Τεύχος 135

Γράφουν και ανθολογούν:

Άννα Γρίβα, Κατερίνα Ηλιοπούλου, Ακριβή Κακλαμάνη, Κωνσταντίνα Κορρυβάντη, Θεώνη Κοτίνη, Δήμητρα Κωτούλα, Ιφιγένεια Ντούμη, Όλγα Παπακώστα

Επιμέλεια:

Παναγιώτης Ιωαννίδης

Ξαναδιαβάζοντας τον «Ερωτόκριτο» του Σεφέρη. Τεύχος 135

Νίκος Βαφέας, Από τον λιποτάκτη στον αντάρτη. Η «στάσις των ανυποτάκτων» στη δυτική Κρήτη (1921 - 1922), Αλεξάνδρεια, Αθήνα 2022, 200 σελ.

Μετά τις εκλογές του Νοεμβρίου του 1920, παρατηρήθηκε μεγάλη απροθυμία και άρνηση πολλών κατοίκων της δυτικής, κυρίως, Κρήτης για την υποχρεωτική τους επιστράτευση και τη συμμετοχή τους στον μικρασιατικό πόλεμο, με αποτέλεσμα να κηρυχθούν ανυπότακτοι και να αποτελέσουν στόχο διώξεων από μέρους του κράτους, την ευθύνη του οποίου είχε τότε η αντιβενιζελική παράταξη. Τι ακολούθησε και γιατί η κίνηση εκείνη ξεχάστηκε;  

Συνέντευξη με τον καθηγητή Ιστορίας του Yale, Arne Westad

Όπως είδαμε, οι βιολογικές θεωρίες της εξέλιξης διατυπώθηκαν και διατυπώνονται ως θεωρίες της εξέλιξης των βιολογικών ειδών και όχι των μεμονωμένων οργανισμών. Είναι κοινός τόπος στις επιστήμες της ζωής αλλά και στην καθημερινή αντίληψή της, ότι η εξέλιξη ενός μεμονωμένου πολυκύτταρου οργανισμού –είτε ζώου είτε φυτού– εκτυλίσσεται ανάμεσα στο χρονικό σημείο της εμφάνισής του στον κόσμο και το χρονικό σημείο του θανάτου του, και διατρέχει τα στάδια της ωρίμανσης, της ωριμότητας και αναπαραγωγής και της φθίσης. Η εξέλιξη ενός μεμονωμένου οργανισμού είναι «κυκλική» –αρχίζει με την ανυπαρξία και τελειώνει με αυτήν– και συντηρητική, υπό την έννοια ότι κατά τη διάρκεια της ζωής του δεν αλλάζει η φύση του – αντίθετα, η εξελικτική του πορεία από την γέννηση ώς το θάνατο είναι μέρος της φύσης του. Αυτό που με την πάροδο του χρόνου αλλάζει γραμμικά και –όπως μας δείχνουν τα παλαιοντολογικά ευρήματα– με τρόπο μη αναστρέψιμο, είναι οι τύποι των φύσεων των μεμονωμένων οργανισμών. Οι οργανισμοί που υλοποιούν έναν τέτοιο τύπο ή σχέδιο αποτελούν τα μέλη ενός βιολογικού είδους. Ένα νέο είδος εμφανίζεται με την εμφάνιση οργανισμών που υλοποιούν έναν νέο τύπο και εξαφανίζεται όταν εξαφανιστεί και ο τελευταίος οργανισμός που τον υλοποιεί.

Tα πρώτα χρόνια της ζωής της, η Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Kρήτης στο Pέθυμνο είχε πολύτιμο συνεργάτη στο μάθημα της Προϊστορικής Aρχαιολογίας έναν διακεκριμένο αρχαιολόγο και σεμνό άνθρωπο, τον Nικόλαο Πλάτωνα – τον οποίο το τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας αναγόρευσε επίτιμο διδάκτορά του τον Mάιο του 1986.^[2]

Στις εκδόσεις Παπαζήση με πήγε για δουλειά ο Αντώνης Καρκαγιάννης την άνοιξη του 1974, ακόμα ήταν χούντα. Ένα πρωί πήγαμε στη Φειδίου 16, στο παλιό μαγαζί των εκδόσεων. Πήγαμε πεζή. Από τη Μητρόπολη στην οδό Φειδίου. Εκεί συναντηθήκαμε με την Μπέλα Παπαζήση, γιατί ο Βίκτωρας, ο οποίος είχε αποφυλακιστεί με ανήκεστο βλάβη, έλειπε. Της είχε μιλήσει ο Αντώνης από τηλεφώνου και τα είχε κανονίσει. Κι έτσι από την επόμενη μέρα, στις εφτάμιση, έπιασα δουλειά εκεί. Η κυρία Μπέλα, μαζί με τον Δήμο Μαυρομάτη, ήταν οι ψυχές του εκδοτικού οίκου όσον καιρό ο Βίκτωρας βρισκόταν κρατούμενος στο ΕΑΤ/ΕΣΑ ή, αργότερα, στη φυλακή.

Μια μαθητική έκθεση του αδελφού τού Γιώργου Σεφέρη. Τεύχος 135

Το 2022 συμπληρώθηκαν 30 χρόνια από τον θάνατο του Νικολάου Πλάτωνος (1909 - 1992). Θεώρησα σκόπιμο με την ευκαιρία αυτή, τιμώντας τη μνήμη του, να αναδημοσιεύσω μια παραλλαγή της ομιλίας μου στο φιλολογικό μνημόσυνο που οργάνωσε παλαιότερα ο Δήμος Ηρακλείου, στην οποία αναφέρθηκα σε μια λιγότερο γνωστή πτυχή της προσφοράς του, αυτή του κλασικού αρχαιολόγου και επιγραφολόγου. Τεύχος 135

 Γιάννης Πάσχος, Το χρονικό ενός δυσλεκτικού. Νουβέλα, Περισπωμένη, Αθήνα 2022, 99 σελ.

Μια αυτοβιογραφική νουβέλα για τη δυσλεξία. Γραμμένη σε τόνους σπαρακτικής κωμωδίας, βάζει στο στόχαστρο την πρωτοβάθμια και τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση της ελληνικής περιφέρειας κατά τις δεκαετίες του 1960 του 1970, με έναν αφηγητή και έναν συγγραφέα οι οποίοι αποδεικνύονται φάροι ζωής και θαλεροί θιασώτες της αισιοδοξίας.