Oι αρτίστες στην τέντα του τσίρκου: αμήχανοι* ή Σταφίδες για την Ουκρανία

Το ίδιο διάστημα, «σε ένα περιβάλλον αναισθησίας, ο Διονύσης Σαββόπουλος προσπαθεί να ενώσει τους επαγγελματίες του τραγουδιού, που για πολλά χρόνια λειτουργούν με ιδεολογικό φανατισμό και ιδιοτέλεια», όπως σημειώνει ο Ηλίας Κανέλλης (https://booksjournal.gr/gnomes/3707-o-savvopoulos-i-oukrania-kai-i-entexni-latreia-tou-oloklirotismoy) στο εύστοχο σημείωμα για την στάση των καλλιτεχνών απέναντι στον πόλεμο που μαίνεται στην Ουκρανία, και ακόμα είναι αμφίβολο αν θα υλοποιηθεί, έστω την τελευταία στιγμή, ένας τηλεμαραθώνιος, με τη βοήθεια του Στάθη Δρογώση και του Νίκου Πορτοκάλογλου, σε συμπαράσταση στα θύματα του πολέμου, ήγουν στα θύματα της ρωσικής εισβολής στη χώρα του Γκόγκολ και του Σεφτσένκο.

«Εδώ, ο ποιητής σηκώνει τα χέρια». Κι όλοι εμείς, «εκδρομείς της μεταπολίτευσης», που γεμίσαμε τα στάδια σε τόσες και τόσες συναυλίες συμπαράστασης και αλληλεγγύης, που μεγαλώσαμε με τα ακούσματα ερμηνευτών όπως ο Νταλάρας, ο Παπακωνσταντίνου, η Αλεξίου («Είμαστε όλοι καθαρίστριες», έστω και αν εκ των υστέρων διόρθωσε τη δήλωσή της), οι Κατσιμιχαίοι, ο Τσακνής, ο Λεοντής (αμφότεροι πέρασαν και από την ΕΡΤ, με τον πρώτο πάντως να παραιτείται ευσυνειδήτως), ο Μάλαμας, ο Κούτρας, η Τσανακλίδου, η Πρωτοψάλτη, ακόμα και ο πάντα λαλίστατος Κραουνάκης και τόσοι άλλοι, που χάραξαν το βινύλιο της νιότης μας με τα τραγούδια τους, πώς παραμένουν ακόμα «σιωπηλοί, θλιμμένοι, με σεμνούς τρόπους», για να θυμηθούμε και την «Πρέβεζα» του μέγιστου Καρυωτάκη μπροστά στον καταφανή αυτό βιασμό;

Εδώ, για την επαναπρόσληψη των καθαριστριών στο ΥπΟικ (που και επέστρεψαν εντέλει και μετατέθηκαν τελικά σε διοικητικές υπηρεσίες, κατά το προσφιλές «Ο αγώνας τώρα δικαιώνεται») έγινε ολόκληρος ντόρος με σύμπασα την προοδευτική καλλιτεχνική κοινότητα στο πλευρό τους, και «μπροστά στον πόλεμο» και τα χιλιάδες θύματα αμάχων ακόμα δεν μπορεί να κουρδίσει ούτε ένας την κιθάρα του; 

Φυσικά, το ίδιο ερώτημα τίθεται και στους προοδευτικούς ανθρώπους των γραμμάτων και της τέχνης (όλα με πεζό): τόσα ονόματα, τόσοι συγγραφείς, τόσοι λογοτέχνες, τόσοι ποιητές, τόσοι ηθοποιοί, τόσοι διανοούμενοι, τόσοι πανεπιστημιακοί, όλοι τους λαλίστατοι και υπέρμαχοι της ελευθερίας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, που στο παραμικρό «πέταγμα της πεταλούδας» συνυπογράφουν πύρινα κείμενα διαμαρτυρίας, καταγγελίας, συμπαράστασης και αλληλεγγύης, δεν βρήκαν μία λέξη έστω, στο ανεξάντλητο οπλοστάσιο των ιδεών και των έργων τους, μπροστά σ’ αυτόν τον εφιάλτη που απειλεί την Ευρώπη και τον κόσμο; Τόση «παχυδερμία» ή απλώς μπλαζέ στάση;

Η Ευρώπη, έστω και με άλλους «πρωταγωνιστές» και σε άλλες γεωπολιτικές συνθήκες, ξαναζεί μέρες του 1939, ο όρος Lebensraum (ζωτικός χώρος) επιστρέφει εφιαλτικά και η Ουκρανία ανθίσταται στον δικό της «μεγάλο πατριωτικό πόλεμο», με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται για τη Γηραιά Ήπειρο, τη Ρωσία, τον κόσμο.

Κι εμείς, εδώ, σωπαίνουμε ή πάντως τραγουδάμε με «αγάπη μόνο» για τον άνθρωπο («για να ενώσουμε τον κόσμο», όπως έγραφε κι ο ποιητής της ρωμιοσύνης για το καπνισμένο τσουκάλι της Ιστορίας) και προτείνουμε αντί για όπλα στη μαχόμενη Ουκρανία να μοιράσουμε σταφίδες στους εξαθλιωμένους και ξεριζωμένους Ουκρανούς, όπως ειπώθηκε και επίσημα από τα έδρανα της Βουλής των Ελλήνων. Και μη ρωτήσετε ποιος την εκστόμισε και από ποιον πολιτικό χώρο ήρθε η συγκεκριμένη πρόταση! Ούτε και γιατί κάποιοι αρθρογράφοι βάζουν συνήθως τη λέξη «Δύση» σε εισαγωγικά, για να «εξισωθούν οι αντίπαλοι», όπως εύστοχα επισήμανε ο Μιχάλης Τσιντσίνης στην Καθημερινή (19/3/2022).

Οι «προοδευτικοί» αρτίστες στην τέντα του ελληνικού τσίρκου δεν είναι αμήχανοι. Απλώς, τραγουδάνε (σ)τον ήχο της σιωπής τους! Η ελληνική «προοδευτική» εκδοχή του Τhe sound of silence. Σε μέρες πολέμου…

*Ο τίτλος είναι δάνειος από την ταινία του Αλεξάντερ Κλούγκε, Die Artisten in der Zirkuskuppel: ratlos (1968)