Εκείνο το βράδυ της 26ης προς 27η Ιουνίου 2015 (Παρασκευή προς Σάββατο) είχαμε κοιμηθεί με τη Δήμητρα από νωρίς στη Σόφια, εξουθενωμένοι από πολύωρο ταξίδι για συμμετοχή σε σεμινάρια. Στη μία και μισή μετά τα μεσάνυχτα μας ξυπνάει αγαπημένη φίλη. Ο Τσίπρας, μας λέει, ανακοίνωσε δημοψήφισμα για την επόμενη Κυριακή, με έκτακτο διάγγελμα, με ένα τελείως ασαφές ερώτημα.
Μου πήρε μερικά λεπτά για να συνέλθω, παρότι δεν μου προκάλεσε καμία έκπληξη. Το έβλεπα απ’ όταν ο ΣΥΡΙΖΑ κέρδισε τις εκλογές, το έλεγα, το έγραφα. Έκανα καφέ, άναψα τσιγάρο και άρχισε η μάχη στο facebook και τα υπόλοιπα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Το πρώτο σχόλιό μου είχε τίτλο «Ψηλά το κεφάλι»: «Ένα είναι σίγουρο. Δεν θα παραδοθούμε αμαχητί. Η Ευρώπη είναι το κοινό μας σπίτι. Θα παλέψουμε με νύχια και με δόντια για να το υπερασπιστούμε. Με σεβασμό στις αξίες και τα ιδανικά της. Στη Δημοκρατία. Με ψηλά το κεφάλι. Το φαιοκόκκινο μέτωπο, που οδηγεί τη χώρα στον ολοκληρωτισμό, θα μας βρει απέναντί του».
Ένας παλιός φίλος και σύντροφος, που είχε γίνει κυβερνητικός αξιωματούχος του ΣΥΡΙΖΑ, ο Ανδρέας Νεφελούδης, μου επιτέθηκε γράφοντας ότι «τόσο πολύ φοβόσαστε τη δημοκρατία». Του έγραψα ότι στο όνομα της παλιάς φιλίας δεν του απαντώ. Τον αποστόμωσαν πολλοί φίλοι. Ακολούθησαν και άλλες αναρτήσεις και συγκρούσεις. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είχαν πάρει φωτιά. Δεν έκλεισα μάτι όλη τη νύχτα. Ξάγρυπνος. Μάταια η Δήμητρα προσπαθούσε να με ηρεμήσει. Πληροφορίες ότι όλη τη νύχτα σχηματίστηκαν ουρές στα ΑΤΜ και τα βενζινάδικα. Έστειλα μήνυμα σε συνεργάτες να φουλάρουν όσα μπιτόνια μπορούσαν να βρουν με βενζίνη.
Εικονική πραγματικότητα
Στο μεταξύ στην κυβέρνηση ζούσαν την εικονική πραγματικότητά τους. Ο Βαρουφάκης δήλωνε, σε μια ακόμα έξαρση μεγαλομανίας, ότι «η δημοκρατία στην Ευρωζώνη χρειαζόταν τονωτική ένεση – Μόλις τη δώσαμε» και ο Γαβριήλ Σακελλαρίδης έλεγε υπερφίαλα ότι «το ΟΧΙ θα είναι ένα μήνυμα ελπίδας για όλη την Ευρώπη». Ο ίδιος Σακελλαρίδης, που είχε δηλώσει μια εβδομάδα νωρίτερα ότι «δεν υπάρχει καμία περίπτωση για capital control, οι καταθέσεις είναι διασφαλισμένες», για να τον ακολουθήσει ο Δημήτρης Μάρδας ο οποίος μας διαβεβαίωνε ότι οι καταθέσεις ήταν διασφαλισμένες και ότι δεν θα υπάρξουν capital control.
Όταν ξημέρωσε το Σάββατο 27 Ιουνίου, η χώρα είχε βυθιστεί στο χάος. Ανεξέλεγκτος πανικός με τεράστιες ουρές στα βενζινάδικα και στα ΑΤΜ. Το απόγευμα, το 50% των 5.000 ΑΤΜ της χώρας είχε τεθεί εκτός λειτουργίας λόγω έλλειψης μετρητών. Οι αναλήψεις μετρητών προσέγγισαν το 1 δισ. ευρώ. Το βράδυ της Κυριακής 28 Ιουνίου επιβλήθηκαν περιορισμοί στην κίνηση κεφαλαίων, τα γνωστά capital control.
Τις ημέρες που ακολούθησαν μέχρι το δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου, είδαμε την αποθέωση του παραλόγου. Ασυνάρτητες και εξωπραγματικές δηλώσεις από στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, που τις άκουγες να αναπαράγονται στους δρόμους, σαν ηχώ. Μια κοινωνία σε μαζική παράκρουση. Μια κοινωνία που είχε φαντασιακά αποδράσει από την πραγματικότητα. Έκαναν ουρές στα ΑΤΜ και αισθάνονταν ότι έδιναν μάθημα στους κακούς ξένους.
Τον τόνο έδινε ο Αλέξης Τσίπρας, δηλώνοντας ότι το τελεσίγραφο των δανειστών «αντίκειται στις ιδρυτικές αρχές και αξίες της Ευρώπης, στις αξίες του κοινού ευρωπαϊκού μας οικοδομήματος», ενώ υπερθεμάτιζε σε διχασμό υποστηρίζοντας ότι «πολιτισμός σ’ αυτή τη χώρα υπήρξε και πριν υπάρξουν τράπεζες».
Εκείνο που μου ήταν αβάσταχτο ήταν ότι παλιοί μου φίλοι και σύντροφοι πρωτοστατούσαν στην παράνοια. Είναι δυνατό να έχουμε καθίσει, στα νιάτα μας στα ίδια πολιτικά θρανία, εκείνα της Ανανεωτικής Αριστεράς;
Ο Νίκος Φίλης ισχυριζόταν ότι «το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος μηδενίζει το κοντέρ της διαπραγμάτευσης» και ότι «μπορούμε να ζήσουμε ένα μικρό χρονικό διάστημα με κάποιους περιορισμούς που διασφαλίζουν όμως το μείζον». Είχε μάλιστα πει και το ανεπανάληπτο «μας ρωτούν πού θα βρούμε χρήματα. Απαντούμε, θα βρούμε χρήματα». Ο Μάκης Μπαλαούρας δήλωνε ότι «το ευρώ είναι νόμισμα ασταθές».
Ο Βαρουφάκης δήλωνε με άνεση ότι «μπορεί να υπάρξει συμφωνία έως την Τρίτη, ώστε, μετά, η ελληνική κυβέρνηση να υποστηρίξει το ΝΑΙ στο δημοψήφισμα». Ο Στρατούλης έκανε την καταγγελία ότι κόμματα, επιχειρηματίες και ΜΜΕ έπαιζαν το ρόλο πέμπτης φάλαγγας, ενώ μέλη της νεολαίας του ΣΥΡΙΖΑ στήνονταν έξω από ΑΤΜ με πανό και ντουντούκες φωνάζοντας «εμπρός λαέ, μην τους φοβηθείς, ήρθε η ώρα της ανατροπής».
Ο Νίκος Παππάς, στις 27 Ιουνίου 2015, δήλωνε περιχαρής ότι «είναι μια πολύ καλή νύχτα». Στον κόσμο του. Ο Στρατούλης έκανε τη διάγνωση ότι «η μη καταβολή του ΔΝΤ δημιούργησε πανικό στους δανειστές μας» και ο Λαπαβίτσας διαπίστωνε ότι «ο λαός συνηθίζει τα capital control», δεδομένου ότι, όπως διαπίστωνε ο Λεουτσάκος, «τα χρήματα είναι χαρτιά, θα βρεθούν. H αξιοπρέπεια δεν αγοράζεται. Δεν θα υποθηκεύσουμε το μέλλον της χώρας».
Ο Αλέκος Φλαμπουράρης δήλωνε ότι «οι εταίροι κάνουν προπαγάνδα. Αν θέλουν λύση να συμφωνήσουν σε όσα λέμε» και ο Βίτσας διαπίστωνε ότι «αρχηγός της αντιπολίτευσης αυτή τη στιγμή είναι οι Θεσμοί». Η Ραχήλ Μακρή πανηγύριζε, διαπιστώνοντας ότι «και ναι, οι αγορές χορεύουν πεντοζάλη!», ενώ ο Σταμάτης Κραουνάκης, με ιδιαίτερα κομψό τρόπο, σχολίαζε γράφοντας «τσουλήστε τώρα στη λάσπη σούργελα… που θα μας κάνετε και τους ευρωπαίους… βλαχάρες!!!!!!!!!!!!!!». Ο Θόδωρος Κατσανέβας πανηγύριζε γράφοντας «αντιός ευρωραγιάδες. Θα πάμε στη δραχμή ήσυχα κι απλά και θα πάρουμε τη χώρα μας πίσω».
Σε λυρική έξαρση ο Νίκος Κοτζιάς, τότε υπουργός Εξωτερικών, μας προέτρεπε «Ας κάνουμε τον Ιούλιο μήνα ζεστής καρδιάς, γαλήνης και ελπίδας. Το όνειρο να φτερουγίζει στο χαμόγελο των φτωχών παιδιών, στις γροθιές της μάνας-κουράγιο και του ορθοστατούντα πατέρα». Παράλληλα, απειλούσε με βέτο σε ευρωπαϊκές αποφάσεις για την Ουκρανία.
Στην Ελλάδα ο παραλογισμός συνεχιζόταν. Δυστυχώς, ο Προκόπης Παυλόπουλος υπέγραψε για να διεξαχθεί το δημοψήφισμα.
Επίσημη χρεοκοπία
Στο μεταξύ, άρχισαν να εμφανίζονται οι συνέπειες της απόφασης για δημοψήφισμα. Την Κυριακή 28 Ιουνίου, σε μια κρίσιμη συνεδρίαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, αποφασίστηκε ότι δεν παρέχει επιπρόσθετο ΕΛΑ στις ελληνικές τράπεζες. Λίγο αργότερα ανακοινώθηκε ότι οι τράπεζες θα είναι κλειστές για 6 ημέρες.
Παράλληλα, επτά χώρες εξέδωσαν ταξιδιωτική οδηγία για την Ελλάδα. «Πάρτε μαζί σας ευρώ», συνιστούσαν σε όσους σκόπευαν να ταξιδέψουν. Βρετανία, Βέλγιο, Γερμανία, Ολλανδία, Φινλανδία, Σουηδία και Πολωνία, οι χώρες. Ατελείωτες ουρές στα βενζινάδικα. Ορδές τουριστών που φεύγουν από την Ελλάδα.
Τη Δευτέρα 29 Ιουνίου δεν λειτούργησαν τα περισσότερα ΑΤΜ. Έγιναν προσπάθειες να αρχίσουν να βγάζουν χρήματα είτε το βράδυ της Δευτέρας είτε από το πρωί της Τρίτης. Αρχικά πληροφορίες ανέφεραν ότι το όριο ανάληψης από τα μηχανήματα θα ήταν 150 ευρώ, ενώ τελικά το όριο καθορίστηκε στα 60 ευρώ. Ο Νίκος Φίλης αναρωτήθηκε δημόσια: «και τι έγινε που είναι κλειστές οι τράπεζες;»
Την ίδια ημέρα, ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, σε μια συγκλονιστική συνέντευξη Τύπου, κάλεσε τους Έλληνες να ψηφίσουν υπέρ του ΝΑΙ, λέγοντας στα ελληνικά ότι «η Ελλάδα είναι Ευρώπη, η Ευρώπη είναι Ελλάδα», ενώ λίγο αργότερα δήλωσε ότι «στην Αθήνα συμβαίνουν πράγματα που δεν έχετε φανταστεί». Προφανώς, γνώριζε διεργασίες που εκείνη τη στιγμή δεν είχαν γίνει ευρύτερα γνωστές, όπως η σχεδιαζόμενη έφοδος στο Νομισματοκοπείο και οι προσπάθειες έκδοσης παράλληλου νομίσματος από τον Βαρουφάκη.
Τρίτη 30 Ιουνίου, πρωινή επιστροφή από Σόφια σε Θεσσαλονίκη, απευθείας στο γραφείο. Βυθισμένος όλο το πρωί στον υπολογιστή για να απαντήσω σε δεκάδες μηνύματα. Πολλοί φίλοι και συνεργάτες από το εξωτερικό είτε στέλνουν μηνύματα συμπαράστασης, είτε ρωτούν για να καταλάβουν τι συμβαίνει. Κατά διαστήματα μου έρχονται δάκρυα στα μάτια. Δεν μπορώ να πιστέψω ότι έχουμε φτάσει σε αυτή την κατάντια.
Από μια παραξενιά της τύχης, πρέπει να ολοκληρώσω μια οικονομική προσφορά που θα δώσουμε στην Αλβανία για ηλεκτρονικά βιβλία και χαμογελώ πικρά. Η Αλβανία χρειάζεται ηλεκτρονικά βιβλία για τα κρατικά σχολεία, με τις πλέον σύγχρονες προδιαγραφές, και η Ελλάδα έχει υπουργό που προτείνει επιστροφή στον μαυροπίνακα.
Μέσα σε αυτόν τον πανζουρλισμό, ετοιμάζω κατάλογο φίλων και γνωστών, που τους θεωρούσα αμφιρρέποντες, και αρχίζω να τηλεφωνώ, για να τους πείσω υπέρ του ΝΑΙ. Πρώτη ψυχρολουσία (θα ακολουθήσουν και άλλες). Οι συντριπτικά περισσότεροι μου δηλώνουν ότι θα ψηφίσουν ΟΧΙ. Τα επιχειρήματα, αδιανόητα. Η συγκρατημένη αισιοδοξία που είχα, αρχίζει να εξατμίζεται.
Το απόγευμα σε σύσκεψη με φορείς της Θεσσαλονίκης για τα οργανωτικά της συγκέντρωσης της Πέμπτης υπέρ του ΝΑΙ. Συμμετείχαν οι περισσότεροι φίλοι που πρωτοστάτησαν στις πρώτες κινητοποιήσεις του «Μένουμε Ευρώπη», νέα παιδιά, γεμάτα ενθουσιασμό. Καλοί, αλλά λίγοι αριθμητικά.
Όπως αναμενόταν, δεν πληρώθηκε η δόση στο ΔΝΤ. Τα μεσάνυχτα χρεοκοπήσαμε και επισήμως με τη μη καταβολή της δόσης στο ΔΝΤ. Έβλεπα στο CNN και το BBC την είδηση και το ρολόι με την αντίστροφη μέτρηση και δεν μπορούσα να πιστέψω ότι αυτός ο εφιάλτης ήταν πραγματικός.«Ο Βαρουφάκης σε 5 μήνες έκανε την Ελλάδα σκουπίδι», σχολίασε ο δημοσιογράφος της Wall Street Journal, Σάιμον Νίξον, μετά την αθέτηση πληρωμών της Ελλάδας προς το ΔΝΤ.
Ξεμένουν από καύσιμα λεωφορεία και φορτηγά. Τραγική κατάσταση στον τουρισμό. Ο πανικός που έχει προκαλέσει στους πολίτες η απόφαση για δημοψήφισμα αποτυπώνεται και στην εικόνα των σουπερμάρκετ.
Επανεμφανίστηκαν τα Τάγματα Εφόδου. Αρχικά στο ΤΕΕ, στη συνέχεια στους Δικηγορικούς Συλλόγους Αθηνών και Θεσσαλονίκης προσπάθησαν να παρεμποδίσουν τη λήψη αποφάσεων υπέρ του ΝΑΙ.
Σχόλιό μου στο facebook με τίτλο Αξιοπρέπεια και Υπερηφάνεια:
Μεταφέρω την αφήγηση αγαπημένης φίλης. Ο πρωθυπουργός μιλάει συνεχώς για αξιοπρέπεια και υπερηφάνεια. Έτσι ακριβώς νιώθω και εγώ. Απλήρωτη σε ιδιωτική εταιρεία 4 μήνες, επειδή δεν την πληρώνει το Δημόσιο, με τα αφεντικά να τρέχουν σαν άλογα για να αποτρέψουν το λουκέτο.
Στην ουρά στις 5 το απόγευμα χθες για τα 60 ευρώ για τη σύνταξη της μάνας μου. Στην ουρά μετά τα μεσάνυχτα, με τις πυτζάμες, για να πάρω το σημερινό εξηντάρι. Με το καρδιοχτύπι εάν θα υπάρχουν. Μαζί με ηλικιωμένους που παραμιλάνε. Με κατατσακισμένη και την υπερηφάνεια και την αξιοπρέπεια και τον αυτοσεβασμό μου.
Γυρίζω να ρίξω μια ματιά στις ειδήσεις. Ο Λαπαβίτσας με ενημερώνει ότι ο λαός συνηθίζει τα capital control. Μια λέξη μόνο μπορώ να πω. Άι σιχτίρ ηλίθιε.
Ο έσχατος και βρομερός λαϊκισμός: η απόπειρα να εξαγοραστεί ο πολίτης με δωρεάν αστικές μεταφορές για λίγες ημέρες.
Αρμαγεδδών – οι πρώτες δημοσκοπήσεις
Τετάρτη 1 Ιουλίου, Αρμαγεδδών. Ατέλειωτες ουρές στις τράπεζες. Ελλείψεις στα φαρμακεία. Νέα «πρόταση» Τσίπρα στους Θεσμούς, που απορρίπτεται ως αβάσιμη. Λένε ότι διαπραγματεύονται όταν οργώνουν όλη την Ελλάδα υπέρ του ΟΧΙ χρησιμοποιώντας και τον κρατικό μηχανισμό. Ολοκληρωτικές νοοτροπίες.
Πρώτη ημέρα μιας χώρας που έχει χρεοκοπήσει. Ανοίγω συνεχώς συζητήσεις με αγνώστους. Στον κουρέα μου, μπαίνει κνίτης, λέει το ποίημα, αφήνει φυλλάδια, προσπαθεί να ανοίξει συζήτηση. Κρατώ την ψυχραιμία μου, τον κοιτάζω παγερά, φεύγει. Στη μία μετά τα μεσάνυχτα, στην ουρά για τα 60 ευρώ της σύνταξης της πεθεράς μου. Αισθάνομαι ντροπή. Πολύ φοβάμαι ότι σύντομα θα έχουμε δελτίο στα τρόφιμα και τα καύσιμα. Δωρεάν αστικές συγκοινωνίες στην Αθήνα. Βενεζουέλα του Τσάβες. Δεν έχει προηγούμενο. Στο υπουργείο Οικονομικών αναρτήθηκε πανό με το «Όχι» το οποίο καταλαμβάνει δύο ορόφους.
Συνεχίζονται οι προετοιμασίες για τη συγκέντρωση της Πέμπτης 2 Ιουλίου υπέρ του ΝΑΙ στη Θεσσαλονίκη.
Να γίνεται ο χαμός στις τράπεζες, να έχει παντού ουρές και να ακούς Μπαλάφα στον ΣΚΑΙ: «Οι Τράπεζες είναι ανοικτές». Όργουελ. Η χώρα στο χείλος του γκρεμού και η κυβέρνηση προσλαμβάνει δημοσίους υπαλλήλους. Η κυβέρνηση προχώρησε χθες στην επαναπρόσληψη 1.293 δημοσίων υπαλλήλων.
Νεότερα από τη χώρα του υπαρκτού σουρεαλισμού: η Ζωή Κωνσταντοπούλου θα κάνει διάγγελμα στον ελληνικό λαό στις 9 το βράδυ. Ο Γιάννης Μπουτάρης παρατηρεί: «η κυρία Κωνσταντοπούλου είναι για τον ζωολογικό κήπο». Γέλασε το χείλι μου.
Σχόλιό μου στο facebook, με τίτλο, «Η 18η Μπρυμαίρ του Λουδοβίκου Βοναπάρτη»: «Βλέποντας χθες βράδυ στο CNN το ρολόι που έδειχνε ότι η Ελλάδα έχει χρεοκοπήσει, συγκρατώντας με δυσκολία τα δάκρυά μου, συνειρμικά ήλθαν στο μυαλό μου, ως άτομο με ειδικές ανάγκες, τα όσα είχε γράψει ο Καρλ Μαρξ στο βιβλίο του (ίσως το καλύτερο) Η 18η Μπρυμαίρ του Λουδοβίκου Βοναπάρτη.
Περιγράφοντας τον Λουδοβίκο Βοναπάρτη, μικρανεψιό του κανονικού Βοναπάρτη, ως έναν γελοίο άνθρωπο, δεν παρέλειπε να επισημάνει ότι “ύστερα από είκοσι χρόνια αλητεία και ύστερα από μια σειρά γελοίες περιπέτειες, πραγματοποιείται ο μύθος και ο άνθρωπος γίνεται αυτοκράτορας των Γάλλων. Η έμμονη ιδέα του ανεψιού πραγματοποιήθηκε γιατί συμφωνούσε με την έμμονη ιδέα της πιο πολυάριθμης τάξης του γαλλικού λαού”».
Την Πέμπτη 2 Ιουλίου μαθαίνω τα πρώτα αποτελέσματα των δημοσκοπήσεων. Είναι προφανές ότι το ΟΧΙ προηγείται με πολύ μεγάλη διαφορά. Το διαισθανόμουν, φαινόταν στην περιρρέουσα ατμόσφαιρα. Είναι ανατάξιμο; Ρεαλιστικά, δεν υπάρχει ούτε μια πιθανότητα στις χίλιες. Για λόγους αυτοσεβασμού, πρέπει να το πολεμήσουμε μέχρι τέλους. Ακόμα και αν γνωρίζουμε ότι δεν έχουμε καμία ελπίδα επιτυχίας.
Νωρίς το απόγευμα, κοινή συνέντευξη τύπου Πάνου Καμμένου με τον Αλέξη Τσίπρα. Εμβρόντητος ακούω τον Καμμένο να δηλώνει τα ακόλουθα: «Στις δύσκολες στιγμές που περνάει ο τόπος οι ένοπλες δυνάμεις της χώρας διασφαλίζουν τη σταθερότητα στο εσωτερικό της χώρας [...] ένας δημοκρατικός στρατός και οι δημοκρατικές Ένοπλες Δυνάμεις συνεχίζουν να διαφυλάσσουν με την αποστολή τους την εικόνα της χώρας στο εσωτερικό και στο εξωτερικό...». Τι δουλειά έχει ο στρατός στο εσωτερικό της χώρας; Σε ποια ευρωπαϊκή χώρα ο στρατός διασφαλίζει την εσωτερική ασφάλεια; Ο Τσίπρας παρακολουθεί απαθής το αντιδημοκρατικό παραλήρημα του συνεταίρου του.
Η συγκέντρωση της Θεσσαλονίκης υπέρ του ΝΑΙ, στην πλατεία Αγίας Σοφίας, ήταν αξιοπρεπής. Παρ’ όλα αυτά, είμαι σίγουρος πλέον ότι το παιχνίδι έχει χαθεί. Ό,τι κάνουμε από εδώ και εμπρός θα είναι για τη σωτηρία της ψυχής μας.
Ρήγας Φεραίος υπέρ του ΝΑΙ
Στη συγκέντρωση της Πέμπτης στη Θεσσαλονίκη, ο Μάκης Καραγιάννης μου προτείνει να μαζέψουμε οι παλιοί Ρηγάδες υπογραφές υπέρ του ΝΑΙ. Συμφωνώ, το προχωράμε του λέω. Μέσα σε ελάχιστες ώρες, ο παλιός, καλός Ρήγας ξεσηκώνεται. Μεταμεσονύκτιος διαδικτυακός συναγερμός. Παλιοί Ρηγάδες μαζεύουμε υπογραφές σε κείμενο υπέρ του ΝΑΙ. Μιλάμε με φίλους και συντρόφους που είχαμε χρόνια να συναντήσουμε. Είμαστε ακόμα ζωντανοί.
Η Αγγέλα Καστρινάκη γράφει ένα πολύ καλό κείμενο, όλοι τηλεφωνούμε σε όλους, δημιουργείται μια μυστική ομάδα στο facebookμε διαχειριστές την Ντόρα Τσικαρδάνη, τον Θανάση Γεωργακόπουλο και την Αγγέλα. Καταφέρνουμε να μαζέψουμε 250 υπογραφές και στέλνουμε το κείμενο στα μέσα ενημέρωσης το μεσημέρι της Παρασκευής. Μεγάλη επιτυχία, τίτλος στο Βήμα «“Ναι” λένε 250 παλιά μέλη του “Ρήγα Φεραίου”. Υπέρ του “ναι” στο επικείμενο δημοψήφισμα τάσσονται με κείμενο που υπογράφουν 250 παλιά μέλη του “Ρήγα Φεραίου”». Ανάλογη προβολή και σε άλλα μέσα. Παλιοί σύντροφοι συνέχισαν να στέλνουν μηνύματα και μετά τη δημοσιοποίηση των πρώτων ονομάτων. Συνολικά, συγκεντρώθηκαν πάνω από 330 υπογραφές υπέρ του ΝΑΙ. Το κείμενο που υπογράψαμε και τα ονόματα όσων υπέγραψαν, σε ξεχωριστό πλαίσιο, με την ευγενική φροντίδα της Ντόρας Τσικαρδάνη.
Βέβαια, μετά τον αιφνιδιασμό, οι υποστηρικτές του ΟΧΙ συγκέντρωσαν υπογραφές από 800 μέλη του «Ρήγα». Είχαν όμως χάσει τη μάχη των εντυπώσεων.
Το βράδυ, παράλληλα με τον ακτιβισμό των υπογραφών, γράφω και στέλνω στη Μεταρρύθμιση κείμενό μου με τίτλο «Μπορούν να σωθούν οι ναυαγοί;»
Το plan B του Λαφαζάνη
Η ημέρα μου κλείνει στις 5 μετά τα μεσάνυχτα με δύο ανατριχιαστικές ειδήσεις. «Έχουμε plan B – Θα πούμε “όχι” την Κυριακή», δήλωσε ο Παναγιώτης Λαφαζάνης, υπουργός Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας μιλώντας στον απεσταλμένο του δορυφορικού δικτύου Ρωσία-24.
«Την Κυριακή θα είμαι στην Αθήνα για να στηρίξω το “όχι”», δήλωσε ο ιδρυτής και επικεφαλής του Κινήματος Πέντε Αστέρων Μπέπε Γκρίλο, που έκανε γνωστό μέσω Διαδικτύου ότι θα βρεθεί στην Αθήνα την Κυριακή για να στηρίξει το «Όχι» στο δημοψήφισμα.
Στο μεταξύ, οι τράπεζες είναι κλειστές, οι πολίτες που έχουν αφήσει χρήματα στους λογαριασμούς τους περιμένουν σε ουρές μπροστά από τα ΑΤΜ για να πάρουν 60 ευρώ ημερησίως, αν είναι τυχεροί και δεν έχουν τελειώσει τα εικοσάευρα. Όμως, ούτε στην Αυγή ούτε στην Εφημερίδα των Συντακτών υπάρχει έστω και μια φωτογραφία ηλικιωμένων στις ουρές.
Παρασκευή 3 Ιουλίου, με ελάχιστες ώρες ύπνου.
Αναρτάται το κείμενό μου στη Μεταρρύθμιση. Καταιγισμός σοβαρών κειμένων που προειδοποιούν για τις συνέπειες του ΟΧΙ. Ξεχωρίζω εκείνα των Χρυσάφη Ιορδάνογλου και Κώστα Αναγνωστόπουλου.
Ταξιδεύοντας ξανά προς Σόφια, για τον δεύτερο κύκλο σεμιναρίων, με τις εικόνες της ντροπής, τις ουρές στα ΑΤΜ, να στοιχειώνουν μέσα μου, συνειδητοποιώ το λάθος της στόχευσής μας. Μιλάμε με όρους ορθολογισμού σε μια χώρα που η πλειονότητα των κατοίκων της είναι στα κάγκελα. Είναι αδύνατο να επικοινωνήσουμε στο ίδιο μήκος κύματος. Η πλειοψηφία έχει αποφασίσει να αυτοκτονήσει.
Η αίσθησή μου μοιάζει να επιβεβαιώνεται από δύο απογοητευτικά τηλεφωνήματα. Ο ΓΜ με ενημερώνει ότι έχει πρόσφατα μιλήσει με δύο βουλευτές της ΝΔ που είχαν πάει στις εκλογικές τους περιφέρειες για να πείσουν τους ψηφοφόρους τους να ψηφίσουν ΝΑΙ. Πλήρως απογοητευμένοι από την επαφή τους με τον κόσμο τους. Δεν μπορούμε να συνεννοηθούμε, είπαν. Οι άνθρωποι έχουν τρελαθεί, κουβαλάνε ό,τι θέλουν στο μυαλό τους.
Ο ΓΤ μου λέει ότι φαρμακοποιός, υποστηρικτής του ΣΥΡΙΖΑ, επιχειρηματολογούσε σοβαρά ότι με το ΝΑΙ θα έχουμε γενικό κούρεμα καταθέσεων κατά 30%, ενώ με το ΟΧΙ κούρεμα μόνο σε καταθέσεις πάνω από 1 εκατομμύριο.
Ο Χάρης Πεϊτσίνης που πήγε σε μια τηλεοπτική εκπομπή, ως εκπρόσωπος των «Μένουμε Ευρώπη», σε αντιπαράθεση με εκπροσώπους του ΣΥΡΙΖΑ, λάλησε, όπως μου είπε χαρακτηριστικά. Είναι χιπστερομαλάκες, σχολίασε. Η επιχειρηματολογία τους είναι ότι ο Σόιμπλε μας πίνει το αίμα, ψηφίστε όχι και σε 48 ώρες θα έχουμε συμφωνία μαζί του.
Η Δήμητρα μου διηγείται επεισόδιο που έγινε στο σουπερμάρκετ με μία τρελή που φώναζε ότι θα κόψει το κεφάλι σε όσους ψηφίσουν ΝΑΙ. Η Δήμητρα της απάντησε ότι θα ψηφίσει ΝΑΙ και εάν τολμάει ας προσπαθήσει να πραγματοποιήσει την απειλή της.
Τα νέα δεν είναι καλά, οι δημοσκοπήσεις συνεχίζουν να δείχνουν σταθερό προβάδισμα του ΟΧΙ, ενδεχομένως με διψήφιο αριθμό.
Μεγάλες συγκεντρώσεις στην Αθήνα, υπέρ του ΟΧΙ (Σύνταγμα) και του ΝΑΙ (Καλλιμάρμαρο).
Στο Σύνταγμα κεντρικός ομιλητής ο Αλέξης Τσίπρας, που λίγες ημέρες νωρίτερα είχε ζητήσει υπερψήφιση του ΟΧΙ για «να ανοίξουμε μια λαμπρή σελίδα δημοκρατίας και μια βέβαιη ελπίδα για μια καλύτερη συμφωνία». Μετά την ομιλία του αγκαλιάστηκε με τον Καμμένο. Φαιοκόκκινο μέτωπο.
Ήταν εκεί αντιπροσωπεία των Podemos της Ισπανίας και ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του Die Linke Γερμανίας, Γκρέγκορ Γκίζι. Δόθηκε συναυλία με τον Σωκράτη Μάλαμα, τον Αλκίνοο Ιωαννίδη, την Ελένη Βιτάλη και άλλους καλλιτέχνες.
Στο Καλλιμάρμαρο κεντρικός ομιλητής ήταν ο Γιώργος Καμίνης.
Οι ασυναρτησίες συνεχίζονται
Παραμονές του δημοψηφίσματος και πυρπολούμαστε με ορυμαγδό ασυναρτησιών.
Τσίπρας: «Με ένα ΟΧΙ θα έχουμε συμφωνία σε 48 ώρες».
Γιούνκερ: «Το ΟΧΙ θα εξασθενήσει τη διαπραγματευτική θέση της Ελλάδας».
Βαρουφάκης: «Βρισκόμαστε κοντά σε συμφωνία».
Ντάισελμπλουμ: «Παντελώς αναληθής ο ισχυρισμός Βαρουφάκη ότι βρισκόμαστε κοντά σε συμφωνία».
Συνέντευξη Βαρουφάκη στον ALPHA: «Με το όχι προδιαγράφεται μια καλή συμφωνία». «Τρομοκρατία αυτά που μας κάνουν. Και με ναι και με όχι, οι τράπεζες θα ανοίξουν την Τρίτη». Κατρούγκαλος: «Με ΝΑΙ δεν θα ανοίξουν οι τράπεζες, με ΟΧΙ ανοίγουν Δευτέρα». Ο Λαπαβίτσας δηλώνει ότι «τα κράτη δεν χρεοκοπούν». Ο Λαφαζάνης εξηγεί ότι «κάνουμε ένα πείραμα να πιέσουμε με το δημοψήφισμα».
O Στρατούλης στο MEGA απειλεί με εισαγγελείς και ποινικές διώξειςγια όσους διασπείρουν ψευδείς ειδήσεις, δηλαδή, όσους δεν συμφωνούν μαζί του. Στο τηλεοπτικό σποτ του ΣΥΡΙΖΑ υποστηρίζουν ότι οι Ευρωπαίοι «δεν θέλουν λύση, θέλουν κατάλυση της Δημοκρατίας».
Το αποκορύφωμα, Μαδούρο προς Τσίπρα: «ο λαός μας έτρωγε ζωοτροφές αλλά διώξαμε το ΔΝΤ».
Καταιγισμός δηλώσεων και υπογραφών πνευματικών ανθρώπων είτε υπέρ του ΝΑΙ είτε υπέρ του ΟΧΙ. Αριθμητικά, υπερτερούν κατά πολύ όσοι είναι υπέρ του ΟΧΙ. Εράνισμα δηλώσεων:
Τάνια Τσανακλίδου: «μετά το 1967 ζω για δεύτερη φορά επιβολή δικτατορίας από εγχώρια και ξένα κέντρα. Με όλη μου την καρδιά ψηφίζω Όχι».
Τίτος Πατρίκιος: «και από την άλλη μεριά το ερώτημα που τίθεται είναι κατεξοχήν [...] ερώτημα εμφυλίου πολέμου. Διαχωρίζει τον κόσμο στους καλούς και περήφανους Έλληνες, που λένε όχι και στους πράκτορες, τους πουλημένους, την πέμπτη φάλαγγα των ξένων δανειστών. Αυτό είναι το ερώτημα. Όποιος πει “ναι” σημαίνει ότι είναι όργανο πουλημένο στους ξένους. Ενώ η ουσία του δημοψηφίσματος, καλού-κακού, πρέπει να είναι: Θέλουμε να είμαστε μέσα ή έξω από την Ευρώπη; Θέλουμε το ευρώ ή να γυρίσουμε στη δραχμή;».
Ψυχρολουσία από τη δημοσκόπηση της Public Issue που διενεργήθηκε στο διάστημα από 30 Ιουνίου έως 2 Ιουλίου. Οι ηλικίες 18-24 στηρίζουν το «όχι» σε ποσοστό 71% και το «ναι» σε ποσοστό 20%. Στις ηλικίες 25-34, το «όχι» έχει 59%, το «ναι» 26%. Στις ηλικίες 35-44 το «όχι» έχει 34%, το «ναι» έχει 53%. Στις ηλικίες 45-54, το «όχι» έχει 48% και το «ναι» 36%. Στις ηλικίες 55-64 το «όχι» συγκεντρώνει 44%, το «ναι» 47%. Στις ηλικίες από 65 και άνω, το «όχι» έχει 26% και το «ναι» έχει 56%.
Άρνηση της πραγματικότητας και άγνοια κινδύνου
Το Σάββατο 4 Ιουλίου ξεκινούν τα σεμινάρια στη Σόφια. Προσπαθώ να συγκεντρωθώ για να ξεχαστώ, αλλά τα συνεχή τηλεφωνήματα με αποδιοργανώνουν. Έχω πλέον πειστεί από τα στοιχεία που έχω ότι το δημοψήφισμα είναι χαμένη υπόθεση. Το ΟΧΙ θα επικρατήσει με μεγάλη διαφορά.
Κατά τα άλλα, ημέρα απίστευτης έντασης. Κυριαρχεί η είδηση για το κούρεμα των καταθέσεων. Παρότι ξέρω ότι δεν υπάρχει ελπίδα για το δημοψήφισμα, η συνείδησή μου δεν μου επιτρέπει να μην ψηφίσω. Κανονίζω να ξεκινήσω από Σόφια για Θεσσαλονίκη ώρα 1.30 μετά τα μεσάνυχτα, να ψηφίσω και να επιστρέψω ξανά στη Σόφια. Είμαι στη Θεσσαλονίκη στις 7 το πρωί, ψηφίζω, κάνω ένα μπάνιο στο σπίτι και επιστρέφω στη Σόφια για τη συνέχεια των σεμιναρίων.
Καθ’ οδόν, συγκινητικό τηλεφώνημα από τον πατέρα μου. Παρά τα προβλήματα υγείας του, και την ηλικία του, 92 ετών, ντύθηκε από το πρωί και πήγε από τους πρώτους για να ψηφίσει.
Το αποτέλεσμα είναι γνωστό: 61% το ΟΧΙ, 39% το ΝΑΙ. Χοροί στο Σύνταγμα. Ακούω το σύνθημα «όσο νυχτώνει, το ΟΧΙ μεγαλώνει, αντίο Ευρωζώνη» και ανατριχιάζω.Τσίπρας και Καμμένος αγκαλιάζονται. Πανηγυρίζουν Λεπέν και Φάρατζ. Ο ΣΥΡΙΖΑ αναστέλλει τη συμμετοχή των στελεχών του στις εκπομπές του ΣΚΑΪ. Η Κωνσταντοπούλου αποκαλεί «δωσίλογους» όσους ψήφισαν ΝΑΙ.
Ακολουθούν ραγδαίες εξελίξεις. Παραίτηση Σαμαρά, Μεϊμαράκης προσωρινός επικεφαλής της Νέας Δημοκρατίας, σύγκλιση συμβουλίου πολιτικών αρχηγών. Η χώρα ζει την εικονική της πραγματικότητα έχοντας πάρει διαζύγιο από την κοινή λογική. Τηλεφώνημα από τη μανούλα μου που κάνει την πιο οξυδερκή πολιτική παρατήρηση: «το πήραν στραβά, παιδάκι μου».
Απίστευτες δηλώσεις των «νικητών». Βαρουφάκης, «απέραντο σιδερένιο κλουβί των λαών η Ευρωπαϊκή Ένωση», σπεύδοντας να προσθέσει «θα τείνουμε χείρα βοήθειας προς τους εταίρους μας».
Σχόλιό μου στο facebook: «Μετά τη θριαμβευτική επικράτηση του ΟΧΙ στο δημοψήφισμα, η χώρα εισέρχεται στη μεγαλύτερη περιπέτεια της μετεμφυλιακής της ιστορίας. Σε δρόμο χωρίς επιστροφή… Καλό κουράγιο σε όλους μας και ψηλά το κεφάλι σε όσους έδωσαν τη μάχη του ΝΑΙ».
Σχόλιο στο facebook του Σταύρου Τσακυράκη: «Ρώτησαν τον Βαρουφάκη τι θα γίνει με τις τράπεζες κι αυτός απάντησε “χαλάς τη γιορτή με αυθάδεις ερωτήσεις”. Αυτός ο γελοίος πολιτικός βλέπει την καταστροφή της χώρας ως γιορτή!!! Ας μην ξεχάσει μονάχα να καλέσει και την Χρυσή Αυγή».
Τα όσα ακολούθησαν την επόμενη εβδομάδα, με την κυβίστηση Τσίπρα και την υπογραφή του Τρίτου Μνημονίου, είναι μια άλλη ιστορία, που ίσως αξίζει να γραφτεί.
«Ρηγάδες» υπέρ του ΝΑΙ
Το κείμενο υπέρ του ΝΑΙ στο δημοψήφισμα που υπέγραψαν παλιά μέλη του «Ρήγα Φεραίου».
Όλοι εμείς, παλιά μέλη του Ρήγα Φεραίου και του Δημοκρατικού Αγώνα από τα χρόνια της δικτατορίας και της μεταπολίτευσης, που συνεχίζουμε να συμμετέχουμε στη δημόσια ζωή, δηλώνουμε με έμφαση ότι, σε όποιο χώρο κι αν βρισκόμαστε σήμερα, συνεχίζουν να μας εμπνέουν οι επιλογές εκείνων των χρόνων για την απόλυτη αξία της δημοκρατίας και τον ευρωπαϊκό δρόμο της Ελλάδας, καθώς και η πίστη στις αξίες του ευρωπαϊκού διαφωτισμού και των αγώνων για κοινωνική δικαιοσύνη.
Δηλώνουμε ως εκ τούτου πως οι σημερινές επιλογές που μας απομονώνουν από την ευρωπαϊκή πορεία της χώρας και τις δημοκρατικές παραδόσεις του ευρωπαϊκού χώρου, όπου ανήκουμε, μας βρίσκουν ριζικά αντίθετους και αντίθετες.
Υποστηρίζουμε το ΝΑΙ, πιστεύοντας ότι δεν υπάρχει άλλος δρόμος για τη διάσωση της οικονομίας, για τη διασφάλιση στοιχειώδους δικτύου ασφαλείας για τους ασθενέστερους και τους μετανάστες. Ανησυχούμε με τις παρεκκλίσεις από τις αρχές της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, με τις απροκάλυπτες παρεμβάσεις της πολιτείας στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης.
Το ΝΑΙ για μας σημαίνει πάνω απ’ όλα και στήριξη της δημοκρατίας, της ευρωπαϊκής ταυτότητας κι ενός καλύτερου αύριο για την Ελλάδα.
Το κείμενο υπέγραψαν οι:
Λουκία Αικατερινιάδου, Στέλλα Αικατερινιάδου, Βάσω Αβραμοπούλου, Γιώργος Αδαμόπουλος, Δήμος Αθανασόπουλος, Παύλος Αθανασόπουλος, Θανάσης Ακριβόπουλος, Μιχάλης Ακριβόπουλος, Δημοσθένης Αλεβίζος, Νίκος Αλιβιζάτος, Γιώργος Αμπελουργός, Κώστας Αναγνωστόπουλος, Γιάννης Αναστασάκος, Λευκή Ανδρεάδου, Λεωνίδας Αντωνόπουλος, Αλέξανδρος Αποστόλου, Νίκος Αποστόλου, Ελένη Αποστολοπούλου, Νάνσυ Αργυράκη, Βίκτωρ Αρδίτης, Νίκος Αρκουδογιάννης, Αριέλλα Άσσερ, Λίλα Ασωνίτου, Δημήτρης Αυγητίδης, Μπάμπης Βακαλόπουλος, Σπύρος Βασιλάκης, Κώστας Βασιλείου, Μανώλης Βαρδής, Τάκης Βάρσος, Οντέτ Βαρών-Βασάρ, Τίλντα Βίμπλη, Γιάννης Βούλγαρης, Βασίλης Βουτσάκης, Νίκος Γαβαλάκης, Θανάσης Γεωργακόπουλος, Βένα Γεωργακοπούλου, Μιμή Γεωργακοπούλου, Ρούλα Γεωργακοπούλου, Ρηγούλα Γεωργιάδου, Ηλίας Γεωργίκος, Νέλλη Γεωργούδη, Φώφη Γιαμάκου, Κούλης Γιαννουκάκος, Ελένη Γκέκα, Χρήστος Γκουραμάνης, Αργύρης Γραβάνης, Φανή Γραμματικού, Μαρία Γρατσία, Σταύρος Δανάς, Γιάννης Δαρλάσης, Θόδωρος Δαρμάρος, Εύη Δεληπέτρου, Δημήτρης Δελλής, Δημήτρης Δερματάς, Νίκος Διακουλάκης, Πόπη Διαμαντάκου, Χρήστος Διάφας, Μάκης Διόγος, Δημήτρης Δημητρακόπουλος, Γιώργος Δημητριάδης, Αποστόλης Δημητρόπουλος, Γιάννης Διβέρης, Δημήτρης Διονυσιάδης, Γκέλη Δούμπη, Αθηνά Δρέττα, Κατερίνα Επιτροπάκη, Πάνος Ερμείδης, Κλειώ Ευαγγελάκου, Σόνια Ευαγγελάκου, Απόστολος Ζαούτσος, Νίκος Ζαχαρής, Γιώργος Ζεβελάκης, Ξανθή Ζορκάδη, Μιχάλης Ζουμπουλάκης, Σούλα Θεοδώρου, Σάκης Θεολογίτης, Τρύφων Ιορδάνογλου, Χρυσάφης Ιορδάνογλου, Λάκης Ιορδανόπουλος, Γιώτης Ιωαννίδης, Σταύρος Ιωαννίδης, Γεράσιμος Καββαδίας, Πέτρος Καβάσαλης, Κωστής Καγγελίδης, Μαρία Κακαβούλια, Ρούλα Καλαρά, Γιάννης Καλογήρου, Ορέστης Καλογήρου, Χρυσόστομος Καλογήρου, Βασίλης Κάλφας, Κωνσταντίνα Καμητάκη, Ηλίας Κανέλλης, Γωγώ Κανελλοπούλου, Γιάννης Καούνης, Γιάννης Ρέμπελος, Βασίλης Καραγιάννης, Μάκης Καραγιάννης, Γιώργος Καραγιαννίδης, Ρίτσα Καραγιαννίδη, Αλέξανδρος Καραγιώργος, Εύα Καραϊτίδη, Γιάννης Καρακάσης, Θεόδωρος Καρακασίδης, Μάκης Καρακικές, Μαριάννα Καρακομνηνού, Σοφία Καρακώστα, Σάκης Καραλιώτας, Μίλτος Καραμανώλης, Διονύσης Καραμπότσος, Θόδωρος Καρούνος, Μπάμπης Κάρβελης, Βαγγέλης Καργούδης, Λεωνίδας Καστανάς, Γιώργος Καστούρας, Αγγέλα Καστρινάκη, Δήμητρα Κατή, Ιωάννα Κατή-Μεγγρέλη, Στελιος Κατρανίδης, Θάνος Καψάλης, Μαρία Κελέση, Φώφη Κέντη, Ελένη Κεχαγιόγλου, Θάνος Κιτσίδης, Μιχάλης Κομνηνέλης, Μάρκος Κλωνιζάκης, Θωμάς Κοντογιάννης, Γιάννης Κουρής, Στέλιος Κουρής, Μαρία Κουρούκλη, Αντρέας Κούρκουλας, Άλκης Κούρκουλας, Ελισάβετ Κοτζιά, Κώστας Κουτσομιτέλης, Μιχάλης Κυριακίδης, Μίλτος Κύρκος, Νώντας Κώνστας, Γιάννης Κωνσταντίνου, Ντόρα Κωνσταντίνου, Χρήστος Λάζος, Άννα Λαλένη, Γαβριήλ Λαμπάτος, Παύλος Λαουτάρης, Μιχάλης Λευκαδίτης, Στάθης Λευκαδίτης, Δάφνη Λιαναντωνάκη, Γιώργος Λιγνός, Σεβαστή Λιοναράκη-Χρηστίδου, Γιώργος Λιόντας, Χαρά Λουκάκου, Κωνσταντίνος Λυγνός, Έφη Λυμπεροπουλου, Σαράντης Λώλος, Βασίλης Μάγκλαρης, Δημος Μακατσώρης, Παναγιώτης Μαμαλής, Χρυσούλα Μαμόγλου, Κατερίνα Μανουσάκη, Θόδωρος Μαργαρίτης, Θοδωρής Μαρδίρης, Βασίλης Μάστορης, Σοφία Ματθαίου, Μάνος Ματσαγγάνης, Ζώγια Μαυροειδή, Γιάννης Μαυρουδής, Θανάσης Μαχιάς, Νίκος Μεγγρέλης, Τάκης Μεταξάς, Λίλιαν Μήτρου, Γώργος Μητρούδης, Βίκυ Μήτσα, Λιλη Μιχαηλίδου, Χαρης Μοβσεσιάν, Όλγα Μουλαδούδη, Σάκης Μουμτζής, Ηλίας Μόσιαλος, Κωστής Μοχιανάκης, Αγγελική Μπαλάσκα, Στρατής Μπαλάσκας, Θησέας Μπαράκας, Γιάννης Μπασιάκος, Ανδρέας Μπελιμπασάκης, Μαρίνος Μπερέτσος, Φρίντα Μπίζου, Κώστας Μπιτζάνης, Δημήτρης Μπόζης, Γιώργος Μπόλας, Θανάσης Μπουζινέκης, Γιάννης Μπούρης, Ελενα Μπουρνιά, Ευγενία Μπουρνόβα, Γιώργος Μπράμος, Ισμήνη Μώρου, Εύη Μωυζέ, Δημήτρης Ναυπλιώτης, Βαγγέλης Νεμπεγλεριώτης, Σπύρος Νικόπουλος, Στέφανος Νικόπουλος, Θεόφιλος Ξανθόπουλος, Αλέξης Ξενόπουλος, Φανή Ξένου, Δημήτρης Οικονομίδης, Σωτήρης Ορφανίδης, Γιάννης Παγιασλής, Μπάμπης Παϊσίδης, Θάνος Πάλλης, Τάκης Παναγιωτόπουλος, Δημήτρης Πανούσης, Γιώργος Παπαβασιλείου, Γιώργος Παπαβασιλοπουλος, Λέλα Παπαγιαννοπούλου, Ναούμ Παπάζογλου, Σωτήρης Παπαντωνόπουλος, Μπάμπης Παπαπαναγιώτου, Σάκης Παπαποστόλου, Πέτρος Παπασαραντόπουλος, Ζωή Παπασιώπη, Νυμφοδώρα Παπασιώπη, Νέλλη Παπαχελά, Μάκης Παρασκευόπουλος, Ελένη Παρασκευοπούλου, Μαρία Παρίση, Βαγγέλης Πατέρας, Μυρτώ Πατέρα, Τάκης Παχτίτης, Βασίλης Πεσμαζόγλου, Γεράσιμος Πετράτος, Αλέκος Πετρίδης, Θεοδόσης Πετρίδης, Ιωάννα Πετροπούλου, Κώστας Πήττας, Βιβέτ Πλούτση, Άννυ Ποδηματά, Χαΐμ Πολίτης, Μαρλένα Πολιτοπούλου, Χριστίνα Πουλίδου, Φώτης Προβατάς, Αντζέλα Πρωτοψάλτη, Γιάννης Ρέγγας, Μιχάλης Ρηγίνος, Θέμης Ροδαμίτης, Λουκάς Ρούφος, Γιάννα Σαββίδου, Τάσος Σαλβάνος, Τέλης Σαμαντάς, Διονύσης Σαμιώτης, Μιχάλης Σαμπατακάκης, Παναγιώτης Σαμπατακάκης, Δημήτρης Σαρδελιάνος, Ευτύχιος Σαρτζετάκης, Ρενέ Σαπουνάκη-Σιαφάκα, Μανώλης Σελέντης, Όλγα Σελλά, Όθωνας Σιάγκας, Γιώργος Σιακαντάρης, Βαγγέλης Σιαφάκας, Γαβρήλος Σιδηρόπουλος, Ελισάβετ Σικιαρίδη, Γιώργος Σιρίγος, Μαρία Σκιαδαρέση, Δημήτρης Σκλαβενίτης, Χρυσούλα Σκλιάμη, Γιάννης Σμαρνάκης, Ισαάκ Σούσης, Βασίλης Σπανός, Μάριος Σπηλιόπουλος, Στέλιος Σπυρίδης, Kοσμάς Σπυρόπουλος, Κώστας Σπυρόπουλος, Γιάννης Σπυρούλιας, Παναγιώτης Στασινός, Γιάννης Σταύρου, Βάσω Σταυροπούλου, Σπύρος Στεκούλης, Βάνα Στεργίου, Κατερίνα Σύρμου, Ηλίας Στεργίου, Μαρία Στρατηγάκη, Μανώλης Τζερέτας, Δημήτρης Τζιάς, Παύλος Τζιάς, Γιώργος Τζίκας, Φωτούλα Τζιώντζιου, Γιάννης Τζοβενής, Μαρία Τοπάλη, Γιολάντα Τότσιου, Ρουλα Τριανταφυλλίδου, Μιχάλης Τριανταφυλλίδης, Κική Τριανταφύλλη, Μαρία Τρουλλινού, Λένα Τσαγκαράκη, Πάνος Τσακλόγλου, Βασίλης Τσαλής, Κώστας Τσαούσης, Μελίτα Τσεκούρα, Θόδωρος Τσιάλας, Ντόρα Τσικαρδάνη, Θόδωρος Τσίκας, Μιχάλης Τσίρλης, Μαρία Τσιουτάνη, Θωμάς Τσιρόπουλος, Πολυξένη Τσίτσα, Αλέκος Τσουρινάκης, Λουκάς Τύμπας, Διονύσης Φακός, Κωνσταντίνος Φλωρίδης, Κυριάκος Φραγγοζίδης, Νίκος Φωτίου, Δημήτρης Φωτόπουλος του Χαριλάου, Αγγελική Φωτοπούλου, Παναγιώτης Χαλβατσιώτης, Γιάννα Χανδέλη, Κώστας Χάρακας, Αλίκη Χατζή, Εύη Χατζηανδρέου, Νάντης Χατζηγιάννης Σωκράτης Χατζημιχάλης, Θόδωρος Χατζηπαντελής, Δημήτρης Χατζησωκράτης, Γιώργος Χατζόπουλος, Ολυμπία Χατζοπούλου, Ιωάννα Χάτσιου, Αντώνης Χελιδόνης, Δημήτρης Χλωμούδης, Κώστας Χλωμούδης, Δημήτρης Χονδρός, Γιώργος Χουλιάρας, Δώρα Χουλιάρα, Ελένη Χριστίδου, Μάγδα Χρυσοστομίδου, Χρήστος Χωμενίδης, Γρηγόρης Ψαριανός.
