Κάθε πολιτική, κάθε κίνημα και εν γένει κάθε προσωπικότητα, που εκ φύσεως έχει αρχή, μέση και τέλος, δημιουργεί συμπάθειες και αντιπάθειες, φιλίες και αντιπαλότητες, συμμαχίες και έχθρες. Το αν ο απέναντι είναι εχθρός ή φίλος αποτιμάται με δεδομένα που διαφοροποιούνται κατά την εξέλιξη των πραγμάτων.

Joseph Roth / Stefan Zweig, Αλληλογραφία 1927-1938, μετάφραση από τα γερμανικά: Μαρία Αγγελίδου - Άγγελος Αγγελίδης, εισαγωγή: Pierre Deshusses, επίμετρο: Παναγιώτης Κ. Τσούκας, Άγρα, Αθήνα 2021, 557 σελ. 

Joseph Roth / Stefan Zweig, Jede Freundschaft mit mir ist verderblich. Briefwechsel 1927-1938, Diogenes, Zürich 2014 (Wallenstein V., Göttingen 2011), 624 σελ.

S. Michel, L. K. Ostmann, E. Wichelhaus (επιμ.), Unterwegs mit Stefan Zweig (ταξιδιωτικά κείμενα), Fischer Taschenbuch Verlag, Frankfurt a. M. 2010, 255 σελ.

Η Αλληλογραφία ανάμεσα στον Γιόζεφ Ροτ και τον Στέφαν Τσβάιχ αποτελεί ακόμα ένα εκδοτικό τόλμημα για τα ελληνικά δεδομένα, κυρίως όμως ένα σημαντικό τεκμήριο που αποτυπώνει τον «ψυχισμό του αιώνα» των επαναστάσεων και των καταστροφών στα «χρόνια των ξενοδοχείων» και, πρωτίστως, της εξορίας. Μέσα από τα γράμματα και τις καρτ-ποστάλ ξεδιπλώνεται μια στενή αλλά δύσκολη φιλία, με φόντο τους «σκοτεινούς καιρούς», ανάμεσα στις προσδοκίες και την απόγνωση που διακατέχουν δύο εξέχουσες προσωπικότητες του ευρωπαϊκού πνεύματος. Ένα οιονεί «επιστολικό μυθιστόρημα», συναρπαστικό και ψυχοφθόρο συνάμα, γραμμένο με το μελάνι της ψυχής των συγγραφέων του. (τεύχος 126)

Joseph Roth / Stefan Zweig, Αλληλογραφία 1927-1938, μετάφραση από τα γερμανικά: Μαρία Αγγελίδου - Άγγελος Αγγελίδης, εισαγωγή: Pierre Deshusses, επίμετρο: Παναγιώτης Κ. Τσούκας, Άγρα, Αθήνα 2021, 557 σελ. 

Αλληλογραφία με τα συνεχή σκαμπανεβάσματα μιας σχέσης στα πρόθυρα του πολέμου, με εντάσεις, πίκρες, απρόοπτα, και μαζί η αγωνία της οικονομικής αλλά και της λογοτεχνικής επιβίωσης δυο εξόριστων φίλων. Ο φτωχός και ανασφαλής Ροτ συνομιλεί με επιστολές με τον πετυχημένο και αυτάρκη Τσβάιχ, με φόντο την άνοδο του ναζισμού, τις διώξεις των Εβραίων και τη βεβαιότητα ότι η Ευρώπη θα καταστραφεί. (τεύχος 126)

Στις 8 Δεκεμβρίου 2021, η γερμανική καγκελαρία απέκτησε νέο ένοικο. Μετά 16 έτη, η Άνγκελα Μέρκελ παρέδωσε το γραφείο της στον Όλαφ Σολτς, ευχόμενη «καλή επιτυχία και καλούς χειρισμούς για τη χώρα». Ποια ήταν η ηγέτις της γερμανικής Χριστιανοδημοκρατίας τα τελευταία 18 χρόνια που, μεταξύ άλλων, χειρίστηκε την ελληνική κρίση καταφέρνοντας να διατηρηθεί η ευρωπαϊκή συνοχή. Οι απαντήσεις στην κριτική της βιογραφίας τής Μέρκελ από την Kati Marton, όπως δημοσιεύτηκε στο τεύχος 124 του Books' Journal, Νοεμβρίου 2021.

Ο Μπέρνχαρντ Σλινκ είναι ένας αγαπημένος στους Έλληνες συγγραφέας, κι αυτό αποδεικνύεται από το ότι το νέο βιβλίο του στα ελληνικά, η συλλογή διηγημάτων Χρώματα του αποχαιρετισμού (μετάφραση: Απόστολος Στραγαλινός, Κριτική, 248 σελ.), μερικές εβδομάδες μετά την κυκλοφορία της στα ελληνικά, είναι πολύ ψηλά στις προτιμήσεις των αναγνωστών. Η εξαιρετική δημοσιογράφος Κική Τριανταφύλλη (είναι απώλεια ότι ο βιοπορισμός την έστρεψε σε ρεπορτάζ που δεν έχουν σχέση με το βιβλίο), είχε συναντήσει την άνοιξη του 2013 τον συγγραφέα, στον απόηχο της μεγάλης του επιτυχίας, Διαβάζοντας στη Χάννα (που έγινε εξίσου επιτυχημένη κινηματογραφική ταινία). Η συνέντευξη δημοσιεύτηκε στο τεύχος 30 του Books' Journal, Aπρίλιος 2013, και ο Σλινκ ήταν στο εξώφυλλο, όπως πάντα από τον Αλέκο Παπαδάτο. Ήταν μια δύσκολη εποχή. Η ελληνική κρίση κορυφωνόταν με άδηλο το μέλλον. Όμως ζούσε ο Φίλιπ Ροθ και δεν είχε γίνει ακόμα η φονική επίθεση ισλαμιστών κατά του σατιρικού Charlie Hebdo… (Η συνέντευξη που ακολουθεί είχε δημοσιευτεί με τίτλο: «Η γερμανική λογοτεχνία πάει στο Χόλλυγουντ»)

Heike B. Görtemaker, Η Αυλή του Χίτλερ. Ο στενός κύκλος του Φύρερ στο Τρίτο Ράιχ και μετέπειτα, μετάφραση από τα γερμανικά: Γιάννης Κελόγλου, Gutenberg, Αθήνα 2021, 523 σελ. 

Στιγκ Ντάγκερμαν, Γερμανικό φθινόπωρο. Αφηγήματα, μετάφραση από τα σουηδικά, επίμετρο: Αγγελική Νάτση, Καστανιώτη, Αθήνα 2019,  154 σελ.

Alfred Koschorke, Adolfs Hitler “Mein Kampf“. Zur Poetik des Nationalsozialismus, Matthes & Seitz Berlin 2016, 94 σελ.

88 χρόνια από την άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία και 75 από την κατάρρευση του εθνικοσοσιαλισμού μέσα στα ερείπια που επισώρευσε στην Ευρώπη και την Ιστορία, το φαινόμενο ένας ολόκληρος λαός να οδηγείται στον όλεθρο, όπως τα παιδιά στο παραμύθι των αδελφών Γκριμ «Ο αυλητής του Χάμελν», ενεργοποιεί ακόμα τις κεραίες της ιστορικής έρευνας. Ταυτόχρονα, όμως, εμπλουτίζεται διαρκώς από νέες προσεγγίσεις που συμπληρώνουν αυτό το «παζλ της παράνοιας», σε κοινωνικο-οικονομικό αλλά και ευρύτερα πολιτισμικό επίπεδο. Τρεις νέοι τίτλοι εμπλουτίζουν την προβληματική γύρω από τον Ηγέτη (Führer) και την «αυτοκρατορία του Κακού», στην άνοδο και την πτώση της.

Jean-Michel Rey, Η αυτοκτονία της Γερμανίας. Με αφορμή τον Μωυσή του Τόμας Μαν, μετάφραση από τα γαλλικά: Ανδρέας Παππάς, Στερέωμα, Αθήνα 2021, 256 σελ.

 Το 1943 ο Τόμας Μαν, αυτοεξόριστος στις Ηνωμένες Πολιτείες, γράφει για ένα θέμα-φωτιά: τον Μωυσή και τη μορφή και την προσωπικότητά του ως προφήτη, κριτή, αλλά και βιβλικού συμβόλου. Σκοπός του Μαν με τη νουβέλα του Ο Νόμος ήταν να πράξει το αδιανόητο για την εποχή της χιτλερικής Γερμανίας, που βρισκόταν ήδη προ των πυλών του Ολοκαυτώματος: να μιλήσει για συμβολή του ιουδαϊσμού στην ανάπτυξη του γερμανικού πολιτισμού.

Nikolaus Blome, Angela Merkel. Die Zauder-Künstlerin, Pantheon Verlag, Muenchen 2013, 206 σελ.

Ralf Georg Reuth, Guenther Lachmann,Das erste Leben der Angela M., Piper Verlag, Muenchen 2013, 336 σελ.

Stefan Kornelius, Angela Merkel: Die Kanzlerin und ihre Welt, Hoffman und Campe, Hamburg 2013, 283 σελ.

Gertrud Hoehler, Die Patin. Wie Angela Merkel Deutschland umbaut, Orell Fuessli Verlag, Zuerich 2012, 296 σελ.

Evelyn Roll, Die Erste. Angela Merkels Weg zur Macht, Reinbeck,Hamburg 2005, 396 σελ.

Από το Τεμπλίν της Ανατολικής Γερμανίας μέχρι την καγκελαρία της ενωμένης και ισχυρής Γερμανίας του 21ου αιώνα μεσολάβησαν πολλές περιπέτειες. Πώς η κόρη λουθηρανού ιερωμένου έφτασε να καθορίζει τη μοίρα της ενιαίας Ευρώπης; Ποια ήταν η στρατηγική της, πώς καθορίστηκαν σημαντικές επιλογές της από τα λάθη της; Το booksjournal.gr αναδημοσιεύει την κριτική του Τάσου Τέλλογλου για πέντε βιογραφίες της Μέρκελ (οι τέσσερις είχαν εκδοθεί εν όψει των γερμανικών εκλογών του 2013), που φωτίζουν πολλές όψεις της πολιτικής της ταυτότητας. Απουσιάζει, όπως είναι ευνόητο, η κορύφωση της ελληνικής κρίσης και η στάση της στα γεγονότα του 2015, όταν η Ελλάδα κινδύνευσε να εγκαταλείψει την Ευρωπαϊκή Ένωση - μια νέα βιογραφία (Kati Marton, Η καγκελάριος), που θα κυκλοφορήσει και στα ελληνικά από τις εκδόσεις Ψυχογιός στις 20 Οκτωβρίου, περιέχει και τo «ελληνικό επεισόδιο» της διαδρομής της. [TBJ]

Friedrich Schiller, Επιλογή από το έργο του, εισαγωγή, επιλογή, μετάφραση: Κώστας Ανδρουλιδάκης, στιγμή, Αθήνα 2015, 141 σελ.

Ο τόμος που παρουσιάζεται αποτελεί μέρος της εξαιρετικά πλούσιας πλέον σειράς με τίτλο «Στοχασμοί», των εκδόσεων στιγμή. Πρόκειται για τον 34ο τόμο μιας σειράς την επιμέλεια της οποίας έχει ο Ν.Μ. Σκουτερόπουλος. Η σειρά διακρίνεται τόσο για την τολμηρή επιλογή κειμένων (που ξεφεύγουν από τα στενά όρια ενός κλάδου) όσο και για την ιδιαίτερη, σπάνια πλέον, ποιότητα και καλαισθησία της: χαρτί chamois 120 γραμμαρίων και άκοπες σελίδες, εκτύπωση σε ένα φιλικό για τον αναγνώστη κρεμ χαρτί και κόκκινα στοιχεία και κοσμήματα στον τίτλο και στον κολοφώνα.

Bruno Arpaia, Ο Άγγελος της Ιστορίας, μετάφραση από τα ιταλικά: Χρύσα Κακατσάκη, Ίνδικτος, Αθήνα 2008, 380 σελ.

Από τη ναζιστική Γερμανία στο Παρίσι κι από κει, στο δρόμο για την Πορτογαλία και στο θάνατο, η ζωή του στοχαστή Βάλτερ Μπένγιαμιν είναι μια περιπέτεια που περιστρέφεται γύρω από τις ιδέες του, τις εμμονές του, τις σχέσεις του με τους εκπροσώπους της σχολής του Στρασβούργου και ιδίως τον Αντόρνο τον οποίο ήλπιζε να συναντήσει κάποια στιγμή στην Αμερική, τη Χάννα Άρεντ... Η περιπλάνηση του Μπένγιαμιν έχει περιγραφεί διεισδυτικά σε μια υπέροχη λογοτεχνική βιογραφία – που τη στοιχειώνει ένας πίνακας του Κλέε τον οποίο ο Μπένγιαμιν μετέφερε μαζί του στις περιπλανήσεις του: ο «Άγγελος της Ιστορίας». [ΤΒJ]