Τεύχος 134

Εξωτερική πολιτική και ελληνοτουρκικά: η ασταθής ισορροπία της «μη ειρήνης - μη πολέμου» (τεύχος 134, Σεπτέμβριος 2022)

Όπως είδαμε στο δεύτερο μέρος, κατά τη διάρκεια του 18ου αιώνα, χάρη στην επικράτηση της πειραματικής και εμπειρικής μεθοδολογίας των φυσικών επιστημών, η στατική εικόνα της φύσης –άβιας και έμβιας– αποκαλύπτεται ως το προσωρινό τέλος μιας μακρόχρονης εξελικτικής διαδικασίας, της οποίας όμως οι επιμέρους μηχανισμοί είναι ακόμα άγνωστοι. Στο τέλος του αιώνα, το κέντρο της θεωρητικής και πειραματικής ενασχόλησης με τα φαινόμενα της ζωής είναι η Γαλλία, όπου ήδη πριν από τη Γαλλική Επανάσταση έχουν θεμελιωθεί κρατικά υποστηριζόμενα κέντρα επιστημονικής έρευνας όπως η Ακαδημία των Επιστημών (1666) και –στο πεδίο της έρευνας των φαινομένων της ζωής– ο Βασιλικός Βοτανικός Κήπος (1635), ο οποίος επί Μπυφόν αναπτύχθηκε στο κύριο κέντρο αυτής της έρευνας. Ο Κήπος προσέφερε το κατάλληλο περιβάλλον όπου, υπό την προστασία του Μπυφόν και των διαδόχων του στη διοίκηση, μπόρεσε να δημιουργηθεί μια νέα ομάδα εξειδικευμένων φυσιοδιφών, οι οποίοι ανέπτυξαν τη νέα επιστήμη της Βιολογίας, τόσο σε θεωρητικό όσο και σε εμπειρικό επίπεδο.

Δέσποινα Στρατηγάκου, Ο Χίτλερ στο σπίτι, μετάφραση από τα αγγλικά: Στέφανος Παπαγεωργίου, Παπαζήση, Αθήνα 2022, 590 σελ.

Αυτό είναι ένα κατ’ εξοχήν παράδοξο και απρόβλεπτο, γι’ αυτό και εξαιρετικό βιβλίο. Παράδοξο στη θεματική του, απρόβλεπτο για τα ελληνικά εκδοτικά δεδομένα, εξαιρετικό στη σύνθεσή του, ακόμα κι αν ήδη διαθέτουμε το τελευταίο διάστημα κάποια σημαντικά βιβλία που διεισδύουν «περιφερειακά» στο εθνικοσοσιαλιστικό καθεστώς της Γερμανίας (1933-1945)^[1].

Dobbs v. Jackson Women’s Health Organisation

Μετά την 24η Ιουνίου 2022 και την απόφαση Dobbs, υπολογίζεται ότι περίπου 34 εκατομμύρια γυναίκες στις ΗΠΑ, οι μισές γυναίκες δηλαδή που βρίσκονται σε αναπαραγωγική ηλικία, ενδέχεται να αντιμετωπίσουν πρόβλημα με κάποια ανεπιθύμητη κύηση την οποία δεν θα μπορούν να διακόψουν. Η Dobbs, μετά από σχεδόν μισό αιώνα, ανέτρεψε καταρχήν την ιστορική απόφαση του 1973, Roe v. Wade. Τι σημαίνουν όλα αυτά για την αμερικανική κοινωνική ζωή, για το Δίκαιο και την πολιτική;

Δήμητρα Κωτούλα, Θα ήσουν παντελώς ανυπεράσπιστος – Ποιήματα της λευκής σελίδας, Πατάκη, Aθήνα 2021, 92 σελ.

Η ποίηση της Δήμητρας Κωτούλα δεν μας χαρίζεται (πάντα) εύκολα. Όμως, το άξιο λόγου στη σύγχρονή μας τέχνη δεν απαιτεί εξοικείωση, άσκηση, προσπάθεια, για να το κατανοήσουμε και να το απολαύσουμε;

George Simenon, Το τραίνο. Μυθιστόρημα, μετάφραση από τα γαλλικά: Αργυρώ Μακάρωφ, Άγρα 2022, 224 σελ.

Ο Μαρσέλ μπλέκεται, εν έτει 1940, στα δίχτυα των φυγάδων προς τη νότια Γαλλία   και έλκεται έντονα από μια μυστηριώδη, λιγομίλητη και παραδόξως υποτακτική Τσέχα, κάνοντας έρωτα μαζί της στους πιο απίθανους τόπους. Τίποτε, όμως, δεν μεταβάλλεται στη ζωή και στον κόσμο του. Δεν ξαναβλέπει παρά πολύ αργότερα την Τσέχα και επιμένει να αδιαφορεί για τον καυτό του περίγυρο, παραμένοντας  εξόριστος τόσο του έρωτα όσο και του πολέμου.  

Από την αποστήθιση στην κριτική παιδεία: μια πρόταση για τα ανθρωπιστικά μαθήματα. Από το τεύχος 124, Σεπτέμβριος 2022.

Regis Gente - Stephane Siohan, Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Η βιογραφία ενός απρόσμενου πρωταγωνιστή, πρόλογος: Κώστας Γιαννακίδης, μετάφραση: Μαρία Μουρκούση, Παπαδόπουλος, Αθήνα 2022, 172 σελ.

Πριν η Ρωσία εισβάλει στην Ουκρανία, ο Βλαντίμιρ Πούτιν είχε πειστεί ότι θα ήταν μια εύκολη επιχείρηση να εγκαταστήσει κάποια υποχείριά του πολιτική ηγεσία, επειδή ο Πρόεδρος της Ουκρανίας, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, δεν ήταν τίποτα παραπάνω από «ένας ηθοποιός», που θα έσπευδε να σώσει τη ζωή του. Διαψεύστηκε. Μια βιογραφία του Ζελένσκι, που μόλις κυκλοφόρησε, εξηγεί ότι ο Πούτιν είχε κάνει οικτρό λάθος. Ο Ζελένσκι δεν είναι τυχαίος, δεν κοιμήθηκε ηθοποιός για να ξυπνήσει ξαφνικά Τσώρτσιλ. Αλίμονο σε όσους τον υποτίμησαν.

Το αφήγημα που παραθέτουμε παρακάτω είναι γραμμένο από τον ιστορικό David Brewer - και αναδημοσιεύεται από το βιβλίο του Ελλάδα, 1453-1821. Οι άγνωστοι αιώνες, μετάφραση από τα αγγλικά: Νίκος Γάσπαρης, επιμέλεια: Αντωνία Γουναροπούλου, Πατάκη, Αθήνα 2018, 440 σελ., για το οποίο έγραψα μικρή κριτική στη ρουμπρίκα μου «Το μικρό και το μεγάλο» στο τεύχος 134 του Books' Journal, η οποία συνόδευσε το παράθεμα που θα διαβάσετε παρακάτω. Αναδημοσιεύεται εδώ με αφορμή την επέτειο της καθοριστικής για την Ευρώπη Μάχης της Ναυπάκτου (με λίγη καθυστέρηση), ως μικρή συνεισφορά στην ευρωπαϊκή ιστορία - αν και Έλληνες πολέμησαν και με τα δύο στρατόπεδα, και στο στόλο της Ιερής Συμμαχίας και στο στόλο των Οθωμανών. 

Διήγημα του ΜΙΣΕΛ ΦΑΪΣ.