Κριτικές

Ο Κουέντιν Ταραντίνο ξεχωρίζει εντελώς από τους άλλους ανεξάρτητους σκηνοθέτες του αμερικανικού κινηματογράφου λόγω του κυνισμού και του μαύρου χιούμορ του, της ευφυούς χρήσης των εκρήξεων της βίας, της εκκεντρικής πλοκής των μυθοπλασιών του που βρίθουν από ανατροπές και της αγάπης του προς τα b movies. Τι τον κάνει διακριτό και αξιοπρόσεκτο.

Sandro Penna, Ο σκονισμένος ποδηλάτης. Ποιήματα 1928-1976, ανθολόγηση-μετάφραση από τα ιταλικά: Ερρίκος Σοφράς, Το Ροδακιό, Αθήνα 2012, 142 σελ.

Eugenio Montale, Ημερολόγιο του ’71, μετάφραση από τα ιταλικά: Νίκος Αλιφέρης, Άγρα, Αθήνα 2013, 144 σελ.

Δύο σημαντικά βιβλία της ιταλικής ποιητικής γραμματείας κυκλοφόρησαν πρόσφατα στη γλώσσα μας. Αφορούν δύο ποιητές του δεύτερου μισού του ιταλικού 20ού αιώνα, με πορείες διαφορετικές και μεταφραστικές τύχες εξίσου διαφορετικές. Τον Σάντρο Πέννα και τον Εουτζένιο Μοντάλε.

Virginie Marcucci, Νοικοκυρές σε απόγνωση. Μια ένοχη απόλαυση, μετάφραση από τα γαλλικά: Εριέττα Βασιλείου-Σγούρου, Καρδαμίτσα, Αθήνα 2014, 136 σελ.

Laurent Jullier, Barbara Laborde, Grey’s Anatomy. Φροντίδα από καρδιάς, μετάφραση από τα γαλλικά: Αντουανέττα Καλλέγια, Καρδαμίτσα, Αθήνα 2014, 160 σελ.

Το χιουμοριστικό σύνθημα σε αφίσα της ΡΑΣ ΕΑΑΚ που προανήγγειλε προβολή επεισοδίου του Game of Τhrones σε κάποιο πανεπιστημιακό αμφιθέατρο ήταν το εξής: «της Στάρκενας της φάγαν' το γιο και το εγγόνι, Lanisters, γουρούνια δολοφόνοι». Από τις Νοικοκυρές σε απόγνωση στο Game of thrones, το ενδιαφέρον για τις τηλεοπτικές σειρές κορυφώνεται. Όχι επειδή πρόκειται για «αμερικανιές» προκειμένου να περνάμε την ώρα μας…

Μακάριος Δρουσιώτης, Κύπρος 1974 1977. Η εισβολή και οι μεγάλες δυνάμεις. Η realpolitik των ΗΠΑ και το διπλό παιχνίδι της ΕΣΣΔ, Αλφάδι, Λευκωσία 2014, 600 σελ.

Οι ΗΠΑ και η Μεγάλη Βρετανία είχαν ενιαία στάση στο ζήτημα της εισβολής; Η ΕΣΣΔ καταδίκασε την εισβολή; Ο Κληρίδης ήταν ενδοτικός και πράκτορας; Ο Κίσινγκερ έστησε μία επιτυχημένη εισβολή ή έκανε μία αποτυχημένη διαχείριση; Είναι μερικά από τα ερωτήματα που η συνωμοσιολογική αντιμετώπισή τους φόρτισε για δεκαετίες την όποια προσπάθεια προσέγγισης και επίλυσης του πολιτικού προβλήματος της Κύπρου. Ο Δρουσιώτης, όχι αντικειμενικά όπως τονίζει και ο ίδιος, προσπαθεί να φωτίσει την άλλη πτυχή του Κυπριακού και να δώσει υπόσταση σε μία νέα αφήγηση. [TBJ]

Vasily Grossman, The road, επιμ.: Robert Chandler, New York Review of Books, 2010, ωσελ. 384

Ο Βασίλι Γκρόσμαν υπήρξε μάχιμος ανταποκριτής του σοβιετικού στρατού στον Β’ Παγκόσμιο, συγγραφέας της αυτοβιογραφίας αναφοράς Ζωή και πεπρωμένο (μεταφράστηκε από τον Γιώργο Μπλάνα και κυκλοφορεί στις εκδόσεις Γκοβόστη) και φωνή αντίδρασης στην επικράτεια του σταλινισμού. Η ανθρωπιστική συνείδησή του αναβιώνει σε μια νέα έκδοση με διηγήματα, σημειώσεις και την περιγραφή της επίσκεψής του στο κολαστήριο της Τρεμπλίνκα το 1944. (αναδημοσίευση από το τεύχος 2, Δεκέμβριος 2010)

Jules Barbey D' Aurevilly, Η ευτυχία μέσα στο έγκλημα, μετάφραση από τα γαλλικά - επίμετρο: Δέσποινα Σαραφείδου, Ροές, Αθήνα 2012, 176 σελ.

Η σύζυγος, ένας ξανθός άγγελος, ο ανθός περιώνυμου οικοτροφείου για τις κόρες της αριστοκρατίας. Ο σύζυγος, ευγενής κόμης – όχι ακόλαστος, μα επιρρεπής στις ηδονές και στην παραφορά. Μια μυστηριώδης μαυρομάλλα φτάνει στον πύργο τους μεταμφιεσμένη σε υπηρέτρια – δεινή ξιφομάχος και επίδοξη δηλητηριάστρια, στην πραγματικότητα. Ένας γιατρός αφηγείται την ιστορία τους – ή μάλλον, ένας «καταραμένος» γάλλος συγγραφέας του 19ου αιώνα ενορχηστρώνει με εξαιρετική μαεστρία μια ωδή στο απόλυτο πάθος ως αριστούργημα –ή ανοσιούργημα– της φύσης και στην τέχνη του μονομαχείν ανάμεσα στα φύλα· en garde – ή αλλιώς, φυλαχτείτε: η ηρωίδα του είναι ντάμα σπαθί.

Από πού προκύπτει η κακοδαιμονία της Κύπρου; Μια συστηματική ματιά στην περίοδο της Αγγλοκρατίας στο νησί, οδηγεί πολλές εδραίες πεποιθήσεις στην κατάρρευση. Το πρώτο μέλημα των Άγγλων στην Κύπρο, φερ’ ειπείν,  ήταν να συνδυάσουν την αποικιακή διοίκηση με μια εκπολιτιστική διάθεση. Με τη δημιουργία κρατικών δομών, μάλιστα, η Εκκλησία έχασε τα προνόμια που είχε επί Σουλτάνου. Πώς ξανaαπέκτησε τη χαμένη της δύναμη η «εθναρχούσα» Εκκλησία; Ποιος ήταν ο ρόλος της Ελλάδας στο πρόβλημα που συνηθίσαμε να αποκαλούμε Κυπριακό; Και πώς αντιμετώπισε η υπέρτερη ελληνική κοινότητα την τουρκική στο βάθος του χρόνου; Το βιβλίο του Βασίλη Πρωτοπαπά διαλύει πολλούς «εθνικούς» μύθους. [ΤΒJ]

Βασίλη Πρωτοπαπά, Εκλογική Ιστορία της Κύπρου. Πολιτευτές, κόμματα και εκλογές στην Αγγλοκρατία 1878-1960, Θεμέλιο, Αθήνα 2012, 600 σελ.

Λίνκολν. Έγχρωμη αμερικανική παραγωγή, σε σκηνοθεσία Στήβεν Σπίλμπεργκ. Σενάριο: Tony Kushner. Παίζουν: Daniel Day-Lewis, Sally Field, David Strathairn. Διάρκεια: 150’. Παραγωγή: Dreamworks

Κατερίνα Σχινά, Καλή και ανάποδη. Ο πολιτισμός του πλεκτού, Κίχλη, Αθήνα 2014, 173 σελ.

Το πλέξιμο δεν είναι μια άλλη λέξη για τη μονοτονία και την επανάληψη, αλλά μια φαντασιακή εικασία για κάτι το οποίο θα γεννηθεί στο άμεσο μέλλον. Το πλέξιμο συνιστά ένα έργο εν προόδω. Πρόκειται για μιαν υπόσχεση εκπλήρωσης που γίνεται πραγματικότητα λεπτό προς λεπτό, για ένα άθροισμα στιγμών προστιθέμενης αξίας οι οποίες θα καταλήξουν σ’ ένα συμπυκνωμένο και αδιαίρετο σύνολο, σε μιαν ιδανικά ολοκληρωμένη συνοχή, σ’ έναν οριστικά συμπληρωμένο και αποκατεστημένο χρόνο. (αναδημοσίευση από το τεύχος 44 που κυκλοφορεί).

Το εγχείρημα της έκδοσης ενός «πολιτιστικού» περιοδικού στην Ελλάδα, τη σημαδιακή δεκαετία του ογδόντα, όταν κυβερνούσε το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου και ανερχόταν οικονομικά και κοινωνικά ο επιχειρηματίας Γιώργος Κοσκωτάς, ο οποίος στο τέλος της ίδιας εκείνης δεκαετίας συνέδεσε το όνομά του με το μεγαλύτερο πολιτικό και οικονομικό σκάνδαλο στην ιστορία της νεότερης Ελλάδας. Εμπνευστής και πρώτος διευθυντής του περιοδικού Το Τέταρτο, ιδιοκτησίας Κοσκωτά, ήταν ο συνθέτης Μάνος Χατζιδάκις – ο ηττημένος από τις νοοτροπίες που επικράτησαν και τα αποτελέσματά τους. Σε ποιο πεδίο ποιας μάχης ηττήθηκε, όμως, ο Χατζιδάκις; Και ποιο ήταν το τίμημα της ήττας του; [αναδημοσίευση από το τεύχος 26, Δεκέμβριος 2012]

Hannah Arendt. Έγχρωμη ταινία γερμανικής παραγωγής 2012 σε σκηνοθεσία Margarethe von Trotta. Σενάριο: Pam Katz, Margarethe von Trotta. Παίζουν: Barbara Sukowa, Axel Milberg, Janet McTeer. Παραγωγή: Zeitgeist films. Διανομή: Strada Films. Διάρκεια: 113’

The Amazing Spider-Man. Σκηνοθεσία: Marc Webb, παίζουν: Andrew Garfield, Εmma Stone, Martin Sheen, Rhys Ifans, Sally Field, διανομή: Feelgood Entertainment, διάρκεια: 136 λεπτά (2012)

Από την Πέμπτη 1 Μαϊου 2014, προβάλλεται στους ελληνικούς κινηματογράφους η νέα ταινία με πρωταγωνιστή τον «υπερήρωα της διπλανής πόρτας» Σπάιντερμαν. Σήμερα αναδημοσιεύουμε ένα παλιότερο κείμενο, δημοσιευμένο στο Books’ Journal#22, Αύγουστος 2012, χρήσιμο ιδίως για την περιγραφή της εκδοτικής διαδρομής του δημοφιλούς χαρακτήρα της ποπ κουλτούρας.