Σύνδεση συνδρομητών

ΠΑΣΟΚ:  Μια τραγικωμωδία σε 14 πράξεις

Πέμπτη, 10 Οκτωβρίου 2024 16:18
Το εξώφυλλο του βιβλίου με τον "αντίλογο” στην ένταξη στην Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα που εξέδωσε το ΠΑΣΟΚ για πρώτη φορά το 1976. Αυτό είναι το εξώφυλλο της τέταρτης έκδοσης, του 1978.
Αρχείο Περικλή Φ. Κωνσταντινίδη
Το εξώφυλλο του βιβλίου με τον "αντίλογο” στην ένταξη στην Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα που εξέδωσε το ΠΑΣΟΚ για πρώτη φορά το 1976. Αυτό είναι το εξώφυλλο της τέταρτης έκδοσης, του 1978.

Έχουν γραφτεί πολλά τις τελευταίες εβδομάδες σχετικά με την ιστορία, τη φυσιογνωμία, την παράδοση, τις προοπτικές, την αναγκαιότητα, τη ψυχή, την ιδεολογία και ό,τι άλλο μπορεί κανείς να φανταστεί, του ΠΑΣΟΚ. Λόγω, φυσικά, της 50ής επετείου της ίδρυσης του, αλλά και των εσωκομματικών εκλογών για ανάδειξη νέου προέδρου και της επιτακτικής ανάγκης να αποκτήσει η χώρα αποτελεσματική αντιπολίτευση. Τα περισσότερα απ’ όσα γράφτηκαν τις μέρες αυτές είτε αγνοούν την ιστορία ή αποτελούν ευχολόγια για έναν πολιτικό σχηματισμό που, κατά τη γνώμη μου, πρωταγωνίστησε στη μεταπολίτευση με τον πλέον αρνητικό τρόπο.

Χωρίς άλλους προλόγους, αυτά είναι, αναμφισβήτητα, τα 14 στάδια της ιστορίας του ΠΑΣΟΚ, από το 1974 έως σήμερα:

  1. Όταν ιδρύθηκε, το 1974, το ΠΑΣΟΚ ήταν ο ΣΥΡΙΖΑ της εποχής του.
    Ο αρχηγός του, το 1976, δήλωνε ότι «το πραξικόπημα του 1967 δεν έχει τελειώσει, μόνο τα πρόσωπα άλλαξαν». Ζητούσε την έξοδο της Ελλάδος από το ΝΑΤΟ. Το κόμμα του αποτελείτο σχεδόν κατά το ήμισυ από «μαρξιστές επαναστάτες» υπό τον καθηγητή Ι. Τσεκούρα, που σχεδίαζαν βίαιη κατάλυση του δημοκρατικού πολιτεύματος και εγκαθίδρυση κομμουνιστικού καθεστώτος. Ο Τζουμάκας προσφωνούσε το κοινό που συγκεντρωνόταν να τον ακούσει ως «αντιιμπεριαλιστές και αντιιμπεριαλίστριες». Η ΠΑΣΠ έκανε ψηφοφορία για το εάν υπάρχει ή όχι θεός («νίκησε» ο θεός με ψήφους 17-12). Και πολλά άλλα τέτοια.
  2. Δεν ήταν δημοκρατικό κόμμα.
    Οι εσωκομματικές διαδικασίες την πρώτη επταετία του ΠΑΣΟΚ θυμίζουν Βενεζουέλα του Τσάβες και του Μαδούρο. Όταν οι εκλεγμένοι σε όργανα του κόμματος δεν άρεσαν στον Ανδρέα Παπανδρέου διέταζε την επανάληψη των εκλογών και την «εκλογή» των δικών του ευνοούμενων. Όταν φαινόταν ότι δεν θα επικρατήσουν οι υποψήφιοι της ηγετικής ομάδας, έκλεβαν τις κάλπες, τις πήγαιναν σε ασφαλές μέρος και τις γέμιζαν με ψηφοδέλτια των ατόμων που «έπρεπε» να εκλεγούν. Οι βίαιες συμπλοκές και οι απειλές για βία μεταξύ «συντρόφων» ήταν συνηθισμένο φαινόμενο.  Το 1985, για να εκλεγεί ο Χρήστος Σαρτζετάκης στην προεδρία της δημοκρατίας, ο πρόεδρος της Βουλής, Ιωάννης Αλευράς, στην τρίτη και κρίσιμη ψηφοφορία, εγκατέστησε ισχυρούς προβολείς μέσα στην αίθουσα συνεδριάσεων του Κοινοβουλίου και μοίρασε ψηφοδέλτια διαφορετικού χρώματος (γαλάζια και λευκά) για να φαίνεται, υπό το φως των προβολέων, τι θα ψηφίσουν οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ.  Με τον τρόπο αυτό, σε μια πρωτοφανή επιχείρηση ποδηγέτησης της εθνικής αντιπροσωπίας, και με τη συμβολή πρασινοφρουρών που είχαν περικυκλώσει το κτίριο της Βουλής και απειλούσαν με βία τους προσερχόμενους βουλευτές εάν δεν ψήφιζαν τον εκλεκτό του κόμματος, επικυρώθηκε η εκλογή Σαρτζετάκη.
  3. Το ΠΑΣΟΚ αντιτάχθηκε με λύσσα στην ένταξη της Ελλάδος στην ΕΟΚ.
    Η ένταξη της Ελλάδος στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες, που ήταν όνειρο και πολιτικός στόχος του Κωνσταντίνου Καραμανλή από την πρώτη του θητεία (η Ελλάδα ήταν η πρώτη χώρα, μετά τις ιδρυτικές 6, που υπέβαλε αίτημα προσχώρησης στην ΕΟΚ το 1959) αποτέλεσε την κόκκινη σημαία του ΠΑΣΟΚ όλη την περίοδο 1975-81. Με συνθήματα όπως «ΕΟΚ και ΝΑΤΟ το ίδιο συνδικάτο» και «Η Ελλάδα ανήκει στους Έλληνες», ο Ανδρέας Παπανδρέου και το κόμμα του καταψήφισαν όλα τα νομοσχέδια που έφερε η κυβέρνηση Καραμανλή στη Βουλή για το θέμα αυτό, ενώ αποχώρησαν από τη συζήτηση του νομοσχεδίου για την επικύρωση της ένταξης, που έφερε στη Βουλή η κυβέρνηση τον Δεκέμβριο του 1978. Από το 1976 και μετά, με αλλεπάλληλες εκδόσεις, το ΠΑΣΟΚ εξέδωσε ένα βιβλίο με τίτλο Ελλάδα και ΕΟΚ - Ο Αντίλογος, ενώ τον Ιανουάριο 1981, σε ειδική έκδοση-αφιέρωμα του περιοδικού Πολιτικά Θέματα για την ένταξη της χώρας μας στην ΕΟΚ, ο μετέπειτα «ευρωπαϊστής» και «αρχιτέκτονας της εισδοχής της Ελλάδος στη νομισματική ένωση» Κώστας Σημίτης υπογράφει άρθρο με τίτλο «Γιατί Είμαστε Εναντίον». Η απόλυτη πολιτική και πολιτισμική απρέπεια του Ανδρέα Παπανδρέου και του κόμματος όσον αφορά το θέμα της ΕΟΚ ήταν η αποχή τους από την τελετή υπογραφής της συνθήκης εισδοχής της Ελλάδος στην ΕΟΚ, που έγινε στο Ζάππειο, στις 28 Μαΐου 1979. Οι Έλληνες πλην Λακεδαιμονίων...
  4. Το ΠΑΣΟΚ διέλυσε τη δημόσια διοίκηση.
    Ένα από τα πρώτα μέτρα που πήρε η κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ, το χειμώνα του 1982, ήταν η κατάργηση των Γενικών Διευθυντών των υπουργείων. Ο λόγος, όπως τον καταθέτει ο Γιώργος Λακόπουλος στο βιβλίο του Το Μυθιστόρημα του ΠΑΣΟΚ, ήταν ότι οι επαγγελματίες διευθυντές των υπουργείων εφάρμοζαν τους νόμους και τις υπουργικές αποφάσεις μέχρι κεραίας και δεν επέτρεπαν στους υπουργούς του ΠΑΣΟΚ και στους διάφορους πρασινοφρουρούς που κατέκλυσαν τα υπουργεία τον Οκτώβριο 1981 να διορίζουν εκτός δημοσιοϋπαλληλικού κώδικα, να δαπανούν κονδύλια εκτός εγκεκριμένου προϋπολογισμού και να νομοθετούν εκτός συνταγματικών ορίων. Έτσι λοιπόν η κυβέρνηση τους κατήργησε. Για να κάνει όλα τα παραπάνω χωρίς αντίλογο. Εκείνη τη στιγμή η Ελλάδα απέκτησε χαρακτηριστικά τριτοκοσμικής χώρας γιατί σταμάτησε να έχει επαγγελματική δημόσια διοίκηση. Το αποτέλεσμα αυτού του πολιτικού εγκλήματος το ζούμε καθημερινά εδώ και 43 χρόνια και είναι 100% «επίτευγμα» του ΠΑΣΟΚ.
  5. Μεγάλα έργα και νέφος.
    Το 1981, όταν ανέλαβε την εξουσία για πρώτη φορά το ΠΑΣΟΚ, η κυβέρνηση της ΝΔ είχε αρχίσει δοκιμαστικές γεωτρήσεις για την έναρξη κατασκευής δύο γραμμών μετρό στην Αθήνα, με βάση σχέδια που είχαν εγκριθεί το 1978. Επίσης, η κυβέρνηση Καραμανλή είχε ολοκληρώσει τις απαλλοτριώσεις για τη δημιουργία του νέου διεθνούς αεροδρομίου στα Σπάτα και το ΥΠΕΧΩΔΕ, επί υπουργίας Στέφανου Μάνου, είχε νομοθετήσει τη διαδικασία απαλλοτριώσεων της λωρίδας γης που απαιτείτο για τη διάνοιξη της Αττικής Οδού και ετοιμαζόταν να προχωρήσει στις μελέτες.  Στις 18 Οκτωβρίου 1981 όλα αυτά σταμάτησαν. 
    Η επίσημη δικαιολογία ήταν ότι ήταν «έργα βιτρίνας» και ότι τα κονδύλια θα πήγαιναν για «κοινωνικές δαπάνες (δηλαδή για αυξήσεις μισθών και για προσλήψεις στο Δημόσιο) και για ανάπτυξη της περιφέρειας (επίσης, αφού ούτε στην περιφέρεια έγινε έστω και ένα έργο υποδομής τη δεκαετία 1981-89).  Το αποτέλεσμα της ακύρωσης του μετρό της Αθήνας ήταν το νέφος αιθαλομίχλης που έπνιξε την Αθήνα για 20 χρόνια, αφού από το 1981 και μετά, όταν ελαχιστοποιήθηκαν οι δασμοί εισαγωγής αυτοκινήτων, η Αθήνα πνίγηκε από αυτοκίνητα, τα οποία μάλιστα έκαιγαν βενζίνη με μόλυβδο. Κάποια στιγμή πρέπει κάποιος ειδικός επιστήμονας να υπολογίσει τον αριθμό των πρόωρων θανάτων που προκάλεσε το «νέφος» του ΠΑΣΟΚ ως αποτέλεσμα πνευμονοπαθειών και καρδιοπαθειών.
  6. Η ελληνική οικονομία κυριολεκτικά καταστράφηκε στη δεκαετία του 1980.
    Ο μέσος ρυθμός μεγέθυνσης του ΑΕΠ την περίοδο 1982-90 ήταν μηδενικός (0%). Παράλληλα, η Ελλάδα εισέπραττε κάθε χρόνο από την ΕΟΚ κονδύλια για υποδομές, εκσυγχρονισμό και μεταρρυθμίσεις (που δεν έγιναν ποτέ...) ίσα με περίπου το 5% του ΑΕΠ. Αυτό σημαίνει ότι η οικονομική διαχείριση του ΠΑΣΟΚ είχε αποτέλεσμα την καταστροφή οικονομικής αξίας ίσης με το 5% του ΑΕΠ κάθε χρόνο. Εάν δεν υπήρχαν τα ευρωπαϊκά κονδύλια (5% του ΑΕΠ ετησίως) η ελληνική οικονομία το 1990 θα είχε συρρικνωθεί κατά περίπου 35% σε σχέση με το 1981, δηλαδή θα είχε χάσει τόσο προϊόν όσο την περίοδο 2010-15 όταν χρεωκόπησε.
    Στις αρχές της δεκαετίας του 1980 η Ελλάδα είχε εφτά (7) εργοστάσια συναρμολόγησης και παραγωγής οχημάτων – αυτοκινήτων, φορτηγών, λεωφορείων. Τα λεωφορεία που κυκλοφορούσαν σε ελβετικές πόλεις είχαν κατασκευασθεί στο Αιγάλεω και εξάγονταν από την Ελλάδα στην Ελβετία.  Το 1990 λειτουργούσε ακόμη μόνο ένα εργοστάσιο συναρμολόγησης αυτοκινήτων. Το 1981, η δραχμή ισοδυναμούσε με 2 ισπανικές πεσέτες. Το 1990 η ισοτιμία είχε αντιστραφεί:  μια πεσέτα αγόραζε 2 δραχμές.  Ενώ μάλιστα συνέβαιναν αυτά στην Ελλάδα, η οικονομία των δυτικών χωρών ανθούσε, με ταχείς ρυθμούς ανάπτυξης, ύστερα από το ξεπέρασμα της δεύτερης πετρελαϊκής κρίσης.  Το 1980 η τιμή του πετρελαίου (σε τιμές 2023) ήταν 129 δολάρια το βαρέλι.  Τον Ιανουάριο 1986 ήταν 75 δολάρια και τον Ιούλιο είχε βυθισθεί στα 28 δολάρια το βαρέλι, όπου και παρέμεινε σχεδόν μέχρι το 1990.  Η Ελλάδα δεν συμμετείχε στην οικονομική ανάπτυξη που συνεπαγόταν η κατάρρευση των τιμών ενέργειας λόγω της διαχείρισης της οικονομίας από το ΠΑΣΟΚ.
    Οι Έλληνες, που θυμούνται σήμερα ως εποχή ευημερίας τα χρόνια των πρώτων κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ, επιλέγουν να αγνοούν ότι την περίοδο αυτή όλες οι παροχές που δόθηκαν χρηματοδοτήθηκαν με δανεικά, αφού δεν παρήχθη ούτε μια δραχμή εθνικού προϊόντος:  συνολικά, στην οχταετία, οι κυβερνήσεις Παπανδρέου δανείστηκαν περίπου 160 δισεκατομμύρια δολάρια (σημερινής αγοραστικής αξίας) και το δημόσιο χρέος σχεδόν τριπλασιάστηκε: από 30% του ΑΕΠ το 1981 έφτασε στο 81% το 1990.
  7. Το ΠΑΣΟΚ χρεοκόπησε τη χώρα το 1990.
    Το 1985 η Ελλάδα αντιμετώπισε συναλλαγματική κρίση, λόγω τεράστιων δημοσιονομικών ελλειμμάτων, καλπάζοντος πληθωρισμού και κατάρρευσης της βιομηχανικής παραγωγής. Μάλιστα, αυτά συνέβησαν ενώ οι δυτικές οικονομίες ανθούσαν και σημείωναν ταχύτατους ρυθμούς ανάπτυξης. Τότε επιστρατεύτηκε ο Σημίτης και του ανατέθηκε να «σταθεροποιήσει» την οικονομία. Όπερ και εγένετο. Περιορίστηκαν οι αυξήσεις αποδοχών, συμμαζεύτηκαν οι κρατικές δαπάνες και επιβραδύνθηκε η νομισματική κυκλοφορία. Όμως, η «λιτότητα» Σημίτη, ύστερα από τέσσερα χρόνια τρομακτικής σπατάλης, θεωρήθηκε «αντιλαϊκή» και η βάση του ΠΑΣΟΚ επαναστάτησε.  Ο Σημίτης απολύθηκε εν μια νυκτί και η οικονομική διαχείριση δόθηκε σε έναν επαρχιώτη δικηγόρο που δεν είχε διαχειριστεί στη ζωή του ούτε περίπτερο. Τότε ήταν που είπε ο Ανδρέας Παπανδρέου, από προεκλογικό μπαλκόνι, το «Τσοβόλα, δώσ’ τα όλα».  Το «δώσ’ τα όλα» για τον Τσοβόλα σήμανε το εξής: τεράστιες αυξήσεις αποδοχών και πάγωμα όλων των τιμολογίων και των εσόδων που ήλεγχε το Δημόσιο (ηλεκτρικό, νερό, τηλέφωνο, προϊόντα διατίμησης, βενζίνη, κ.λπ.), συμπεριλαμβανόμενης της είσπραξης φόρων.  Όταν το ΠΑΣΟΚ έχασε τρεις εκλογικές αναμετρήσεις το 1989-90 και έγινε κυβέρνηση η ΝΔ, η χώρα είχε χρεοκοπήσει. Το δημοσιονομικό έλλειμμα το 1991 ήταν 27% του ΑΕΠ και αυτό οφειλόταν στο, επί τρία χρόνια, πάγωμα των τιμολογίων των ΔΕΚΟ και των κρατικών εσόδων, και στην καταγραφή στους δημόσιους λογαριασμούς τεράστιων κρατικών δαπανών και τριτεγγυήσεων που η κυβέρνηση Παπανδρέου έκρυβε για να φαίνονται τα δημόσια οικονομικά καλύτερα από ό,τι ήταν, ενόψει των εκλογών του Ιουνίου 1989.  Ο λόγος για τον οποίο τότε δεν κατέρρευσε η οικονομία μας, παρ’ όλο που είχε χρεωκοπήσει, ήταν ότι είχαμε εθνικό νόμισμα και όλος ο δανεισμός του Δημοσίου ήταν σε δραχμές.
  8. Το ΠΑΣΟΚ βούτηξε τη χώρα στη διαφθορά.
    Το σύνθημα εξομάλυνσης της διαφθοράς δόθηκε εκ στόματος του ίδιου του Ανδρέα Παπανδρέου, σε συνεδρίαση του Εκτελεστικού του ΠΑΣΟΚ, όταν αναφερόμενος στον διοικητή της ΔΕΗ είπε: «Εάν έκανε ένα μικρό δώρο στον εαυτό του, το καταλαβαίνω, αλλά όχι και 500 εκατομμύρια». Από εκείνη τη στιγμή, άνοιξε ο ασκός της Αιόλου της διαφθοράς που, επί της ουσίας, δεν έχει καταλαγιάσει ακόμη. Από εκείνη τη στιγμή, η κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ βουτήχτηκε στα σκάνδαλα και η πολιτική ζωή της χώρας αποτέλεσε αντικείμενο του αστυνομικού δελτίου: καλαμπόκι, διυλιστήρια, Τράπεζα Κρήτης και Κοσκωτάς. Και αυτά ήταν τα μεγάλα σκάνδαλα, αυτά που έγιναν ειδήσεις. Στην πραγματικότητα το πρόβλημα της διαφθοράς, που γεννήθηκε τη δεκαετία του 1980, αφορούσε όλες τις συναλλαγές του πολίτη με το Δημόσιο, ακόμη και τις πιο ασήμαντες. Το κύριο σημείο ήταν ότι ο αρχηγός της κυβέρνησης δήλωσε ότι υπάρχουν δύο ειδών λεηλασίες του δημοσίου χρήματος:  η περιορισμένη, που είναι «κατανοητή» και, λίγο ώς πολύ, αποδεκτή, και η «μεγάλης κλίμακας» (π.χ. από 500 εκατ. δραχμές και άνω....) που, θεωρητικά, δεν είναι αποδεκτή.
  9. Το ΠΑΣΟΚ (1993-04) δεν άλλαξε τίποτε από την οικονομική πολιτική της ΝΔ (1990-93).
    Μετά την επάνοδο στην εξουσία, το 1993, τα ηνία της οικονομίας τα πήρε ο Γιώργος Γεννηματάς. Καμία από τις οικονομικές πολιτικές του Στέφανου Μάνου δεν ανετράπη και καμία από τις κατευθυντήριες γραμμές της κυβέρνησης Μητσοτάκη στην οικονομική διαχείριση δεν άλλαξε. Οι κυβερνήσεις Παπανδρέου και Σημίτη, το 1993-04, ακολούθησαν κατά γράμμα τις οικονομικές πολιτικές του Στέφανου Μάνου, του 1992-93. Μάλιστα, όταν, το 1995, ο υπουργός Οικονομικών Αλέκος Παπαδόπουλος διαμαρτυρήθηκε στον Ανδρέα Παπανδρέου για την οικονομική πολιτική της κυβέρνησης, ο αρχηγός του ΠΑΣΟΚ, σε μια εκπληκτική εκδήλωση κυνισμού, του είπε: «Αλέκο, όταν σκέφτομαι σαν αριστερός, αυτή η πολιτική που κάνουμε δεν μου πάει, αλλά η χώρα πρέπει να ξεφύγει απ’ τον Τρίτο Κόσμο». Με άλλα λόγια, «οι πολιτικές της ΝΔ είναι αυτές που οδηγούν στην ανάπτυξη και στη σύγκλιση με την Ευρώπη, οι δικές μας οδηγούν στον Τρίτο Κόσμο και εφαρμόζουμε τις πρώτες γιατί αρκετά πιά με τις τριτοκοσμικές πολιτικές της περασμένης δεκαετίας»...
    Στα παραπάνω, υπήρξε μόνο μια εξαίρεση: η πρώτη μέριμνα που είχαν μόλις επανήλθαν στην εξουσία ήταν να «επαναδιαπραγματευτούν» τις συμβάσεις των μεγάλων έργων που υπέγραψε η κυβέρνηση Μητσοτάκη (Αττική Οδός, αεροδρόμιο Σπάτων κ.λπ.) για να «βελτιώσουν τους όρους».  Το αποτέλεσμα ήταν ότι οι νέοι όροι αύξησαν το κόστος των έργων και επιμήκυναν τις παραχωρήσεις προς τους αναδόχους. Για όποιον μελετά τέτοια πράγματα, το σύνολο του επιπλέον κόστους των μεγάλων έργων μετά την «επαναδιαπραγμάτευση» του ΠΑΣΟΚ ισούται με ένα σημαντικό κομμάτι του ύψους της διαφθοράς στη χώρα μας εκείνη την περίοδο.
  10. Το ΑΣΕΠ.
    Ένα από τα «επιτεύγματα» του ΠΑΣΟΚ που επικαλούνται οι ψηφοφόροι και οπαδοί του είναι το ΑΣΕΠ, το οποίο, υποτίθεται, έκανε τις προσλήψεις στον δημόσιο τομέα αντικειμενικές και αδιάβλητες. Όμως, το ΑΣΕΠ, στην πραγματικότητα, δημιουργήθηκε για να προστατεύσει τη δημόσια διοίκηση, τον προϋπολογισμό και την πορεία της χώρας προς την ΟΝΕ από τους υπουργούς, τους βουλευτές και τις κλαδικές του ΠΑΣΟΚ! Το ΑΣΕΠ σχεδιάσθηκε ως άλλοθι για τον περιορισμό των διορισμών πασόκων στο Δημόσιο. «Μακάρι να μπορούσα να σε διορίσω, αλλά με το αναθεματισμένο το ΑΣΕΠ δεν γίνεται πιά...». Κι όμως, ακόμη κι έτσι, η ανεξέλεγκτη ροή προσλήψεων δεν περιορίσθηκε. Όσοι έζησαν εκείνη την εποχή πρέπει να θυμούνται τις διαρκείς διαμάχες στους κόλπους των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ για «προσλήψεις εκτός ΑΣΕΠ». 
    Το θέμα των προσλήψεων ήταν αποκλειστικό θέμα του ΠΑΣΟΚ, όχι διακομματικό. Το 1974, το Δημόσιο απασχολούσε 113 χιλ. δημόσιους υπαλλήλους («ΔΥ»). Το 1981, είχαν γίνει 122 χιλ., δηλαδή αύξηση 8% σε 7 χρόνια.  Το 1989, όταν έχασε τις εκλογές το ΠΑΣΟΚ, το Δημόσιο απασχολούσε 263 χιλ. ΔΥ, δηλαδή κατά 115% περισσότερους από το 1981. Οι ΔΥ είχαν υπερδιπλασιασθεί σε 8 χρόνια. Το 1993, όταν έχασε τις εκλογές η ΝΔ, υπήρχαν 255 χιλ. ΔΥ, δηλαδή ο αριθμός τους, σε 3 χρόνια, είχε μειωθεί κατά 3%. Ήταν η μοναδική μείωση του αριθμού των ΔΥ στη Μεταπολίτευση.  Όταν επανήλθε στην κυβέρνηση η ΝΔ, το 2004, ύστερα από 11 χρόνια διακυβέρνησης από το ΠΑΣΟΚ, εκ των οποίων τα 8 υπό τον «μεταρρυθμιστή» Κώστα Σημίτη, η χώρα είχε... 448 χιλιάδες δημόσιους υπαλλήλους, ο αριθμός τους δηλαδή είχε αυξηθεί κατά 76%!  Το ΑΣΕΠ ήταν μια απελπισμένη –και αποτυχημένη– προσπάθεια του ΠΑΣΟΚ να αυτοπεριορισθεί και τίποτε περισσότερο.  Ούτε αυτό κατάφεραν να κάνουν.
  11. Τα «επιτεύγματα» της οκταετίας Σημίτη.
    Τα δύο, υποτιθέμενα, επιτεύγματα της 8ετίας Σημίτη είναι η ένταξη της Ελλάδος στην ΟΝΕ και η ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ. Όμως, «επίτευγμα» είναι κάτι του οποίου η πραγματοποίηση οφείλεται στη διορατικότητα αυτού που το πετυχαίνει και το οποίο δεν θα γινόταν εάν δεν κυβερνούσε τη χώρα ο ίδιος. Όπως, για παράδειγμα, η ένταξη της Ελλάδος στην ΕΟΚ από τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, την οποία πολέμησαν όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης, με σημαιοφόρο το ΠΑΣΟΚ και τον Κώστα Σημίτη, που έγραφε βιβλία το 1978 με τον «αντίλογο» στην ένταξη. Στην περίπτωση και των δύο «επιτευγμάτων» της 8ετίας Σημίτη, αυτό δεν ισχύει:  εάν το 1996-04 κυβερνούσε τη χώρα η ΝΔ, η Ελλάδα θα έμπαινε στην ΟΝΕ και θα έδινε επιτυχημένα την πολιτική μάχη για την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ. Αυτό που έκανε ο Σημίτης, όσο και εάν προσπαθούν να πείσουν την κοινή γνώμη για το αντίθετο διάφοροι «σχολιαστές», ήταν το αυτονόητο και αποτελούσε πολιτική και της ΝΔ.  Άρα, τα λεγόμενα «επιτεύγματα» Σημίτη μόνο επιτεύγματα δεν είναι.  Εκτός εάν πιστεύει κανείς στα σοβαρά ότι κυβέρνηση της ΝΔ θα απέρριπτε την ένταξη της Ελλάδος στην ΟΝΕ και της Κύπρου στην ΕΕ. 
  12. Η θητεία Σημίτη έθεσε τα θεμέλια της χρεοκοπίας και βούτηξε – πάλι – τη χώρα στη διαφθορά.
    Οι ουσιώδεις ήττες που υπέστη η ελληνική κοινωνία την 8ετία Σημίτη είναι υπερβολικά πολλές για να καταμετρηθούν. Η χώρα έγινε ξέφραγο αμπέλι για εργολάβους και εκδότες. Η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή, για πρώτη φορά στην ιστορία των Ολυμπιακών Αγώνων, έβγαλε «κίτρινη κάρτα» σε διοργανώτρια χώρα λόγω των καθυστερήσεων στην εκτέλεση των έργων, κάτι που έδωσε αφορμή στην κυβέρνηση να παραχωρήσει όλα τα Ολυμπιακά έργα χωρίς διαγωνισμό, για να «μη χαθεί κι άλλος χρόνος»...  Όλα τα έργα αυτά, μάλιστα, χτίσθηκαν με όσο το δυνατόν ακριβότερο τρόπο και δεν υπήρξε καμμία πρόβλεψη για τη μεταολυμπιακή χρήση τους.  Όλο το επιτελείο του Μαξίμου παραιτήθηκε μετά το 2000 για λόγους που άπτονται της διαφθοράς και μερικοί από αυτούς δικάστηκαν και καταδικάστηκαν στη συνέχεια για διαφθορά. Ο πρωθυπουργός αντέδρασε στην πολύνεκρη τραγωδία του Εξπρές Σάμινα με το απαξιωτικό «Αυτή είναι η Ελλάδα, δεν την ξέρουμε;». Η υιοθέτηση του ευρώ έγινε με τέτοιον ερασιτεχνικό τρόπο που οδήγησε σε εκτίναξη του πληθωρισμού. Ο «μεταρρυθμιστής» Σημίτης επέλεξε να αντιμετωπίσει το πληθωριστικό κύμα ως επικοινωνιακό φαινόμενο και διόρισε υπουργό Εμπορίου τον συγκεντρωσιάρχη του ΠΑΣΟΚ Κίμωνα Κουλούρη, ο οποίος άρχισε να επισκέπτεται λαϊκές αγορές, συνοδεία τηλεοπτικών καμερών, και να απειλεί αγρότες και μανάβηδες με μηνύσεις για «αισχροκέρδεια». Εκατομμύρια αποταμιευτές έχασαν τα χρήματά τους στο πάρτι διαφθοράς του χρηματιστηρίου, που έγινε με ενθάρρυνση του πρωθυπουργού και υπό την αιγίδα υπουργών, διοικητών οργανισμών και τραπεζιτών διορισμένων από το ΠΑΣΟΚ.  Το ελληνικό ποδόσφαιρο, από το 1996 και μετά, μπήκε σε μια περίοδο απαξίωσης και διαφθοράς που έμεινε στην ιστορία ως η περίοδος της «παράγκας».  Ο διορισμός εφοριακών στη ΔΟΥ Ανωνύμων Εταιρειών στην Αθήνα κόστιζε στον διορισμένο εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ, προφανώς λόγω των εσόδων που απέδιδαν οι θέσεις αυτές στον ενδιαφερόμενο. Η ένταξη της χώρας στην νομισματική ένωση στηρίχθηκε στην απόκρυψη του δημοσίου χρέους, που επιτεύχθηκε με την αγορά ενός παραγώγου χρηματιστηριακού συμβολαίου από την Goldman Sachs, κάτι που στοίχισε στο Ελληνικό Δημόσιο εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ, και στη φαεινή ιδέα του Γιάννου «Όλοι-για-τον-σοσιαλισμό-παλεύουμε,-σύντροφοι» Παπαντωνίου να θεσμοθετήσει την... προκαταβολή φόρου εισοδήματος για τις επιχειρήσεις.  Σταματάω εδώ γιατί μαύρισε η ψυχή μου και μόνο που τα σκέφτομαι....
  13. Ο Σημίτης ναρκοθέτησε τα δημόσια οικονομικά για να κερδίσει τις εκλογές του 2004.
    Το 2000 το ΠΑΣΟΚ κέρδισε οριακά τις εκλογές, με διαφορά 1,05% και 72.400 ψήφους από τη ΝΔ. Ένα χρόνο μετά, οι δημοσκοπήσεις έδιναν διαφορά 10 ποσοστιαίων μονάδων υπέρ της ΝΔ στην παράσταση νίκης. Η προσπάθεια της κυβέρνησης Σημίτη να μεταρρυθμίσει το ασφαλιστικό σύστημα για να το σώσει είχαν αποτύχει όταν ξεσηκώθηκε όλο το συνδικαλιστικό ΠΑΣΟΚ και ο πρωθυπουργός απέλυσε τον υπουργό Κοινωνικών Ασφαλίσεων και υποχώρησε άτακτα. Η δημοσκοπική κατρακύλα που ξεκίνησε τότε δεν αναστράφηκε ποτέ. Τον Μάιο 2001, ενώ το ΠΑΣΟΚ ήταν ήδη σε τροχιά εκλογικής συντριβής, ο Σημίτης, από το βήμα της Βουλής, «προειδοποίησε» τον Ελληνικό λαό ότι επιστροφή της ΝΔ στην κυβέρνηση θα σήμαινε επιστροφή στη δεκαετία του 1960 και στις «βασιλικές κυβερνήσεις» εκείνης της εποχής.  Το Φεβρουάριο 2003, και αφού η δημοσκοπική διαφορά με τη ΝΔ είχε εδραιωθεί και δεν άλλαζε ό,τι και εάν έκαναν οι επιτελείς του Μαξίμου, ο Σημίτης, πάλι από το βήμα της Βουλής, σε μια ομιλία πρωτοφανούς διχαστικής οξύτητας, κατηγόρησε τη ΝΔ ότι είναι νοσταλγός της χούντας και ότι οι θέσεις της είναι χουντικής έμπνευσης, κραδαίνοντας στη διάρκεια της ομιλίας του και καταθέτοντας στα πρακτικά της Βουλής το βιβλίο Το Πιστεύω Μου του δικτάτορα Παπαδόπουλου.  Το φθινόπωρο του 2003, με τις εκλογές σε 6 μήνες, ο Σημίτης έδωσε στους δημόσιους υπαλλήλους μέση αύξηση αποδοχών... 17%, σε μια τελευταία προσπάθεια να κλείσει την ψαλίδα των δημοσκοπήσεων.  Ο ετήσιος πληθωρισμός στην Ελλάδα το 2003 ήταν 3,1%.  Αυτή ήταν η τελευταία πράξη της κυβέρνησης Σημίτη και η συμβολή του στην επικείμενη χρεοκοπία.
  14. «Λεφτά υπάρχουν. Εκατοντάδες δισεκατομμύρια. Τρισεκατομμύρια».
    Τον Ιούνιο 2009, στο φανάρι της διασταύρωσης των οδών Σταδίου και Ομήρου, φίλος μου που ήταν τότε επικεφαλής διεύθυνσης του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας μου είπε ότι το έλλειμμα του προϋπολογισμού μέχρι τα τέλη Ιουνίου θα είναι ίσο με 11% του ΑΕΠ και γύρω στο 15% για όλο το χρόνο. Το νούμερο ήταν σοκαριστικό. «Αποκλείεται», του είπα. «Κάποιο λάθος θα έχει γίνει».  Με διαβεβαίωσε ότι κανένα λάθος δεν έχει γίνει και ότι οδεύουμε ολοταχώς προς χρεοκοπία. Αυτά, τον Ιούνιο 2009, τρεις μήνες προ των εκλογών. Δεν υπάρχει ούτε μια περίπτωση στο δισεκατομμύριο να μη γνώριζαν στο ΠΑΣΟΚ και στο επιτελείο του Γιώργου Παπανδρέου τη δημοσιονομική εικόνα της χώρας, γιατί στα υπουργεία απασχολούνται άνθρωποι όλων των πεποιθήσεων και πληροφορούν τους κομματικούς μηχανισμούς για ό,τι συμβαίνει.  Όταν ο αρχηγός του ΠΑΣΟΚ διαβεβαίωνε τους ψηφοφόρους του ότι υπάρχουν «τρισεκατομμύρια» γνώριζε την αλήθεια.

2. Simitis Why We Are Against EEC 1 1

Αρχείο Περικλή Φ. Κωνσταντινίδη

Η πρώτη σελίδα του άρθρου του Κώστα Σημίτη στο περιοδικό Πολιτικά Θέματα το 1981, με το οποίο ο μετέπειτα σφόδρα υπερασπιστής της ευρωπαϊκής πορείας της χώρας εξηγούσε "γιατί είμαστε εναντίον" της ΕΟΚ.

 

Αυτά είναι τα γεγονότα και δεν αμφισβητούνται.  Ο καθένας μπορεί να τα ερμηνεύσει όπως επιθυμεί, φυσικά, αλλά όπως είχε πει ο δεύτερος πρόεδρος των ΗΠΑ Τζον Άνταμς, «τα γεγονότα είναι πεισματάρικα πράγματα». 

Το ΠΑΣΟΚ κατέρρευσε και σχεδόν εξαφανίστηκε μετά το 2012 γιατί, όπως φάνηκε ξεκάθαρα, η μόνη δεξιότητα που κατείχε ήταν είτε να δανείζεται από τις αγορές ή να εισπράττει κονδύλια από την ΕΕ και να μοιράζει λεφτά. Τίποτ’ άλλο δεν γνώριζε και δεν είχε την ικανότητα να κάνει.  Ούτε μεταρρυθμίσεις, ούτε διαχείριση κρίσεων, ούτε πολιτική αποκομμένη από τη σπατάλη.  Ο μύθος περί ικανών στελεχών» ήταν αυτό ακριβώς: μύθος.  Η συντριπτική πλειονότητα των στελεχών του ΠΑΣΟΚ δεν θα μπορούσαν να πιάσουν δουλειά ούτε ως λογιστές σε μηχανουργείο της λεωφόρου ΝΑΤΟ στον Ασπρόπυργο εάν δεν ήταν στελέχη του ΠΑΣΟΚ. Εάν κάνει κάποιος τον κόπο να καταγράψει ονομαστικά, για καθέναν και καθεμία, τι κατάφεραν κατά τη διάρκεια της υπουργικής θητείας τους, θα καταλήξει με μια στοίβα κενές κόλλες χαρτί.

Ακόμη και αυτό που θεωρείται ένα από τα «επιτεύγματα» του ΠΑΣΟΚ, η «αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης», ήταν, επί της ουσίας, ένα όργιο σπατάλης, αφού αποτέλεσε την αφορμή για να δοθούν «συντάξεις αντιστασιακού» σε δεκάδες χιλιάδες αμέτοχους με την εθνική αντίσταση ή γεννημένους μετά το τέλος του πολέμου. 

Η διάλυση του ΠΑΣΟΚ μετά το 2012 οφειλόταν σε αυτήν ακριβώς τη νέα κατάσταση:  αφού δεν υπάρχουν λεφτά για να μοιραστούν, ποιος ο λόγος ύπαρξης του ΠΑΣΟΚ; Ούτε ιδεολογία είχε ποτέ το ΠΑΣΟΚ, όπως έχουν τα κόμματα της Αριστεράς, αλλά ούτε και στέρεα ιστορικά θεμέλια σε παρατάξεις του παρελθόντος, όπως η ΝΔ. Το ότι άλλαζε ολοκληρωτικά θέσεις και κατεύθυνση κάθε 10 χρόνια συνηγορεί στο παραπάνω: το μόνο πράγμα που εξέφραζε στην διάρκεια της ιστορίας του ήταν η δίψα για την εξουσία και τα οικονομικά οφέλη από τη νομή της – για τα στελέχη του κόμματος και για τους ψηφοφόρους του. Μόλις φάνηκε να αδυνατεί να εκπληρώσει τη συμβατική του υποχρέωση προς την εκλογική του βάση (δηλαδή να μοιράζει λεφτά), το 70% των ψηφοφόρων του το εγκατέλειψαν εν μια νυκτί.

Τελειώνοντας, σημειώνω το εξής: η απήχηση του ΠΑΣΟΚ στην ελληνική κοινωνία εξηγείται από την ανεύθυνη σπατάλη του δημοσίου χρήματος αλλά όχι μόνο. Εξηγείται και από τον μυστικιστικού χαρακτήρα ψυχικό δεσμό που ανέπτυξε ο Ανδρέας Παπανδρέου με σημαντικό κομμάτι του ελληνικού λαού.

Η ιδιαίτερη σχέση του δημαγωγού με το κοινό του δεν στηρίζεται σε λογικά επιχειρήματα ή σε αντικειμενικά μέτρα γοητείας, ευφυΐας, ικανότητας κ.λπ.  Ο δημαγωγός δεν θαυμάζεται από το κοινό του.  Ο δημαγωγός αποτελεί αντικείμενο ερωτικού πάθους του κοινού του γιατί έχει καταφέρει να απευθυνθεί στις πιο σκοτεινές γωνιές του ψυχισμού του κοινού του.

Η απήχηση του Ντόναλντ Τραμπ στο 40% του αμερικανικού λαού δεν κλονίζεται ό,τι και εάν πει και ό,τι και εάν κάνει γιατί πέτυχε κάτι που δεν είχε καταφέρει να κάνει κανένας πολιτικός τα τελευταία 60 χρόνια: είπε στους αμερικανούς ρατσιστές, που δεν εκφράζονταν ανοιχτά μετά το 1965, ότι μπορούν να λένε ελεύθερα ότι είναι ρατσιστές και να ζητάνε ανοιχτά να κλείσουν τα σύνορα της χώρας και σε όποιον αρέσει. Γι’ αυτό τον θεωρούν «μεσσία» και απεσταλμένο από τον Ιησού...

Ο Αντρέας Παπανδρέου είπε στους Έλληνες που ανέπνευσαν με ανακούφιση την 21η Απριλίου 1967 και έκαναν περιουσίες και έχτισαν σπίτια και εξοχικά και προίκισαν κόρες και σπούδασαν γιους ότι, στην πραγματικότητα, η χούντα δεν στηρίχθηκε από τον ελληνικό λαό, ενεργητικά ή παθητικά, αλλά ήταν ... «ξενοκίνητη»!  Για τη χούντα, δηλαδή, δεν ευθύνονται οι Έλληνες που συναίνεσαν, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο στην καθιέρωση της και ωφελήθηκαν στη διάρκειά της, αλλά... οι Αμερικάνοι!  Και ένα μεγάλο μέρος του ελληνικού λαού, ειδικά όσοι μέχρι την 24η Ιουλίου 1974 κυκλοφορούσαν με την Απογευματινή στη μασχάλη και μετά άρχισαν να διαβάζουν επιδεικτικά Τα Νέα, τον λάτρεψαν.  Γιατί τους έδωσε άφεση αμαρτιών – όπως το είχαν κατασκευάσει στο μυαλό τους.

Αυτή είναι η ιστορία του ΠΑΣΟΚ και δεν αμφισβητείται.

Περικλής Φ. Κωνσταντινίδης

Ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της καναδικής επενδυτικής εταιρίας Syracuse Main, Inc. Έχει σπουδάσει οικονομικά (B.S., George Mason University) και χρηματοοικονομικά (M.S., University of Illinois at Urbana-Champaign, και Ph.D., University of Southern California).

Προσθήκη σχολίου

Όλα τα πεδία είναι υποχρεωτικά. Ο κώδικας HTML δεν επιτρέπεται.