Τουρκία

Όταν το «εθνικό συμφέρον» θυσιάζεται στο βωμό της ιδεοληψίας

Η συζήτηση για ένα ανεξάρτητο παλαιστινιακό κράτος, το λεγόμενο «Free Palestine», έχει επανέλθει δυναμικά στη διεθνή σκηνή. Η προοπτική αυτή δεν είναι απλώς μια αφηρημένη ιδέα ανθρωπιστικού ιδεαλισμού· συνδέεται άμεσα με γεωπολιτικούς σχεδιασμούς που αφορούν και την Ελλάδα και την Τουρκία.

Ο Ερντογάν και η δυναμική της σύλληψης του Εκρέμ Ιμάμογλου 

Μετά την προφυλάκιση του Εκρέμ Ιμάμογλου, του δημοφιλούς δημάρχου της Κωνσταντινούπολης, με κατηγορίες διαφθοράς, το πολιτικό σκηνικό στην Τουρκία εισήλθε σε περίοδο αβεβαιότητας, περισυλλογής και αναμονής. Η ένταση των προηγούμενων εβδομάδων με τις μαζικές διαδηλώσεις στήριξης υπέρ του Ιμάμογλου στην Κωνσταντινούπολη και σ’ άλλα μεγάλα αστικά κέντρα καταλάγιασε για λίγο, για να γιορταστεί το μπαϊράμι, η κανονική τριήμερη διάρκεια του οποίου μετατράπηκε σε διακοπές εννέα ημερών με εντολή Ερντογάν. Αλλά το έκτακτο συνέδριο του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος  (CHP) στις 6 Απριλίου ίσως να σηματοδοτεί το τέλος της νηνεμίας, με όλα τα εμπλεκόμενα μέρη –εν προκειμένω, την κυβερνητική παράταξη και το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης– να μετράνε κέρδη και ζημίες.

Ξερά χόρτα. Έγχρωμη δραματική ταινία τουρκογαλλογερμανικής συμπαραγωγής 2023 σε παραγωγή και σκηνοθεσία του Νουρί Μπιλγκέ Τσεϊλάν. Σενάριο: Νουρί Μπιλγκέ Τσεϊλάν, Εμπρού Τσεϊλάν, Ακίν Ακσού. Φωτογραφία: Κουρσάτ Ουρεσίν, Σεβαχίρ Σαχίν. Πρωταγωνιστούν: Ντενίζ Τσελίλογλου, Μερβέ Ντιζντάρ, Μουσάμπ Εκιτσί. Διάρκεια: 197 λεπτά. Διανομή: Weird Wave

Τα Ξερά χόρτα (2023) είναι ένα υπέροχο, στοχαστικό, αινιγματικό, πανέμορφο και διεισδυτικό φιλμ, γιατί ο πολύ προικισμένος, ταλαντούχος και πηγαίος τούρκος καλλιτέχνης Noυρί Μπιλγκέ Τσεϊλάν κατορθώνει να δημιουργήσει άλλο ένα φιλμ υπαρξιακού και κοινωνικοφιλοσοφικού προβληματισμού που μόνο αυτός και λίγοι ακόμη σύγχρονοι σκηνοθέτες μπορούν να πραγματώσουν^[1].

Ευάγγελος Αρεταίος, Κλωστές στην Ημισέλινο, Oξύ, Αθήνα 2023, 160 σελ.

Η Σεβντά στο νέο βιβλίο του Ευάγγελου Αρεταίου είναι ένα πραγματικό πρόσωπο. Δραπέτευσε από την Τουρκία για να μη συλληφθεί. Πίσω, έμεινε μια χώρα αυταρχική, που ο Ερντογάν συνέβαλε στον εκσυγχρονισμό και την ανάπτυξή της, χωρίς όμως να καταφέρει να την ενώσει. Ανδροκρατική και κλειστή κοινωνία, βλέπει με καχυποψία πρόσωπα όπως η Σεβντά και η φίλη της, η Γκιουλιστάν, με την οποία είναι ερωτευμένη. Η Σεβντά έχει ένα όνειρο για τη χώρα. Ένα όνειρο ελευθερίας. Αλλά ποιες πολιτικές δυνάμεις, και υπό ποιες συνθήκες, θα μπορούσαν να το πραγματώσουν; [TBJ]

Εξωτερική πολιτική και ελληνοτουρκικά: η ασταθής ισορροπία της «μη ειρήνης - μη πολέμου» (τεύχος 134, Σεπτέμβριος 2022)

Το αφήγημα που παραθέτουμε παρακάτω είναι γραμμένο από τον ιστορικό David Brewer - και αναδημοσιεύεται από το βιβλίο του Ελλάδα, 1453-1821. Οι άγνωστοι αιώνες, μετάφραση από τα αγγλικά: Νίκος Γάσπαρης, επιμέλεια: Αντωνία Γουναροπούλου, Πατάκη, Αθήνα 2018, 440 σελ., για το οποίο έγραψα μικρή κριτική στη ρουμπρίκα μου «Το μικρό και το μεγάλο» στο τεύχος 134 του Books' Journal, η οποία συνόδευσε το παράθεμα που θα διαβάσετε παρακάτω. Αναδημοσιεύεται εδώ με αφορμή την επέτειο της καθοριστικής για την Ευρώπη Μάχης της Ναυπάκτου (με λίγη καθυστέρηση), ως μικρή συνεισφορά στην ευρωπαϊκή ιστορία - αν και Έλληνες πολέμησαν και με τα δύο στρατόπεδα, και στο στόλο της Ιερής Συμμαχίας και στο στόλο των Οθωμανών. 

Μιλάς για Turkeaegean, όπως έχεις δικαίωμα (η κατοχύρωση είναι η προβοκάτσια, με αυτό πας το τυράκι πιο κοντά στο ποντικάκι), ο άλλος εξανίσταται, φωνάζει, το αμφισβητεί. Αποτέλεσμα: α) το Turkaegean φυσικά το χρησιμοποιείς, μπορείς και χωρίς άδεια, υπάρχει Τουρκικό Αιγαίο όπως υπάρχει και Γαλλική Μεσόγειος, κ.ο.κ. β) Μπορείς να παρουσιάσεις τον άλλον ως επιθετικόν, που θέλει να σε στερήσει από τον στοιχειώδη σου ζωτικό χώρο, να μην σε αφήνει να ανασάνεις.

Στις 8 Δεκεμβρίου 2021, η γερμανική καγκελαρία απέκτησε νέο ένοικο. Μετά 16 έτη, η Άνγκελα Μέρκελ παρέδωσε το γραφείο της στον Όλαφ Σολτς, ευχόμενη «καλή επιτυχία και καλούς χειρισμούς για τη χώρα». Ποια ήταν η ηγέτις της γερμανικής Χριστιανοδημοκρατίας τα τελευταία 18 χρόνια που, μεταξύ άλλων, χειρίστηκε την ελληνική κρίση καταφέρνοντας να διατηρηθεί η ευρωπαϊκή συνοχή. Οι απαντήσεις στην κριτική της βιογραφίας τής Μέρκελ από την Kati Marton, όπως δημοσιεύτηκε στο τεύχος 124 του Books' Journal, Νοεμβρίου 2021.

Διακόσια χρόνια από την έναρξη του αγώνα της Ανεξαρτησίας και 40 χρόνια από την ένταξη της χώρας στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα/Ένωση (ΕΕ), ευλόγως συζητούμε απολογιστικά για τα οφέλη και τις απώλειες του ελληνικού κράτους. Από κάθε άποψη, δικαίως, η Μεταπολίτευση (1974 έως σήμερα) κρίνεται ως η καλύτερη περίοδος των 200 χρόνων. Η Ελλάδα, παρά τα προβλήματα, τις δυσκολίες και τις κρίσεις της, πέρασε από την κατάσταση της Ψωροκώσταινας στις 35 περισσότερο ανεπτυγμένες χώρες του πλανήτη – πολιτικά, δημοκρατικά, οικονομικά, κοινωνικά. Με σοβαρές δομικές παθογένειες και ελλείμματα βεβαίως  σε πολλούς τομείς.