Ελλάδα

Η τελευταία συνέντευξη του συνθέτη στο Books' Journal και στον Κωνσταντίνο Ηροδότου

Ένα χρόνο μετά το θάνατο του κορυφαίου έλληνα συνθέτη, Μίκη Θεοδωράκη, αναδημοσιεύουμε την τελευταία συνέντευξη που έδωσε, στον Κωνσταντίνο Ηροδότου για το Books' Journal.

Δημήτρης Α. Σταματόπουλος, Πόλεμος και Επανάσταση στα Οθωμανικά Βαλκάνια (18ος-20ός αι.) (επιμ.), Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη 2019, 396 σελ.

Οι οριενταλιστικές ερμηνείες δεν θέλγουν πια. Τα εθνικά κινήματα στα Βαλκάνια ήταν αυτόνομα πολιτικά και ιστορικά υποκείμενα που διαλέγονται με τις ρηγματώσεις του δυτικού κόσμου και εκμεταλλεύονται τον ανταγωνισμό των Μεγάλων Δυνάμεων, μάλιστα δε τους ηττημένους της κάθε αναμέτρησης.

Ο Θουκυδίδης έστειλε το μήνυμα και «αμαρτίαν ουκ έχει»: οι αθηναίοι στρατηγοί θα μπορούσαν να σώσουν τον στρατό της Αθήνας στην σικελική εκστρατεία, όπου χάθηκε ο μισός ενεργός ανδρικός πληθυσμός της πόλης, αν αποφάσιζαν έγκαιρα την επιστροφή. 

Εκείνο που με ξένιζε στον Κυριάκο Μητσοτάκη, άλλοτε ευχάριστα άλλοτε δυσάρεστα, ήταν η προσπάθειά του να συμπεριλάβει στις τελικές του αποφάσεις  μια συνισταμένη του δημόσιου διαλόγου, αποφεύγοντας ακρότητες και κάποιες από τις πολλές άσκοπες συγκρούσεις. Αλλά και περιορίζοντας το ίδιο του το πρόγραμμα.  Έτσι ίσως απέκτησε νόημα και η λέξη συμπεριληπτικός που τόσο λανσάρεται τελευταία…

Η Ελληνική Επανάσταση του 1821 και το αλβανικό τραγούδι. Αναδημοσίευση από το Books' Journal, τεύχος 119, Μάιος 2021.

Δεν σας βαραίνει καμιά κατάρα όπως [είναι] οι βασιλιάδες.

Δεν σας βαραίνει καμιά κατάρα όπως [είναι] οι  αριστοκράτες.

Ο νους σας δεν υποφέρει από την τυραννία των παπάδων.

Ο νους σας δεν υποφέρει από την τυραννία των δικηγόρων. 

T. J. Clark – Alberto Toscano, H αριστερά ως τραγωδίa, μετάφραση από τα αγγλικά: Γιώργος Καράμπελας, Ηριδανός, Αθήνα 2020, 90 σελ.

 Γιώργος Ν. Πολίτης, Εξουσιαστική αριστερά και η κρυφή γοητεία της ανοησίας, Αλεξάνδρεια, Αθήνα 2019, 315 σελ.

Δύο πρόσφατες εκδόσεις (ανα)τέμνουν τα μείζονα ζητήματα της αριστεράς, ως ιδεολογία και πολιτική, και προσδιορίζουν με ενάργεια τον εκφυλισμό ενός κινήματος, οι καλύτερες προθέσεις του οποίου « οδήγησαν στην κόλαση». Καλές προθέσεις επικαλούνταν και οι εκπρόσωποι της ελληνικής εκδοχής «αριστερής κυβερνησιμότητας».

Δημήτριος Καπετανάκης, Έργα. Τόμος πρώτος: Τα δημοσιευμένα (1933-1944), Βιβλίο Α΄, Βιβλίο Β΄, εισαγωγή - φιλολογική επιμέλεια: Εμμανουέλα Κάντζια, Eταιρεία Κοινωνικού Έργου και Πολιτισμού / Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, Αθήνα 2020, 470 και 390 σελ. αντιστοίχως.

Ικανός αρχαιογνώστης, γνήσιος ρομαντικός, φιλόσοφος, μεταφυσικός, ποιητική μορφή μεγάλης ευαισθησίας, αξιόλογος τεχνοκριτικός, γνώστης της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας ίσως όσο κανένας άλλος στον καιρό του αλλά και σήμερα, τακτικός συνομιλητής των Συκουτρή, Τσάτσου, Κανελλόπουλου και Θεοδωρακόπουλου, άτομο ευγενέστατο και απροσποίητο και αιωνίως χαμογελαστό, δοκιμιογράφος πανευρωπαϊκού επιπέδου, ο Δημήτριος Καπετανάκης έγινε ασμένως αποδεκτός σε κύκλους των γραμμάτων στο Λονδίνο, όπου βρέθηκε από το 1939. Πέθανε νέος, το 1944. Αλλά γιατί, αυτόν, έναν λαμπρό πρέσβη των ελληνικών γραμμάτων στην Αγγλία, τον σκέπασε η σιωπή; [ΤΒJ]

Στέλιου Ράμφου, Η Ελλάδα των Ονείρων. Σπουδή στο συλλογικό μας φαντασιακό, Αρμός, Αθήνα 2020, 560 σελ.

Ένα έργο αναφοράς του φιλόσοφου και συγγραφέα Στέλιου Ράμφου για την άχρονη νεοελληνική ταυτότητα. Αναδημοσίευση από το τεύχος #114, Δεκέμβριος 2020, του Books' Journal 

Στέλιος Ράμφος, Η Ελλάδα των Ονείρων. Σπουδή στο συλλογικό μας φαντασιακό, Αρμός, Αθήνα 2020, 560 σελ. 

Υφίσταται μια στενή σχέση μεταξύ της χριστιανικής εσχατολογικής θεώρησης του χρόνου και του ανολοκλήρωτου εκσυγχρονισμού του ελληνικού κράτους, λέει στο νέο βιβλίο του ο Στέλιος Ράμφος. Αυτή η σχέση είχε συνέπεια τη δημιουργία του ανθρωπότυπου του Νεοέλληνα που, πάσχοντας από ένα έλλειμμα ιστορικής συνείδησης, τελεί υπό την κυριαρχία του θυμικού αδυνατώντας να ωριμάσει πολιτικά. Για τον στοχαστή, η Ορθοδοξία συνέβαλλε στην διαμόρφωση ενός τρόπου ζωής μοιρολατρικού με κεντρικά γνωρίσματα την παθητικότητα λόγω ενός εγκλωβισμού στο παρελθόν, λειτουργώντας ως πρόσκομμα στην ανάπτυξη μιας κοσμικής ηθικής, αναγκαίας τόσο για τη δημιουργία κριτικών αλλά κυρίως υπεύθυνων πολιτών, όσο επίσης για την εύρυθμη λειτουργία μιας αξιοκρατικής και δημοκρατικής πολιτείας. Kριτική στις απόψεις του συγγραφέα, με έμφαση σε μια παράμετρο που απουσιάζει από τη θεώρησή του: την παράμετρο της θάλασσας. [ΤΒJ]