Σύνδεση συνδρομητών

Σπύρος Πρ.,  ένας αθηναίος χημικός τον μεσοπόλεμο (4)

Πέμπτη, 23 Δεκεμβρίου 2021 01:07
Ο Γεώργιος Κονδύλης, Υπουργός Στρατιωτικών που κατέστειλε το κίνημα του 1935 των φιλελευθέρων, εικονίζεται μπροστά σε ένα τανκ που έχει λευκή σημαία.
Ιστορία του ελληνικού έθνους, Τόμος ΙΕ'
Ο Γεώργιος Κονδύλης, Υπουργός Στρατιωτικών που κατέστειλε το κίνημα του 1935 των φιλελευθέρων, εικονίζεται μπροστά σε ένα τανκ που έχει λευκή σημαία.

Η προσπάθεια επέκτασης των εμπορικών εργασιών

Ο Σπύρος, όπως έγραψα και στο προηγούμενο σημείωμα, πιάνει δουλειά στο Πυριτιδοποιείο που τότε βρισκόταν στην Ιερά Οδό και είχε δώσει και το όνομα σε παρακείμενη συνοικία της Αθήνας. Όμως δεν αρκείται σ’ αυτή την έμμισθη εργασία αλλά συνεχίζει τις προσπάθειες για παραγωγή και εμπόριο προϊόντων. Το μαρτυρούν τρεις επιστολές: μία προς άγνωστό του έμπορο κρασιών στην Αλεξάνδρεια στην οποία του προτείνει εξαγωγή ρετσίνας στην Αίγυπτο και άλλες δυο που αναζητούν πληροφορίες για την εισαγωγική κατάσταση του προϊόντος, καθώς και τη φερεγγυότητα του αρχικού εμπόρου.

Η απάντηση είναι απογοητευτική καθώς πληροφορείται ότι μόλις προσφάτως (3ος 1933) η αιγυπτιακή κυβέρνηση αύξησε το τελωνειακό τέλος σε 700%. Η έλλειψη περαιτέρω πληροφοριών στα κατάλοιπά του συνιστούν ότι, μάλλον, η προσπάθεια κατάρρευσε.  

 

Η «αποκατάσταση» των αδελφών

Το 1935, πεθαίνει ο πατέρας του Σπύρου. Αμέσως αρχίζει ν’ ασκεί τα καθήκοντα του αρχηγού του σπιτιού, με πρώτο του μέλημα την «αποκατάσταση» των δύο μικρότερων αδελφών του, διότι, καθώς γράφει, «σήμερον εν Ελλάδι η προιξ είναι εκείνη που διαδραματίζει τον σπουδαιότερον ρόλον της ευτυχίας ενός κοριτσιού». Ο πατέρας αρνιόταν τη χορήγηση προίκας κι αυτό έκανε αδύνατη την οποιαδήποτε προσπάθεια. Ο Σπύρος, αμέσως μετά το θάνατό του πατέρα, γράφει στον Γιώργο, αδελφό του, που ζούσε στην Νέα Υόρκη, προτείνοντας διευθέτηση βάσει της οποίας η κληρονομιά πάει όλη στις αδελφές.

Για το θέμα υπάρχει μεγάλη αλληλογραφία από το 1935 ώς το 1937. Οι σχέσεις των δύο αδελφών ήταν παγωμένες αλλά θερμαίνονται κατά τη διάρκεια των ετών αυτών. Παρακάτω δημοσιεύονται αποσπάσματα από την πρώτη μακροσκελή επιστολή του Σπύρου. Ευτυχώς, ο επιμελής Σπύρος κρατούσε αντίγραφα και των δικών του επιστολών. Στο επόμενο σημείωμα η απάντηση του Γιώργου.

Κυριακή 31/3/1935

Αγαπητέ Γιώργο

Σύμφωνα με τελευταία μας αλληλογραφίαν κατά την οποίαν εξεφράζεσο ότι πολλήν ευχαρίστησιν θα Σοι ενεποίη η προς Σε σιωπή μου, είχον αποστείλει προς Σε ολίγας λέξεις και Σοι υποσχόμην την εις το διηνεκές σιγήν μου.

Δυστυχώς όμως παρενεβλήθη γεγονός πολλού άξιον, το οποίον οφείλω να καταστήσω προς σε γνωστόν και να ζητήσω να επαληθεύσεις μερικούς ιπποτισμούς ους έστιν-ότε έγραφες, ίνα με πείσεις ότι όντως εμφορείσαι ευγενών αισθημάτων, ότι όντως αφόβως ριψοκινδυνεύεις να κόψεις γόρδιους δεσμούς, ότι όντως καίτοι μακράν ήσο, πονούσες το σπίτι Σου, αλλ’ αντίξοοι περιστάσεις Σε έκαμαν ν’ αδιαφορείς και πάντα ταύτα άνευ υποκρισίας ή κολακείας.

Μετά μακράν, συνεπεία των καταχρήσεων και του αλκοολισμού, ασθένειαν την 10ην κ 25 βραδυνήν της παρελθούσης Πέμπτης 28 Μαρτίου έκλεισεν τους οφθαλμούς του μεταστάς εις αιωνίους μονάς ο πατήρ[..], εις ηλικίαν 77 ετών. Ο Θεός ας αναπαύσει την ψυχήν του και ας πέμψει την εξ ύψους παρηγορίαν του εις πάντα αγαπώντα τον μεταστάντα. Η αξιοπρεπέστατη κηδεία του εγένετο την 4ην απογευματινήν της Παρασκευής 29 Μαρτίου, καθ’ ολόκληρον το Σάββατο είχομεν τα των κηδειών τετριμμένα και ήδη σήμερον Κυριακήν πρωίαν ήρεμος και άνευ ετέρας σχόλης πέμπω προς Σε την παρούσαν μου.

Δέον προς τούτοις να Σου καταστήσω γνωστά ότι κατέλειπε μίαν μετρίαν περιουσίαν συγκειμένην:

1ον) Από το επί της οδού Καρόρη, αρ 19, ακίνητον ισόγειον μαγαζείον πεπαλαιωμένον πήχεων 228, σημερινής αξίας 550 περίπου χιλιάδων δραχμών, ενοικιασμένον εις τον φαρμακέμπορον κον Νικόλαον Παρισσινόν αντί μηνιαίου μισθώματος 2500 δραχμών (ή αφαιρουμένων των 700 δραχμών φόρου γίνεται αυτό αντί 1800 δραχμών καθαρά μηνιαίως),τούτων όντων κατά την τελευταίαν διετίαν ως μόνου εισοδήματος του πατρός μας. Δύνασαι κάλλιστα όθεν ν’ αντιληφθείς αν ηδύνατο μία οικογένεια εν μέσαις Αθήναις να συντηρηθεί με 1800 δραχμάς και συνεπώς κατά πάσαν η εν τω οίκω του πατρός μας παραμονή μου υπήρξε συντελεστική άνευ περιττολογιών.

2ον)Από την επί της οδού Κεραμέων 4, ισόγειον οικίαν εκ 4 δωματίων, πήχεων 336, άνευ ουδενός εισοδήματος διότι εν αυτή κατοικούμεν, και μιας αξίας 300-325 το πολύ χιλιάδων δραχμών.

3ον)Από την επί της οδού Φαρσάλων 3 (παρά το 2ον παλαιόν νεκροταφείον του Αγ. Γεωργίου αν ενθυμείσαι)ισόγειον μικροτάτην οικίσκην εκ τριών μικροσκοπικών πλιθοκτίστων δωματίων χρηζουσών πολυδαπάνου επισκευής, άνευ ουδενός εξ αυτής εισοδήματος διότι από της αγοράς της (1924)τη ανοχή και επιθυμία του πατρός μας κατοικεί ο επ’ αδελφή Μαρία χήρος γαμβρός Διονύσιος […] μετά της μητρός του Παναγιώτας […] και των τριών τέκνων του και ανιψιών μας σημερινών κληρονόμων του μεριδίου της μητρός των, Αδελφής μας[…], Ιφιγένειας […], Νικολάου […] και Ελένης […] και μιας αξίας 80-100 το πολύ χιλιάδων δραχμών.

4ον)Από μίαν εκ 31.000 δραχμών κατάθεσιν εις το Ταχυδρομικόν Ταμιευτήριον, Κέντρου Αθηνών φέρουσαν αρ. βιβλιαρίου 510259.

Απολύτως τίποτε άλλο. Και διαθήκην δεν έκαμε. Σου τα γράφω εν πλήρη ακριβεία και ειλικρινεία. Και θα ήμην ευτυχής εάν τυχόν μη έχων Συ εμπιστοσύνην προς εμέ καθ’ οιανδήποτε τρόπον θελήσεις να εξελέγξεις την ακρίβειαν τούτων. Ίσως σου γεννηθεί το ερώτημα: «Τι διάολο σ’ αυτό το σπίτι που κατοικούμε έπιπλα του πατρός δεν υπήρχον, άτινα δυνατόν να έχουν ποιάν τινα αξίαν;» Θα Σου απαντήσω αμέσως ότι και τα σκουπίδια των δρόμων γνωρίζουν ότι η υπάρχουσα πτωχική του οίκου επίπλωση είναι προϊόν δικών μου αγορών.

Εν συνόλω όλων η περιουσία του πατρός ανέρχεται εις 550+325+80+31=986.000 δραχμών περίπου. Και λέγω περίπου διότι όπως είναι η εν Ελλάδι εκτάκτως μεταβατική κατάστασις[i], αύριον δυνατόν να υπερβεί τα 600 εκατομμύρια η παρούσα αξία ή να εκπέσει εις τας 50 χιλιάδας. Εξ αυτού του ποσού λοιπόν, το οποίον θα διανεμηθεί εξ ίσου εις τους 5 κληρονόμους Γεώργιον Σπυριδωνα, Γεωργίαν, Αλεξάνδραν και Διονύσιον[…] (ως απροικοδότητον επί θυγατρί γαμβρόν και νόμιμον κηδεμόνα των ανηλίκων τέκνων της αδελφής μας Μαρίας), 1)θα αφαιρεθούν ο, σύμφωνα τοις κειμένοις νόμοις, φόρος κληρονομίας ο οποίος είναι κατά κλιμάκιον και συνεπώς προχείρως δεν υπολογίζεται, 2) η φορολογία μεταπωλήσεως, διότι ασφαλώς διά να γίνει διανομή και να πάρει ο καθείς το μερίδιόν του θα πωληθούν όλα ώστε να καταστεί ευχερής και ο γάμος των μέχρι σήμερον τη ιδιοτροπία το πατρός αγάμων αδελφών Γεωργίας και Αλεξάνδρας 3) Όλα τα έξοδα ασθενείας, κηδείας, μνημοσύνων κλπ τα οποία δίδω και λαμβάνω αναλόγους αποδείξεις. Συνεπώς μένει κατά πρόχειρον υπολογισμόν του δικηγόρου μου μερίδιον 140-160 χιλιάδων εις έκαστον κληρονόμον.

Προκαταβολικώς χωρίς να γνωρίζω ποίαι θα είναι αι σκέψεις Σου και αι αποφάσεις Σου, Σού συνιστώ να αναμετρήσεις καλώς τας υποχρεώσεις των δύο ημών, Σου κι Εμού, έναντι των αδελφών μας Γεωργίας και Αλεξάνδρας. Πίστευσε και παραδέξου ότι ο πατήρ μας ήτο αγνώμων τύπος προς τα παιδιά του και επ’ ουδενί συναινούσε να δώσει ένα ποσόν διά να υπανδρευθεί ένα κορίτσι του. Μόνον γάμον θυγατρός του ον θα εδέχετο ήτο ο άνευ προικός. Δυστυχώς όμως σήμερον εν Ελλάδι η προιξ είναι εκείνη που διαδραματίζει τον σπουδαιότερον ρόλον της ευτυχίας ενός κοριτσιού. Και προιξ σημαντική. Συνεπώς έστω και με 150 χιλιάδες που ίσως απομείνει καθαρά κληρονομία ενί εκάστω είναι αδύνατος ο γάμος αδελφής. Εγώ επί  τω λόγω της πλέον διακεκριμένης τιμής και υπολήψεώς μου όχι μόνον το μερίδιον μου αυτούσιον θα το διαθέσω εξ ίσου εις τας αδελφάς μου αλλά και ότι πενιχρόν η εκ της ατομικής μου εργασίας οικονομία μου διαθέτει […]

Λοιπόν, Γιώργο! Σε προσκαλώ εις εξ ίσου γενναίαν χειρονομίαν έστω και αν είσαι πτωχός. Εις την συνείδησίν μου η πράξις αυτή, αν την κάμεις, θα σε εξυψώσει πολύ.[…]

Μην νομίσεις ότι γράφοντάς σε ούτως θέλω να θίξω τας φιλοτίμους χορδάς Σου. Όχι, διότι δεν εσυνήθισα να κολακεύω. Σου γράφω θετικά πράγματα. Είσαι αρκετά σεβαστής ηλικίας και δύνασαι να εκλέξεις τρόπον της συμβολής Σου εις τοιούτου μεγέθους πράξιν. […]

Εν αναμονή της απαντήσεώς Σου, δέξου τους αδελφικούς ασπασμούς και των τριών μας.

Σπύρος

[i] Ως «εκτάκτως μεταβατική κατάσταση» ίσως ορίζει ο Σπύρος την αναταραχή στα πολιτικά πράγματα της χώρας λόγω του αποτυχημένου κινήματος των φιλελευθέρων, το Μάρτιο του 1935.

Προσθήκη σχολίου

Όλα τα πεδία είναι υποχρεωτικά. Ο κώδικας HTML δεν επιτρέπεται.