Μια σύντομη ανασκόπηση της δραστηριότητας του AfD. Στελέχη του έχουν κατηγορηθεί για σοβαρές υποθέσεις εθνικής ασφάλειας. Πιο πρόσφατα, επιστημονικός συνεργάτης του ευρωβουλευτή Maximilian Krah συνελήφθη για κατασκοπεία υπέρ της Κίνας. Παράλληλα, άλλοι βουλευτές του κόμματος έχουν φωτογραφηθεί σε επαφές με προσωπικότητες όπως ο Ντμίτρι Μεντβέντεφ, ο οποίος έχει εκφράσει ανοιχτά την επιθυμία να αποσταθεροποιηθεί η Ευρώπη μέσω της μεταναστευτικής κρίσης, την οποία δήθεν το AfD επιθυμεί να ελέγξει. Για όσους παρακολουθούν στενά τη γερμανική πολιτική σκηνή, η στενή σχέση του AfD με ρωσικούς κύκλους θεωρείται ευρέως τεκμηριωμένη.
Τι αλλάζει με το χαρακτηρισμό του κόμματος εξτρεμιστική οργάνωση;
Ο χαρακτηρισμός του AfD ως «επιβεβαιωμένα εξτρεμιστικού κόμματος» δίνει στην BfV τη δυνατότητα να εντείνει τις μεθόδους παρακολούθησης. Μπορεί δηλαδή να κάνει τις εξής ενέργειες:
- πρόσληψη πληροφοριοδοτών (V-Leute),
- επιτήρηση προσώπων,
- παρακολούθηση τηλεπικοινωνιών (υπό προϋποθέσεις).
Αξίζει να σημειωθεί ότι αυτές οι δυνατότητες ήταν ήδη διαθέσιμες όταν το AfD βρισκόταν στο προηγούμενο επίπεδο επιτήρησης (Verdachtsfall – υπόνοια εξτρεμισμού). Στο νέο στάδιο, οι προϋποθέσεις για την εφαρμογή τέτοιων μέτρων γίνονται πιο ευέλικτες και αίρονται τα εμπόδια.
Ωστόσο, ιδιαίτερη προστασία εξακολουθεί να ισχύει για εκλεγμένους βουλευτές. Σύμφωνα με απόφαση του Ομοσπονδιακού Συνταγματικού Δικαστηρίου (2013), η παρακολούθηση βουλευτών επιτρέπεται μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις.
Ο χαρακτηρισμός αυτός συνεπάγεται απαγόρευση;
Ο χαρακτηρισμός ενός κόμματος ως εξτρεμιστικού δεν σημαίνει την αυτόματη απαγόρευση της πολιτικής του δράσης. Το AfD παραμένει νόμιμο, συμμετέχει στις εκλογές και διατηρεί παρουσία στο Κοινοβούλιο.
Η δυνατότητα απαγόρευσης ενός κόμματος ανήκει αποκλειστικά στο Ομοσπονδιακό Συνταγματικό Δικαστήριο (Bundesverfassungsgericht), και μόνο έπειτα από σχετική πρόταση από την κυβέρνηση, την Bundestag ή την Bundesrat. Η BfV δεν έχει τέτοια αρμοδιότητα. Μπορεί όμως η συγκέντρωση τεκμηρίων –όπως το πόρισμα 1.100 σελίδων για το AfD– να αποτελέσει μέρος μιας μελλοντικής διαδικασίας απαγόρευσης.
Ας συμφωνήσουμε λοιπόν ότι δεν υπάρχει απολύτως καμία απαγόρευση. Από εκεί και πέρα, αναρωτιέται κανείς: δεν περνά από το μυαλό αυτών που καταγγέλλουν «διώξεις» ότι οι φιλελεύθερες δημοκρατίες επέδειξαν ακριβώς την ίδια ανοχή προς τις ακροδεξιές οργανώσεις, όσο και προς αντίστοιχες οργανώσεις της άκρας Αριστεράς ή μεταναστευτικές ομάδες που εμπλέκονταν σε έκνομες πράξεις; Για αυτή την ευρύτερη ανοχή έχουν κατηγορηθεί κατά καιρούς από όλες τις πλευρές – και, στην πράξη, όλοι ανεξαιρέτως την εκμεταλλεύτηκαν στο έπακρο.
Μήπως πρόκειται για στοχευμένη ενέργεια κατά του AfD;
Ο χαρακτηρισμός κομμάτων ή οργανώσεων ως εξτρεμιστικών δεν είναι σπάνιο φαινόμενο. Η Υπηρεσία έχει κατά το παρελθόν κατατάξει ισλαμιστικές οργανώσεις, όπως το Islamisches Zentrum Fürstenwalde al-Salam, καθώς και τον αναρχικό ιστότοπο Indymedia, στο ίδιο επίπεδο επιτήρησης. Δεν πρόκειται, επομένως, για μεροληπτική ή επιλεκτική μεταχείριση.
Τελικά, ποιο είναι το πραγματικό πρόβλημα;
Με δεδομένα όπως, κατηγορίες κατασκοπείας, τις διασυνδέσεις με απολυταρχικά καθεστώτα, τη ρητορική που συχνά προσβάλλει θεμελιώδεις δημοκρατικές αρχές, η ουσιαστική ανησυχία δεν είναι ο χαρακτηρισμός του AfD ως εξτρεμιστικού κόμματος, αλλά το γεγονός ότι πρόκειται για τη δεύτερη ισχυρότερη πολιτική δύναμη στη Γερμανία αυτή τη στιγμή.
