Το Μικρό και το Μεγάλο

Μιχαήλ Μητσάκης, Κριτικά κείμενα - Επιστολές - Ποίηση (δεύτερος τόμος), «Εκλογαί», Εκδότης: Ίδρυμα Κώστα και Ελένης Ουράνη, Αθήνα 2007, 780 σελ.

«Οι Χαλασοχώρηδες, Μικρά μελέτη», από το: Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, Άπαντα, τόμος 2. Κριτική Έκδοση Ν. Δ. Τριανταφυλλόπουλος, Δόμος, σελ. 401 ώς 462.

Δύο πνευματικοί άνθρωποι του δεύτερου μισού του 19ου αιώνα παίρνουν με κείμενά τους αντιτιθέμενη  θέση στο πρόβλημα της Δημοκρατίας και της συνακόλουθης  διαδικασίας των κοινοβουλευτικών εκλογών.^[1]

Ο κόσμος χθες, σήμερα, αύριο, με τη Γιολάντα Τερέντσιο.^[i] Εκπομπή 1η, 7/5/1994, 2η, 3η  4/5/1994^[ii]. Πρώτο Πρόγραμμα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας

Το μεγάλο αυτό το μήνα δεν είναι γραπτό αλλά η ραδιοφωνική συνέντευξη του Αντώνη Μυτιληναίου, στελέχους της ΠΕΑΝ (Πανελλήνιος Ένωσις Αγωνιζόμενων Νέων),  που τοποθέτησε τη βόμβα στην ανατίναξη της εθνικοσοσιαλιστικής οργάνωσης ΕΣΠΟ.

Πωλ Βερλαίν, Οι φυλακές μου, μετάφραση από τα γαλλικά: Ελένη Σαραμάσκου, Οροπέδιο, Αθήνα 2024, 148 σελ.

Το πολύ φροντισμένο μικρού σχήματος βιβλίο από τις εκδόσεις Οροπέδιο, καλά επιμελημένο  και με ρέουσα μετάφραση στην γλώσσα μας δεν είναι κάτι συνηθισμένο, παρ’ όλο που πρέπει να σημειώσουμε ότι οι ελληνικές εκδόσεις είναι όλο και καλύτερες. Συνδυαζόμενο μ’ ένα αυτοβιογραφικό πεζογράφημα του Βερλαίν έχει αποτέλεσμα  ένα πολύτιμο βιβλίο για το ελληνικό αναγνωστικό κοινό. Ο Βερλαίν, στο βιβλίο Οι φυλακές μου, μας ταξιδεύει στη Γαλλία του 19ου αιώνα, και στους διάφορους εγκλεισμούς που υπέστη ο ίδιος, κυρίως τα πρώτα χρόνια της ζωής του.

Γεώργιος Διονυσίου Κανάλες, Επιστολαί εξ Αμερικής Α’ έως ΜΗ’, εφημερίδα  Ιωνία Σμύρνης, 1874-1875

Τα γράμματα από την Αμερική που απαρτίζουν το σώμα τού, υπό έκδοση από την Ευώνυμο Οικολογική Βιβλιοθήκη, βιβλίου δημοσιεύονται στη ρουμπρίκα «Επιστολαί εξ Αμερικής» της εφημερίδας Ιωνία, που εκδιδόταν στην Σμύρνη. Εκδότες ήσαν ο Μ. Δ. Σεϊζάνης και ο Γ. Κ. Κωνσταντινίδης. Αποθησαυρίστηκαν από τα φύλλα της εφημερίδας αυτής. Το πρώτο δημοσιεύτηκε στο 2ο φύλλο της εφημερίδας στις 4/5/1874, ενώ το τελευταίο –που βρέθηκε– με αριθμό ΜΗ΄, στο φύλλο 134 στις 13/9/1875.

Ξενοφών Μπρουντζάκης, Tο καλοκαίρι του μεγάλου καύσωνα. Μυθιστόρημα, Καστανιώτη, Αθήνα 2024, 288 σελ. 

Το βιβλίο του Ξενοφώντα Μπρουντζάκη αφορά κατάσταση. Πρωταγωνιστεί μια σχετικά σύγχρονη κοινωνική κατάσταση, εκείνη της δεκαετίας του 1980. Θα μπορούσαμε να τη χαρακτηρίσουμε κατάσταση του χύμα, της «επανάστασης» ή, τουλάχιστον, της αδιευκρινίστου περιεχομένου αλλαγής: ένα πανόραμα της δεκαετίας του 1980. Οι καλά σχηματισμένοι χαρακτήρες μιας παρέας παίζουν νομίζω δεύτερο ρόλο, καθώς η συμπεριφορά τους είναι συγκυριακή. Το κείμενο εξετάζει, πέρα από την προφανή πολιτική διάσταση, κυρίως την πολιτιστική, που τη θεωρεί μητέρα της πρώτης.

Ευγένιος Ιονέσκο, Ψηφίδες ημερολογίου, μετάφραση από τα γαλλικά: Αντώνης Καραβασίλης, στιγμή, Αθήνα 2018, 224 σελ.

Το βιβλίο εκδόθηκε στα γαλλικά, το 1967∙ φυσικά ως ημερολόγιο γράφτηκε σταδιακά σε προηγούμενο χρονικό διάστημα. Δεν αφορά καθημερινά γεγονότα αλλά κυρίως σκέψεις σχετικά με τον κόσμο, την ύπαρξη, τον εαυτό και τον αλληλοσχετισμό τους. Χρησιμοποιούνται όνειρα, ως οπτικές εικόνες στους στοχασμούς. Η περιγραφή ονείρων είναι ένα λογοτεχνικό κατόρθωμα καθώς δεν υπακούουν στην στέρεη λογική της γλώσσας. Προκύπτει μια εξαιρετική αφήγηση, που δείχνει ότι πέρα από το θέατρο ο Ιονέσκο είναι και μεγάλος αφηγητής.

Bahdra Sharma - Jeffrey Gettleman, “Escaping Russian Army”, The New York Times, International Edition, Σάββατο-Κυριακή, 29-30 Ιουνίου 2024, 1η και 6η σελίδα

Το ρεπορτάζ της εφημερίδας The New York Times, International Edition, 29-30 Ιουνίου 2024, από το Κατμαντού, ρίχνει φως σε μια άγνωστη στην Ελλάδα, πτυχή της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. Μπορεί να γνωρίζουμε τη συστηματική δολοφονία αμάχων και  την καταστροφή των ουκρανικών πόλεων με βαλλιστικούς πυραύλους και ντρόουνς που αγοράζει ο Πούτιν από τους φίλους του, τη Βόρεια Κορέα και το Ιράν, μπορεί να γνωρίζουμε τις μαζικές δολοφονίες και τις λεηλασίες στα εδάφη που για λίγο χρόνο κατέλαβε ο στρατός του Πούτιν, μπορεί να γνωρίζουμε τις αρπαγές παιδιών και εφήβων Ουκρανών, την καταστροφή φραγμάτων ποταμών, τον βομβαρδισμό θεάτρων, μαιευτηρίων και σχολείων, μπορεί  να ξέρουμε για βρώμικο πόλεμο μέσω παραστρατιωτικών Τσετσένων, ποινικών κρατουμένων και των μισθοφόρων του άνθους της κοπριάς με το όνομα Βάγκνερ, καθώς και την επιδημία δηλητηριάσεων και ατυχημάτων των εχθρών και των φίλων του Πούτιν. Αλλά δεν γνωρίζουμε όλες τις βρώμικες δραστηριότητές του. Συγκεκριμένα δεν γνωρίζουμε ότι ο κύριος Πούτιν χρησιμοποιεί τα διεθνή κυκλώματα τράφικιν για τη στρατολόγηση νέων Νεπαλέζων και άλλων Ασιατών ως μισθοφόρων στο στρατό της Ρωσίας, σε έναν μακρύ πόλεμο φθοράς.

Φύλλα 28ης και 29ης Ιουνίου 1905 των εφημερίδων: Αι Αθήναι, Ακρόπολις, Άστυ, Εμπρός, Εστία,  Σκριπ, Χρόνος ^[i]

^[i]

Στις 28 Ιουνίου 1905, μια είδηση συντάραξε την αθηναϊκή κοινωνία. Αυτοκτόνησε μέσα στο Πρώτο Νεκροταφείο μια από τις πιο ωραίες κόρες των Αθηνών, η Ραλλού, κόρη του στρατηγού Κωνσταντίνου Σμολένσκη.

Πέτρου Γ. Καρακασσώνη, Ιστορία της εις Ουκρανίαν και Κριμαίαν υπερποντίου εκστρατείας τω 1919, μετά Χαρτών, εν Αθήναις, Τύποις Α. Θ. Λαμπροπούλου, 1934, 286 σελ.

Παναγιώτης Ι. Παναγιωτόπουλος, Αναμνήσεις εκ του Μακεδονικού, Ουκρανικού και Μικρασιατικού Μετώπου, Ιωλκός, Απρίλιος, Αθήνα 2003, 174 σελ.

Έβδοξος Άραβος, Οι γιατροί κάποτε, Εκδόσεις Ιατρικής Κινήσεως, τρίτη έκδοση, Αθήνα 1961, 556 σελ.

Teffi (Nadezdha Aleksandrovna) Memories. From Moscow to the Black Sea, μετάφραση στα αγγλικά από τα ρωσικά: Robert Chandler – Irina Steinberg, New York Review of Books, 2016, 267 σελ.

Η Ουκρανία είχε παραχωρηθεί στους Γερμανούς με τη συνθήκη του Μπρεστ-Λιτόφσκ. Μετά την ήττα των Γερμανών και την παράδοσή τους στο τέλος του 1918, αυτοί έφυγαν. Η Αντάντ πήγε να βοηθήσει τις δυνάμεις που ήθελαν την αυτονόμησή της. Η πολυδιάσπασή τους σ’ ένα πολιτικό φάσμα από τους εθνικιστές μέχρι την ακραία αναρχία δεν επέτρεψε την ευόδωση αυτού του σκοπού.

Θεόδωρος Μπενάκης, Το παρελθόν του κυρίου Ζωρζ, Στοχαστής, Αθήνα 2020, 200 σελ.

Λέγεται ότι το αστυνομικό είναι ένα διπλό βιβλίο. Το ένα του κομμάτι αφορά τα πριν του φόνου, το άλλο τα μετά. Στην εμπλοκή αυτών των δύο κομματιών υπάρχουν διάφοροι τρόποι για να αποτελέσουν ένα ενιαίο βιβλίο, ένα μυθιστόρημα. Πολλές φορές τα πριν αποτελούν αφήγηση φλας μπακ, άλλες φορές είναι ανακριτικές αφηγήσεις ή ανακαλύψεις συμβάντων από τον ερευνητή.