Ελλάδα

Το μάθημα του Πούτιν και η «Γαλάζια Πατρίδα»

Όταν ακούς δικτάτορες να κάνουν μαθήματα ιστορίας, πρέπει να ανησυχείς. Έτσι κι εμείς ανησυχήσαμε βαθιά όταν ο Πούτιν, λίγο πριν από την εισβολή στην Ουκρανία, «εξήγησε» τις ιστορικές παραμέτρους που, υποτίθεται, τον ανάγκασαν να επιτεθεί. Δεν υπήρχε εφιαλτικότερη στιγμή: η ρητορική του θύμιζε λέξη προς λέξη τον Ερντογάν που μιλά για τη «Γαλάζια Πατρίδα». Ο πρώτος αμφισβητούσε τα σύνορα της Ουκρανίας, ο δεύτερος την κυριαρχία της Ελλάδας.

Όταν το «εθνικό συμφέρον» θυσιάζεται στο βωμό της ιδεοληψίας

Το έτος 146 π.Χ. έγινε στον Ισθμό η τελευταία μάχη των Ελλήνων κατά των  Ρωμαίων. Ο Δίαιος και ο Κριτόλαος ήσαν οι ανδρείοι που πολέμησαν και έπεσαν ευκλεώς.

Η συζήτηση για ένα ανεξάρτητο παλαιστινιακό κράτος, το λεγόμενο «Free Palestine», έχει επανέλθει δυναμικά στη διεθνή σκηνή. Η προοπτική αυτή δεν είναι απλώς μια αφηρημένη ιδέα ανθρωπιστικού ιδεαλισμού· συνδέεται άμεσα με γεωπολιτικούς σχεδιασμούς που αφορούν και την Ελλάδα και την Τουρκία.

Η 24η Ιουλίου είναι, βέβαια, η ημέρα εορτασμού της δημοκρατίας μας. Όμως, είναι και ημέρα μνήμης του χρέους της πατρίδας μας προς τον Κωνσταντίνο Καραμανλή.  Και επιπλέον, ημέρα υπενθύμισης προς όλους ότι η ευρωπαϊκή χώρα στην οποία ζούμε είναι το αποτέλεσμα της πολιτικής επικράτησης της Κεντροδεξιάς μετά τον Εμφύλιο – όχι με τανκς και όπλα, αλλά στις κάλπες.

Τα υιοθετημένα ελληνόπουλα του Ψυχρού Πολέμου ζητούν δικαίωση

Mary Cardaras (edited), Voices of the Lost Children of Greece: Oral Histories of Cold War International Adoption, εισαγωγή: Gonda Van Steen, πρόλογος: Gabrielle Glaser, Anthem Press, London 2023, 210 σελ. 

Μια νέα συλλογή δοκιμίων από ελληνικής καταγωγής υιοθετημένα άτομα τη δεκαετία του 1950, έπειτα από δύο διαδοχικούς πολέμους  –Β’ Παγκόσμιος, Εμφύλιος– που κατέστρεψαν την Ελλάδα. Οι αφηγήσεις τους εστιάζουν  στην εμπειρία της διεθνούς υιοθεσίας, ο αντίκτυπος της οποίας είναι διά βίου αλλά δεν έχει ακόμη αποτιμηθεί σωστά. Στόχος, η αναγνώριση από την ελληνική πολιτεία των δικαιωμάτων τους, εκκινώντας από την απόδοση ιθαγένειας. (τεύχος 143)

Μανόλης Κούμας, Δεκαετία πολέμων. Διλήμματα της ελληνικής διπλωματίας 1940-1949, Παπαδόπουλος, Αθήνα 2022, 392 σελ.

Ποια ήταν τα ζητήματα που απασχολούσαν την εξωτερική πολιτική της Ελλάδας τα χρόνια της δικτατορίας Μεταξά και, κατόπιν, την ταραγμένη δεκαετία του 1940, τη δεκαετία ενός πολέμου και ενός εμφυλίου πολέμου. Ποιοι ήταν οι προσανατολισμοί της χώρας και τι άλλαξαν τα γεγονότα; [ΤΒJ]

Εξωτερική πολιτική και ελληνοτουρκικά: η ασταθής ισορροπία της «μη ειρήνης - μη πολέμου» (τεύχος 134, Σεπτέμβριος 2022)

Θανάσης Γιοχάλας - Ζωή Βαΐου, Η Αθήνα τον 19ο αιώνα. Εικόνες μιας οδοιπορίας μέσω του Τύπου, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, Αθήνα 2021,  448 σελ.

Πώς μπορείς να μιλήσεις για την Αθήνα, τον 19ο αιώνα, μέχρι τα πρώτα χρόνια του 20ού, τον  «αιώνα-διπρόσωπο Ιανό»;  Τι ερωτήματα μπορεί κάποιος σήμερα να θέσει αναφορικά με την πολεοδομία της, τους δρόμους της, τα οδόσημά της, τα στέκια, τους ανθρώπους που την  κατοικούσαν και την περπατούσαν, τις συλλογικές νοοτροπίες, τις ατομικές συνήθειες, τους τρόπους, τα πάθη τους και τους πόθους τους;

Αργύρης Γ. Πασσάς, Κωνσταντίνος Αρβανιτόπουλος, Μαριλένα Κοππά (επιμ.), Ελλάδα-Ευρωπαϊκή Ένωση. Μια σχέση «μέσα από σαράντα κύματα», 1981-2021, πρόλογος: Jean-Claude Juncker, Πεδίο, Αθήνα 2021, 712 σελ.

Η γενιά αρχιτεκτόνων και τεχνιτών που καλούνταν να ολοκληρώσει τους ημιτελείς καθεδρικούς ναούς στη μεσαιωνική Δύση ζοριζόταν. Δεν γνώριζε τις τεχνικές και τα μυστικά των προηγούμενων με αποτέλεσμα, σε ορισμένες περιπτώσεις, στον ίδιο ναό το δεύτερο κωδωνοστάσιο, π.χ., να είναι διαφορετικό από το πρώτο. Χωρίς γνώση και κατανόηση του παρελθόντος θα υπάρχει πάντα ο κίνδυνος να επαναληφθεί, στην προσπάθεια ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, το κακό προηγούμενο των καθεδρικών. Γι’ αυτό οφείλουμε να ξέρουμε τα πάντα για την Ευρώπη και τη σχέση μας. Και σε αυτό βοηθάει αυτό το απολογιστικό βιβλίο της σαραντάχρονης πορείας της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. [ΤΒJ]