Άννα-Μαρία Δρουμπούκη

Γιώργος Κόκκινος, Έλλη Λεμονίδου, Κώστας Κασβίκης, Από την Ιστορία στην Ιστορική Εκπαίδευση. Αποτιμήσεις και προοπτικές. Τιμητικός τόμος για τη Μαρία Ρεπούση, Πεδίο, Αθήνα 2024, 512 σελ.^[1]

Ο τιμητικός τόμος για τη Μαρία Ρεπούση αποτελεί σημαντική συμβολή στη μελέτη της Ιστορίας και της διδασκαλίας της σε εκπαιδευτικό πλαίσιο. Το βιβλίο συνδυάζει θεωρητικές προσεγγίσεις με πρακτικές εφαρμογές, καθιστώντας το ένα πολύτιμο εργαλείο για εκπαιδευτικούς, ερευνητές και φοιτητές που ασχολούνται με την ιστορική εκπαίδευση.

Ο αντισημιτισμός δεν πέθανε με τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Δεν θάφτηκε στα ερείπια των στρατοπέδων συγκέντρωσης ούτε εξατμίστηκε με την απελευθέρωση του Άουσβιτς. Αντιθέτως: όπως κάθε ιδεολογική κατασκευή μίσους με ιστορικό βάθος, βρήκε νέες γλώσσες, νέα σχήματα, νέες συγκυρίες για να επιβιώσει. Ο σύγχρονος αντισημιτισμός δεν εκφράζεται πια με τη γλώσσα των φυλετικών θεωριών. Δεν φοράει πάντα τη σβάστικα. Φοράει άλλοτε την προβιά του αντιιμπεριαλισμού, άλλοτε της αντιπαγκοσμιοποίησης, άλλοτε της κριτικής σκέψης. Είναι πιο πονηρός. Πιο ελαστικός. Και γι’ αυτό, πιο ανθεκτικός.

Πολιτιστικές εκδηλώσεις, ελευθερία του λόγου και όρια διαμαρτυρίας 

Σε περιόδους έντασης, ακόμη και οι πολιτιστικές εκδηλώσεις κινδυνεύουν να μετατραπούν σε πεδία έντονων πολιτικών αντιπαραθέσεων. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτέλεσε η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης 2025, όπου τέθηκε υπό αμφισβήτηση η θέση μιας λογοτεχνικής εκδήλωσης στο δημόσιο πολιτιστικό πρόγραμμα εν μέσω κλιμακούμενης βίας στη Μέση Ανατολή. Συγκεκριμένα, ομάδα εκδοτών και συλλογικοτήτων από το χώρο της Αριστεράς διαμαρτυρήθηκε για μια συζήτηση με θέμα «Μεταβαλλόμενα τοπία της εβραϊκής λογοτεχνίας» που διοργάνωνε η πρεσβεία του Ισραήλ στην Έκθεση. Με σύνθημα «Η λογοτεχνία δεν ξεπλένει τη γενοκτονία», οι ακτιβιστές υποστήριξαν ότι ο χώρος του πολιτισμού δεν πρέπει να χρησιμοποιείται ως «φύλλο συκής» για το «ξέπλυμα» εγκλημάτων ενός κράτους που κατηγορείται διεθνώς για γενοκτονία στη Γάζα. Η κινητοποίηση αυτή, αν και ειρηνική, πέτυχε τελικά τη ματαίωση της εκδήλωσης: οι ομιλητές και οι θεατές αποχώρησαν και ανακοινώθηκε επίσημα η ακύρωσή της, χωρίς να προκληθούν επεισόδια. Η εξέλιξη αυτή ανέδειξε τον κίνδυνο πολιτισμικές παρεμβάσεις να αποσιωπώνται υπό την πίεση μιας γενικευμένης καταγγελίας περί «εξωραϊσμού» κρατικής βίας.

Δημοσθένης Παπαμάρκος, Γκιακ. Διηγήματα, Αντίποδες, Αθήνα 2015, 128 σελ.

Χρησιμοποιώντας την αρβανίτικη διάλεκτο, στην οποία «γκιακ» σημαίνει αδελφικό αίμα, εκδίκηση, βεντέτα, ο Δημοσθένης Παπαμάρκος συγκεντρώνει μια σειρά διηγήματα που ανακαλούν τη θηριωδία ιδίως του πολέμου. Οι ήρωές του, κατά κανόνα, ανήκουν στο ελληνικό εκστρατευτικό σώμα που επιτέθηκε στη Μικρά Ασία τα χρόνια πριν από τη Μικρασιατική Καταστροφή και προβαίνουν σε πράξεις εξαιρετικής ωμότητας. Τελικά, όσα δεν μπορεί συχνά να τεκμηριώσει με απόλυτη ακρίβεια η ιστορία, ελλείψει πρόσβασης στις πηγές, μπορεί να τα πει χάριν της θεμελιώδους ελευθερίας της η τέχνη της αφήγησης.

To παρακάτω κείμενο αποδεικνύει ότι ο Δημήτρης Καμμένος, υφυπουργός Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων στη νέα κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, είχε κατηγορηθεί από το Κεντρικό Ισραηλιτικό Συμβούλιο για ακραία βεβήλωση και, επί της ουσίας, για αντισημιτισμό - αλλά, βεβαίως, τότε, δεν πτοήθηκε κανείς στο κόμμα του ούτε στο κόμμα των κυβερνητικών εταίρων των ΑΝΕΛ. Τα όσα δηλώνει σήμερα, ότι δήθεν είχαν γραφτεί από συνεργάτες του αναρτήσεις του στο twitter και στα κοινωνικά δίκτυα, εν αγνοία του, στη συγκεκριμένη περίπτωση που αναφέρεται παρακάτω δεν προκύπτει. Ο κ. Καμμένος είναι, εκτός από συνειδητά αντισημίτης, ρατσιστής και συνωμοσιολόγος, και ψεύτης. [ΤΒJ]

Charles Patterson, Αιώνια Τρεμπλίνκα. Η συμπεριφορά μας απέναντι στα ζώα και το Ολοκαύτωμα, μετάφραση από τα αγγλικά: Κώστας Αλεξίου, Πράσινο Ινστιτούτο, 2014, 312 σελ.

Ο κύριος και κάτοχος της φύσης, άνθρωπος, επιβλήθηκε στα ζώα – ο φόνος των οποίων, προκειμένου να χρησιμοποιηθούν ως τροφή, σύμφωνα με μια ισχυρή κριτική ανατρέπει τις ιδεολογίες του ανθρωπισμού. Ο Τσαρλς Πάττερσον, σε ένα βιβλίο αναφοράς, που κυκλοφορεί και στα ελληνικά, ισχυρίζεται ότι η ανθρώπινη συμπεριφορά απέναντι στα ζώα ήταν προάγγελος του Ολοκαυτώματος. Αναδημοσίευση από το Books' Journal 54, Απρίλιος 2015 [ΤΒJ]

Ρίκα Μπενβενίστε, Αυτοί που επέζησαν. Αντίσταση, εκτόπιση, επιστροφή. Θεσσαλονικείς Εβραίοι στη δεκαετία του 1940, Πόλις, Αθήνα 2014, 444 σελ. 

Ιστορίες Θεσσαλονικιών Εβραίων που σώθηκαν, κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής: διαδρομές ανθρώπων που πολέμησαν αντάρτες στα βουνά ή, έγκλειστοι στα στρατόπεδα, κατάφεραν να αποφύγουν τον κανόνα, το θάνατο. Η Ρίκα Μπενβενίστε καταδύεται σε ένα παρελθόν που δεν εξημερώνεται. Αναδημοσίευση από το Books' Journal, 52, Φεβρουάριος 2015. [TBJ]

Η Δήμαρχος Καβάλας αποφάσισε την τελευταία στιγμή την "αναβολή" των αποκαλυπτηρίων του Μνημείου Ολοκαυτώματος στη μνήμη των 1.484 Ελλήνων Εβραίων της πόλης, Γιατί; Επειδή δεν της αρέσει "αισθητικά" το άστρο του Δαυίδ!