Σύνδεση συνδρομητών

Οι ελληνικές διασπορές ως πολιτικές κοινότητες.  Το παράδειγμα της Αυστραλίας

Πέμπτη, 31 Οκτωβρίου 2024 18:17
Πολίτες διεκδικούν ο προσδιορισμός των ελλήνων της Αυστραλίας να μη γίνεται αποκλειστικά με αναφορά στη θρησκευτική ταυτότητα και στη διασύνδεσή τους με την ορθόδοξη εκκλησία.
Φωτογραφία αρχείου
Πολίτες διεκδικούν ο προσδιορισμός των ελλήνων της Αυστραλίας να μη γίνεται αποκλειστικά με αναφορά στη θρησκευτική ταυτότητα και στη διασύνδεσή τους με την ορθόδοξη εκκλησία.

Πριν από λίγες μέρες, 110 αυστραλοί πολίτες ελληνικής καταγωγής, με αναφορά σε ολόκληρο το δημοκρατικό πολιτικό φάσμα της χώρας και με αναγνωρισμένη από την ευρύτερη κοινωνία επαγγελματική, πολιτική και κοινωνική δράση, υπέγραψαν μια επιστολή απάντηση στον ομοσπονδιακό εργατικό πρωθυπουργό Anthony Albanese σχετικά με τις πρόσφατες δηλώσεις του για τον διαχρονικό ρόλο της Ελληνορθόδοξης Αρχιεπισκοπής στα εκπαιδευτικά και πολιτισμικά δρώμενα της ελληνοαυστραλιανής κοινότητας.

Όπως δηλώνουν, η δημόσια τοποθέτηση του αυστραλού πρωθυπουργού κατά την πρόσφατη επίσκεψη του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου για τα εκατοντάχρονα της Αρχιεπισκοπής,  ότι «επί έναν αιώνα η Εκκλησία διατήρησε τον πολιτισμό και τη γλώσσα της ελληνικής κοινότητας της Αυστραλίας, συνδέοντας τις διάφορες γενιές με την κληρονομιά τους», δεν ανταποκρίνεται στην ιστορική αλήθεια, έτσι όπως προκύπτει από την κοινωνική εξέλιξη της Ελληνοαυστραλίας αλλά και της ευρύτερης κοινωνίας της μεγάλης χώρας του Νότου. 

Ιστορικά, καθοριστικό ρόλο στη διδαχή της ελληνικής γλώσσας, όπως και στην εξέλιξη της πολιτισμικής δημιουργίας και ταυτότητας της Ελληνοαυστραλίας, έπαιξαν οι ελληνικής καταγωγής ενεργοί πολίτες, που συμμετείχαν όχι μόνο σε κοσμικές οργανώσεις και Κοινότητες της ομογένειας, αλλά και στα πολιτικά, συνδικαλιστικά, κοινωνικά και  πολιτισμικά δρώμενα της ευρύτερης κοινωνίας της Αυστραλίας, μέσα από τους θεσμούς και τα κινήματα της κύριας κοινωνίας. Δηλαδή, μέσα από τα πολιτικά της κόμματα, μέσα από τα συνδικάτα της, μέσα από τα κοινωνικά και πολιτισμικά της κινήματα. Αυτό το κομμάτι της ενεργού Ελληνοαυστραλίας είχε πρωταγωνιστικό αγωνιστικό ρόλο στην υιοθέτηση  του πολυπολιτισμού στην Αυστραλία, ή, για να αναφέρω δύο ενδεικτικά παραδείγματα, στον αντιαποικιοκρατικό αγώνα της Κύπρου, καθώς και στον αντιδικτατορικό αγώνα της περιόδου 1967-1974.  Η Εκκλησία είτε ήταν απούσα είτε συντασσόταν με το εκάστοτε στατους κβο της Ελλάδας και της Αυστραλίας.

Η παρέμβαση των 110 ενεργών πολιτών ελληνικής καταγωγής, με αφορμή τις ανιστόρητες δηλώσεις του ομοσπονδιακού πρωθυπουργού Anthony Albanese, πολιτών που ζουν και δραστηριοποιούνται στις μεγάλες πολιτειακές πρωτεύουσες της χώρας, τη Μελβούρνη, το Σίδνεϊ, την Αδελαΐδα και την Μπρισμπέιν, πόλεις όπου κατοικεί η συντριπτική πλειονότητα της Ελληνοαυστραλίας, καλύπτει ένα ευρύ κοινωνικό, επαγγελματικό και πολιτικό φάσμα.  Οι υπογράφοντες και οι υπογράφουσες είναι καθηγητές πανεπιστημίου, συνδικαλιστές, καλλιτέχνες, επιχειρηματίες, πρώην ηγετικά στελέχη των τριών μεγαλύτερων κοσμικών Κοινοτήτων του ελληνισμού της Αυστραλίας, συνταξιούχοι κ.ά.

Η παρέμβασή τους δεν γίνεται σε αντιδιαστολή με την Αρχιεπισκοπή.  Η δημόσια παρέμβασή τους προτάσσει την ιδιότητα τους των αυστραλών πολιτών ελληνικής καταγωγής, που ζουν και δραστηριοποιούνται στην ευρύτερη κοινωνία της Αυστραλίας. Είναι αυστραλοί πολίτες που θεωρούν τη δική τους ταυτότητα, τον δικό τους πολιτισμό και τη δική τους ιστορία αναπόσπαστο κομμάτι του ευρύτερου εθνικού αφηγήματος της αγγλοκελτοκρατούμενης Αυστραλίας.  

Εγκαλούν τον πρωθυπουργό της χώρας και όχι την Ελληνορθόδοξη Εκκλησία, που δηλώνουν πως σέβονται τον πνευματικό και θρησκευτικό της ρόλο, γιατί έπειτα από 70 χρόνια επίσημης πολυπολιτισμικής πολιτικής στην Αυστραλία, ο Anthony Albanese δείχνει με τις δηλώσεις του να μη γνωρίζει και να μη σέβεται την πολυμορφία που υπάρχει μέσα σε μια ιστορική εθνοτική ομάδα, με σημαντική προσφορά στην ευρύτερη κοινωνία, καθώς και στο ίδιο του το κόμμα, το Εργατικό Κόμμα Αυστραλίας. Η ένσταση είναι στην αδικαιολόγητη εξαπλούστευση και στο «τσουβάλιασμα» μιας ολόκληρης και πολύμορφης, ιδεολογικά, ταξικά, πολιτισμικά και κοινωνικά, εθνοτικής ομάδας, που συμμετέχει ενεργά  εδώ και πολλές δεκαετίες στα δρώμενα της ευρύτερης Αυστραλίας, σε ένα μονοδιάστατο θρησκευτικό σχήμα, που είναι ένας από τους πολλούς χώρους μέσα από τους οποίους συγκροτείται και ανασυγκροτείται συνεχώς η πολυπρισματική εθνοτική ταυτότητα σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο. 

Ο πρωθυπουργός ενός σοσιαλδημοκρατικού μεταρρυθμιστικού κόμματος, με τη δήλωσή για το ρόλο της Αρχιεπισκοπής, φαίνεται να εφαρμόζει διαφορετικά μέτρα και σταθμά στον τρόπο με τον οποίο διαβάζει και αντιλαμβάνεται, ως σύλληψη, ως ιδεολογία και ως πολιτική, μια σημαντική μειοψηφική εθνοτική ομάδα σε σχέση με την ευρύτερη Αυστραλία.

Η απάντηση των 110 στον Anthony Albanese αναδεικνύει επίσης και τα όρια του αυστραλέζικου πολυπολιτισμού, έτσι όπως ασκείται από το κράτος, τις κυβερνήσεις και τους θεσμούς, από τα μέσα της δεκαετίας του 1970, μετά την υιοθέτησή του από τη μεταρρυθμιστική εργατική κυβέρνηση του Gough Whitlam. Αυτό που αναδεικνύεται όλες αυτές τις δεκαετίες ως πολυπολιτισμός είναι κυρίως το πανηγυρικό φολκλόρ, χοροί και διατροφοί για παράδειγμα, και όχι η ουσία, η εμβάθυνση δηλαδή της πολιτισμικής ταυτότητας καθώς και της ιστορίας της Αυστραλίας.  Μιας ταυτότητας και ενός εθνικού αφηγήματος που θα ξεκινάει από τα αυτόχθονα έθνη της τα οποία υπάρχουν εδώ και 65.000 χρόνια και θα φτάνει μέχρι και τα χρόνια της μεταπολεμικής μη αγγλοκελτικής μετανάστευσης.

Αυτή είναι η βασική φιλοσοφική και πολιτική θέση, αυτή είναι η αφετηρία αυτής της δημόσιας τοποθέτησης των 110 Ελληνοαυστραλών, η δράση των οποίων ξεφεύγει από τα στενά όρια του θεσμικά συγκροτημένου μικρόκοσμου που αποκαλείται συνήθως παροικία.

Η απάντηση στον πρωθυπουργό της Αυστραλίας είναι συνέχεια μιας μακράς παράδοσης παρεμβάσεων της ευρύτερης προοδευτικής ελληνοαυστραλιανής κοινωνίας των πολιτών, που σε τακτικά χρονικά διαστήματα συμμετέχει και παρεμβαίνει στα κοινωνικά, πολιτισμικά και πολιτικά δρώμενα, της ευρύτερης Αυστραλίας, καθώς και της Ελλάδας, μέσα από μια ελληνοαυστραλιανή και μεταναστευτική σκοπιά, η οποία ωστόσο προτάσσει καθολικές αρχές.   

Μέρος αυτής της παρεμβατικής παράδοσης ήταν, για παράδειγμα, η δημόσια τοποθέτηση 300 Ελληνοαυστραλών τον Ιανουάριο του 2023, υπέρ της συνταγματικής αναγνώρισης των αυτόχθονων Αυστραλών, η παρέμβαση 150 γυναικών ελληνικής καταγωγής, που τον Ιούλιο του 2022 καταδίκασαν δημόσια τις δηλώσεις του Αρχιεπισκόπου Αυστραλίας Μακάριου εναντίον των αμβλώσεων τον Ιούλιο, η δήλωση 100 και περισσότερων Ελληνοαυστραλών υπέρ της καταδίκης των μελών της Χρυσής Αυγής στην Ελλάδα τον Οκτώβριο του 2020, ή η τοποθέτηση τον Σεπτέμβριο του 2017 60 ατόμων υπέρ της αναγνώρισης του γάμου των ομόφυλων ζευγαριών στην Αυστραλία.

Με άλλα λόγια, διάφορα σημαντικά ζητήματα της εποχής και της κοινωνίας, είτε στην Αυστραλία, είτε στην Ελλάδα, φέρνουν κοντά, με ενιαίο λόγο, ένα παναυστραλιανό δίκτυο ενεργών πολιτών, που αποδεικνύει ξανά και ξανά ότι οι αυστραλοί πολίτες ελληνικής καταγωγής συγκροτούν όχι μόνο μια πολιτισμική, γλωσσική ή θρησκευτική κοινότητα – αλλά παράλληλα συγκροτούν πάντα και μια πολιτική και ιδεολογική κοινότητα.

Κώστας Καραμάρκος

Δημοσιογράφος που ζει στη Μελβούρνη. Σπούδασε ιστορία και φιλοσοφία των επιστημών στο Πανεπιστήμιο της Μελβούρνης. Εργάστηκε για σειρά ετών ως ειδικός σύμβουλος στη Γενική Γραμματεία Απόδημου Ελληνισμού, καθώς και στο Πολιτικό Γραφείο του Γιώργου Παπανδρέου επί προεδρίας του στο ΠΑΣΟΚ.

Προσθήκη σχολίου

Όλα τα πεδία είναι υποχρεωτικά. Ο κώδικας HTML δεν επιτρέπεται.