Παρακάτω, παρουσιάζουμε τη θέση του, όπως διατυπώθηκε σε αυτή τη συνέντευξη:
Ερώτηση: Θα μπορούσε η Ρωσία να επωφεληθεί με κάποιον τρόπο από την κατάρριψη ενός επιβατικού αεροσκάφους;
A.U: Πιθανότατα πρόκειται για δυστύχημα, καθώς ήταν επιβατικό αεροπλάνο μιας τρίτης χώρας, του Αζερμπαϊτζάν, που δεν έχει άμεση σχέση με τον ρωσοουκρανικό πόλεμο. Το περιστατικό πιθανόν έρχεται σε μια άβολη στιγμή για το Κρεμλίνο, καθώς οι σχέσεις Ρωσίας-Αζερμπαϊτζάν έχουν βελτιωθεί τα τελευταία χρόνια. Η επίθεση στο αεροσκάφος του Αζερμπαϊτζάν και, ειδικότερα, η ανεύθυνη άρνηση να επιτραπεί στο κατεστραμμένο αεροσκάφος να πραγματοποιήσει αναγκαστική προσγείωση εντός της Ρωσίας θα μπορούσε τώρα να επιβαρύνει τις σχέσεις των δύο χωρών.
Ερώτηση: Σε τι μοιάζει αυτό το περιστατικό με την κατάρριψη του MH17 το 2014;
A.U: Υπάρχουν πολλές διαφορές επιφανειακά, αλλά και κάποιες δομικές και συγκυριακές ομοιότητες. Τρεις ξεχωρίζουν: Πρώτον, παρόμοια με την καταστροφή του 2014 πάνω από την ανατολική Ουκρανία, φαίνεται ότι χρησιμοποιήθηκε ένας βαρύς και μεγάλης εμβέλειας αντιαεροπορικός πύραυλος σε μια περιοχή όπου πετούν επιβατικά αεροπλάνα. Ήδη το 2014 είχε προκαλέσει έκπληξη το γεγονός ότι ο ρωσικός στρατός ήταν πρόθυμος να αναλάβει το ρίσκο της μαζικής δολοφονίας αμάχων που δεν είχαν εμπλακεί σε συγκρούσεις, για να επιτύχει τους στρατιωτικούς του στόχους στην Ουκρανία. Τώρα, η αδίστακτη συμπεριφορά του Κρεμλίνου αποδείχθηκε για άλλη μια φορά. Δεύτερον, πέραν αυτής της γενικότερης αμέλειας και αδιαφορίας, ξεχωρίζει και πάλι η ανευθυνότητα απέναντι σε μη ρώσους πολίτες και [μη ρωσικές] αεροπορικές εταιρείες, που –όπως το 2014 οι Malyasian Airlines και οι επιβάτες τους– πρέπει να υποστούν τις παράπλευρες απώλειες του αδίστακτου πολέμου της Ρωσίας. Το 2024, η ρωσική άρνηση να επιτραπεί η αναγκαστική προσγείωση του ξένου αεροσκάφους που υπέστη ζημιές καθιστά αυτή την αδιαφορία και απερισκεψία ακόμη πιο εμφανή. Τρίτον, οι δικαιολογίες του Κρεμλίνου το 2024 είναι εξίσου παράλογες όπως ήταν και το 2014. Ενώ πριν από 10 χρόνια, οι Ουκρανοί κατηγορήθηκαν για την πτώση ενός αεροσκάφους που πετούσε σε μεγάλο ύψος πάνω από ένα de facto ελεγχόμενο από τη Ρωσία τμήμα της λεκάνης του Ντόνετς, το 2024 λέγεται ότι για το ατύχημα ευθύνεται η «επίθεση πουλιών» – και άρα η ίδια η αεροπορική εταιρεία του Αζερμπαϊτζάν. Σήμερα προκαλεί σχεδόν έκπληξη το γεγονός ότι η Ουκρανία δεν έχει ακόμη κατηγορηθεί για την κατάρριψη του αεροσκάφους πάνω από τη Ρωσία.
Ερώτηση: «Ποιος είναι ο λόγος για τον οποίο η Ρωσία δεν έχει πεθάνει;»: Πώς επηρεάζει η κατάρριψη του αεροσκάφους τις σχέσεις μεταξύ Ρωσίας και Αζερμπαϊτζάν;
Α: Τα τελευταία τέσσερα χρόνια, η Ρωσία έχει λίγο πολύ προδώσει τον επίσημο σύμμαχό της στον Νότιο Καύκασο – την Αρμενία. Η Μόσχα άφησε το Ερεβάν στα κρύα του λουτρού κατά τη διάρκεια της κλιμάκωσης της σύγκρουσης Αρμενίας-Αζερμπαϊτζάν για το αμφισβητούμενο έδαφος του Ναγκόρνο-Καραμπάχ και αντ’ αυτού εμβάθυνε τη σχέση της με το Μπακού. Από κάποια άποψη, η κληρονομική δικτατορία της οικογένειας Αλίεφ στο Αζερμπαϊτζάν μοιάζει με το ανατραπέν συριακό καθεστώς του Χαφέζ και του Μπασάρ αλ Άσαντ. Με τέτοια απολυταρχικά συστήματα διακυβέρνησης, είναι δύσκολο να προβλέψει κανείς σε ποιο βαθμό αυτός ο βομβαρδισμός και η εκπληκτική άρνηση αναγκαστικής προσγείωσης θα επιβαρύνει τις σχέσεις μεταξύ Μόσχας και Μπακού.
Ερώτηση: Ποιες συνέπειες ή αντιδράσεις θα μπορούσαν τώρα να ακολουθήσουν;
A.U: Το περιστατικό είναι πιθανό να έχει μόνο κάποιες επιπτώσεις στην αεροπορική κυκλοφορία προς και εντός της Ρωσίας, αλλά όχι σημαντικές πολιτικές συνέπειες. Ελπίζουμε μόνο ότι η σοκαριστική συμπεριφορά της Ρωσίας όσον αφορά το επιβατικό αεροσκάφος του Αζερμπαϊτζάν το 2024 θα βοηθήσει να καταδειχθεί, για τους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, ο τρόπος λειτουργίας του ρωσικού πολέμου. Το 2014, η Μόσχα κατάφερε να θέσει υπό αμφισβήτηση την ευθύνη της για την κατάρριψη του MH17. Μέχρι σήμερα, πολλοί εξακολουθούν να μην είναι ξεκάθαροι σχετικά με το ποιος πραγματικά έφταιγε τότε. Ο ψυχολογικός πόλεμος της Ρωσίας σχετικά με την κατάρριψη της πτήσης MH17 επεκτάθηκε ακόμη και στο αρμόδιο ολλανδικό δικαστήριο, το οποίο, περιέργως, διαπίστωσε ότι κάποιοι αντι-ουκρανοί αντάρτες στη λεκάνη του Ντόνετς, και όχι ο ρωσικός στρατός και ο αρχιστράτηγός του Βλαντιμίρ Πούτιν, ήταν υπεύθυνοι για τη χρήση της εξαιρετικά εξελιγμένης και ακριβής μονάδας BUK-TELAR που κατέρριψε τη MH17. Μέχρι σήμερα, χρειάζεται ακόμη πολλή δημοσιογραφική, νομική και επιστημονική δουλειά για να συμβιβαστούμε με το τραγικό και πολιτικά σημαντικό περιστατικό της MH17 το 2014.
μετάφραση: Βασίλης Α. Μπογιατζής
