Το προοδευτικό υποσυνείδητο και το σύνδρομο του ναζισμού

Όταν η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου 2022, το βασικό αφήγημα του Βλαντίμιρ Πούτιν για να δικαιολογήσει την εισβολή ήταν η «αποναζιστικοποίηση» της Ουκρανίας. Η κυβέρνηση του Βολοντιμίρ Ζελένσκι –σημειωτέον, εβραϊκής καταγωγής– χαρακτηρίστηκε από το Κρεμλίνο «ναζιστική» και «απειλή για τη ρωσική ταυτότητα». Η προπαγανδιστική υπερβολή του Πούτιν βρήκε απήχηση ακριβώς εκεί όπου κανείς θα περίμενε αντίσταση: στους έλληνες «προοδευτικούς». Το σύνθημα «οι Ουκρανοί είναι ναζί» έγινε σημαία για πολλές φωνές της εγχώριας Αριστεράς. Σαν κάποιος να τους χάρισε ένα κουμπί – το πάτησαν χωρίς δεύτερη σκέψη.

Δεν στάθηκαν ούτε στιγμή στο αυτονόητο: ότι η Ουκρανία υπήρξε θύμα του σοβιετικού ολοκληρωτισμού όσο λίγα έθνη. Την περίοδο 1932–33, ο Holodomor –ο τεχνητός λιμός που προκάλεσε ο Στάλιν– εξόντωσε πάνω από 3,5 εκατομμύρια Ουκρανούς. Το 1941, όταν εισέβαλαν οι Γερμανοί, πολλοί Ουκρανοί δεν είδαν απελευθερωτές, όπως υποστηρίζεται σήμερα, αλλά βρήκαν απλώς ένα άλλο πρόσωπο του τρόμου. Ήξεραν ήδη τι σημαίνει ολοκληρωτισμός.

Κι όμως, οι ίδιοι αναλυτές που ομνύουν στην «ιστορική συνείδηση» αποσιωπούν διαρκώς το Σύμφωνο Ρίμπεντροπ–Μολότοφ (23 Αυγούστου 1939), με το οποίο η Σοβιετική Ένωση του Στάλιν και η ναζιστική Γερμανία του Χίτλερ συμφώνησαν στη διανομή της Ανατολικής Ευρώπης. Η Πολωνία κόπηκε στα δύο. Οι Βαλτικές χώρες κατακτήθηκαν από την ΕΣΣΔ. Εκατομμύρια άνθρωποι βρέθηκαν να ζουν κάτω από αυταρχικά καθεστώτα πριν καν ξεκινήσει για τα καλά ο πόλεμος.

Όσο για το Ισραήλ, η υποκρισία αγγίζει όρια παραλογισμού. Μετά τη φρίκη του Ολοκαυτώματος –6 εκατομμύρια Εβραίοι εξοντώθηκαν στα ναζιστικά στρατόπεδα από το 1941 έως το 1945– οι επιζώντες αναζήτησαν ένα δικό τους κράτος. Το Ισραήλ ανακηρύχθηκε στις 14 Μαΐου 1948. Την επόμενη ημέρα, πέντε αραβικά κράτη (Αίγυπτος, Ιορδανία, Ιράκ, Συρία, Λίβανος) του κήρυξαν πόλεμο. Έκτοτε, κάθε σύγκρουση ξεκινούσε με επίθεση στον ισραηλινό πληθυσμό – και η απάντηση, όσο αιματηρή κι αν είναι, παραμένει άμυνα.

Εν τω μεταξύ, ένα από τα μεγαλύτερα best-seller στη Γάζα τις τελευταίες δεκαετίες είναι το Mein Kampf του Χίτλερ, σύμφωνα με ισραηλινές και διεθνείς αναφορές. Ο Μεγάλος Μουφτής της Ιερουσαλήμ, Χατζ Αμίν αλ-Χουσεϊνί, είχε ήδη από το 1941 προσχωρήσει στην υπόθεση του Τρίτου Ράιχ, ζητώντας από τον Χίτλερ να επεκτείνει την «τελική λύση» και στη Μέση Ανατολή.

Αλλά γιατί αυτά να τα γνωρίζουν οι αριστεροί; Η σοβιετική πολιτική εναντίον των Εβραίων –με αποκορύφωμα τις εκκαθαρίσεις διανοουμένων το 1952, γνωστές ως «Νύχτα των Δολοφονημένων Ποιητών»– σπάνια μπαίνει στα ελληνικά πανεπιστήμια. Ούτε ο κρατικός αντισημιτισμός του Στάλιν. Ούτε η καθαίρεση του Τρότσκι. Ούτε η επίσημη υποστήριξη προς το Ιράν του Αγιατολάχ Χομεϊνί μετά το 1979 – τότε που η ελληνική Αριστερά γιόρταζε με ενθουσιασμό την ισλαμική επανάσταση.

Από τότε, η Τεχεράνη έγινε ο βασικός χρηματοδότης και εξοπλιστής αντισημιτικών οργανώσεων όπως η Χεζμπολάχ και η Χαμάς, με ρητό στόχο την «εξαφάνιση του εβραϊκού κράτους». Το Ισραήλ από την άλλη –με όλες του τις σκιές, τα σφάλματα και τις οπισθοδρομήσεις– παραμένει η μόνη δημοκρατία στη Μέση Ανατολή, με ανεξάρτητη δικαιοσύνη, ανοιχτή κοινωνία, κοσμική λειτουργία και πλήρη σεβασμό στη γυναικεία ελευθερία. Η μόνη χώρα στην περιοχή που μπορεί, και θέλει, να σταθεί στο πλευρό της Ελλάδας ως στρατηγικός εταίρος.

Παρ’ όλα αυτά, για το προοδευτικό φαντασιακό της χώρας, το Ισραήλ είναι «κατακτητής», η Ουκρανία «ναζιστική», η Ρωσία «αντιιμπεριαλιστική», το Ιράν «αντιδυτικό», και η Χαμάς... «αντιστεκόμενη». Πρόκειται για ένα ερμηνευτικό σχήμα που δεν εξετάζει γεγονότα, αλλά ενεργοποιείται με σκανδάλη: είπε το ΚΚΕ ότι η Ουκρανία είναι ναζιστική; Τέλος. Δεν χρειάζονται άλλες ερωτήσεις.

Αυτή δεν είναι πολιτική στάση· είναι θρησκεία χωρίς Θεό. Μια δοξασία που προτιμά την άρνηση της πραγματικότητας από τη σύνθετη κατανόηση των γεγονότων. Όχι επειδή δεν ξέρει – αλλά γιατί δεν θέλει να ξέρει.