Τεύχος 156

Φαντάζομαι πως ήδη από τον τίτλο ορισμένοι, κορεσμένοι από τις «προειδοποιήσεις» καταστροφολόγων, θα αισθανθούν ενοχλημένοι. Ωστόσο… Ίσως το θέμα αξίζει στην παρούσα συγκυρία κάποια διερεύνηση. Ειδικότερα…

Μπορεί κανείς να ισχυριστεί ότι ο Βασίλης Χατζηπαναγής δεν υπήρξε μόνο ο καλύτερος έλληνας ποδοσφαιριστής αλλά ήταν και ο πιο αδικημένος. Διαβάστε γιατί.

Το έργο του Γιώργου Αριστηνού περιμένει από καιρό τη δίκαιη και επίκαιρη τοποθέτησή του μέσα στα γενικότερα περιγράμματα της μεταπολιτευτικής πεζογραφίας και γενικότερα πολιτισμικής σκέψης του τόπου μας, από την κριτική του διάσταση. Από το πρώτο του έργο το 1981, μια πολύ ενδιαφέρουσα μελέτη για το έργο του Γιώργου Χειμωνά, και ταυτόχρoνα τη δημιουργική του πεζογραφία με τον τίτλο Yπόθεση γλωσσαλγία, ο Αριστηνός μας έχει δώσει σημαντικό αριθμό πεζογραφικών καταθέσεων με ένα κεντρικό χαρακτηριστικό: την προβληματικοποίηση της γλώσσας. Η ελληνική λογοτεχνία επαίρεται για τη δυναμική και την αναφορικότητα της γλώσσας που αρδεύεται από τόσες πολλές χρονικές αναγωγές και κείμενα μεγάλων προνομιακών στιγμών του δυτικού πολιτισμού. Ελάχιστοι συγγραφείς έχουν διερευνήσει την ελληνική γλώσσα ως σημασιακή και αφηγηματική αντινομία, ως ένα σύστημα σημείων και σημαινομένων που έρχονται σε σύγκρουση με τον ίδιο τους τον εαυτό, ή ακόμα με ένα μηχανισμό αυτοαποξένωσης από την προσωπική εμπειρία.

Μάκης Παπούλιας, Πόσο η φόρα ήταν μεγάλη… Ιστορίες και μνήμες, Αλεξάνδρεια, Αθήνα 2017, 344 σελ.

Η πρώτη μου εμπειρία με το βιβλίο του Μάκη Παπούλια, Πόσο η φόρα ήταν μεγάλη… - τίτλος  που εμπεριέχει και κυριολεκτικά και μεταφορικά, πολλές ιστορίες - ήταν «τραυματική». Το άνοιξα στο μετρό, ξεκινώντας από Μοναστηράκι με προορισμό Κατεχάκη. Και εξαιτίας του, ο σταθμός Κατεχάκη «εξαφανίστηκε» από προσώπου γης, μέχρι που κάποια στιγμή άκουσα ότι έφτασα Αγία Παρασκευή. Κι όταν σε λίγες μέρες το τέλειωσα είπα μέσα μου: τελικά είναι αλήθεια: μια καλά αφηγημένη ιστορία, μπορεί να δώσει πράγματα, που θα χρειαστούν τόνοι φιλοσοφίας για να εξηγήσουν.

Οι αρχαίοι Αθηναίοι, που επινόησαν τη δημοκρατία, επέλεγαν μεγάλο αριθμό κρατικών αξιωματούχων με τυχαία κλήρωση μεταξύ ενός συνόλου υποψηφίων που πληρούσαν συγκεκριμένα κριτήρια. Τι θα γινόταν εάν αντιγράφαμε τους αρχαίους Αθηναίους για να επιλέξουμε δημάρχους, περιφερειάρχες, βουλευτές, ανώτατους δικαστές, ακόμη και πρωθυπουργούς; Πόσο δημοκρατική θα ήταν μια δημοκρατία οι κυβερνλησεις της οποίας θα ορίζονταν με κλήρωση;

Bahdra Sharma - Jeffrey Gettleman, “Escaping Russian Army”, The New York Times, International Edition, Σάββατο-Κυριακή, 29-30 Ιουνίου 2024, 1η και 6η σελίδα

Το ρεπορτάζ της εφημερίδας The New York Times, International Edition, 29-30 Ιουνίου 2024, από το Κατμαντού, ρίχνει φως σε μια άγνωστη στην Ελλάδα, πτυχή της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. Μπορεί να γνωρίζουμε τη συστηματική δολοφονία αμάχων και  την καταστροφή των ουκρανικών πόλεων με βαλλιστικούς πυραύλους και ντρόουνς που αγοράζει ο Πούτιν από τους φίλους του, τη Βόρεια Κορέα και το Ιράν, μπορεί να γνωρίζουμε τις μαζικές δολοφονίες και τις λεηλασίες στα εδάφη που για λίγο χρόνο κατέλαβε ο στρατός του Πούτιν, μπορεί να γνωρίζουμε τις αρπαγές παιδιών και εφήβων Ουκρανών, την καταστροφή φραγμάτων ποταμών, τον βομβαρδισμό θεάτρων, μαιευτηρίων και σχολείων, μπορεί  να ξέρουμε για βρώμικο πόλεμο μέσω παραστρατιωτικών Τσετσένων, ποινικών κρατουμένων και των μισθοφόρων του άνθους της κοπριάς με το όνομα Βάγκνερ, καθώς και την επιδημία δηλητηριάσεων και ατυχημάτων των εχθρών και των φίλων του Πούτιν. Αλλά δεν γνωρίζουμε όλες τις βρώμικες δραστηριότητές του. Συγκεκριμένα δεν γνωρίζουμε ότι ο κύριος Πούτιν χρησιμοποιεί τα διεθνή κυκλώματα τράφικιν για τη στρατολόγηση νέων Νεπαλέζων και άλλων Ασιατών ως μισθοφόρων στο στρατό της Ρωσίας, σε έναν μακρύ πόλεμο φθοράς.

Χρήστος Βακαλόπουλος, Η γραμμή του ορίζοντος. Μυθιστόρημα, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, Αθήνα 2024 (α΄ έκδοση: 1991), 168 σελ.

Χρήστος Βακαλόπουλος, Οι πτυχιούχοι. Μυθιστόρημα, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, Αθήνα 2024 (α΄ έκδοση 1984), 224 σελ.

Η επιτυχία δυο λογοτεχνικών βιβλίων του Χρήστου Βακαλόπουλου, ενός θρύλου της κινηματογραφικής κριτικής και του παρεμβατικού λόγου που πέθανε νωρίς, υποχρεώνει την επανανάγνωση. Και την απορία. Πώς είναι δυνατόν μέσα σε λίγα χρόνια, από τη νεανική ορμή των Πτυχιούχων, ο συγγραφέας να οδηγηθεί στην παραίτηση και στην επανάπαυση μιας δήθεν δοξασμένης ελληνικής παλαιότητας – την οποία διεκδικεί η Ρέα Φραντζή, ηρωίδα στη Γραμμή του ορίζοντος;

Στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, στα προβλήματα και στις αντιπαραθέσεις των δύο χωρών που εν πολλοίς εστιάζονται στο χώρο, στη θάλασσα δηλαδή του Αιγαίου, σύγχρονοι και αρχαίοι μύθοι, μνήμες, ιστορίες, άγνοια, προκαταλήψεις παλιές και νέες παρανοήσεις συναντούν τις σημερινές  πραγματικότητες. Στις σχέσεις των δύο χωρών, οι λέξεις συχνά ενοχοποιούνται ή στρεβλώνονται με τέτοιον τρόπο ώστε να καθιστούν δύσκολή την ορθολογική πρόσληψη της πραγματικότητας και της επίλυσης των προβλημάτων μέσα από δίκαιους και έντιμους συμβιβασμούς.

Απόσπασμα από εκτενές κείμενο του Πιερ-Αντρε Ταγκιέφ, με θέμα τον τζιχαντιστικό ισλαμο-παλαιστινισμό, την ιδεολογία που οπλίζει τη φονική Χαμάς, τους τρεις ηγέτες που διαμόρφωσαν τα βίαια χαρακτηριστικά αυτής της ιδεολογίας και το πογκρόμ της 7/10/2023. Το πλήρες κείμενο δημοσιεύεται στο Βοοks' Journal που κυκλοφορεί.

[...] Εδώ και περίπου σαράντα χρόνια, ο Vladimir Jankélévitch είχε γράψει:

«Ο αντισιωνισμός» προσφέρει επιτέλους στο σύνολο των συμπολιτών μας τη δυνατότητα να είναι αντισημίτες, παραμένοντας δημοκράτες. Τι ανέλπιστη τύχη! Αυτή η ευχαρίστηση δεν θα αποτελεί πλέον αποκλειστικό προνόμιο της Δεξιάς^[1].