Γνώμες

Νa 'ταν και αυτό που ο Ουίλλιαμ Σαίξπηρ εννοούσε όταν, στο Όπως σας Αρέσει, ο Ιάκωβος ο μελαγχολικός έλεγε στον Δούκα: «Όλος ο κόσμος μια σκηνή και οι ανθρώποι, οι άνδρες και ο γυναίκες απλώς ηθοποιοί»; Μπορεί και να ξεχώριζε ένα ιδιαίτερο ταλέντο: εκείνους που μακέλεψαν «αγαπημένα», αλλά όχι αγαπώμενα πρόσωπα, και μετά δήλωναν ότι αυτό που πιότερο ποθούν είναι «να λάμψει η αλήθεια» — αλλά μέχρι αυτό να συμβεί άστραφταν τα φλας των φωτογράφων και έλαμπαν οι προβολείς των τηλεοπτικών στούντιο, εκεί όπου έκαναν τις συντετριμμένες τους δηλώσεις και περιέφεραν τις λυπητερές τους ιστορίες. Ποιος να ξέρει.

Έγραφα για το περιοδικό ΗΧΟΣ & hi-fi από το 1977 μέχρι το 1983, αλλά συνέχιζα να τον αγοράζω και μετά. Στα μουχλιασμένα και σαρακοφαγωμένα πλέον τεύχη του μπορεί να βρει κανείς πολύτιμα κομμάτια της μουσικής ιστορίας του τόπου. Φύσηξα λοιπόν τη σκόνη του αρχείου του ΗΧΟΥ (ένα τμήμα του υπάρχει ψηφιοποιημένο στο διαδίκτυο) και βρήκα μία συνέντευξη του Λεωνίδα Καβάκου, από τον Σεπτέμβριο του 1989.

Ο Λεωνίδας Καβάκος παρακάμπτει τις δύο ορχήστρες που αρνήθηκαν να συμμετάσχουν σε μια μεγάλη συναυλία για την Ουκρανία και, σε συνεργασία με το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (εύγε, επιδεικνύει ωριμότητα, ευαισθησία και αντανακλαστικά), ήδη ανακοίνωσε συναυλία με δυο κουαρτέτα του Μπραμς, με τη συμβολή του ιδίου στο βιολί και τριών ακόμα εξαιρετικών μουσικών: του Ηλία Λιβιεράτου (βιόλα), του Τιμόθεου Γαβριηλίδη Πέτριν (βιολοντσέλο) και του Βασίλη Βαρβαρέσου (πιάνο). Τα έσοδα της συναυλίας θα διατεθούν υπέρ των σκοπών της ανοικοδόμησης του μαιευτηρίου της Μαριούπολης.

Έτσι λοιπόν ήρθε και έγινε: εκεί που ακολουθούσε τον γνώριμό της τον σκοπό η Αριστερά, όπου ΕΟΚ και ΝΑΤΟ παραμένουν το ίδιο φιλελεύθερο συνδικάτο, εκεί που με το «ολιστικό» είχε βρει και κάτι να πει, ξαφνικά βρέθηκε αγκαλιά με τους σφαγείς. Βρέθηκε διά της σιωπής της να συναινεί σε μια θηριωδία, που συμβαίνει στην γειτονιά μας, εδώ πιο πάνω, και η οποία έρχεται πλέον προ ομμάτων.

«Το πρώτο θύμα του πολέμου είναι η αλήθεια». Ο κλισέ αφορισμός χρησιμοποιείται σχεδόν καταχρηστικά τρεις τέσσερις φορές τη μέρα τις τελευταίες εβδομάδες. Ωραιότατη, πιασάρικη ατάκα που συνοδεύεται από ύφος περισπούδαστο όσων υποστηρίζουν ότι στον πόλεμο στην Ουκρανία φταίνε και οι δύο πλευρές. Πάμε να δούμε την πραγματικότητα. Με σοβαρές πηγές.

Επί υπαρκτού, η Σοβιετική Ένωση έλεγε «Σοσιαλισμός» και οι δυτικές κυρίως «Λαϊκές Δημοκρατίες», οι Βαλτικές λ.χ, μα και η Ουκρανία (βλέπε λιμός), καταλάβαιναν Ρωσία. Όπως και οι χώρες της Ευρώπης που με τη Γιάλτα είχαν βρεθεί, θέλοντας και μη, στη σφιχτή αγκαλιά της Μόσχας. Ήταν η Ρωσία και αυτές - ο κομμουνισμός υπήρχε, αλλά ως ένα πράγμα της Ρωσίας, κάτι που το χρησιμοποιούσε ως πρόσχημα της κυριαρχίας της.

Στη συναυλία της 29ης Μαρτίου, καλλιτέχνες με διεθνή φήμη τραγούδησαν εξίσου υπέρ της ειρήνης και υπέρ της Ουκρανίας. Τα σκηνικά, τα φώτα, τα ρούχα των καλλιτεχνών, το κοινό, όλα ήταν στα χρώματα της χώρας που δέχεται επίθεση. Κίτρινο και μπλε παντού. Η σκηνή γεμάτη ηλίανθους, το εμβληματικό λουλούδι της Ουκρανίας. Οι δηλώσεις, ξεκάθαρες. Ο στόχος, ένας: έρανος για την ανθρωπιστική κρίση στην Ουκρανία.

Οι σκύλοι αλυχτάνε, αλλά το καραβάνι προχωρά· του πολιτισμού τουτέστιν. Λέξεις και εκφράσεις της καθημερινής εμπειρίας λαξεύονται, τροχίζονται, λειαίνονται και μεταναστεύουν στη σελίδα και στα μήντια. Ως σχήματα λόγου, ως μεταφορές, που τάχιστα εξελίσσονται σε κλισέ: