλίες έδωσε το υπουργείο Περιβάλλοντος»*. Αυτή είναι η πρόταση με την οποία ξεκινάει είδηση: ακόμη έξι μήνες παράταση στις κατεδαφίσεις αυθαιρέτων σε αιγιαλούς και παραλίες έδωσε το υπουργείο Περιβάλλοντος. Όλη η παθογένεια, όλη η αντίφαση, όλη η παράνοια της ελληνικής κοινωνίας και του ελληνικού κράτους σε μία και μόνη προτασούλα. Πάμε να τη «συντάξουμε», τρόπον τινά.

Είναι αξιοπρόσεκτο ότι αρκετοί διστάζουν να καταδικάσουν τη ρωσική επέμβαση στην Ουκρανία ή το κάνουν προσπαθώντας να βρουν ελαφρυντικά. Το παρατηρήσαμε αυτό πρόσφατα στην πατρίδα μας και αποδόθηκε στα φιλικά αισθήματα που τρέφουν οι Έλληνες για τους Ρώσους. Φιλικά αισθήματα που ξεκίνησαν από την Επανάσταση του 1821, όταν πίστευαν ότι η Ρωσία, και συγκεκριμένα ο υπουργός Εξωτερικών του Τσάρου, Ιωάννης Καποδίστριας, ήταν πίσω από τη Φιλική Εταιρεία.


Όταν ο Σαρτρ εξωράιζε τα εγκλήματα του Στάλιν με τη φράση «δεν μπορείτε να συζητάτε τις πράξεις του Στάλιν, εφόσον είναι ο μόνος που κατέχει τις πληροφορίες που τις δικαιολογούν», ο Καστοριάδης απάντησε ότι αυτή η συγκάλυψη είναι μία «γελοία κατεργαριά», που θα παραμείνει «το πιο εύγλωττο δείγμα αυτογελοιοποίησης διανοούμενου».

Τα τελευταία 82 χρόνια στην Ελλάδα κυκλοφορεί αναμεσά μας ένας γέρικος ελέφαντας. Στα τεράστια καπούλια του είναι σταμπαρισμένοι ο πυρσός της μεταξικής δικτατορίας της 4ης Αυγούστου και ο φασιστικός διπλούς πέλεκυς της ΕΟΝ. Δεν είναι αόρατος: απλά κανείς δεν μιλάει γι’ αυτόν. Δεν μιλάει για τους αστούς οι οποίοι σιχαίνονταν τους φασίστες του Μεταξά που τους πότιζαν το ρετσινόλαδο του Μανιαδάκη —όταν όμως ήρθε το τελεσίγραφο των Ιταλών δεν αρνήθηκαν να μοιραστούν το χνότο τους με τους φασίστες συστρατιώτες τους· δίπλα τους πολέμησαν για την πατρίδα, που τους ένωνε εκείνη την σκοτεινή ώρα. Ακόμη και οι κομμουνιστές (όσοι δεν ήταν φυλακή και στα ξερονήσια οι οποίοι, σε μία ακόμη μελανή σελίδα της δικτατορίας Μεταξά, δεν απελευθερώθηκαν, αλλά παραδόθηκαν στους Ναζί) πολέμησαν. Πολέμησαν μαζί για να σώσουν την πατρίδα.

Η κοινοτοπία του κακού, εδώ του Ναζισμού, είναι το να μην το θέλεις, να μην το διανοείσαι καν, το να κρίνεις: μόνο να υπακούς, είτε στις εντολές των ανωτέρων σου είτε σε αυτές των στερεοτύπων, των κοινότοπων χαρακτηρισμών και αξιολογήσεων.
Συνθήματα λέμε στη διαδήλωση, εκεί έτσι μιλάμε. Άλλο το να σκεφτόμαστε με συνθήματα, άλλο το να συζητούμε σωρεύοντας συνθήματα - τελικά, το να υπακούμε σε αυτά, μη κρίνοντας. Σωρεύοντας συνθήματα.
Υπακούω και δεν κρίνω, όταν με το που θα μου αμφισβητήσει κάποιος την πεποίθησή μου, αρχίζω να επικαλούμαι, το ένα μετά το άλλο, όλα μου τα θεία στερεότυπα, όσα περισσότερα τόσο πιο πολύ έχω κερδίσει, δεν καταλαβαίνω πως ο άλλος τολμά να μην τα δέχεται, καταλήγω στο να τον εξυβρίσω, κάποτε και να χειροδικήσω και ό,τι ήθελε προκύψει.
Προτού κρίνουμε τον ναζισμό του Μιχαήλ της Μαριούπολης, ας επιχειρήσουμε μια νοερή συζήτηση μαζί του, ξεκινώντας από αυτά που είπε (μη σας φανεί παράδοξο, έτσι διαβάζουμε, έτσι κατανοούμε έναν λόγο, όταν δεν έχουμε ζωντανή συνομιλία). Όχι για να του αποδώσουμε με βεβαιότητα θέσεις και διαλογικές συμπεριφορές , που δεν μπορεί παρά να είναι υποθετικές, όσο για να ελέγξουμε και να κρίνουμε εκείνο που μπορούμε: το πώς εμείς αρθρώνουμε απέναντί του τον δικό μας λόγο, το πόσο κρίνουμε, το πόσο, πού και πώς υπακούμε.