Σύνδεση συνδρομητών

Δυτικός κόσμος

Εμφάνιση άρθρων Books' Journal βάσει ετικέτας

Μια από τις απόψεις που χαίρουν μιας αμφιβόλου αξίας δημοσιότητας τον τελευταίο καιρό είναι ότι η Δύση βρίσκεται με την πλάτη στον τοίχο μπροστά σε μια αναδυόμενη λαίλαπα που τροφοδοτείται από το αντιδυτικό μένος πολλών ισλαμικών κρατών με μπροστάρηδες την Τουρκία και το Ιράν και με τη συνδρομή αυταρχικών καθεστώτων όπως αυτό της Ρωσίας ή της Κίνας. Άλλες τοπικές δυνάμεις όπως η Ινδία και η Νοτιοαφρικανική Δημοκρατία και ίσως μερικά κράτη της Λατινικής Αμερικής παρακολουθούν τις εξελίξεις από ασφαλή απόσταση έτοιμες να εκμεταλλευτούν προς ίδιον όφελος κάθε αδυναμία της μιας ή της άλλης πλευράς, ενώ δημόσια προσπαθούν να παίξουν το ρόλο του αμερόληπτου κριτή.

13 Δεκεμβρίου 2023

Μια από τις παρενέργειες του γρήγορου ρυθμού της ζωής και των τεράστιων εξελίξεων που έχουν συμβεί τα τελευταία χρόνια είναι ότι περιορίζεται ο ιστορικός μας ορίζοντας και η συλλογική μας μνήμη. Είμαστε βουτηγμένοι στο παρόν και στο τώρα, ξεχνώντας πολλές φορές πώς ζούσαν οι άνθρωποι ακόμα και πριν από 20 χρόνια – μια περίοδο σχετικά κοντά μας χρονικά. Πιο συγκεκριμένα, λησμονούμε πώς μπορεί να ένιωθαν την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου ή, πιο συγκεκριμένα, τα χρόνια πριν από την πτώση του τείχους του Βερολίνου. Πολλοί θεωρούν ότι πρόκειται για μια περίοδο χάριτος, ξεγνοιασιάς και αυτοκατάφασης, η οποία βρήκε την πιο λαμπρή της έκφραση στο άρθρο και μετέπειτα βιβλίο του Φράνσις Φουκουγιάμα, Το τέλος της Ιστορίας και ο τελευταίος άνθρωπος, όμως, όπως θα εντοπίσουμε τουλάχιστον στο πεδίο της διανόησης, μόνο συναισθήματα ευφορίας και ανακούφισης δεν κατέκλυζαν τους διανοούμενους. Ανάλογα συναισθήματα αγωνίας για το μέλλον της Δύσης διατυπώνονται και σήμερα στον δημόσιο διάλογο, και όχι αδίκως, αντικρίζοντας τη συσπείρωση του Κακού και την περιδίνηση των δυτικών κοινωνιών στο κενό.

06 Νοεμβρίου 2023

Astolphe marquis de Custine, La Russie en 1839, Amyot, Paris 1843, τέσσερις τόμοι, 1.188 σελ.

Το 1839, ο Γάλλος μαρκήσιος Αστόλφ ντε Κιουστίν επισκέφτηκε τη Ρωσία και έγραψε ένα μακρύ οδοιπορικό στο οποίο διατύπωνε τη γνώμη ότι η χώρα είναι «η αιώνια ανατολική τυραννία που μας απειλεί αδιάκοπα». Βιβλίο γενικεύσεων που, όμως, ανατυπώνεται συνεχώς ενώ, ακόμα και σήμερα, ενισχύει τα γενικά στερεότυπα για τον ρωσικό λαό, το βιβλίο του Κιουστίν περιέχει το διαχρονικό αφήγημα της Δύσης για τη Ρωσία. Γιατί πέφτει έξω; [ΤΒJ]

24 Δεκεμβρίου 2022

Steven Pinker, Διαφωτισμός τώρα. Λογική, επιστήμη και ουμανισμός για μια καλύτερη ζωή, μετάφραση από τα αγγλικά: Παναγιώτης Δρεπανιώτης, Διόπτρα, Αθήνα 2021, 864 σελ.

Ο καναδο-αμερικανός, πολωνοεβραϊκής καταγωγής, γνωστικός ψυχολόγος και γλωσσολόγος Στίβεν Πίνκερ, καθηγητής στο τμήμα Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, στο προτελευταίο του βιβλίο Διαφωτισμός τώρα. Λογική, επιστήμη και ουμανισμός για μια καλύτερη ζωή, κόντρα σε ένα δημοφιλές πνεύμα πολιτισμικής απαισιοδοξίας, μας προσφέρει ένα μέγα εναλλακτικό θετικό αφήγημα της ανθρώπινης προόδου. Τα τελευταία περίπου διακόσια πενήντα χρόνια, με σημείο εκκίνησης το κίνημα του Διαφωτισμού, και υπερήφανους χορηγούς τις επιστημονικές ανακαλύψεις και τον φιλελεύθερο ανθρωπισμό, ο ανθρώπινος βίος βελτιώθηκε αδιανόητα.

08 Απριλίου 2022

Michael Lucken, Le Japon grec. Culture et possession, Gallimard, 2019, 256 σελ.

Η αρχαία Ελλάδα δεν ενέπνευσε μόνο τον δυτικό κόσμο. Στην Ανατολή, η κλασική αρχαιότητα επέδρασε ουσιαστικά στην ιαπωνική ταυτότητα, και σε κρίσιμες φάσεις του ιστορικού παρελθόντος της χώρας και στον σύγχρονο κόσμο. Τι σήμαινε, και τι σημαίνει αυτό, όμως, για την Ελλάδα, για την Ιαπωνία, για τη σχέση τους, αλλά και τη σχέση Ελλάδας και Ιαπωνίας με τη Δύση; [ΤΒJ]

07 Σεπτεμβρίου 2021

Το 2016, πριν ο Μπαράκ Ομπάμα παραδώσει την εξουσία στον Ντόναλντ Τράμπ, γνωρίζοντας τι θα επακολουθήσει, προσπάθησε να μεταφέρει στους Ευρωπαίους (ιδιαίτερα στην γερμανίδα καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ) την ευθύνη για τη συνοχή του δυτικού κόσμου. Ακολούθησε η λαίλαπα του Τραμπ: φιλο-πουτινική,  αντιΝΑΤΟϊκή και αντιευρωπαϊκή πολιτική,  απόσυρση και απομονωτισμός των ΗΠΑ, πιρουέτες με τον Κιμ Γιονγκ Ουν, εγκατάλειψη συμμάχων (Κούρδων) στο έλεος των αντιπάλων τους, ευνοϊκή διπλωματία τηλεφωνημάτων με τον Ερντογάν, υπόγειες και ιδιοτελείς οικονομικές διακρατικές σχέσεις, κ.λπ.

15 Ιουλίου 2021

Τα όνειρα παράγουν την ιστορία

Ανδρέας Πανταζόπουλος

Στέλιου Ράμφου, Η Ελλάδα των Ονείρων. Σπουδή στο συλλογικό μας φαντασιακό, Αρμός, Αθήνα 2020, 560 σελ.

Ένα έργο αναφοράς του φιλόσοφου και συγγραφέα Στέλιου Ράμφου για την άχρονη νεοελληνική ταυτότητα. Αναδημοσίευση από το τεύχος #114, Δεκέμβριος 2020, του Books' Journal 

22 Μαϊος 2021

Σταυρώνοντας τη θάλασσα

Θεοφάνης Τάσης

Στέλιος Ράμφος, Η Ελλάδα των Ονείρων. Σπουδή στο συλλογικό μας φαντασιακό, Αρμός, Αθήνα 2020, 560 σελ. 

Υφίσταται μια στενή σχέση μεταξύ της χριστιανικής εσχατολογικής θεώρησης του χρόνου και του ανολοκλήρωτου εκσυγχρονισμού του ελληνικού κράτους, λέει στο νέο βιβλίο του ο Στέλιος Ράμφος. Αυτή η σχέση είχε συνέπεια τη δημιουργία του ανθρωπότυπου του Νεοέλληνα που, πάσχοντας από ένα έλλειμμα ιστορικής συνείδησης, τελεί υπό την κυριαρχία του θυμικού αδυνατώντας να ωριμάσει πολιτικά. Για τον στοχαστή, η Ορθοδοξία συνέβαλλε στην διαμόρφωση ενός τρόπου ζωής μοιρολατρικού με κεντρικά γνωρίσματα την παθητικότητα λόγω ενός εγκλωβισμού στο παρελθόν, λειτουργώντας ως πρόσκομμα στην ανάπτυξη μιας κοσμικής ηθικής, αναγκαίας τόσο για τη δημιουργία κριτικών αλλά κυρίως υπεύθυνων πολιτών, όσο επίσης για την εύρυθμη λειτουργία μιας αξιοκρατικής και δημοκρατικής πολιτείας. Kριτική στις απόψεις του συγγραφέα, με έμφαση σε μια παράμετρο που απουσιάζει από τη θεώρησή του: την παράμετρο της θάλασσας. [ΤΒJ]

22 Μαϊος 2021

Ονειρική συνείδηση

Θανάσης Κουραβέλος

Στέλιος Ράμφος, Η Ελλάδα των Ονείρων. Σπουδή στο συλλογικό μας φαντασιακό, Αρμός, Αθήνα 2020, 560 σελ.

Μια μυθοποιημένη εθνοτική συνείδηση εμμένει. Επαναπαυόμαστε σε φαντασιωτικές παραμυθίες και δεν ασκούμαστε σε  έλλογες σκοποθεσίες. Φαντασιωνόμαστε («χρυσές εποχές», «φώτα εναντίον βαλανιδιών», συνωμοσίες), αρά υπάρχουμε. Αντιθέτως, η ιστορική, όπως και η εθνική, συνείδηση προϋποθέτει επίπονη αυτογνωσία και επίμονη στοχοπροσήλωση. Τι μας λέει ο Στέλιος Ράμφος για το σήμερα και το αύριο; Αναδημοσίευση από το τεύχος #118, Απρίλιος 2021, του Books' Journal.  

22 Μαϊος 2021