Τεύχος 160

Ο Νίκος Γιανναδάκης και το περιοδικό Παλίμψηστον

Διονύσης Καψάλης, Ελεγεία και επιτύμβιο. Μεταμορφώσεις του Πένθους. Άγρα 2024, 272 σελ.

«Αντικείμενό μου», λέει ο Διονύσης Καψάλης παρουσιάζοντας τη μελέτη του Ελεγεία και επιτύμβιο. Μεταμορφώσεις του Πένθους, «είναι η ελεγειακή και η επιταφική ποίηση, στη διάκριση αλλά και στην αλληλοπεριχώρησή τους· και οι όποιες αναφορές μου σε δείγματα του ενός ή του άλλου είδους άλλο σκοπό δεν έχουν παρά να βοηθήσουν στη δημιουργία ενός συνδετικού ιστού ανάμεσα στα επιλεγμένα ποιήματα, ώστε να μπορούμε να πούμε ότι, με κάποιον τρόπο που μας ενδιαφέρει να τον σκεφτούμε, τα ποιήματα αυτά αποτελούν μέρος μιας κοινής ιστορίας». Η ωμότητα του πένθους, πάντως, δεν αποτρέπει τους ποιητές από το να αναζητούν την αρτιότητα της μορφής. [ΤΒJ]

Διονύσης Καψάλης, Ελεγεία και επιτύμβιο. Μεταμορφώσεις του Πένθους. Άγρα 2024, 272 σελ.

Μπορεί ο θάνατος να μην έχει αλλάξει ουσιωδώς ανά τους αιώνες, αλλά η προετοιμασία των ανθρώπων απέναντι στο θάνατο έχει περάσει από πολλά επιμέρους ιστορικά στάδια, έχει αλλάξει λεξιλόγια, έχει διαμορφώσει διαφορετικές ατομικές στάσεις και συλλογικές συμπεριφορές. Με άλλα λόγια, ο θάνατος υπόκειται και αυτός στην έγχρονη, και άρα ιστορική, διάστασή του. Αντίστοιχα, οι ποιητικές μεταπλάσεις του πένθους, αποτυπώνουν τόσο στο συγχρονικό όσο και στο διαχρονικό επίπεδο τις διαφοροποιημένες πολιτισμικές ωσμώσεις ανάμεσα στο ιδιωτικό και το δημόσιο βίωμα. Τις μεταπλάσεις αυτές εξετάζει στη μελέτη του για τα ελεγεία και τα επιτύμβια ποιήματα ο Διονύσης Καψάλης.

Πώς εργάστηκε για τον εξευρωπαϊσμό της εξωτερικής πολιτικής και των προβλημάτων της

Καθώς η θεσμική μνήμη στην Ελλάδα είναι πολύ κοντή, έχει ξεχασθεί εντελώς το «έγγραφο των Βρυξελλών» που υιοθετήθηκε το φθινόπωρο του 2002, με το οποίο η Τουρκία «δεσμεύεται μεταξύ άλλων να μην αναλάβει καμία δράση ενάντια σε χώρα μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης». Όπως γράφει ο Κώστας Σημίτης, «η ρύθμιση αυτή αποτελεί οιονεί “ρήτρα μη επίθεσης” και ισοδυναμεί πρακτικά με άρση του casus belli που είχε κηρύξει η Τουρκία κατά της Ελλάδας».

Σπύρος Ράγκος, θαυμάζειν-απορείν-φιλοσοφείν. Η αρχή της φιλοσοφίας και η φιλοσοφία ως αρχή στην κλασική εποχή, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο 2023, 384 σελ.

Ο Σπύρος Ράγκος, με τον πλέον ευθύβολο (και αναγνωστικώς απολαυστικό) τρόπο, μας δείχνει ότι ο πλατωνικός στοχασμός, η πλατωνική φιλοσοφία, η οποία δεν αποτελεί κλειστό και αυτοαναφορικό σύστημα, είναι ένα ανοικτό έργο, με διάρκεια, μια ανοικτή φιλοσοφία, γι’ αυτό και είναι ριζικώς αντιδογματική.

Πώς η Ρωσία υπονομεύει το καθεστώς μη διάδοσης των πυρηνικών όπλων

Κατά των πελατειακών σχέσεων και της εργαλειοποίησης των συναισθημάτων

Ζητήσαμε από τον Ανδρέα Πανταζόπουλο, συγγραφέα μεταξύ άλλων των δοκιμίων Η Δημοκρατία της συγκίνησης. Ίμια-Οτσαλάν: εκσυγχρονιστικές και αντιεκσυγχρονιστικές τάσεις στο πολιτικό σύστημα (Πόλις, 2002) και Λαϊκισμός και εκσυγχρονισμός 1965-2004. Απορίες και κίνδυνοι μιας μαχητικής συμβίωσης (Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 2011), στα οποία γίνεται εκτενής αναφορά στο αντιλαϊκιστικό πείραμα του Κώστα Σημίτη, την γνώμη του για την «αντιλαϊκιστική ταυτότητα» του εκλιπόντος πρωθυπουργού και τη σημασία της στην πολιτική των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ της περιόδου 1996-2004. Ακολουθεί η σύντομη απάντησή του.

«Απλοποιεί, απευθύνεται στο πηγαίο συναίσθημα, δεν ενοχλείται από λογικές ασυνέπειες» 

Ένα από τα πολιτικά μέτωπα που κρατούσε ανοιχτό ο Κώστας Σημίτης ήταν το μέτωπο εναντίον του λαϊκισμού. Επειδή θεωρούσε ότι ο λαϊκισμός είναι εχθρός της πολιτικής αρχών, κατά συνέπεια και μιας πολιτικής εκσυγχρονιστικής, όπως η πολιτική του ΠΑΣΟΚ τα χρόνια της διακυβέρνησής του, ο Σημίτης περιέγραψε με ακρίβεια τα χαρακτηριστικά του – τα οποία η χώρα συνάντησε λίγα χρόνια μετά, τα χρόνια της χρεοκοπίας της. Το κείμενο περί λαϊκισμού που παραθέτουμε στη συνέχεια (εισαγωγή στο μικρό αφιέρωμα του Books' Journal με αφορμή την εκδημία του Κώστα Σημίτη) είναι απόσπασμα του βιβλίου του, Πολιτική για μια δημιουργική Ελλάδα 1996-2004 (Πόλις, Αθήνα 2005, σ. 529-530)

Ήρθε και η σειρά του ανυπόφορου Καζαντζίδη. Και μέσα απ’ αυτόν, η καταδίκη του λαουτζίκου που τον προσκύνησε και από ό,τι φαίνεται, κρίνοντας και από την εμπορική επιτυχία της κινηματογραφικής ταινίας του Γιώργου Τσεμπερόπουλου, Υπάρχω, εξακολουθεί να τον προσκυνά.

Ξαναπιάνοντας το νήμα της «διαμάχης των ιστορικών» σήμερα