Αθήνα, Νοέμβριος 1973. Ενώ η πόλη ζει τον πιο βίαιο και επιδραστικό ενδέκατο μήνα της σύγχρονης ιστορίας της, ένα ζευγάρι Άγγλων φθάνει στο ξενοδοχείο της Μεγάλης Βρεταννίας. Εκείνος είναι ένας αποχειροτονημένος αγγλικανός ιερέας και εκείνη πρώην σύζυγος αξιωματικού του Βασιλικού Ναυτικού. Οι δύο εραστές καταλύουν σε διπλανά δωμάτια και αυτοκτονούν ταυτόχρονα. Λίγο αργότερα, ειδοποιείται ένας από τους γιους της γυναίκας να μεταβεί στην Αθήνα για να παραλάβει τη σορό της μητέρας του. Είναι 25 ετών, εργάζεται στο New Statesman και εύκολα μπορεί κανείς να αντιληφθεί την ψυχολογική του κατάσταση. Παρά την ακραία περίσταση, όμως, δεν τον αφήνει αδιάφορο το εκρηκτικό πολιτικό κλίμα στο οποίο βρίσκεται η χώρα, βρίσκει λοιπόν τη δύναμη να γράψει ένα εξαιρετικό άρθρο, το πρώτο από αυτά που τον κατέστησαν έναν από τους καλύτερους της γενιάς του. Είχε τίτλο «Το Ελληνικό μάθημα» (“The Greek lesson”), ήταν το εκτενέστερο που είχε συντάξει ώς τότε, δημοσιεύθηκε στις 14 Δεκεμβρίου 1973 και έκλεινε ώς εξής:
Στα ελληνικά, η λέξη «Σύνταγμα» έχει δύο ορισμούς – τον καταστατικό χάρτη μιας δημοκρατίας και αυτόν του στρατιωτικού σώματος. Έπειτα από επτάχρονη σιγή, όλο και περισσότεροι θεωρούν ότι οι δύο σημασίες δεν είναι απαραίτητο να είναι αντιθετικές.
Όταν αργότερα πολλοί, που γνώριζαν τα σχετικά με την αυτοκτονία της μητέρας του, τον ρωτούσαν, «μα πώς μπορούσες να γράφεις υπ’ αυτές τις συνθήκες;», εκείνος έλεγε: «πώς θα μπορούσα να μην το κάνω;»
Αν ζούσε, σήμερα θα γινόταν εβδομήντα δύο ετών και θα το γιόρταζε με γεμάτα ποτήρια Johnny Walker Black Label που ήταν το αγαπημένο του. Προσωπικά, θα το θεωρούσα τιμή να μεταφέρω τις πένες του.
Σημείωση: το τεύχος 6 του Books’ Journal είχε κυκλοφορήσει με εξώφυλλο και αφιέρωμα στον Κρίστοφερ Χίτσενς.
Διαβάστε ακόμα το κείμενο του Μιχάλη Μητσού, από το τεύχος 6 του Books’ Journal: https://booksjournal.gr/kritikes/filosofia/1683-%CE%BA%CF%81%CE%AF%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%86%CE%B5%CF%81-%CF%87%CE%AF%CF%84%CF%83%CE%B5%CE%BD%CF%82-%CE%BF-%CE%AC%CE%BD%CE%B8%CF%81%CF%89%CF%80%CE%BF%CF%82-%CF%80%CE%BF%CF%85-%CE%AD%CE%B2%CE%BB%CE%B5%CF%80%CE%B5-%CF%84%CE%B9%CF%82-%CE%B5%CF%80%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%AC%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%82-%CE%BD%CE%B1-%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%BD%CE%BF%CF%8D%CE%BD
