Γαλλία

 Γιόζεφ Ροτ, Οι εκατό μέρες, μετάφραση από τα γερμανικά: Μαρία Αγγελίδου, Άγρα, Αθήνα 2020, 279 σελ.

«Πάντα οι απλοί και ασήμαντοι νιώθουν πρώτοι τα χτυπήματα της συμφοράς, αυτοί πρώτοι αρχίζουν να τρέμουν. Οι απλοί και ασήμαντοι είναι αθώοι, καμία σχέση δεν έχουν με τα λάθη, τα σφάλματα, τις αμαρτίες και το πεπρωμένο των ισχυρών. Μα αυτοί πληρώνουν ακριβότερα από τους σπουδαίους. Οι θύελλες κάνουν σκόνη τα φτωχικά καλύβια, αλλά περνούν μουγκρίζοντας έξω από τα πέτρινα αρχοντικά, χωρίς να τα χαλάσουν». Ακόμα μια περίτεχνη σύνθεση του Γιόζεφ Ροτ, με φόντο μια Αυτοκρατορία, για την ανθρώπινη μοίρα.

 «“Τι ψάχνετε μέσα σας; Δεν θα βρείτε τίποτα! Ψάξτε στον παρτενέρ σας!” , μέσα σας δεν υπάρχει τίποτα… Είναι μια διατύπωση εκπληκτική, μια φράση απόγνωσης του Στανισλάβσκι. Αν δοκιμάσω να ξύσω κάτω από αυτό που υπάρχει μέσα μου δεν θα βρω τίποτα, μόνο αφηρημένα σχήματα, μνήμες από τη λογοτεχνία. Οπότε, η παρτιτούρα του παιξίματος πρέπει να κτιστεί πάνω στη δράση». O γάλλος σκηνοθέτης Αντουάν Βιτέζ (1930-1990) μιλάει για την επιρροή που ασκεί στο θέατρο o Στανισλάβσκι, σε μια ανεκδοτη συνέντευξη.

Συνέντευξη στον Βίκτωρα Αρδίττη

Μια αναμέτρηση με την ευτυχία ή με το παράλογο; Αναδημοσίευση από το Books' Journal, τχ. #111, Σεπτέμβριος 2020, ενός κειμένου για έναν συγγραφέα πάντα επίκαιρο*

Philippe Jaccottet, Το τετράδιο της χλόης, μετάφραση από τα γαλλικά: Ιωάννα Κωνσταντουλάκη-Χάντζου, Άγρα, Αθήνα 2015, 91 σελ.

 Philippe Jaccottet, Καπνός και κρύσταλλο. Ποιήματα 1946-1967, μετάφραση από τα γαλλικά: Θανάσης Χατζόπουλος, Τυπωθήτω, Αθήνα 2006, 213 σελ.

Στις 24 Φεβρουαρίου 2021 πέθανε στο σπίτι του στην Γκρινιάν της Νότιας Γαλλίας, σε ηλικία 95 ετών, ένας από τους σημαντικότερους ποιητές της γαλλικής γλώσσας, ο Φιλίπ Ζακοτέ (Philippe Jaccottet). Ο κατάλογος του έργου του περιλαμβάνει δεκάδες ποιητικές συλλογές κι ανθολογίες, μεταφράσεις σπουδαίων κειμένων της παγκόσμιας γραμματείας, κριτικά δοκίμια για τη λογοτεχνία και την τέχνη, χρονογραφήματα στον Τύπο, όπως επίσης και σύντομα πεζά (récit). Ενδεικτικό της σπουδαιότητας του ποιητή είναι το γεγονός ότι ο Ζακοτέ είναι ο τρίτος ποιητής, μετά τον Σαιν-Τζων Περς (Saint John Perse) και τον Ρενέ Σαρ (René Char), του οποίου το έργο συγκαταλέχθηκε στην εκλεκτή σειρά Bibliothèque de la Pléiade ενόσω ο δημιουργός βρισκόταν εν ζωή.

Δεν υπάρχουν γράμματα στο αρχείο του Σωκράτη, ούτε από τον φίλο του Δημητρό, ούτε δικά του, ούτε από κανέναν άλλο για σημαντικό διάστημα, από 5 Οκτωβρίου 1899 έως 12 Μαρτίου 1901. Γιατί; Πού ήταν αυτό το διάστημα; Λείπουν οι σχετικές πληροφορίες, ακόμη και στα πριν και τα μετά γραφόμενα. Μόνο μια αόριστη αναφορά περί ξενητιάς στην επιστολή Νο 12.

Adrien Bosc, Καπιτέν. Μυθιστόρημα, μετάφραση από τα γαλλικά: Ανδρέας Παππάς, Στερέωμα, 357 σελ.

Ένα καράβι αποπλέει από τη Γαλλία προς τις ΗΠΑ, εν έτει 1941, μεταφέροντας μαζί του, με σκοπό διάσωσή τους από τις πολιτικές διώξεις και τον πόλεμο, τα πιο διαφορετικά έθνη και είδη ανθρώπων. Επιβάτες του είναι γερμανοί κομμουνιστές, εβραίοι φυγάδες, αλλά και Ισπανοί που πολέμησαν κατά του Φράνκο. Ανάμεσά τους, μερικά από τα μεγαλύτερα ονόματα της μεταπολεμικής ευρωπαϊκής διανόησης.

Emmanuel Carrère, Yoga, P.O.L., 2020, 400 σελ.

Ο Emmanuel Carrère, γνωστή προσωπικότητα της γαλλικής πνευματικής ζωής, με αυτό το βιβλίο θέλησε να περιγράψει ένα διάστημα από τη ζωή του κατά το οποίο συνέβησαν χονδρικά τα εξής: συμμετείχε σε ένα σεμινάριο vipassana, ήτοι αυστηρού διαλογισμού κατά τον οποίο δεν επιτρέπεται η συνομιλία με τους υπόλοιπους συμμετέχοντες ούτε η χρήση τηλεφώνων ή υπολογιστών και γενικά η επαφή με τον έξω κόσμο κατά το δεκαήμερο που διαρκεί η διαδικασία.

Ξένη Δ. Μπαλωτή, Ναπολέων Βοναπάρτης και Ελλάδα. Η ιστορία και οι μύθοι, πρόλογος: Christian Bourdeille, μετάφραση από τα γαλλικά: Ευσταθία Τσιγκάνου, Κύφαντα, Αθήνα 2020, 166 σελ.

Με τα δεδομένα της εποχής του, ο Ναπολέων, ο οποίος ξεψύχησε στις 5 Μαΐου 1821 στο χαμένο στη μέση του Ατλαντικού νησάκι της Αγίας Ελένης, είναι μάλλον απίθανο να πληροφορήθηκε οτιδήποτε για την Επανάσταση των Ελλήνων, που λίγο νωρίτερα είχε ξεσπάσει. Αλλά αν το μάθαινε, θα τον απασχολούσε; Τι σημασία μπορούσε να έχει για τον άλλοτε Αυτοκράτορα των Γάλλων μια εξέγερση των υποδούλων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στο νότιο άκρο της Βαλκανικής Χερσονήσου;  

«Μια γελοιογραφία στον Τύπο πρέπει να γίνεται κατανοητή μέσα σε δύο δευτερόλεπτα», έχει πει ο Βιγιέμ. Ο ολλανδός γελοιογράφος, με τη σπουδαία καριέρα στα γαλλικά έντυπα, σήμερα ολοκληρώνει 40 χρόνια σκιτσογραφώντας καθημερινά για τη γαλλική εφημερίδα Libération, και την αποχαιρετά, για να τον αποχαιρετήσει και αυτή με τη σειρά της με ένα φύλλο αφιέρωμα και ένα πρωτοσέλιδο αντάξιο της εξηντάχρονης διαδρομής του γελοιογράφου.     

Pierre Rosanvallon, Η δική μας διανοητική και πολιτική ιστορία 1968-2008, μετάφραση από τα γαλλικά: Κατερίνα Λαμπρινού, επιμέλεια: Γιάννης Μπαλαμπανίδης,  Πόλις, Αθήνα 2020, 416 σελ.

Ο Πιερ Ροζανβαλόν υπογράφει ένα τολμηρό βιβλίο με θέμα του την Αριστερά μετά το 1968, μια διανοητική και πολιτική ιστορία που κάνει ορατή τη μεγάλη διαχωριστική γραμμή μεταξύ Ουτοπίας και Πραγματικότητας, ενός αγώνα χωρίς μεσσιανικές επιδιώξεις, για κάτι που συνεχώς μετασχηματίζεται και που, ακόμα και όταν βιώνει την αποτυχία, ποτέ δεν καταλήγει σε απόρριψη της Ουτοπίας, και σταθερά προσπαθεί να κατανοήσει τα αίτιά της.