Τεύχος 143

΄Λίγο πριν ο συνεργάτης μας Κώστας Θ. Καλφόπουλος εισαχθεί στην κλινική όπου άφησε την τελευταία πνοή παρέδωσε κανονικά τη συνεργασία του για την έντυπη έκδοση του Books' Journal. Μια συνέντευξη με τους κοινωνιολόγους Σπύρο Γάγγα και τη Γεωργία Λαγουμιτζή, που πριν από λίγο καιρό εξέδωσαν στα αγγλικά ένα βιβλίο τους με θέμα την κοινωνιολογία στην Ελλάδα. Για το βιβλίο και τη συνέντευξη είχαμε μιλήσει πολύ εκτεταμένα, ο Κώστας επέμενε ότι πρέπει να στηριχτεί κάθε προσπάθεια που ενηλικιώνει την ελληνική κοινωνιολογία, απαλλάσσοντάς τη από τα στερεότυπα και τις ευκολίες με την οποία τη διδαχτήκαμε και αργότερα τη συζητήσαμε. Όταν οριστικοποιήθηκε το κείμενο, πριν τυπωθεί στο τεύχος 143, δεν φανταζόμασταν ότι είναι η τελευταία συνεργασία μας. Η ειρωνεία είναι ότι ο Κώστας επέμεινε να αφιερώσει το κομμάτι σε έναν παλιό φίλο, τον Μιχάλη Αστρινάκη, αναπληρωτή καθηγητή κοινωνιολογίας στο τμήμα Φιλοσοφικών και Κοινωνικών Σπουδών και ιδρυτικό μέλος του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών "Βιοηθική" του Πανεπιστημίου Κρήτης, που έχει πεθάνει από το 2011 - η δουλειά του για τις νεανικές υποκουλτούρες πάντα χρησιμοποιούνταν συστηματικά από τον Καλφόπουλο. Ήταν κάτι σαν προαίσθημα; 

Αναδημοσιεύουμε παρακάτω την τελευταία συνεργασία με το Books' Journal του Κώστα Θ. Καλφόπουλου. [Ηλ. Καν.] 

Κώστας Κουλουφάκος, Τα δημοσιευμένα έργα. Τόμος 1: Πρωτότυπα. Τόμος 2: Μεταφρασμένα, φιλολογική επιμέλεια, επίμετρο: Γιώργος Ανδρειωμένος, Κίχλη, Αθήνα 2022, αντιστοίχως 1920 και 1080 σελ.

Ο Κώστας Κουλουφάκος (1924-1994), το σύνολο του έργου του οποίου μόλις κυκλοφόρησε σε επιμέλεια Γιώργου Ανδρειωμένου, ήταν αριστερός των γραμμάτων: πρωτοδημοσίευσε ποίημά του το 1950 στα Ελεύθερα Γράμματα, υπήρξε ιδρυτικό μέλος και μέλος της συντακτικής επιτροπής της Επιθεώρησης Τέχνης, όπου διετέλεσε υπεύθυνος ύλης (1955-1962) και αρχισυντάκτης (1965-1967), ίδρυσε και διεύθυνε τον εκδοτικό οίκο Διογένης (1971). Ιδρυτικό μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Συγγραφέων και συνεργάτης του περιοδικού Ηριδανός, ο Κουλουφάκος δημοσίευσε ποιήματα, βιβλιοκρισίες, μελέτες και μεταφράσεις. Στο έργο του, με απλή γλώσσα και διαυγές ύφος, οικοδομεί στέρεα στην ποιητική του την απόλυτη ταύτιση αισθητικής αναζήτησης και αξιακής ιεράρχησης. Η στάση του στη ζωή και στον πνευματικό χώρο μπορεί να συγκριθεί με εκείνη του λιθουανού εβραίου διανοητή Εμμανουέλ Λεβινάς (1905-1995), που έμεινε καιρό στα στρατόπεδα της ναζιστικής Γερμανίας και, επίσης, το έργο του συνέτεινε στην αυταξία του ανθρώπινου προσώπου. [ΤΒJ]

Τα υιοθετημένα ελληνόπουλα του Ψυχρού Πολέμου ζητούν δικαίωση

Mary Cardaras (edited), Voices of the Lost Children of Greece: Oral Histories of Cold War International Adoption, εισαγωγή: Gonda Van Steen, πρόλογος: Gabrielle Glaser, Anthem Press, London 2023, 210 σελ. 

Μια νέα συλλογή δοκιμίων από ελληνικής καταγωγής υιοθετημένα άτομα τη δεκαετία του 1950, έπειτα από δύο διαδοχικούς πολέμους  –Β’ Παγκόσμιος, Εμφύλιος– που κατέστρεψαν την Ελλάδα. Οι αφηγήσεις τους εστιάζουν  στην εμπειρία της διεθνούς υιοθεσίας, ο αντίκτυπος της οποίας είναι διά βίου αλλά δεν έχει ακόμη αποτιμηθεί σωστά. Στόχος, η αναγνώριση από την ελληνική πολιτεία των δικαιωμάτων τους, εκκινώντας από την απόδοση ιθαγένειας. (τεύχος 143)

Τζον Μίλτον, Ο ξανακερδισμένος παράδεισος, μετάφραση από τα αγγλικά: Δημοσθένης Κορδοπάτης, Μελάνι, Αθήνα 2019, 132 σελ.

Ο Ξανακερδισμένος παράδεισος του Μίλτον μεταφράστηκε στα ελληνικά τελευταία φορά, με πολύ ενδιαφέροντα τρόπο από τον Δημοσθένη Κορδοπάτη, το 2019, ωστόσο είναι ένα βιβλίο που προκαλεί τους αναγνώστες του να το ανακαλύψουν. Δεν είναι απλώς θρησκευτική ποίηση, είναι ένα βαθιά φιλοσοφικό κείμενο που θέτει πολλά ερωτήματα. [TBJ]

Ρόδα και αγκάθια του παρόντος. Ένα κείμενο από το αφιέρωμα του Books' Journal στον Χέγκελ, τχ. 143.  

Γιώργος Λ. Ευαγγελόπουλος, Παναγιώτης Κονδύλης και Alexandre Kojève, Ευρασία, Αθήνα 2023, 128 σελ. 

Το νέο βιβλίο του ακαδημαϊκού και συγγραφέα Γιώργου Λ. Ευαγγελόπουλου είναι ένα από τα μάλλον λίγα έργα που ο αναγνώστης ολοκληρώνει ευχόμενος να ήταν κάπως ογκωδέστερα καθώς, με τις ερεθιστικές τους επισημάνσεις και συσχετίσεις, κατορθώνουν να ερεθίζουν την αναγνωστική «όρεξη», δίχως ποτέ να τη φτάνουν σε οριστικό κορεσμό. Μέρος μιας σειράς ειδικά επιλεγμένων τόμων που εκδίδονται από το Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων του Παντείου Πανεπιστημίου (Ι.ΔΙ.Σ.), έχει γραφεί με στόχο να λειτουργήσει ως εισαγωγή για την καλύτερη κατανόηση της σύνδεσης της φιλοσοφίας με την πολιτική επιστήμη και τις διεθνείς σχέσεις, προπαντός στον εικοστό πρώτο αιώνα.

Μια ανυπέρβλητη διαφορά

Ο διαλεκτικός Χέγκελ επέδειξε διανοητική εντιμότητα μεγάλης πνοής. Εντόπιζε με τρόπο ανυποχώρητο σύμφυτες αντινομίες στην αστική κοινωνία, που ριζώνουν στη δομική σύστασή της. Διαφορετικά από τον αναδυόμενο φιλελευθερισμό της εποχής του, ο Χέγκελ ανακάλυψε και την αρνητικότητα που εκλύει η εσωτερικά διχασμένη αστική κοινωνία μεταξύ ανταγωνιζόμενων ατόμων και ομάδων^[1].

 Χάρης Βλαβιανός, Πλατωνικοί διάλογοι ή γιατί στο σπήλαιο κάνουν όλοι πάρτι, Πατάκη, Αθήνα 2022, 235 σελ.

Ο Χάρης Βλαβιανός επιδεικνύει τη σατιρική, σαρκαστική και, ευρύτερα, φιλοπαίγμονα, χιουμοριστική φλέβα του.

Τι κοινό υπάρχει μεταξύ φυσικής επιλογής, επιστήμης και δημοκρατίας; Δεν θα σας το αποκαλύψω αμέσως. Θεώρησα όμως επίκαιρο να το φέρω στην επιφάνεια εν όψει των επικείμενων βουλευτικών εκλογών (σημείωση: το κείμενο πρωτοδημοσιεύτηκε στο τεύχος 143 του Books' Journal, Iούνιος 2023). Στο τεύχος του Ιανουαρίου του Βooks’ Journal, δημοσίευσα ένα δοκίμιο με παρεμφερή τίτλο: «Η φύση της ηθικής»^[1].  Προς μεγάλη μου έκπληξη και τιμή, το άρθρο επέσυρε τα σχόλια του Θεοδόση Τάσιου^[2] που με έκαναν να σκάψω ακόμα πιο βαθιά για τις ρίζες της ηθικής^[3]. Η ουσία του θέματος ήταν (και είναι) τι εννοούσα με την λέξη «φύση» όταν μιλούσα για ηθική – και τι εννοώ σ’ αυτό το σημείωμα όταν μιλώ για τη φύση της δημοκρατίας.

Οι μάταιοι αντιδιχαστικοί λόγοι δυο αρχαίων Ελλήνων απ’ τη Ρούμελη