ΗΠΑ

Η Ευρώπη δεν υστερεί έναντι των Ηνωμένων Πολιτειών στον τομέα της επιστημονικής έρευνας και της παραγωγής επιστήμης υψηλού επιπέδου. Η ιδέα ότι συμβαίνει κάτι τέτοιο οφείλεται στη λανθασμένη θεώρηση που συνεχίζουν να έχουν τα Μαζικά Μέσα Ενημέρωσης:  από τη μια οι ΗΠΑ και από την άλλη οι ευρωπαϊκές χώρες, η καθεμιά ξεχωριστά. Με τη ματιά αυτή, η Βρετανία, η Γερμανία, η Γαλλία, η Ολλανδία υστερούν έναντι των Ηνωμένων Πολιτειών σε βραβεία Νόμπελ και Μετάλλια Fields και έτσι διαιωνίζεται η αντίληψη της αμερικανικής κυριαρχίας στην επιστήμη.

Πολλοί άνθρωποι λένε: «Ίσως θα θέλαμε έναν δικτάτορα». Δεν μου αρέσουν οι δικτάτορες. Δεν είμαι δικτάτορας.

Από πρόσφατες δηλώσεις του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ

Δυστυχώς δεν είμαι γνώστης σε βάθος του πολιτειακού συστήματος των ΗΠΑ. Έτσι, εκείνο που μπορώ να κάνω είναι να διατυπώσω παρατηρήσεις, απορίες και ανησυχίες για τη μεγαλύτερη δημοκρατία του κόσμου – και την παλαιότερη αβασίλευτη δημοκρατία του κόσμου. 

Γιατί η αλλαγή στάσης του Τραμπ απέναντι στη Ρωσία δεν έχει μέχρι στιγμής μεγάλη σημασία

«Δεν θα το χαρακτήριζα ακόμη αναστροφή. Μέχρι στιγμής, πρόκειται απλώς για μια ανακοίνωση – και με τον Τραμπ, πρέπει να αντιμετωπίζουμε τέτοιες προφορικές δηλώσεις με επιφύλαξη». Η Hannah Wagner της εφημερίδας «Der Tagesspiegel» του Βερολίνου συζητά με τον Δρ. Andreas Umland του Κέντρου Μελετών για την Ανατολική Ευρώπη (SCEEUS) του Σουηδικού Ινστιτούτου Διεθνών Υποθέσεων (UI)

2015-2025: Η Δεκαετία της Αρνητικής Διαλεκτικής

Abstract. Είναι δύσκολο να βρεις ανεξάρτητο data-driven σχολιασμό για τον Τραμπ –και αυτό συνιστά καίριο γνώρισμα του φαινομένου. Όσο για αντικειμενικό γράψιμο χωρίς φόβο, πάθος ή αδρεναλίνη είναι εξ ορισμού αδύνατο. Ο Καστοριάδης έλεγε ότι δεν μπορούμε να πηδήξουμε πάνω από την εποχή μας.

Ξαφνικά και από το πουθενά, την άνοιξη του 2016 ο Έντι με ρώτησε ποια ήταν η γνώμη μου για τον Τραμπ. Οι προκριματικές είχαν φτάσει στο σημείο μη επιστροφής και αυτό που το καλοκαίρι του 2015 το είχαμε προσπεράσει με χιουμοριστική διάθεση σαν φτηνό κόλπο δημοσιότητας, τώρα ήταν τετελεσμένο. Έχοντας αλώσει με ανεξήγητη ευκολία το ρεπουμπλικανικό κόμμα και τσαλαπατήσει δυναστείες, επετηρίδες και καθωσπρεπεισμούς ο Τραμπ ήταν υποψήφιος πρόεδρος.

Η προσπάθεια του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ να επαναφέρει τις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις μεταξύ Μόσχας και Κιέβου ήταν καταδικασμένη εξαρχής.

Στις σύγχρονες δημοκρατίες, η ηγεσία δεν είναι απλώς διαχειριστική ικανότητα, ούτε εξαντλείται στη γοητεία του «αποτελεσματικού μάνατζερ». Πολύ περισσότερο όταν πρόκειται για τον πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών — τον άνθρωπο που, για το καλύτερο ή το χειρότερο, διαμορφώνει παγκόσμιες ισορροπίες, καθορίζει συμμαχίες, επηρεάζει την παγκόσμια οικονομία και (συχνά) εμπλέκει ή αποσύρει κράτη από πολέμους. Υπ’ αυτό το πρίσμα, η προσωπικότητα του Ντόναλντ Τραμπ, οι αξίες του και ο τρόπος με τον οποίο αντιλαμβάνεται τη διακυβέρνηση δεν μπορούν να ιδωθούν ως «εσωτερική υπόθεση των Αμερικανών». Αφορούν και εμάς, και τον υπόλοιπο κόσμο.

Η Κίνα, με ένα ασυνήθιστα φλογερό βίντεο εναντίον των ΗΠΑ, επικρίνει τους υπέρογκους δασμούς και τον εμπορικό πόλεμο που ξεκίνησε ο Ντόναλντ Τραμπ. Και υπενθυμίζει στους Κινέζους, αλλά και στην ανθρωπότητα, πώς η Αμερική διεξάγει τους οικονομικούς πολέμους.

Στο δεύτερο μέρος του magnum opus του Τοκβίλ, Η Δημοκρατία στην Αμερική, το οποίο δικαίως έχει χαρακτηριστεί πιο σκοτεινό και απαισιόδοξο, εντοπίζεται ένα ιδιαίτερο κεφάλαιο (κεφ. 6, μέρος 4ο) για την τύχη των δημοκρατικών κοινωνιών. Σε αυτό το κεφάλαιο ο Τοκβίλ δεν διατυπώνει φόβους και ανησυχίες για την εμφάνιση κλασικών τυραννιών, αλλά προειδοποιεί για έναν νέο, διακριτικό και ύπουλο δεσποτισμό: έναν πατερναλιστικό δεσποτισμό που κρατά τους πολίτες σε κατάσταση διαρκούς ανωριμότητας. Να θυμηθούμε εδώ ότι Διαφωτισμός για τον Καντ ήταν ακριβώς η έξοδος του ανθρώπου από την ανωριμότητά του.

Η υιοθέτηση, περιέργως, από την Ουάσιγκτον ενός βασικού αιτήματος του Κρεμλίνου βασίζεται σε μη ρεαλιστικές προσδοκίες.