Σύνδεση συνδρομητών

Στη Γαλλία με τον Γκοντάρ

Πέμπτη, 06 Νοεμβρίου 2025 23:32
Γκιγιόμ Μαρμπέκ στο ρόλο του Γκοντάρ, Ζόι Ντατς στο ρόλο της Τζιν Σίμπεργκ. Σκηνή από την ταινία Nouvelle Vague.
Cinobo
Γκιγιόμ Μαρμπέκ στο ρόλο του Γκοντάρ, Ζόι Ντατς στο ρόλο της Τζιν Σίμπεργκ. Σκηνή από την ταινία Nouvelle Vague.

Nouvelle Vague. Ασπρόμαυρη αμερικανική παραγωγή 2025 του Richard Linklater. Σενάριο: Holly Gent, Laetitia Masson, Vincent Palmo Jr. Διεύθυνση φωτογραφίας: David Chambille. Μοντάζ: Catherine Schwartz. Παίζουν: Guillaume Marbeck, Zoey Deutch, Aubry Dullin, Adrien Rouyard, Antoine Besson, Suzanne Schiffman. Παραγωγή: ARP Productions, Detour Production. Διάρκεια: 106’

Ο ανεξάρτητος αμερικανός σκηνοθέτης Ρίτσαρντ Λινκλέιτερ με τη νέα δουλειά του πηγαίνει στη Γαλλία των αρχών του 1960 και ανασυστήνει τα γυρίσματα μιας θρυλικής ταινίας του γαλλικού νέου κύματος: της πρώτης ταινίας μεγάλου μήκους του Ζαν-Λυκ Γκοντάρ, Με κομμένη την ανάσα.

Ο ταλαντούχος, ανεξάρτητος αμερικανός σκηνοθέτης Ρίτσαρντ Λινκλέιτερ έχει σκηνοθετήσει πολλές αξιόλογες, εμπνευσμένες και ιδιόμορφες ταινίες. Hit Man (2023), Πού χάθηκες Μπερναντέτ; (2019), Η τελευταία σημαία (2017), Όλοι θέλουν από λίγο! (2016), το υπέροχο Μεγαλώνοντας (Boyhood, 2014), Επάγγελμα νεκροθάφτης (Bernie, 2011), Στον έρωτα όλα επιτρέπονται (Me and Orson Welles, 2008), Fast Food Nation (2006), A Scanner Darkly (2006), Πρωταθλητές με το ζόρι (Bad News Bears, 2005), την περίφημη, όμορφη τριλογία Πριν τα μεσάνυχτα (2013), Πριν το ηλιοβασίλεμα (2004) και Πριν το ξημέρωμα (1995), Ένα σχολείο πολύ ροκ (2003), Συνειδητή ζωή (Waking Life, 2001), Tape (2001), Άγρια νύχτα στη μικρή πόλη (SubUrbia, 1996), Νεανικά μπερδέματα (Dazed and Confused, 1993), Slacker (1990) και άλλες.

Το Nouvelle vague είναι μια εξαιρετική, δροσερή, νοσταλγική και σινεφίλ ταινία αυτού του σπουδαίου αμερικανού σκηνοθέτη, που αναφέρεται στην προετοιμασία και στα γυρίσματα της ρηξικέλευθης και κλασικής πλέον ταινίας του μοντέρνου κινηματογραφου, Με κομμένη την ανάσα (1960) του Ζαν-Λυκ Γκοντάρ, καθώς και στο συνολικό πλαίσιο του επαναστατικού, νέου ρεύματος της γαλλικής nouvelle vague, του γαλλικού «νέου κύματος». Ο Ρίτσαρντ Λινκλέιτερ σκηνοθετεί με φρεσκάδα, ακρίβεια, έμπνευση, ευφυΐα, κέφι, ζωηράδα και γνώση των κινηματογραφικών δεδομένων και τεκταινόμενων της εποχής στη Γαλλία. Γνώση των σκηνοθετών της νουβέλ βαγκ, μα και των προγόνων της, κυρίως του Ροσελίνι, αλλά και του Μελβίλ και του Μπρεσόν.

Για να μελετήσεις σωστά την ταινία του Ρίτσαρντ Λινκλέιτερ, πρέπει να σταχυολογήσεις από το φιλμ τις στιγμές όπου κυρίως ο Γκοντάρ κι ο Ροσελίνι μάς διδάσκουν πώς γίνεται ο ελεύθερος από περιορισμούς κι από ταμπού κινηματογράφος, να συλλέξεις τα μπόλικα κομμάτια του φιλμ στα οποία οι δύο σκηνοθέτες εξηγούν πώς σκηνοθετούνται οι αδέσμευτες, ελεύθερης φόρμας και αφήγησης, ταινίες. Αλλά και πώς το γύρισμα πρέπει να είναι ελαφρύ, με ελαφριά μέσα, κάμερα και μαγνητόφωνο, γρήγορο, άνετο και απλό, πώς να στοχεύει στην ουσία με ευθύβολη, αποτελεσματική, εύστοχη φόρμα κι αισθητική. Ο Γκοντάρ υποστηρίζει τις εντάσεις, τις εκρήξεις, τα πηδήματα, τα λογής λογής άλματα στη μυθοπλασία, τη δραματουργία και το μοντάζ, τις ρήξεις και τις ασυνέχειες στην αφήγηση, στη δράση, στη μυθοπλασία. Ως φιλμικά θέματα αρκούν σε μια ταινία ο έρωτας και η βία, δηλαδή ένα κορίτσι και ένα όπλο. Ο Γκοντάρ υιοθετεί τη συνταγή του κλασικού αμερικανού σκηνοθέτη δράσης και θρίλερ, του Σάμιουελ Φούλερ: ο θάνατος και ο έρωτας αποτελούν βασικά συστατικά της καλής ταινίας. Το μοντάζ κατά τον Γκοντάρ μπορεί να προβαίνει σε αυθαιρεσίες ως προς βασικούς κανόνες του, οι οποίοι είναι η κάμερα να μην πηδάει τον άξονα των 180 μοιρών και να υπάρχει ρακόρ (συμφωνία, σύνδεση) στις διασταυρούμενες κατευθύνσεις των βλεμμάτων μέσα στο κάδρο. Αυτά ο Γκοντάρ τα κατέρριψε συνειδητά. Ας προσθέσουμε και άλλα αποφθέγματα-αρχές του Γκοντάρ που εξάγονται από την πρακτική άλλων σημαντικών σκηνοθετών και άλλων μεγάλων καλλιτεχνών, εικαστικών και συγγραφέων.

Ο Γκοντάρ επιχειρεί να κάνει ένα σινεμά ανεξάρτητο, αδέσμευτο από άκαμπτες νόρμες, που καταλύει τους μυθοπλαστικούς και διηγηματικούς κανόνες, εάν αυτό επιτάσσει η ελεύθερη, μοντέρνα αφήγηση και μυθοπλασία που απορρέει από τη σύλληψη και την αισθητική της ταινίας. Βλέποντας το φιλμ Nouvelle Vague απολαμβάνεις το μπρίο, την πρωτοτυπία, τη δημιουργικότητα και τη σοφία του ιδιαίτερου, πολύ καλλιεργημένου και μορφωμένου, ιδιοφυούς δημιουργού της nouvelle vague, Ζαν-Λυκ Γκοντάρ, ενός σκηνοθέτη που επεξεργάστηκε με επιμέλεια την αποσπασματικότητα, την ασυνέχεια, το κoλάζ των εικόνων, των ήχων και του μοντάζ στο σύγχρονο σινεμά, σαν ένας κυβιστής του κινηματογράφου, βάζοντας έτσι τις βάσεις μιας σημαντικής τάσης του σύγχρονου κινηματογράφου η οποία εμπεριέχει μια «σπασμένη», νεωτερική αισθητική και αφήγηση και την κινηματογραφική αποστασιοποίηση και αποδόμηση. Που περιέχει το σινεμά μέσα στο σινεμά, το στοχασμό πάνω στο ίδιο το μέσο, μα και πάνω στη μαζική και καταναλωτική, περιβάλλουσα κοινωνία. Να προσθέσουμε επίσης την παράμετρο της κοινωνικοπολιτικής συνείδησης που περικλείουν οι σπουδαίες ταινίες του μεγάλου, ανανεωτή, μοντέρνου –και εν μέρει μεταμοντέρνου– δασκάλου του σύγχρονου σινεμά.

 

 

Θόδωρος Σούμας

Συγγραφέας, κριτικός κινηματογράφου, αρθρογράφος και δοκιμιογράφος. Έχει γράψει 10 βιβλία, πολλές κινηματογραφικές κριτικές, βιβλιοκριτικές, πολιτικά και ιδεολογικοκοινωνικά  άρθρα και άρθρα για το μπάσκετ. Τα τελευταία 5 βιβλία του είναι: Το ημερολόγιο ενός αδέξιου εραστή (2019), Κινηματογραφικοί δημιουργοί (2021), Ο Βασίλης -ψευδώνυμο Γιάννης- στην αριστερά (1971-2008) (2023), Εθνικές κινηματογραφίες, στιλ και σκηνοθέτες (συμπληρωμένη κι αναθεωρημένη έκδοση, 2023), Παράλογοι συνήθεις πόθοι (2024).

 
 

 

 

Σκηνοθέτης και κριτικός κινηματογράφου. Βιβλία του: Κινηματογράφος και σεξουαλικότητα-ερωτισμός (1983), Έρωτας, ψυχολογία και αισθητική στο χολλυγουντιανό σινεμά (1992), 12 Ευρωπαίοι σκηνοθέτες (1999), Η Κλαίρη και η θάλασσα (2001), Κινηματογράφος και έρωτας (2005), Εθνικές κινηματογραφίες, στιλ και σκηνοθέτες (2009).

Προσθήκη σχολίου

Όλα τα πεδία είναι υποχρεωτικά. Ο κώδικας HTML δεν επιτρέπεται.