«Εμείς είμαστε βενιζελικοί!», έλεγε ο πάππους μου με ύφος που δεν σήκωνε αντιρρήσεις. Όταν ήταν νέος είχε κόψει τη μουστάκα του για να μη μοιάζει με τον Κωνσταντίνο, παίρνοντας έτσι  επίσημα θέση στο ζήτημα του Εθνικού Διχασμού. Συχνά μας απήγγελλε κοροϊδευτικά «Ψωμί, ελιά και Κώτσο βασιλιά», αλλά μόνο μέσα στο σπίτι.

Συνέντευξη με τον καθηγητή Ιστορίας του Yale, Arne Westad

Πρωτοχρονιά και οδεύουμε προς το Εθνικό για να δούμε τη Σπασμένη Στάμνα  του Χάινριχ φον Κλάιστ. «Λαϊκή απογευματινή», να τη δουν και τα παιδιά, να έχουν κάτι να θυμούνται. Η πλατεία γεμάτη. Η παράσταση είναι πολύ καλή, με εξαιρετικές ερμηνείες. «Δεν πρέπει κι αυτή η στάμνα να βρει το δίκιο της;» βροντοφωνάζει η υπέροχη Μάρθα, κατά κόσμον Μάρθα Φριντζήλα, λίγο πριν πέσει η συμβολική αυλαία, το μαύρο με το σβήσιμο των φώτων.

Ας ανασηκώσω μόνο μιαν ακρούλα από τον βαρύ, βορβορώδη και σάπιο μανδύα του τραμπισμού. Συνέβη ενωρίς στη θητεία του Ντόναλντ Τραμπ, όταν ήταν μια λαμπρή κρύα μέρα του Γενάρη του 2017 και τα ρολόγια σήμαναν δεκατρείς. Ο Σων Σπάισερ, φρέσκος εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου, ξεκίνησε την πρώτη του ενημέρωση στους διαπιστευμένους συντάκτες στις 21 Ιανουαρίου, μια μόλις μέρα μετά την ορκωμοσία του Ντόναλντ. Ο Σπάισερ επιτέθηκε δριμύτατα και αδιακρίτως στα ΜΜΕ κατηγορώντας τα ότι σκόπιμα υποτίμησαν το μέγεθος του πλήθους (για το πάθος δεν αναφέρθηκε) στην τελετή ορκωμοσίας του Ντόναλντ Τραμπ.  Δεν έδειξαν καμία αφοσίωση στην πατρίδα.

Το τεύχος 135 του Books' Journal, που κυκλοφορεί, μεταξύ πολλών άλλων, δημοσιεύει και μια μεγάλη συνέντευξη με με τον καθηγητή Ιστορίας του Yale, Arne Westad, και βασικό θέμα τις γεωστρατηγικές εκτιμήσεις του καθηγητή για την παγκόσμια κατάσταση μετά τη λήξη του πολέμου στην Ουκρανία. Η πιο ακλόνητη πεποίθησή του αφορά τη Ρωσία, την οποία περιγράφει ως αποτυχημένη χώρα, βαθυτατα εξαρτημένη πλέον από την Κίνα, η οποία θα εκμεταλλευτεί αυτή την ανάγκη. Γιατί όμως η πρόσδεση στην Κίνα δεν θα βοηθήσει στο ελάχιστο τη χώρα; Ενδεικτικά, δημοσιεύουμε το απόσπασμα που ακολουθεί:

Σκάνδαλο! Η αποκαθήλωση της wirecard, έγχρωμο ντοκιμαντέρ παραγωγής 2022. Netflix, διάρκεια 1:33

Καημό το 'χει η Ευρώπη που δεν έχει επωάσει μια Google, μία VISA, μίαν Apple. Και έτσι όταν το 2019 οι Financial Times επιτίθενται στο γερμανικό τεχνολογικό καμάρι, την wirecard, κατηγορώντας την ότι δεν είναι αυτό που επαγγέλλεται, ένας διεθνής γίγαντας ηλεκτρονικών πληρωμών –μια fintech δηλαδή– αλλά μία μαφιόζικη επιχείρηση, η Γερμανία το παίρνει προσωπικά…

Αυτή την εποχή ο Βλαντίμιρ Πούτιν, ο κλασικός καιροσκόπος δεσπότης, χάνοντας ποικιλοτρόπως στην «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» στην Ουκρανία τζογάρει τα ρέστα του στην τσόχα. Μόνον που δεν παίζει με μάρκες, αλλά με πυρηνικά. Και δεν παίζει ακριβώς, απειλεί με την λάμψη του παράφρονα στα μικρά, σχιστά και κακά μάτια του. Ανεξάρτητα από ό,τι λέει, εκείνο που ακούγεται είναι η κραυγή «Αποθανέτω η ψυχή μου μετά των αλλοφύλων!». Επειδή, αν χρησιμοποιήσει οποιαδήποτε πυρηνικά όπλα, η κλιμάκωση –όπως προβλέπουν και τα περισσότερα σενάρια των παιχνιδιών πολέμου– σε γενικευμένο πυρηνικό πόλεμο με μία ασύλληπτη εκατόμβη εκατέρωθεν είναι σχεδόν σίγουρη.

Ο πρίγκιπας Λεφ Νικολέγιεβιτς Μίσκιν, ευγενής και ενδεής, επιστρέφει στην Πετρούπολη έπειτα από πολλών χρόνων θεραπεία στην Ελβετία. Κληρονομεί ανέλπιστα μια μεγάλη περιουσία και βρίσκεται ξαφνικά στην δίνη της ζωής της μεγαλούπολης του 19ου αιώνα. Είναι απλόχερος, αγνός, άδολος και καλοσυνάτος, αλλά κερδίζει την προσωνυμία «Ηλίθιος» από τους γύρω του που παρανοούν και χλευάζουν αυτά του τα χαρίσματα.  Ένα από τα καλύτερα μυθιστορήματα του Ντοστογιέφσκι.

Ξεκίνησε το 1977 και έκτοτε απομακρύνεται από εμάς με 60 χιλιάδες χιλιόμετρα την ώρα. Κάποια στιγμή το 1991, και ενώ βρισκόταν στις εσχατιές του ηλιακού μας συστήματος, το ρομποτικό διαστημόπλοιο Voyager 1 έστρεψε το βλέμμα του προς το μέρος μας και τράβηξε μία τελευταία φωτογραφία. Για να διασχίσει τα 6 δισεκατομμύρια χιλιόμετρα που μας χώριζαν, η φωτογραφία εκείνη χρειάστηκε πεντέμισι ώρες, ταξιδεύοντας με την ταχύτητα του φωτός. Σήμερα είναι η πιο μικρή και συνάμα η πιο γεμάτη νόημα απεικόνιση του πλανήτη μας.

John Le Carré, Σίλβερβιου, μετάφραση από τα αγγλικά: Μαρία Παπανδρέου, Bell, Αθήνα 2022, 264 σελ.

Είναι δύο μυστήρια, το ένα μέσα στο άλλο, αλλά δεν είναι ρώσικες μπάμπουσκες: είναι αγγλικές ιστορίες. Η μία έχει να κάνει με τον ίδιο τον Τζον Λε  Καρρέ και το «χαμένο» τελευταίο του βιβλίο· και η άλλη με τους ήρωές του, με τα πλοκάμια της να απλώνονται στον κόσμο και στον χρόνο.