Σύνδεση συνδρομητών

Στο πρώτο τέταρτο του αιώνα

Δευτέρα, 20 Ιανουαρίου 2025 11:07
Ο Ντόναλντ Τραμπ, σε στιγμιότυπο από σποτ της προεκλογικής του καμπάνιας.  Η πρόσφατη εκλογή του Τραμπ στις ΗΠΑ, μετά από τον δειγματισμό μιας πρώτης θητείας και από το μεσοδιάστημα μιας παράλυτης διακυβέρνησης από τους Δημοκρατικούς, και η ραγδαία άνοδος της Ακροδεξιάς που διεκδικεί –όπου δεν έχει ήδη κερδίσει– την εξουσία στα περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη, είναι ο ασφαλής οδοδείκτης για τη μετεξέλιξη των μετριοπαθών, των δημοκρατικών και των κοινοβουλευτικών κομμάτων στο άμεσο μέλλον.
YouTube
Ο Ντόναλντ Τραμπ, σε στιγμιότυπο από σποτ της προεκλογικής του καμπάνιας.  Η πρόσφατη εκλογή του Τραμπ στις ΗΠΑ, μετά από τον δειγματισμό μιας πρώτης θητείας και από το μεσοδιάστημα μιας παράλυτης διακυβέρνησης από τους Δημοκρατικούς, και η ραγδαία άνοδος της Ακροδεξιάς που διεκδικεί –όπου δεν έχει ήδη κερδίσει– την εξουσία στα περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη, είναι ο ασφαλής οδοδείκτης για τη μετεξέλιξη των μετριοπαθών, των δημοκρατικών και των κοινοβουλευτικών κομμάτων στο άμεσο μέλλον.

Δεν χρειάζεται κάποιο περίπλοκο σύστημα πρόβλεψης, όπως των μετεωρολόγων για τον καιρό, για να προβλέψει κάποιος με ασφάλεια το επερχόμενο άμεσο μέλλον. Και όπως οι μετεωρολόγοι συχνά θα αρκούσε να κοιτάξουν έξω από το παράθυρο τους, το ίδιο και οι πολιτικοί επιστήμονες θα έφτανε να παρατηρήσουν τον κατακερματισμό των πολιτικών κομμάτων ανά τον κόσμο και την παράλληλη με αυτόν άνοδο της Ακροδεξιάς ακόμα και στις λίγες χώρες με αληθινή δημοκρατική παράδοση που απομένουν στην Ευρώπη.

Για την Ανατολή τα πράγματα είναι έκπαλαι προδιαγεγραμμένα. Οι τεράστιοι πληθυσμοί και οι αχανείς χώρες όπως η Κίνα, η Ρωσία, η Ινδία (μαζί με το Πακιστάν), το Ιράν, διαχρονικά κυβερνώνται από απολυταρχικά καθεστώτα, τα μόνα ικανά, εξαιτίας των μεθόδων τους, να χαλιναγωγήσουν τους λαούς τους. Οι ΗΠΑ πάλι, έχοντας φτάσει, μετά από δύο αιώνες, στην κατάρρευση των αρχών που θέσπισαν οι Θεμελιωτές Πατέρες του 18ου αιώνα και στην αυτοχειρία τόσο της ελεύθερης (δηλαδή ανεξέλεγκτης και ασύδοτης) οικονομίας αλλά και της ελευθεριακής αυτοδιάθεσης των ατόμων (που λογικά καταλήγει στην επικράτηση της βίας) παραμέρισαν μαζικά, τα δέκα τελευταία χρόνια, τα προσχήματα της «τέλειας δημοκρατίας» και στράφηκαν, δύο ήδη φορές, στη ραγδαία οπισθοδρόμηση του τραμπισμού. Η πρόσφατη εκλογή του Τραμπ στις ΗΠΑ, μετά από τον δειγματισμό μιας πρώτης θητείας και από το μεσοδιάστημα μιας παράλυτης διακυβέρνησης από τους Δημοκρατικούς, και η ραγδαία άνοδος της Ακροδεξιάς που διεκδικεί –όπου δεν έχει ήδη κερδίσει– την εξουσία στα περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη, είναι ο ασφαλής οδοδείκτης για τη μετεξέλιξη των μετριοπαθών, των δημοκρατικών και των κοινοβουλευτικών κομμάτων στο άμεσο μέλλον.

Πόσο εύκολο είναι όμως να απεμπλακούν οι κυβερνήσεις από την καταδυνάστευση της οικονομίας και να γίνουν ξανά κυβερνήσεις πολιτικές και όχι κηδεμόνες του «όχλου» απέναντι στις απαιτήσεις της αέναης κερδοφορίας των πολυεθνικών; Το ηρακλείτειο «Πόλεμος πατήρ πάντων» ήταν μια ευσύνοπτη και εμφατική διαπίστωση της βασικής δύναμης που κινεί τον κόσμο: της οικονομίας. Και αυτή είναι μια πραγματικότητα που είναι αδύνατο να αμφισβητηθεί σήμερα από όσους έχουν μια έστω και σχηματική αντίληψη της παγκόσμιας ιστορίας. Τα ιδεολογήματα υπήρξαν τα λάβαρα κάτω από τα οποία συνεγείρονταν οι άνθρωποι για να προωθήσουν τα οικονομικά συμφέροντα των ισχυρών τάξεων (φεουδαρχών - γαιοκτημόνων, ευγενών και αστών) και της διαρκώς αυξανόμενης ανάγκης για διεύρυνση της οικονομικής ισχύος τους. Και οι πολιτικοί δεν ήταν παρά οι κατά περίπτωση οδηγοί των λαών κάτω από εκείνα τα λάβαρα, που άλλαζαν σύμφωνα με τις περιστάσεις. Όσο η οικονομία ήταν εθνική υπόθεση κάθε κράτους, οι πολιτικοί ενδύονταν τον μανδύα των εθνικών συμφερόντων, ονομάζοντάς τον πατριωτισμό. Τώρα που η οικονομία έχει ξεφύγει από τα ξεχωριστά κρατικά εδάφη και έχει εξαπλωθεί σε παγκόσμιο επίπεδο μέσω των εθνικά άχρωμων «πολυεθνικών», οι πολιτικοί δεν διαθέτουν τέτοιου είδους «φύλλον συκής» για τις κυβερνητικές μεθόδους τους και είναι εκτεθειμένοι στα μάτια των λαών ως πράκτορες των πολυεθνικών, οποιαδήποτε μορφή πολιτικής οργάνωσης και αν ενδύονται.

Η άνοδος των λαϊκιστικών, ακροδεξιών κομμάτων είναι η έκφραση αυτής ακριβώς της απογοήτευσης από την ασκούμενη πολιτική των δημοκρατιών (που νόθευσαν τη θεσμική και την πολιτική ελευθερία με την ασυδοσία της οικονομίας), κάτω από παλαιάς κοπής λάβαρα, δήθεν εθνικών συμφερόντων. Οι μάσκες έχουν πέσει. Και καθώς λείπει η δυνατότητα ριζικής αλλαγής στο πεδίο της πολιτικής και η παγκοσμιοποιημένη οικονομία δρα ανεξέλεγκτα (καταστρέφοντας παράλληλα και το περιβάλλον), επικρατεί η άλογη αντίδραση της μάζας που, ναρκωμένη από την εικόνα, αποξενωμένη από τη σκέψη και την κρίση, προσφέρεται εύκολο θύμα στις υποσχέσεις των δημαγωγών, με συνέπεια, όπου κυριαρχεί ή τείνει να κυριαρχήσει η άκρα Δεξιά, να παρατηρούνται οι βιαιότητες και η γενική οπισθοδρόμηση του κοινωνικού πολιτισμού που παρατηρούμε καθημερινά ανά την υφήλιο και σε όλες τις κοινωνίες, έκπληκτοι ακόμα για το πώς μπορεί να συμβαίνουν όσα συμβαίνουν στο πρώτο ήδη τέταρτο του 21ο αιώνα! Είναι ένας φαύλος κύκλος, μια αυτοτροφοδοτούμενη παρεία προς την άβυσσο. Στο τέλος της υπάρχει πάντοτε μια μεγάλη καταστροφή που ξαναγυρίζει το κοντέρ της Ιστορίας στο μηδέν.

 

 

 

 

Αλέξης Πανσέληνος

Συγγραφέας. Βιβλία του: Ιστορίες με σκύλους (1982), Η μεγάλη πομπή (1985), Βραδιές μπαλέτου (1991), Ζαΐδα ή Η καμήλα στα χιόνια (1996), Ο Κουτσός Άγγελος (2002), Σκοτεινές επιγραφές (2011), Η κρυφή πόρτα (2016) και Ελαφρά ελληνικά τραγούδια (2018). Κυκλοφορούν ακόμα τα δοκίμια Δοκιμαστικές πτήσεις (1993), τα διηγήματα Τέσσερις ελληνικοί φόνοι (2004) και το αυτοβιογραφικό Μια λέξη χίλιες εικόνες (2004).

Τελευταία άρθρα από τον/την Αλέξης Πανσέληνος

Προσθήκη σχολίου

Όλα τα πεδία είναι υποχρεωτικά. Ο κώδικας HTML δεν επιτρέπεται.