ΚΚΕ

Άρης Αλεξάνδρου, Το Κιβώτιο. Μυθιστόρημα, Κέδρος, Αθήνα 2012 (22η έκδοση), 360 σελ.

Δημήτρης Ραυτόπουλος, Άρης Αλεξάνδρου, ο εξόριστος, Σοκόλη, Αθήνα 2004, 424 σελ.

Στις 14 Απριλίου 2025, πέθανε ο κριτικός Δημήτρης Ραυτόπουλος, στέλεχος της ιστορικής αριστερής Επιθεώρησης Τέχνης και μια από τις πιο διεισδυτικές φωνές της ελληνικής λογοτεχνικής κριτικής, συνεργάτης τα τελευταία χρόνια του Books’ Journal. Η πορεία του ήταν μια πορεία συνειδητότητας, γνώσης και αναθεώρησης ιδεολογικών επιλογών που γέννησαν φονικούς ολοκληρωτισμούς. Η πόρεία του ήταν παράλληλη με την πορεία του Άρη Αλεξάνδρου, συγγραφέα του Κιβωτίου – και στα γράμματα και στην Αριστερά. [TBJ]

Η Ελλάδα στα χρόνια του εμφυλίου πολέμου (1946-49) βρισκόταν σε άθλια κατάσταση και ο ελληνικός λαός υπέφερε.  Αυτό είναι αδιαμφισβήτητο.  Στη διάρκεια της Κατοχής, ο γερμανικός στρατός έκαψε και εξαφάνισε 1.100 χωριά σε όλη τη χώρα σε αντίποινα για επιθέσεις ανταρτών εναντίον των κατακτητών.  Μέχρι το τέλος της Κατοχής, το 18% των Ελλήνων ήταν άστεγοι – κάτι που συνέβη για πρώτη φορά στην ιστορία της σύγχρονης Ελλάδος.  Το μεγαλύτερο μέρος των υποδομών της χώρας είχε καταστραφεί, είτε στη διάρκεια της εισβολής ή κατά την αποχώρηση των γερμανικών δυνάμεων το 1944.

Στην Ελλάδα, η ελευθερία του λόγου δεν απειλείται από το κράτος. Απειλείται από το 6%. Από εκείνο το μικρό κομμάτι του πολιτικού φάσματος που, ενώ δεν καταφέρνει να συγκινήσει παρά ελάχιστους ψηφοφόρους, ελέγχει με αξιοθαύμαστη αποτελεσματικότητα τα πάντα: από τα πανεπιστήμια και τα σωματεία έως τις καλλιτεχνικές διοργανώσεις, την κρατική τηλεόραση, ακόμη και τις ενώσεις συντακτών. Το πρόβλημα δεν είναι το μέγεθός του. Είναι η επιβολή του.

Κάποιες τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν τη Ζωή Κωνσταντοπούλου και το προσωπικό της κόμμα να καταλαμβάνει την δεύτερη θέση στις προτιμήσεις των ψηφοφόρων. Το θέμα αυτό ήρθε στην ελληνική επικαιρότητα –οι προτεραιότητες της οποίας αποδεικνύουν και την… υψηλή αίσθηση πολιτικής αξιολόγησης που διαθέτει–, ταυτόχρονα με το εξίσου σοβαρό ζήτημα της επίθεσης ενός απίθανου χούλιγκαν βουλευτή που τα έκανε λαμπόγυαλο στην Εθνική Πινακοθήκη.

Τάσος Σακελλαρόπουλος, Ειρήνη, πόλεμος, πολιτική, συνωμοσίες. Οι Έλληνες αξιωματικοί 1935-1945, Πατάκη, Αθήνα 2024, 448 σελ.

Το σώμα των αξιωματικών ήταν ο καταλύτης των πολιτικών διεργασιών στο μεγαλύτερο μέρος του ελληνικού 20ού αιώνα. Ενώ όμως το αίσθημα παρεμβατισμού στην πολιτική ήταν διαρκές χαρακτηριστικό του, η ιδεολογική του συγκρότηση και οι πολιτικές κατευθύνσεις του δεν υπήρξαν σταθερές. Σε μια περίοδο κρίσιμων εσωτερικών και εξωτερικών μεταλλαγών, υπέστη μια συστατική μεταβολή τέτοιας έκτασης που θα απέβαινε ρυθμιστής της πολιτικής ζωής για μια ολόκληρη γενιά, οδηγώντας ακόμα και σε μια εθνική τραγωδία.

Η ένοπλη αντίσταση εναντίον της τριπλής κατοχής του 1941-44, γενεσιουργός αιτία όλων των δεινών που ακολούθησαν, δεν ήταν μια «ένδοξη» και «ηρωική» σελίδα της ιστορίας του Ελληνισμού, αλλά μια καταστροφική παρέκκλιση από κάθε ορθολογική έννοια πατριωτισμού, λογικής και ανθρωπισμού.

Πολύ τυχερός! Αυτοκτόνησε (στις 16 Ιουνίου 1945)  έγκαιρα, πριν κάνει την Ελλάδα Αλβανία. Το ημιτελές αυτό έργο επιχείρησε ένα χρόνο αργότερα να το ολοκληρώσει το κόμμα του, προκαλώντας έναν τριετή αιματηρό εμφύλιο πόλεμο και ανέλαβε αυτό το κόστος της αποτυχίας, αφήνοντας στον Βελουχιώτη την εύκολη δόξα.

50 χρόνια μεταπολίτευση: η Τρομοκρατία, οι Αγανακτισμένοι, η Μαρφίν και η κουλτούρα των καταλήψεων. Τεύχος 151

Πάλι για την Τριλογία του Στρατή Τσίρκα. Μια ανταπάντηση στον Γιάννη Παπαθεοδώρου. Τεύχος 146 (Τα κείμενα του διαλόγου, με τη σειρά δημοσίευσής τους: Η πρώτη παρέμβαση του Περικλή Φ. Κωνσταντινίδη: https://booksjournal.gr/dialogos/4540-organosi-sto-strato-ean-sas-eixa-stin-ispania-tha-sas-ekteloysa?fbclid=IwAR0rPb6WNATv0Z14v953rhYagsf3nQgLF6lAFpreJQvSrS4SY2VgD4x8ceU Ακολουθεί η απάντηση του καθηγητή Γιάννη Παπαθεοδώρου: https://booksjournal.gr/dialogos/4590-ena-tsigaro-dromos Παρατίθεται και η παρέμβαση του Γιώργου Σίμου: https://booksjournal.gr/dialogos/4625-i-kritiki-ston-tsirka Το κείμενο που ακολουθεί κλείνει (προσωρινά, επειδή όταν ανοίγουν τέτοια ζητήματα δεν κλείνουν εύκολα) τη συζήτηση. 

Ξαναδιαβάζοντας τις Ακυβέρνητες Πολιτείες του Στρατή Τσίρκα