Πολλές επιδημίες αποτέλεσαν ορόσημα στο παρελθόν, καθώς έφεραν μεγάλες αλλαγές στην εξέλιξη της ιστορίας, σταμάτησαν ή ξεκίνησαν πολέμους, έριξαν και ανόρθωσαν καθεστώτα, διέλυσαν κοινωνικά συστήματα. Είναι ακόμη νωρίς να πούμε πώς και πόσο θα επηρεάσει η σημερινή, αν και υπάρχουν ήδη κάποιες ενδείξεις ανακατανομής της διεθνούς ισχύος.
Είναι όμως φανερό, όπως δημοσίευσα στις 14/4, ότι οι επιδημίες αποτελούν καθρέφτη μέσα από τον οποίο μπορεί η κοινωνία να δει και ν’ αναστοχαστεί, γύρω από τον εαυτό της. Στον πανδημικό καθρέφτη, τότε, είδα τις υγειονομικές και πολιτικές αρχές να έχουν σχεδιάσει, υλοποιήσει και ελέγξει την απάντηση στην πανδημία και συγχρόνως τη συντριπτική πλειονότητα των συμπολιτών μας να ενστερνίζεται την προσπάθεια και με ενθουσιασμό να προσέρχεται σ’ αυτή, και έτσι η χώρα μας να απολαμβάνει μια σοβαρή, σχεδόν απίστευτη ύστερα από χρόνια επιτυχία που ανόρθωσε την αυτοπεποίθησή μας ως κοινωνία ότι μπορούμε να τα καταφέρουμε, και μάλιστα καλύτερα από άλλες κοινωνίες που θεωρούνται πολύ πιο συνεκτικές και οργανωμένες.
Αυτός ο καθρέφτης δεν είναι όμως μονοδιάστατος. Αποκαλύπτει πτυχές του κοινού βίου δυσάρεστες. Δεν μιλάω για την προτεραιότητα που έχουν εκφράσει τμήματα της κοινωνίας ως πρώτου μέτρου, για τη λειτουργία των κομμωτηρίων, αλλά για πτυχές που έχουν αρνητικές συνέπειες, ίσως όχι οριστικές αλλά απειλητικές. Περί τίνος ακριβώς πρόκειται; Ήρθαν στην επιφάνεια οδυνηρά ζητήματα που έμειναν κρυμμένα από τη γενική θέα, ζητήματα μεγάλης δυστυχίας. Σταχυολογώ μερικά απ’ αυτά, αν και για τα περισσότερα οι πληροφορίες δεν είναι επίσημες αλλά προκύπτουν από πλάγια στοιχεία:
- Η κλινική στα Δυτικά Προάστια και οι συνεργαζόμενοι γιατροί μ’ αυτήν, αδιαφόρησαν και έθεσαν πάνω από τη στοιχειώδη προστασία του κοινού από την πανδημία των ασθενών, των εργαζομένων, ακόμη και του ίδιου του εαυτού τους. Παραβίασαν τους κανόνες προστασίας καθώς και μη λειτουργίας υγειονομικών υπηρεσιών δυναμένων ν’ αναβληθούν. Προφανές κίνητρο, η μη διαταραχή της επαγγελματικής και οικονομικής τους δραστηριότητας, την οποία συνέχισαν, ως συνήθως.
- Σε καταυλισμούς των Ρομά, πέραν του περιορισμένου χώρου, που κάνει δύσκολη την εφαρμογή μέτρων φυσικής απόστασης, δεν υπάρχει, παροχή νερού, ρεύματος και η οποιαδήποτε αποχέτευση. Απαράδεκτη κατάσταση μετά από πολλά χρόνια προγραμμάτων υποστήριξης και ενσωμάτωσης.
- Σε δομές φιλοξενίας προσφύγων, συνωθούνται οικογένειες, παιδιά και μεμονωμένοι ενήλικες, με συνέπεια συχνά φαινόμενα σεξουαλικής κακοποίησης και βίας.
- Πάλι σε δομές φιλοξενίας προσφύγων, δεν υπάρχει ακόμη παροχή καθαρού νερού, ρεύματος και οικιακών διευκολύνσεων, ενώ καλούνται πολλά άτομα να συμβιώσουν σε ένα κονταίηνερ μ’ αυτές τις συνθήκες. Πώς να τηρηθούν μέτρα φυσικής απόστασης και υγιεινής;
- Στο Κατάστημα Κράτησης Ανηλίκων στον Αυλώνα, σε κελιά τεσσάρων ατόμων και αντίστοιχων κλινών, είναι κλεισμένα οκτώ άτομα με ό,τι κι αν σημαίνει αυτό.
- Γράφτηκε στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης ότι στη δομή φιλοξενίας προσφύγων, στο Κρανίδι, λειτουργούσε κύκλωμα πορνείας νεαρών κοριτσιών με πελάτες από κατοίκους της περιοχής.
Μερικά από αυτά τα προβλήματα είναι παλιά και θέλουν μεγάλη προσπάθεια για να διορθωθούν, δεν πρέπει όμως ν’ αποκρυβούν και ν’ αναβληθούν για το μέλλον. Σταθερά και επίμονα, με τη βοήθεια χρηματοδοτικών προγραμμάτων από την ΕΕ, πρέπει να γίνει προσπάθεια ν’ αναταχθούν. Αλλιώς η επιτυχία της χώρας θα έχει αμαυρωθεί, ενώ ο αυτοσεβασμός και η αυτοπεποίθησή μας θα είναι έωλη.
