Γαλλία

«Στο διοικητικό συμβούλιο του εαυτού μου, υπάρχει ένα 24% παραδοσιοκράτη, ένα 24% ελευθεριακού πνεύματος και ένα 52% σοσιαλδημοκράτη»^[1]. Ο λιτός αυτοχαρακτηρισμός του Ζακ Ζυλλιάρ ίσως είναι εύγλωττος και επαρκής για έναν άνθρωπο που ανήκε, κατά τον ίδιο, στην Αριστερά σχεδόν μέχρι το τέλος του. Ιστορικός, πανεπιστημιακός, συγγραφέας, αρθρογράφος, συνδικαλιστής, ο Ζακ Ζυλλιάρ, που πέθανε στο Παρίσι στις 8 Σεπτεμβρίου 2023 σε ηλικία 90 ετών, διέγραψε βίο που συμπίπτει, αλλά και τέμνεται, με την πορεία και τις περιπέτειες της μεταπολεμικής Γαλλίας.

Michel Winock, Charles De Gaulle. Ένας επαναστάτης στοιχειωμένος από την ιστορία, μετάφραση από τα γαλλικά: Σάντρα Βρέττα, Ποταμός, Αθήνα 2022, 163 σελ.

Ο Ντε Γκωλ είναι η πιο σημαντική προσωπικότητα της μεταπολεμικής Ευρώπης. Είναι επίσης εκείνος που έστησε δύο φορές τη Γαλλία στα πόδια της, το 1940, μετά τη γαλλική ήττα από τους Γερμανούς και το 1958, μέσα στη θύελλα του πολέμου της Αλγερίας. Πεποίθησή του πως η εξουσία του ηγέτη δεν θα έπρεπε να εκπορεύεται από τα κόμματα και το Κοινοβούλιο αλλά από την απευθείας εντολή του λαού. Ο Michel Winock γράφει ένα απομυθοποιητικό μεν, αλλά και βαθύ κείμενο για το στρατηγό, που παρουσιάζει συνοπτικά την πολιτική του πορεία, επισημαίνοντας ταυτόχρονα το μεγαλείο αλλά και τα σφάλματα στα οποία υπέπεσε κατά τη διάρκεια του πολιτικού του βίου. [ΤΒJ]

Κυκλοφορεί στα ελληνικά το νέο μυθιστόρημα του Μισέλ Ουελμπέκ, η Εκμηδένιση. Αστυνομικό θρίλερ, πολιτικό δράμα, οικογενειακή σάγκα, ερωτική και υπαρξιακή περιπλάνηση. Σε μετάφραση από τα γαλλικά του Γιώργου Καράμπελα, από τις εκδόσεις του Βιβλιοπωλείου της Εστίας.

To τροπάριο (απέναντι στις επικρίσεις στην κυβέρνηση για τους χειρισμούς της στο ζήτημα των εμβολιασμών) είναι: «Μα δεν βλέπετε τι γίνεται και στις άλλες χώρες;» Το τροπάριο συνοδεύει η coda, «η κυβέρνηση κάνει ό,τι καλύτερο μπορεί». Για κακή μας τύχη, σε αυτό το τροπάριο δεν μπαίνει σουρντίνα. (σίγαση)

Ανάμεσα στις εκπλήξεις που μας επεφύλασσε το δύσκολο 2021 ήταν και η υποψηφιότητα του μυθιστορήματος, Ο Δύτης, του Μίνου Ευσταθιάδη (Ίκαρος, 2018) για το βραβείο Prix du Livre Européen, το οποίο τελικώς απονεμήθηκε στον Χρήστο Χωμενίδη για τη Νίκη (Πατάκη, 2014). Δυο έλληνες συγγραφείς υποψήφιοι για το ίδιο ευρωπαϊκό βραβείο - μεγάλη τιμή για τα ελληνικά γράμματα!

Στις 8 Δεκεμβρίου 2021, η γερμανική καγκελαρία απέκτησε νέο ένοικο. Μετά 16 έτη, η Άνγκελα Μέρκελ παρέδωσε το γραφείο της στον Όλαφ Σολτς, ευχόμενη «καλή επιτυχία και καλούς χειρισμούς για τη χώρα». Ποια ήταν η ηγέτις της γερμανικής Χριστιανοδημοκρατίας τα τελευταία 18 χρόνια που, μεταξύ άλλων, χειρίστηκε την ελληνική κρίση καταφέρνοντας να διατηρηθεί η ευρωπαϊκή συνοχή. Οι απαντήσεις στην κριτική της βιογραφίας τής Μέρκελ από την Kati Marton, όπως δημοσιεύτηκε στο τεύχος 124 του Books' Journal, Νοεμβρίου 2021.

Μαξίμ Γκόρκι, Οι Αρταμάνοφ, μετάφραση από τα ρωσικά: Άρης Αλεξάνδρου, Πατάκη, Αθήνα 2018, 525 σελ. 

Ο Γκόρκι άρχισε σαν φωνή της βαθιάς Ρωσίας, των απλών ανθρώπων και των κολασμένων, των παραβατικών, των θυμάτων της βίας. Αλλά από το 1927 αρχίζει η υποταγή του στον Στάλιν, μεταστροφή που δεν έχει άλλη εξήγηση από την κυνική ιδιοτέλεια. Ως πνευματική προσωπικότητα, ο Αλεξάνδρου υπήρξε το ακριβώς αντίθετο του Γκόρκι. Εντάχθηκε στην κομμουνιστική Αριστερά, όπως οι περισσότεροι της γενιάς του, με τις ιδέες της ισότητας, της δικαιοσύνης και της ελευθερίας. Και αρνήθηκε αυτή την ένταξη όταν διαπίστωσε την εξέλιξη του κομμουνισμού σε ιδεολογία και πρακτική ολοκληρωτισμού. Μεταξύ άλλων, ο Αλεξάνδρου μετέφρασε και Γκόρκι.

ΑΠΟ ΤΟ ΑΡΧΕΙΟ ΤΟΥ BOOKS' JOURNAL - τχ. 99

Η Ελλάδα επέλεξε, μέσω του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, να μην παρακολουθεί τις διεθνείς εξελίξεις αμήχανη, και κυρίως τις κινήσεις της Τουρκίας, που όπως όλα δείχνουν έχει επιλέξει πολιτική περιφερειακής δύναμης και αμφισβητεί το έως πρόσφατα status quo και της περιοχής του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου. Η αγορά από την Τουρκία των ρωσικών SS-400 και οι αντιδράσεις της Αμερικής του Τζο Μπάιντεν είναι ένα μόνο επεισόδιο αυτής της αλλαγής. Παρότι χώρα του ΝΑΤΟ, η Τουρκία συχνά υπονομεύει τις στρατηγικές επιλογές της Δύσης, συγκρούεται με έως σήμερα παραδοσιακούς συμμάχους ενώ έχει υποθάλψει ισλαμιστικά κινήματα που η Δύση τα εντάσσει στον κύκλο της τρομοκρατίας. Η διπλωματική και στρατιωτική κινητικότητά της, οι παρεμβάσεις της σε Ασία και Αφρική αλλά και η εντεινόμενη απειλή της ειρήνης στην ευρύτερη περιοχή μας δεν ήταν μια κατάσταση που μπορούσε να παρακαμφθεί. Η Ελλάδα δεν γίνεται να παραβλέψει την αμφισβήτηση από την Τουρκία του καθεστώτος του Αιγαίου, μάλιστα με διάβημά της στον ΟΗΕ. Ούτε μπορεί να ξεχάσει την υβριδική επίθεση εναντίον της μέσω του μεταναστευτικού κύματος που ενθαρρύνθηκε να εισβάλλει στην Ελλάδα μέσω των βόρειων ελληνοτουρκικών συνόρων.

Στο πεδίο της γεωπολιτικής, η ασφαλέστερη ένδειξη επιτυχίας μιας κίνησης είναι η αντίδραση του αντιπάλου. Και σήμερα, στην Άγκυρα, αφρίζουν. Έχουν ενοχληθεί τόσο σφοδρά που δεν μπαίνουν καν στον διπλωματικό κόπο να το κρύψουν. Διότι ορθώς αποτιμούν την τεράστια σημασία τής από χθες επικυρωμένης από τη Βουλή των Ελλήνων στρατιωτικής συμφωνίας μεταξύ Ελλάδας και Γαλλίας. Αντιλαμβάνονται πως με αυτήν στο τραπέζι τα πράγματα αλλάζουν άρδην στην γειτονιά της «θάλασσάς μας». 

Λίγες είναι οι ιστορικές ημέρες, η ιστορικότητα των οποίων δεν περιμένει την απόσταση του χρόνου για την θεώρησή τους. Σήμερα είναι μια τέτοια ημέρα. Η χώρα συνάπτει συμφωνία με την στρατιωτικά ισχυρότερη δύναμη στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) και την πιο παραδοσιακή της σύμμαχο από σύστασης του ελληνικού κράτους.