Σύνδεση συνδρομητών

Editorials

O υπουργός Παιδείας Κυριάκος Πιερρακάκης. Προσωπικό του στοίχημα η θεσμοθέτηση της δυνατότητας λειτουργίας ιδιωτικών πανεπιστημίων.

Το πολυαναμενόμενο νομοσχέδιο Πιερρακάκη, που εκτός πολλών άλλων επιδιώκει να ρυθμίσει τη δυνατότητα ίδρυσης ιδιωτικών πανεπιστημίων (πιο σωστά, λόγω του συνταγματικού κωλύματος με το άρθρο 16, δυνατότητα ίδρυσης παραρτημάτων ξένων ΑΕΙ μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα), δεν εμπεριέχει και τις λύσεις του προβλήματος. Πρωτίστως επιδιώκει να νομοθετηθεί η άρση της ελληνικής εξαίρεσης, της δυνατότητας και στην Ελλάδα, όπως λειτουργούν ιδιωτικά σχολεία τα απολυτήρια των οποίων δημιουργούν τα ίδια δικαιώματα με τα απολυτήρια αποφοίτων των δημόσιων σχολείων, έτσι να λειτουργούν και ιδιωτικά πανεπιστήμια. Το πλαίσιο του νομοσχεδίου είναι λογικό, δίκαιο, αναπτυξιακό και, υπό προϋποθέσεις, μπορεί να λειτουργήσει αναγεννητικά στα εκπαιδευτικά πράγματα της Ελλάδας. Δικαίως οι έλληνες πολίτες –με εξαίρεση όσους είναι αθύρματα ιδεοληψιών– στηρίζουν τα ιδιωτικά πανεπιστήμια. Η αντίδραση των αριστερών κομμάτων (το ΠΑΣΟΚ, απλώς, κάνει ασκήσεις ισορροπίας χωρίς να διατυπώνει καθαρή θέση), της μειοψηφίας του λεγόμενου φοιτητικού κινήματος και μερίδας του συνδικαλισμού στην εκπαίδευση επιβεβαιώνει, απλώς, ότι οι δυνάμεις αυτές απλώς επιδιώκουν να συντηρήσουν μια ιδιοτυπία που ταυτίζεται με ιδιοτέλειες και συμφέροντα – όχι πάντως τα συμφέροντα της χώρας.

26 Φεβρουαρίου 2024
John Craxton, Κεφαλή έλληνα ναύτη, 1940. Το έργο εκτέθηκε πρόσφατα στο Λονδίνο, στην έκθεση "Queer British Art (1861-1967)" στην γκαλερί Tate Britain.

Μετά την υπερψήφιση με 175 ψήφους του νομοσχεδίου για την ισότητα στον γάμο και τη θεσμοθέτηση του γάμου ομόφυλων ζευγαριών, και με δεδομένα όσα συνέβησαν το διάστημα της διαβούλευσης γι' αυτό αλλά και της συζήτησης του τελευταίου διήμερου στη Βουλή, είναι απαραίτητες ορισμένες επισημάνσεις. 

15 Φεβρουαρίου 2024
Simeon Solomon, Η Σαπφώ και η Ερίννα σε έναν κήπο στη Μυτιλήνη (1864).

Ο θόρυβος με αφορμή την έναρξη της συζήτησης περί του νομοσχεδίου για τους γκέι γάμους δεν είναι αποτέλεσμα των ενστάσεων μιας συμπαγούς συντηρητικής μειοψηφίας – ή και σιωπηλής πλειοψηφίας. Περισσότερο είναι προσχηματική. Μια αντίδραση στην παντοδυναμία της ΝΔ του Κυριάκου Μητσοτάκη πρωτίστως από το ίδιο το κόμμα του και δευτερευόντων από τα δεξιά του. Έχοντας αποπειραθεί να βρεθούν στο μπλοκ εξουσίας διάφοροι θεράποντες του πελατειακού κράτους σε παρελθούσες περιόδους, ονειρεύονται μια ΝΔ από το παρελθόν, αδιαφορώντας για τις συνέπειες της μεταρρυθμιστικής χαλάρωσης. Όσο για την ακροδεξιά αντίδραση, είναι ανάλογης ποιότητας με την αντίδραση του Χριστόδουλου στο νομοσχέδιο για την ταυτότητα. Εικάζεται ότι ο Μάκης Βορίδης, που μοιάζει να συμμερίζεται αυτή την αντίδραση, δεν έχει απώτερες βλέψεις, υπαγορευμένες από την ιδεολογία των νεανικών χρόνων του, την οποία άργησε πολύ να αφήσει πίσω του. Το γεγονός ότι οι διαφωνίες για το νομοσχέδιο έχουν φτάσει και στα μεγάλα κόμματα της αντιπολίτευσης δείχνει απλώς τις βάσεις που έχει το τρεφόμενο από την ανωμαλία φαιοκόκκινο μέτωπο.

18 Ιανουαρίου 2024
8 Δεκεμβρίου 2023. Στιγμιότυπο από τα επεισόδια έξω από το γήπεδο βόλεϊ στου Ρέντη, που οδήγησαν στον σοβαρό τραυματισμό αστυνομικού από ναυτική φωτοβολίδα που τον χτύπησε στο πόδι. Η φωτογραφία από ερασιτεχνικό βίντεο.

O νέος γύρος της βίας των γηπέδων δεν εξέπληξε όσους κατανοούν τα πράγματα. Ο χουλιγκανισμός είναι ισχυρή κοινωνική τάση και θα ήταν παράλογο να μην εκδηλώνεται και στα ομαδικά αθλήματα, με πρώτο το ποδόσφαιρο.

19 Δεκεμβρίου 2023
20 Σεπτεμβρίου 2015. Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξης Τσίπρας εναγκαλίζεται δημοσίως τον εταίο του Πάνο Καμμένο τν ΑΝΕΛ, μετά την ανακοίνωση της νίκης του στις εκλογές που διεξήχθησαν έπειτα από το δημοψληφισμα, το τρίτο μνημόνιο και την κωλοτούμπα.

Είναι εντυπωσιακό πώς το κόμμα και οι προοπτικές του κάνουν τους ανθρώπους όχι να παραβλέπουν την πραγματικότητα αλλά, συχνά, να χειροκροτούν μια πραγματικότητα που, αν δεν είναι υποτιμητική για τη νοημοσύνη αγωνιστών ιδεολόγων, έχει τουλάχιστον γκροτέσκο χαρακτηριστικά. Ο νέος πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, Στέφανος Κασσελάκης, ως προερχόμενος από βαθιά άγνοια όχι τόσο της αριστερής κουλτούρας όσο μιας οποιασδήποτε συλλογικής διαδικασίας, ήταν ένας χαρακτήρας καρικατούρας όσο μιλούσε στα μέλη της Κεντρικής Επιτροπής του κόμματός του, στις 11 και 12 Νοεμβρίου 2023, στην ουσία διαβάζοντας και προσπαθώντας να παίξει λόγια που μάλλον δεν γνώριζε το νόημά τους.

15 Νοεμβρίου 2023
O Ρομαίν Γκαρύ από τον Αλέκο Παπαδάτο.

Ανατολικοευρωπαίος εβραϊκής καταγωγής διωγμένος από τα πογκρόμ, μέτοικος χωρίς χαρτιά στη Νίκαια, μοναχοπαίδι μιας έκπτωτης μεγαλομανούς Ρωσίδας που τον μεγάλωσε χωρίς πατέρα, παρασημοφορημένος πιλότος της Αντίστασης, πολύγλωσσος και πολυγράφος, κοσμογυρισμένος διπλωμάτης, ακόρεστος γυναικοκατακτητής, δεύτερος σύζυγος της νεότατης σταρ Τζιν Σίμπεργκ, σεναριογράφος του Χόλιγουντ, με τα μπεστσέλερ του διασκευασμένα για το σινεμά από τους Ζυλ Ντασσέν, Σάμιουελ Φούλερ και Τζον Χιούστον, μοναδικός συγγραφέας που απέσπασε παράτυπα δύο φορές το περίοπτο Γκονκούρ, αμετανόητος γκωλικός, αυτόχειρας στα 66 του: η πορεία του Ρομαίν Γκαρύ (κατά κόσμον Ρομαίν Κατσέφ, 1914-1980) έχει όλα τα απαραίτητα συστατικά για να εκθρέψει έναν θρύλο ικανό να επισκιάσει την αξία του έργου με σκανδαλοθηρικές διηγήσεις και κλισέ ετικέτες.    

12 Οκτωβρίου 2023
Λεπτομέρεια από πολιτική γελοιογραφία του 1958. Ο χειρισμός της γλώσσας ήταν βασικό συστατικό της ιδιόμορφης σάτιρας των γελοιογραφιών του Μποστ. Δυστυχώς, σήμερα, στα ΜΜΕ ομιλείται και γράφεται κατά κόρον η γλώσσα του Μποστ. Όχι ως σάτιρα αλλά ως το κανονικό γλωσσικό ιδίωμα της κοινής ελληνικής γλώσσας του Τύπου.

 

[…]και τώρα πώς εξέπεσαν, πώς έγιναν,
να ζουν και να ομιλούν βαρβαρικά
βγαλμένοι —ω συμφορά!— απ’ τον Ελληνισμό.

Κ. Π. Καβάφης, «Ποσειδωνειάται»

Ζούμε σε μια χώρα στην οποία κυριαρχεί η κουλτούρα διαμαρτυρίας. Για ό,τι συμβαίνει, ει δυνατόν την ώρα που συμβαίνει (χάρη στο διαδίκτυο και, ιδίως, χάρη στη χρήση των κοινωνικών δικτύων), εκπέμπονται διαμαρτυρίες και αφορισμοί εναντίον προσώπων και θεσμών που εκπροσωπούν ή εικάζεται ότι εκπροσωπούν κάποια εξουσία. Ο ορθός λόγος, που διδάσκεται στα σχολεία, ακόμα και από τους διδάσκοντες τείνει να αντικατασταθεί από κύματα οργής ή αγανάκτησης. Ήδη ξεχάσαμε τι συνέβη στη χώρα όταν τον τόνο του πολιτικού παιχνιδιού έδωσε ένα κίνημα των άκρων, τα στελέχη του οποίου είχαν αυτοπροσδιοριστεί ως «αγανακτισμένοι».

14 Σεπτεμβρίου 2023
O Μίλαν Κούντερα σε σχέδιο του Τούλιο Περικόλι.

Η πρώτη επαφή των ελλήνων αναγνωστών με τον Μίλαν Κούντερα έγινε το 1971, όταν οι εκδόσεις Κάλβος, μέσα στη χούντα, κυκλοφόρησαν (σε μετάφραση από τα τσέχικα του Ανδρέα Τσάκαλη) Το Αστείο, το πρώτο μυθιστόρημά του, που είχε τυπωθεί στην Τσεχοσλοβακία το 1967, στο κλίμα αναμονής της Άνοιξης της Πράγας, της προσπάθειας δηλαδή για εκδημοκρατισμό της Αριστεράς και για φιλελευθεροποίηση του κομμουνιστικού καθεστώτος. Ο Κούντερα πίστευε τότε ότι η κομμουνιστική Αριστερά μπορούσε να χτίσει κι άλλα καθεστώτα, εκτός των γκρίζων αυταρχισμών που υπήρχαν υπό την επιτήρηση της Σοβιετικής Ένωσης, διαφωνούσε μάλιστα με τον πεπεισμένο ότι κάτι τέτοιο ήταν αδύνατο Βάτσλαβ Χάβελ. Διαψεύστηκε – και το πλήρωσε ο ίδιος, με την απαγόρευση των βιβλίων του. Τα οποία κυκλοφορούσαν στο εξωτερικό, αλλά δεν ήταν δυνατόν να τυπωθούν στα τσέχικα.

21 Ιουλίου 2023
Όπως το 2019, έτσι και τον Μάιο του 2023 οι πολίτες υπερψήφισαν έναν πολιτικό και ένα φιλελεύθερο πρόγραμμα που υποσχόταν οικονομική ανάκαμψη, μείωση φόρων και μεταρρυθμίσεις. Η εικόνα είναι σκηνοθετημένη από τον Δημήτρη Παπαϊωάννου, μέρος της τελετής έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων 2004 στην Αθήνα.

Η εκλογή της ΝΔ του Κυριάκου Μητσοτάκη, το καλοκαίρι του 2019, περιείχε ένα μήνυμα προς όλες τις πολιτικές δυνάμεις. Οι πολίτες, κουρασμένοι από την περιπέτεια του ανορθολογισμού της περασμένης δεκαετίας, με τις προσδοκίες που τους είχε δημιουργήσει ο λαϊκισμός διαψευσμένες το φοβερό διάστημα διακυβέρνησης της χώρας από τον συνασπισμό ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, υπερψήφισαν έναν πολιτικό και ένα φιλελεύθερο πρόγραμμα που υπόσχονταν οικονομική ανάκαμψη, μείωση φόρων και μεταρρυθμίσεις. Μια πολιτική που υποσχόταν πρόοδο και πολιτική σταθερότητα.

17 Ιουνίου 2023
Στην κάλπη επιδοκιμάζουμε τις πολιτικές, τα κόμματα και τα πρόσωπα, που υπόσχονται ό,τι αποκαλέσαμε «κανονικότητα». Τη δημοκρατία, την πρόοδο, τις ελευθερίες, την ασφάλεια, την Ευρώπη.

Λίγες μέρες πριν από τις εκλογές του Μαΐου 2023, έχουμε σκεφτεί όχι τι αλλά γιατί ψηφίζουμε. Πάντα το ερώτημα αυτό απασχολεί τους ώριμους πολίτες, που αρνούνται να παρασυρθούν από ρητορείες και ιδεολογικούς φανατισμούς. Τι επιδιώκουμε στην Ελλάδα, σήμερα, από τις εκλογές, για την ατομική και τη συλλογική μας ευτυχία;

19 Μαϊος 2023
Μάρτιος 2023, Πανεπιστήμιο Αθηνών. Φοιτητές (;) εισβάλλουν στην τάξη όπου κάνει μάθημα η Βάνα Νικολαΐδου-Κυριανίδου απαιτώντας την παραίτηση της καθηγήτριας από το προεδρείο του τμήματος Φιλοσοφίας επειδή διαφωνεί μαζί τους.

Η καθηγήτρια Βάνα Νικολαΐδου-Κυριανίδου, γνωστή στους αναγνώστες του BooksJournal από τις προσεγγίσεις της στη Χάννα Άρεντ και, ιδίως, από την ανάγνωση εκ μέρους της των ολοκληρωτισμών του εικοστού αιώνα, έγινε ευρύτερα γνωστή τις τελευταίες ημέρες, από ένα δυσάρεστο για την ίδια παρατεταμένο επεισόδιο:  την προσπάθεια φοιτητών να διακόψουν κατ’ επανάληψη το μάθημά της, επειδή η καθηγήτριά τους δεν έχει την ίδια άποψη με αυτούς για το τρομερό δυστύχημα των Τεμπών, ιδίως μάλιστα για την πολιτική χρήση του από δυνάμεις που δρουν στο όνομα της Αριστεράς.

15 Μαϊος 2023
Τα βαγόνια φλέγονται αμέσως μετά τη σύγκρουση των τρένων, στα Τέμπη. Στιγμιότυπο από βίντεο που κυκλοφόρησε στα κοινωνικά δίκτυα, τραβηγμένο λίγο μετά το δυστύχημα.

Το τραγικό δυστύχημα στα Τέμπη με τους τουλάχιστον 67 νεκρούς –οι περισσότεροι νέοι, κι οι περισσότεροι ανάμεσά τους φοιτητές– δικαίως προκάλεσε σοκ στην ελληνική κοινωνία, που ακόμα μια φορά χρειάστηκε να θυμηθεί την παλιά φράση του Κώστα Σημίτη, αμέσως μετά από ένα άλλο επίσης σοκαριστικό δυστύχημα, το ναυάγιο του Εξπρές Σαμίνα το 2000: «αυτή εαίναι η Ελλάδα». Στα Τέμπη συνέβη ακόμα μια τεχνολογική καταστροφή, κατά την ορολογία που έχει χρησιμοποιήσει ο Παναγής Παναγιωτόπουλος στο βιβλίο του, Τεχνολογικές καταστροφές και πολιτικές του κινδύνου. Παλινδρομήσεις του κοινωνικού εκσυγχρονισμού στην Ελλάδα 1947-2000 (Πόλις, 2013) – καταστροφή δηλαδή που οφείλεται εν μέρει ή εξ ολοκλήρου σε ανθρώπινο χειρισμό, λάθος ή παράλειψη.

15 Μαρτίου 2023
Σελίδα 1 από 9