Ουκρανία

Το 1994, στο Μνημόνιο της Βουδαπέστης, έμοιαζε να χαράσσεται μια νέα σελίδα στην παγκόσμια ασφάλεια. Η Ουκρανία, ένα νεοσύστατο κράτος που μόλις είχε βγει από τη σκιά της Σοβιετικής Ένωσης, κατείχε ξαφνικά το τρίτο μεγαλύτερο πυρηνικό οπλοστάσιο στον κόσμο, περίπου 1.900 κεφαλές, ικανές να αλλάξουν τις ισορροπίες μιας ολόκληρης ηπείρου. Θα μπορούσε να γίνει η επόμενη μεγάλη πυρηνική δύναμη. Αντί γι’ αυτό, διάλεξε το δρόμο της εμπιστοσύνης. Παρέδωσε τα όπλα της στη Ρωσία και υπέγραψε τη Συνθήκη Μη Διάδοσης, με την υπόσχεση ότι Ηνωμένες Πολιτείες, Βρετανία και Ρωσία θα εγγυούνταν την ανεξαρτησία και την εδαφική της ακεραιότητα.

Στο τέλος όλων αυτών των μετατοπίσεων –της ρωσικής αναθεωρητικής ορμής, της ουκρανικής αντοχής, της ευρωπαϊκής επανασυσπείρωσης και της ψυχρής κινεζικής αριθμητική – προκύπτει ένα καίριο ερώτημα: μπορεί η Ευρώπη να δεχθεί αναθεώρηση συνόρων διά της βίας; Η απάντηση, όσο κι αν δοκιμάζεται από την κόπωση και τις εσωτερικές αντιφάσεις, παραμένει αρνητική: «όχι».

Το φούτερ του Λαβρώφ δεν είχε μόνο ιστορική συναισθηματική διάσταση.

Η καταστροφική διαπραγμάτευση ΗΠΑ και Ρωσίας στην Αλάσκα καταδεικνύει μια ευρέως διαδεδομένη παρανόηση των παραγόντων που καθοδηγούν την εξωτερική πολιτική της Μόσχας.

Το ΚΚΕ και ένα μεγάλο μέρος του «προοδευτικού» κόσμου στη Δύση φροντίζουν με συνέπεια να κρατούν στην επικαιρότητα εικόνες παιδιών της Παλαιστίνης. Εικόνες τραγικές, αλλά συχνά εργαλειοποιημένες από τη Χαμάς, η οποία δεν διστάζει να χρησιμοποιεί ανήλικους ως ανθρώπινες ασπίδες ή κομπάρσους σε σκηνοθετημένα στιγμιότυπα θανάτου. Για τα παιδιά αυτά μιλούν αδιάκοπα οι ίδιοι κύκλοι, καταγγέλλοντας το Ισραήλ, την Αμερική και όποιον άλλο εξυπηρετεί τον βολικό τους εχθρό.

Η ανακοινωθείσα συνάντηση κορυφής μεταξύ των προέδρων της Ρωσίας και των ΗΠΑ και οι ελπίδες για κατάπαυση του πυρός στην Ανατολική Ευρώπη

Στην Ελλάδα της Μεταπολίτευσης, η εξωτερική πολιτική ήταν επί δεκαετίες τομέας συναινετικών εθνικών στρατηγικών, ακόμη και μεταξύ διαφορετικών κυβερνήσεων. Όμως μια δύναμη παρέμεινε συστηματικά εκτός αυτού του εθνικού πλαισίου, ακολουθώντας μια βαθύτατα ιδεολογική και επιθετικά ακτιβιστική στάση: το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας. Όχι μόνο δεν στηρίζει, αλλά συστηματικά υπονομεύει κάθε προσπάθεια στρατηγικής ενίσχυσης της Ελλάδας στο διεθνές περιβάλλον.

Γιατί η αλλαγή στάσης του Τραμπ απέναντι στη Ρωσία δεν έχει μέχρι στιγμής μεγάλη σημασία

«Δεν θα το χαρακτήριζα ακόμη αναστροφή. Μέχρι στιγμής, πρόκειται απλώς για μια ανακοίνωση – και με τον Τραμπ, πρέπει να αντιμετωπίζουμε τέτοιες προφορικές δηλώσεις με επιφύλαξη». Η Hannah Wagner της εφημερίδας «Der Tagesspiegel» του Βερολίνου συζητά με τον Δρ. Andreas Umland του Κέντρου Μελετών για την Ανατολική Ευρώπη (SCEEUS) του Σουηδικού Ινστιτούτου Διεθνών Υποθέσεων (UI)

Διευρύνοντας κριτικά την οπτική της Ανν Απλμπάουμ

Anne Applebaum, Απολυταρχία ΑΕ. Οι δικτατορίες που θέλουν να κυριαρχήσουν στον κόσμο,  μετάφραση από τα αγγλικά: Χριστίνα Θεοχάρη, Παπαδόπουλος, Αθήνα 2024, 240 σελ.

Σύμφωνα με συγκλίνουσες διεθνοπολιτικές προσεγγίσεις, η μεταπολεμική παγκόσμια τάξη κλυδωνίζεται (στη διατύπωση του Robert Kegan: American led world liberal order).  Νέα κέντρα ισχύος  αμφισβητούν την αμερικανική ηγεμονία ενώ κρίσεις και συγκρούσεις  σωρεύονται. Σε αυτό το κλίμα δημοσιεύθηκε  το  βιβλίο της Ανν Απλμπάουμ, Απολυταρχία ΑΕ. Οι δικτάτορες που θέλουν να κυριαρχήσουν στον κόσμο^[i].

Θα είχε εξαιρετικό ενδιαφέρον να διεξαγόταν ένα συνέδριο πολιτικής ψυχανάλυσης – όχι για κάποιον ηγέτη, ούτε για ένα λαό εν συνόλω, αλλά για μια ιδεολογική υποκατηγορία: τον εγχώριο «προοδευτικό  χώρο». Αυτόν τον τύπο που διαμορφώθηκε στα πανεπιστήμια μετά τη μεταπολίτευση, αυτοπροσδιορίστηκε ως ηθικός εκπρόσωπος της αριστερής ιστορίας και απέκτησε από νωρίς ισχύ πάνω στον δημόσιο λόγο και τη διανοητική παραγωγή της χώρας. Η Ελλάδα του «προοδευτιστάν» –ένας ιδεολογικός χώρος εθισμένος στα έτοιμα αφηγήματα– ίσως αξίζει ν’ αναλυθεί.