«Δεν είναι αντισημίτες»

Κυριακή, 27 Ιουλίου 2025 10:56

21 Ιουλίου 2025, Σύρος. Διαδηλωτές παρεμποδίζουν το κρουαζιερόπλοιο Crown Iris, επειδή επιβάτες του ήταν Ισραηλινοί. Φωτογραφία από τα social media.

Μια απάντηση στον Κώστα Κούρκουλο

Σε άρθρο του στο Βooks’ Journal (Σύρος: ρατσιστικό έγκλημα), o κ. Κ. Κούρκουλος, προφανώς υπό την ιδιότητα του νομικού, ανέπτυξε τον εξής συλλογισμό: στην μείζονα τοποθέτησε τη διάταξη του νόμου 927/1979 που λέει ότι “όποιος με πρόθεση, δημόσια, […] υποκινεί, προκαλεί, διεγείρει ή προτρέπει σε πράξεις ή ενέργειες που μπορούν να προκαλέσουν διακρίσεις, μίσος ή βία κατά προσώπου ή ομάδας προσώπων, που προσδιορίζονται με βάση τη φυλή, το χρώμα, τη θρησκεία, τις γενεαλογικές καταβολές, την εθνική ή εθνοτική καταγωγή […] κατά τρόπο που εκθέτει σε κίνδυνο τη δημόσια τάξη ή ενέχει απειλή για τη ζωή, την ελευθερία ή τη σωματική ακεραιότητα των ως άνω προσώπων, τιμωρείται με φυλάκιση…” Στην ελάσσονα έβαλε την διαμαρτυρία των κατοίκων της Σύρου που εμπόδισαν τους επιβάτες ισραηλινού κρουαζιερόπλοιου να αποβιβαστούν στο νησί τους. Το συμπέρασμά του ήταν πως οι συριανοί διαδηλωτές διέπραξαν ρατσιστικό έγκλημα και πρέπει να τιμωρηθούν σύμφωνα με το νόμο.

Ο συλλογισμός είναι, κατά τη γνώμη μου, εσφαλμένος που κανείς σώφρων και τίμιος δικαστής δεν θα δεχόταν. Ο λόγος είναι απλός: ο δικανικός συλλογισμός δεν είναι μηχανική υπαγωγή των πραγματικών περιστατικών στις διατάξεις του νόμου. Αντιθέτως, ο δικαστής εξετάζει το πνεύμα του νόμου, τα έννομα αγαθά που θέλει να προστατεύσει ο νομοθέτης καθώς επίσης και τις προθέσεις, το πνεύμα μέσα στο οποίο ενεργούν οι κατηγορούμενοι (ευτυχώς, στην περίπτωσή μας, μόνο από τον κ. Κούρκουλο κι όχι από τον εισαγγελέα).

Ο νόμος 927/1979 θέλει να προστατεύσει ανθρώπους από εκδηλώσεις ρατσιστικού μίσους, από εκείνους δηλαδή που τους μισούν και θέλουν να τους βλάψουν μόνο και μόνο επειδή ανήκουν σε μια φυλετική ή εθνική ή εθνοτική ομάδα. Συνέβη κάτι τέτοιο στη Σύρο; Προφανώς όχι. Οι Συριανοί δεν εμπόδισαν τους επιβάτες του πλοίου να αποβιβαστούν επειδή τάχα τους θεωρούν μέλη μιας κατώτερης φυλής που με την παρουσία τους θα μόλυναν το νησί τους. Στους επιβάτες του πλοίου είδαν το κράτος του Ισραήλ [κράτος, λέει η συνταγματική θεωρία, είναι λαός που, σε καθορισμένο έδαφος, ασκεί εξουσία) το οποίο εδώ και δύο σχεδόν χρόνια διαπράττει, σύμφωνα με τον ΟΗΕ, το έγκλημα της γενοκτονίας. Στα πρόσωπα λοιπόν των επιβατών του ισραηλινού πλοίου, οι Συριανοί είδαν τη γενοκτονία που διαπράττουν και την αποδοκίμασαν· δεν είδαν την κατώτερη σημιτική φυλή που ανησυχούσε τους ναζί και τους φασίστες ούτε μύρισαν τον Εβραίο που τάχα βρωμάει όπως πίστευαν οι ρατσιστές. Με λίγα λόγια, είναι άλλο πράγμα να καταδικάζει κανείς μια γενοκτονική πολιτική κι άλλο να θέλει να πλήξει μια ομάδα επειδή θεωρεί πως είναι φυλετικά κατώτερη απ’ αυτόν. Οι επιβάτες του πλοίου παρέλαβαν, ή εν πάση περιπτώσει όφειλαν να παραλάβουν, ένα πολιτικό μήνυμα και να το μεταφέρουν στη χώρα τους.

Εκτός από νομικά εσφαλμένος όμως, ο συλλογισμός του κ. Κούρκουλου υπονομεύει τον ίδιο του το στόχο, που είναι να πολεμήσει τον αντισημιτισμό. Γιατί λέει πως υπάρχει ρατσισμός εκεί που δεν υπάρχει, αφήνοντας τους πραγματικούς ρατσιστές να αλωνίζουν ελεύθεροι. Για το ότι στη Σύρο ―αλλά ούτε στην Κέρκυρα ούτε στη Λάρισα που επίσης έβαλε στο στόχαστρό του ο κ. Κούρκουλος― δεν υπήρξε ρατσισμός δεν χρειάζεται να προσθέσω κάτι άλλο στα όσα ήδη έγραψα. Ο αντιρατσιστής αρθρογράφος ωστόσο δεν έγραψε, εξ όσων γνωρίζω, τίποτε για τις ρατσιστικές δηλώσεις μελών της κυβέρνησης. Όπως δεν φαίνεται να τον έχουν απασχολήσει οι ρατσιστικές επιθέσεις εναντίον μεταναστών. Το πρόβλημα είναι σοβαρό και ξεπερνά την περίπτωση Κούρκουλου. Οι γραφίδες που ακολουθούν τη γραμμή που εγκαινίασε η ισραηλινή κυβέρνηση, να καταγγέλλεται δηλαδή ως αντισημίτης οποιοσδήποτε διαφωνεί με τη γενοκτονία της Γάζας, είναι πολλές τόσο στην Ελλάδα όσο και στον υπόλοιπο κόσμο και το κακό που κάνουν είναι διπλό. Αφ’ ενός ποινικοποιούν την έκφραση πολιτικής γνώμης, ενισχύοντας έτσι το κύμα του αυταρχισμού που σαρώνει τη Δύση. Αφ’ ετέρου, αφήνοντας στο απυρόβλητο τους πραγματικούς ρατσιστές, βοηθούν το ρατσιστικό λόγο να διαδίδεται και να γίνεται αποδεκτός σαν κάτι κανονικό. Άνοδος του αυταρχισμού όμως και κανονικοποίηση του ρατσισμού θυμίζουν μερικές από τις πιο σκοτεινές στιγμές της ευρωπαϊκής ιστορίας του 20ου αιώνα.

Ο δρόμος προς την κόλαση είναι στρωμένος με καλές προθέσεις. Δεν αμφιβάλλω για τις καλές προθέσεις του κ. Κουρκούλου και την επιθυμία του να πολεμήσει τον αντισημιτισμό. Όταν όμως, χωρίς φρόνηση και πνεύμα κριτικό, υιοθετούμε κι αναπαράγουμε την προπαγάνδα μιας κυβέρνησης ―η οποία μάλιστα διεξάγει πόλεμο― προετοιμάζουμε το χειρότερο.

Σημείωση: Ο Κώστας Κούρκουλος, που είναι διακοπές, επιφυλάσσεται να απαντήσει.

Θεοδόσιος Νικολαΐδης

Καθηγητής νεότερης ευρωπαϊκής ιστορίας στο τμήμα Ξένων Γλωσσών, Μετάφρασης και Διερμηνείας του Ιόνιου Πανεπιστημίου. Βιβλία του: Είδωλα του Μακιαβέλλι. Η πολεμική γύρω από τον “μακιαβελλισμό” στην Γαλλία μεταξύ 1572 και 1643 (2003), Ο Μ. Φουκώ και οι ιστορικοί (επιμ. 2008), Εθνικιστική ιστοριογραφία: Η περίπτωση του Σπυρίδωνα Ζαμπέλιου (2011). Πιο πρόσφατη εργασία του, η μετάφραση στα ελληνικά των Φλωρεντινών Ιστοριών του Νικολό Μακιαβέλλι (2021).

Τελευταία άρθρα από τον/την Θεοδόσιος Νικολαΐδης

Σχετικά Άρθρα

2 σχόλια

Η στοχευμένη αυτή "διαμαρτυρία¨ήταν απόλυτα ρατσιστική υπό οποιαδήποτε έννοια, νομική ή ουσιαστική. Αυτό τεκμαίρεται από το ότι τα καλόπαιδα που πρωτοστάτησαν - γνωστής "ιδεολογίας" και επιρροής- ουδέποτε έκαναν κάτι ανάλογο εναντίον τουριστών από την Ρωσία για τα υπέρτερα εγκλήματά της στην Ουκρανία ούτε εναντίον τουριστών από την Τουρκία για τα συνεχή εγκλήματα κατά όλων σχεδόν των γειτόνων της, για να αναφέρω τα πλέον κοντινά. Ούτε λόγος βέβαια ποτέ για διαμαρτυρίες "ευαισθησίας" σε θέματα όπως οι σφαγές σε Ρουάντα, Σουδάν, Αιθιοπία κτλ που δεν αγγίζουν τις ευαίσθητες χορδές τους(σας). Τι είναι λοιπόν αυτό που διαφοροποιεί το προβεβλημένο από γνωστά κέντρα (και ποταμούς χρημάτων) θέμα των "παλαιστινίων"; Μα το ότι εμπλέκονται Εβραίοι. Ουπς! Νάτος ο προαιώνιος ρατσισμός. Δεν έχω χρόνο να γράψω περισσότερα, δεν αντέχω όμως και να μην κλείσω το σχόλιό μου με την έκφραση της άποψης πως το κειμενάκι αυτό του Καθηγητού Θεοδοσίου Νικολαΐδη είναι ευτελισμός του booksjournal.

Γεώργιος Α.
28 Ιουλ 2025, 03:07

Ο νόμος δεν προσδιορίζει ότι πρέπει να θεωρείς τη φυλή κατώτερη ή ανώτερη, όσο για το ότι στο πρόσωπο του τουρίστα αποδοκιμάζεις την πολιτική του κράτους του αν ίσχυε θα έπρεπε οι ρώσοι τουρίστες να τυγχάνουν ίδιας και χειρότερης αντιμετώπισης. Αλλά βεβαίως οι δήθεν υπερευαίσθητοι για τα δεινά των Παλαιστινίων είναι κτηνωδώς αναίσθητοι για τα δεινά των Ουκρανών αν δεν τα επιδοκιμάζουν κιόλας.

Ι.Νεστορίδης
27 Ιουλ 2025, 03:07