Ηλίας Λ. Παπαμόσχος, Ανάληψη, Πατάκη, Αθήνα 2023,  233 σελ.

Ο  Ηλίας Λ. Παπαμόσχος, στο όγδοο βιβλίο του, μας δίνει μια έρρυθμη σπουδή στον πόνο, με τρόπο, για να το πούμε ευθέως, σχεδόν αριστουργηματικό, κεράκι αναμμένο στην ελληνική γλώσσα. Είναι ένα αριστοτεχνικό κείμενο, από το οποίο, όση επιμελητική διαστροφή κι αν έχει κανείς, δεν μπορεί να αφαιρέσει ούτε κόμμα.

Kaouther Adimi, Με άνεμο κακό, μετάφραση από τα γαλλικά: Έφη Κορομηλά, Πόλις, Αθήνα 2024, 256 σελ.

Η Αλγερία είναι μια χώρα που θα μπορούσε να έχει καλύτερη τύχη. Αλλά η ανεξαρτησία της από τη Γαλλία δεν τη βοήθησε. Οι άνθρωποι δεν κατάφεραν να ξεπεράσουν τα πάθη και τον κακό εαυτό τους. Και η ελευθερία την οποία ονειρεύτηκαν συνετρίβη στις εμφύλιες συγκρούσεις και στα άγονα πάθη. Η χώρα έζησε και συνεχίζει να ζει στην κόψη, μέσα στο ψέμα. Τουλάχιστον, η λογοτεχνία επιβάλλεται να λέει την αλήθεια. [ΤΒJ]

Πέτερ Χάντκε, Δοκίμιο για το αποχωρητήριο, μετάφραση από τα γερμανικά: Σπύρος Μοσκόβου, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, Αθήνα 2023, 74 σελ.   

Πέντε δοκιμιακά κείμενα έχει γράψει ο Πέτερ Χάντκε για ορισμένες από τις προσωπικές «μανίες» του. Είναι κείμενα συμπυκνωμένα, ιδιότυπα, περιέχουν μια δική τους ποίηση, αφού δεν καταφεύγουν σε συστηματική βιβλιογραφία και, τελικά, είναι το συμπύκνωμα των  προσωπικών του παρατηρήσεων στο πέρασμα του χρόνου. Τα βιβλία αυτά είναι το Δοκίμιο για το τζουκμπόξ, το Δοκίμιο για τον μανιταρομανή (και τα δύο σε μετάφραση Σπύρου Μοσκόβου, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 2022), τα Περί κοπώσεως, Περί ευτυχισμένης  μέρας, που θα εκδοθούν από τον ίδιο εκδοτικό οίκο και, βέβαια, το Δοκίμιο για το αποχωρητήριο. [ΤΒJ]

Βαγγέλης Νικόπουλος, Γρεβενά. Πόλη του μόχθου, 1904-1993. Μαρτυρίες,  Γρεβενά  2022, 528 σελ.

Πώς μπορείς να μιλήσεις  για τα Γρεβενά, τον 19ο αιώνα, μέχρι τα πρώτα χρόνια του 20ού, τον  «αιώνα-διπρόσωπο Ιανό»; Τι ερωτήματα μπορεί κάποιος σήμερα να θέσει για την πολεοδομία τους, τους δρόμους τους, τα οδόσημά τους, τα στέκια, τους ανθρώπους που τα  κατοικούσαν και τα περπατούσαν, τις οικονομικές συναλλαγές,  τις συλλογικές νοοτροπίες, τις ατομικές συνήθειες, τους τρόπους, τα πάθη τους και τους πόθους τους, τις ασχολίες, τις διασκεδάσεις και τους έρωτές τους; Οι απαντήσεις, σε ένα λεύκωμα φωτογραφίας με τις ιδιαίτερα τεκμηριωμένες αναγνώσεις του πλούσιου υλικού του.

Jennifer Richard, Ο Διάβολος μιλάει όλες τις γλώσσες, μετάφραση από τα γαλλικά: Λίζυ Τσιριμώκου, Ποταμός, Αθήνα 2023, 366 σελ.

Ιδού ο Βασίλι/Μπάζιλ Ζαχάροφ (Μούγκλα, Τουρκία, 1849 - Μόντε Κάρλο, 1936), λίγο πριν την τελευτή του: «Δεν είχε ποτέ εμπιστοσύνη σε κανέναν, αλλά είχε διατηρήσει επί μακρόν τα αναγκαία μέσα προκειμένου να αντιμετωπίσει κάθε πιθανή επίθεση. Δεν είχε πλέον εμπιστοσύνη στον εαυτό του – αυτό ήταν το δράμα με το οποίο ερχόταν αντιμέτωπος. Δίχως προστατευτικό κέλυφος, αιχμάλωτος ενός αδύναμου σώματος, δεν μπορούσε να αντιμετωπίσει κανέναν εχθρό. Καθώς ο κίνδυνος βρισκόταν τώρα μέσα στον ίδιο του τον εαυτό, οι σωματοφύλακες δεν του πρόσφεραν καμία βοήθεια. […] Δεν αναγνώριζε πια τον εαυτό του». 

Joy Sorman, Στην τρέλα, μετάφραση από τα γαλλικά: Αριάδνη Μοσχονά, Πόλις, Αθήνα 2023, 288 σελ.

Επί έναν ολόκληρο χρόνο, κάθε Τετάρτη, η Τζοΰ Σορμάν, με σπουδές φιλοσοφίας και επαγγελματική εμπειρία στη Μέση Εκπαίδευση και στη δημοσιογραφία, και μυθιστοριογράφος, επισκέπτεται το Περίπτερο 4Β ενός ψυχιατρικού ιδρύματος «κάπου στη Γαλλία» και συναντά τους ασθενείς και το προσωπικό. Έρχεται κάθε Τετάρτη  αντιμέτωπη με τα όρια του ανθρώπου, με το ανθρώπινο είδος πέρα  από τα όριά του. Και ό,τι καταγράφει, περιλαμβάνεται στο βιβλίο της για την τρέλα.  

Joan Sales, Αβέβαιη δόξα, μετάφραση από τα καταλανικά:  Ευρυβιάδης Σοφός, Άγρα, Αθήνα 2023, 720 σελ.

«Όλοι θα πεθάνουμε μια μέρα, ακόμα κι αν δεν υπάρχει ο πόλεμος, όμως το κακό δεν είναι τόσο ότι σκοτώνουμε ο ένας τον άλλον, όσο το μίσος. Ας σκοτωθούμε, αφού είναι υποχρέωσή μας, αλλά χωρίς μίσος. Όπως  έλεγε μια φορά ο Σολεράς, ας σκοτωθούμε σαν καλά αδέλφια». Ένα συγκλονιστικό μυθιστόρημα για τον Ισπανικό Εμφύλιο είναι, ταυτόχρονα, κι ένα μυθιστόρημα για τη νεότητα, τη διάψευση και την ήττα. [ΤΒJ]

Paul Auster,  Φλεγόμενο αγόρι, μετάφραση από τα αγγλικά: Ιωάννα Ηλιάδη, Μεταίχμιο, Αθήνα 2023, 1.184 σελ.

Αυτή τη φορά, ο συγγραφέας της Τριλογίας της Νέας Υόρκης αναλαμβάνει να ανασυστήσει τη ζωή ενός ειδώλου της αμερικανικής λογοτεχνίας: του Στίβεν Κρέιν, ενός συγγραφέα που δεν κατάφερε να γίνει τριάντα χρόνων και έζησε μόλις μερικούς μήνες στον εικοστό αιώνα. Ωστόσο, το αποτύπωμά του είναι διαρκές και αναζωπυρώνεται συνεχώς. Υπήρξε πολεμικός ανταποκριτής εφημερίδων, αλλά το πρώτο του πολεμικό μυθιστόρημα, που είναι και το πρώτο πολεμικό μυθιστόρημα στην ιστορία της λογοτεχνίας, το έγραψε στα 25 του. Και μολονότι δεν είχε βρεθεί ώς τότε σε κάποιο μέτωπο, είναι ο πρώτος που γράφει ένα αμιγώς πολεμικό έργο. Ποιος είναι λοιπόν ο Στίβεν Κρέιν και γιατί τον θαυμάζει ο Πολ Όστερ; (Τεύχος 144)

Hernan Diaz, Παρακαταθήκη. Μυθιστόρημα, μετάφραση από τα αγγλικά: Κάλλια Παπαδάκη, Μεταίχμιο, Αθήνα 2023, 516 σελ.

 Tη δεκαετία του 1920, οι HΠA γνωρίζουν εντυπωσιακή ευημερία. Σε αυτό το πλαίσιο, ο συγγραφέας Ερνάν Ντίαζ μάς γνωρίζει τον Μπέντζαμιν και την Έλεν Ρασκ, κι ύστερα τον Άντριου και τη Μίλντρεντ Μπέβελ. Εκείνοι είναι πλούσιοι, εκείνες οι σύζυγοι, γυναίκες με λάμψη και κύκλο που τους τον αγόρασε το χρήμα – και με κοινή άσχημη μοίρα. Γιατί αυτό που μένει από ένα μυθιστόρημα για τον πλούτο και τα κέρδη είναι η πίκρα για ζωές που σπαταλήθηκαν και για προοπτικές που εξανεμίστηκαν;

William Faulkner, Καθώς ψυχορραγώ, μετάφραση από τα αγγλικά: Παναγιώτης Κεχαγιάς, Gutenberg, Αθήνα 2023, 287 σελ.

Ουίλλιαμ  Φώκνερ, Κόκκινα φύλλα, μετάφραση από τα αγγλικά - επίμετρο: Γιάννης Παλαβός, Κίχλη, Αθήνα 2021, 152 σελ. 

Δυο σημαντικά κείμενα του Γουίλλιαμ Φώκνερ στα ελληνικά, σε υποδειγματικές μεταφράσεις και εκδόσεις, κάνουν ξανά επίκαιρο τον αμερικανό συγγραφέα στην Ελλάδα. Μόλις κυκλοφόρησε το Καθώς ψυχορραγώ, γραμμένο το 1929 σε 47 ημέρες, σε υποδειγματική μετάφραση του Παναγιώτη Κεχαγιά. Νωρίτερα, επίσης στην υποδειγματική μετάφραση του Γιάννη Παλαβού, είχε κυκλοφορήσει το διήγημα, έκτασης νουβέλας, Κόκκινα φύλλα, που δημοσιεύτηκε το 1930. Και τα δυο κείμενα είναι τοποθετημένα στον παρακμάζοντα αμερικανικό Νότο, μετά την κατάργηση της δουλείας. Και τα δυο μιλούν για την οδύνη της επιβίωσης, συνθήκη καλύτερη από την ανυπαρξία.